Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
สายสะดือย้อย (Prolapsed of the umbilical cord) - Coggle Diagram
สายสะดือย้อย
(Prolapsed of the umbilical cord)
ภาวะที่สายสะดือลงมาอยู่ข้างๆ หรือต่ำกว่าส่วนนำของทารกในครรภ์ หรือสายสะดือโผล่ออกมาภายนอกช่องคลอด
ชนิดของสายสะดือย้อย
สายสะดือย้อยลงมาต่ำกว่าปกติ หรือลงมาอยู่ข้างๆส่วนนำของทารกในครรภ์ คลำไม่ได้จากการตรวจทางช่องคลอดถุงน้ำอาจแตกหรือไม่ก็ได้
สายสะดือย้อยลงมาอยู่ต่ำกว่าส่วนนำของทารกในครรภ์ และถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก
สายสะดือย้อยลงมาอยู่ต่ำกว่าส่วนนำของทารกในครรภ์ มักจะอยู่ในช่องคลอด หรือบางรายจะ ออกมานอกช่องคลอด และถุงน้ำคร่ำแตกแล้ว
สาเหตุ
ทารกท่าผิดปกติ
ภาวะที่มีการผิดสัดส่วนของส่วนนำทารกกับช่องทางคลอด
การตั้งครรภ์แฝด / ครรภ์แฝดน้ า
ทารกไม่ครบก าหนด
การตั้งครรภ์หลัง
การเจาะถุงน้ำ หรือถุงน้ำแตกก่อนที่ส่วนนำจะลงสู่ช่องเชิงกราน
สายสะดือยาวกว่าปกติ
รกเกาะต่ำหรือสายสะดือเกาะบริเวณริมขอบรก
ผลกระทบ
ต่อมารดา
ไม่มีผลกระทบทางด้านร่างกาย แต่มีผลกระทบทางด้านจิตใจของมารดาถ้าทารกในครรภ์เสียชีวิต
ต่อทารก
สายสะดือย้อยเป็นภาวะวิกฤตต่อทารกในครรภ์เพราะทารกจะเสียชีวิตจากการขาดออกซิเจน
อาการและอาการแสดง
คลําพบสายสะดือจากการตรวจภายใน
อาจจะจับได้ชีพจรบนสายสะดือเต้นเป็นจังหวะ
เสียงหัวใจทารกในครรภ์ผิดปกติ
เห็นสายสะดือโผล่ออกมาช่องคลอด
การรักษา
การช่วยเหลือการคลอด
1.ถ้าทารกในครรภ์มีชีวิตอยู่ ปากมดลูกเปิดหมด ศีรษะทารกลงมาต่ำให้ช่วยคลอดด้วยคีม
2.ผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง เป็นวิธีที่ดีที่สุดยกเว้นกรณีที่ทารกเสียชีวิตหรือมีความผิดปกติแต่กำเนิด
3.กรณีที่ทารกในครรภ์เสียชีวิต ให้ดำเนินการคลอดทางช่องคลอด ยกเว้นกรณีที่มีการผิดสัดส่วน ระหว่างทารกกับช่องเชิงกราน อาจจะต้องทำหัตถการทำลายทารก หรือผ่าท้องคลอด
4.Breech extraction ในกรณีที่เป็นท่าก้น ปากมดลูกเปิดหมด ไม่มีภาวะผิดสัดส่วนของทารกกับ ช่องเชิงกราน
5.ใช้เครื่องดึงสุญญากาศในรายที่เป็นครรภ์หลัง ปากมดลูกเปิดเกือบเต็มที่แล้ว และท่าศีรษะที่ไม่มีการผิดสัดส่วนของทารกกับช่องเชิงกรานมารดา ซึ่งจะช่วยลดอัตราตายของทารกในกรณีที่ห้องผ่าตัดไม่พร้อม
6.ในครรภ์หลังที่ปากมดลูกเปิดตั้งแต่ 7-8 เซนติเมตรขึ้นไปที่่เป็นชนิด Forelying cord ท่าของทารกปกติมีความก้าวหน้าของการคลอดเร็ว ทารกไม่มีภาวะขาดออกซิเจน (fetal distress) พยายาม ไม่ให้ถุงน้ำแตก อาจจะรอเพื่อให้คลอดเองทางช่องคลอดได้
การช่วย
เหลือแบบฉุกเฉิน
1.ใหผู้คลอดนอนหงายยกก้นสูง นอนตะแคงยกก้นสูง
.2 สอดมือเข้าไปในช่องคลอด ดันส่วนนําไว้ไม่ให้เคลื่อนมากดสายสะดือ
3.ให้ออกซิเจนแก่มารดา
4.ถ้าสายสะดือมีแนวโน้มจะโผล่อกมานอกช่องคลอด ควรพยายามให้อยู่ในช่องคลอด เพราะอุ่น และไม่แห้ง ลดการหดเกร็งของหลอดเลือด (vasospasm)
5.หากสายสะดือย้อยออกมานอกช่องคลอด ให้ใช้ก๊อซชุบน้ำเกลือ NSS คลุมปิดสายสะดือไว้ ป้องกันไม่ให้สายสะดือแห้ง ลดการหดเกร็งของหลอดเลือด (vasospasm)
6.ทำให้กระเพาะปัสสาวะโป่งตึงโดยการใส่น้ำเกลือ
500-1,000 มิลลิลิตรทางสายสวนปัสสาวะ เพราะเชื่อ ว่ากระเพาะปัสสาวะโป่งตัวขึ้นจะช่วยดันมดลูกและส่วนนำของทารก
การพยาบาล
ดูแลให้นอนพักบนเตียงเมื่อถุงน้ำครำ่แตก
ประเมินสภาพมารดาและทารกในครรภ์
ประเมินอัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์ เพื่อประเมินสภาพทารกในครรภ์
ตรวจภายในด้วยความนุ่มนวล ระมัดระวังไม่ให้ถุงน้ำแตก เพื่อประเมินการเกิดภาวะสายสะดือย้อย
ถ้าตรวจพบสายสะดือย้อย ใช้นิ้วมือดันส่วนนำไว้ไม่ให้เคลื่อนต่ำลงมา และจัดท่านอนให้ยกก้นสูงเพื่อลดการกดทับสายสะดือ
เตรียมการคลอดฉุกเฉินหรือเตรียมผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องและรายงานแพทย์ เพื่อให้การ ช่วยเหลือโดยรีบด่วน
ดูแลให้มารดาได้รับออกซิเจน เพื่อให้ทารกได้รับออกซิเจนเพิ่มขึ้น
อธิบายให้มารดาเข้าใจเกี่ยวกับการวางแผนการช่วยเหลือ เพื่อความร่วมมือและคลายความวิตกกังวล
ประเมินสภาพจิตใจมารดาหลังคลอดในกรณีที่สูญเสียบุตร เพื่อให้การดูแลด้านจิตใจและ ประคับประคองด้านจิตใจ ตลอดจนส่งเสริมครอบครัวให้การสนับสนุนด้านจิตใจด้วย
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
ทารกในครรภ์ขาดออกซิเจน เนื่องจากเกิดภาวะสายสะดือย้อย
. มารดาและครอบครัวมีความเศร้าโศก เนื่องจากการสูญเสียทารก
เสี่ยงต่อการเกิดสายสะดือย้อย เนื่องจากมีน้ำเดินก่อนการเจ็บครรภ์
เสี่ยงต่อการเกิดสายสะดือย้อย เนื่องจากทารกอยู่ในท่าผิดปกติ