Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่5 การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดา และทารกที่มีปัญหาสุขภาพร่วมกับ …

- - - - ได้รับธาตุเหล็กจากอาหารไม่เพียงพอ
      - ร่างกายจะน าธาตุเหล็กจากแหล่งสะสมในรูป ferritin ที่ไขกระดูก ตับ ม้าม มาใช้
    - - เมื่อธาตุเหล็กสะสมหมดสิ้นลง ปริมาณเหล็กในเลือดเริ่มลดลง ร่างกายตอบสนองโดยกระตุ้นการสร้างโปรตีนที่จับกับเหล็กทำให้วิสัยสามารถในการจับเหล็กเพิ่มขึ้นความอิ่มตัวของทรานสเฟอรินลดลง
    - - ระยะที่ธาตุเหล็กเหลือไม่เพียงพอต่อการสร้างเม็ดเลือดแดง
      - จะตรวจพบ Hb ต่ำลง เม็ดเลือดแดงตัวเล็กและติดสีจาง
      - ค่าดัชนีของเม็ดเลือด เช่น MCV, MCH, MCHC ต่ำกว่าเกณฑ์
  - - - อาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ซึม
      - ภาวะเลือดออกผิดปกติ การผ่าตัดล าไส้ ความผิดปกติของทางเดินอาหาร
      - การมีบุตรหลายคน การตั้งครรภ์วัยรุ่น
    - - CBC (Hb, Hct, MCV)
      - Evidence of depleted iron stores
        
        Low serum iron < 30 mcg/dl
        
        High total iron binding capacity (TIBC) > 350 mcg/dl
        
        Low transferrin saturation < 16 %
        
        Low serum ferritin <10-15 mcg/L
  - - - Ferrous Sulphate ขนาดเม็ดละ300 มิลลิกรัม มีธาตุเหล็กผสมอยู่ 60 มิลลิกรัม จึงให้วันละ 1เม็ด 3 ครั้ง)
- - - - 1.1 โฮโมซัยกัสแอลฟ่าธาลัสซีเมีย 1
        
        เป็นโรคโลหิตจางธาลัสซีเมียชนิดที่มี
        ความรุนแรงมากที่สุด มักเสียชีวิตตั้งแต่อยู่ในครรภ์หรือภายหลังคลอด
      - 1.2 ฮีโมโกลบินเอช/ คอนสแตนต์สปริง
        
        เป็นโรคโลหิตจางธาลัสซีเมียที่รุนแรงปานกลาง
        
        มีการเจริญเติบโตช้าไม่สมวัย มีอาการซีด ตาเหลือง ตับ และม้ามโต และอาจพบนิ่วในถุงน้ำดี
        
        อาจต้องรักษาโดยการให้เลือด
      - 1.3 ฮีโมโกลบินเอช
        
        รุนแรงเล็กน้อยถึงปานกลาง
        
        ปกติไม่จำเป็นต้องให้เลือดยกเว้นมีการติดเชื้อมีไข้สูง
      - 1.4 โฮโมซัยกัสฮีโมโกลบินคอนสแตนต์สปริง
        
        ชนิดที่มีอาการน้อยมาก อาจพบซีดเล็กน้อย คลำพบม้ามโตเล็กน้อย
    - - 2.1 โฮโมซัยกัสเบต้าธาลัสซีเมีย
        
        อาการรุนแรงมาก กระดูกขยายกว้างท าให้รูปใบหน้าเปลี่ยน (thalassemic facies) ร่างกายเจริญเติบโตช้า
        
        ต้องให้เลือดบ่อย และให้ยาขับธาตุเหล็กทุกวัน
        
        อาจจะเสียชีวิตก่อนอายุ 10-20 ปี
      - 2.2 เบต้าธาลัสซีเมีย/ ฮีโมโกลบินอ
        
        อาการรุนแรงปานกลางถึงมาก
        
        จะเริ่มป่วยตั้งแต่อายุ 1-6 ปี
        
        ประเทศไทย พบได้บ่อย มีอุบัติการณ์สูงสุดในภาคอีสาน
      - 2.3 โฮโมซัยกัสฮีโมโกลบินอี
        
        ผู้ป่วยจะมีอาการซีดเพียงเล็กน้อย )
        
        เม็ดเลือดแดงมีลักษณะเหมือนเป้า (target cell) และติดสีจาง (hypochromia
  - - - กลุ่มที่มีอาการรุนแรงจำเป็นต้องได้
        เลือดเป็นประจำ แต่หากให้การรักษาระดับ Hb ให้อยู่ระหว่าง 9.5-10.5 g/dl ร่วมกับให้ยาขับธาตุเหล็กอย่างสม่ำเสมอ สามารถมีชีวิตอยู่ได้มากกว่า 40 ปี
    - - กลุ่มที่มีอาการรุนแรงน้อยถึงปานกลาง โดยในภาวะปกติจะมี Hb 7-10 g/dl
      - อาจได้รับเลือดเป็นบางครั้ง
  - - - เสี่ยงต่อการตกเลือด
      - มีอาการทางโรคหัวใจ
      - เกิด Pre-eclampsia
      - ติดเชื้อได้ง่าย
    - - Fetal distress
      - น้ำหนักน้อย, การเจริญเติบโตช้า
      - คลอดก่อนกำหนด
      - ทารกตายปริกำเนิด
  - - - ซีด เหนื่อยง่าย ทำงานหรือออกกำลังกายได้ไม่เท่าคนปกติ
      - เหลือง ตับม้ามโต ทำให้ท้องป่อง อึดอัด
      - Thalassemia face
  - - - 1.1 การตรวจวิเคราะห์ชนิดและปริมาณฮีโมโกลบิน HbA2 โดยวิธี HPLC/LPLC/CE
      - 1.2 การตรวจ Polymerase chain reaction (PCR)
    - - 2.1 การตัดชิ้นเนื้อรก
      - 2.2 การเจาะเลือดสายสะดือทารก
      - 2.3 การตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง
      - 2.4 การเจาะน้ำคร่ำ
  - - - ม้ามโตจนเกิดอาการกดเบียด
      - ต้องให้เลือดบ่อย > 300 mg/kg/year
      - มีHypersplenism
      - Hb H disease ที่มีอาการรุนแรง
    - - ถ้าซีดมาก พิจารณาให้ Pack red cell แต่ต้องระมัดระวังอาการแทรกซ้อนที่อาจจะเกิดขึ้นจาก
      - การให้เลือด
      - ระวังอาการหอบเหนื่อยหรือบวมที่เกิดขึ้นซึ่งอาจจะเป็นอันตรายต่อทารกด้วย
      - ระวังการติดเชื้อในระยะคลอดและหลังคลอด โดยเฉพาะที่ได้รับการตัดม้าม
  - - - ดูแลในคลินิกครรภ์เสี่ยงสูง
      - แนะนำการพักผ่อนอย่างเพียงพอและการทำกิจกรรมต่างๆได้
      - รับประทานอาหารที่มีประโยชน์โดยแบ่งตามสาเหตุ
      - แนะนำการประเมินเด็กดิ้นของทารกในครรภ์
      - แนะนำการป้องกันการติดเชื้อ
      - ฮีโมโกลบินให้อยู่ระหว่า 7-10 กรัม/ดลในรายที่ซีดมากอาจจะต้องให้เลือด
      - โลหิตจางมากควรตรวจสุขภาพทารกในครรภ์และเฝ้าระวังภาวะ IUGR
      - มีภาวะ Hydrop fetalis ให้ยุติการตั้งครรภ์โดยเร็ว
      - ให้ธาตุเหล็กเสริมตามปกติ และให้Folic acid เพิ่มรับประทานกรดโฟลิกเสริม 5 มก.ต่อวัน
    - - ให้คำปรึกษาด้านพันธุกรรม
      - วินิจฉัยโรค, การประเมินอัตราเสี่ยง, การให้ข้อมูลเกี่ยวกับอัตราเสี่ยง,การให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรค,การให้ข้อมูล
    - - ให้นอนพักบนเตียงในท่านอนศีรษะสูง เพื่อลดการทำงานของหัวใจและลดการใช้ออกซิเจน
      - ดูแลการได้รับสารน้ำและอาหารตามแผนการรักษา
      - ตรวจประเมินสัญญาณชีพทุก
      - ประเมินความก้าวหน้าของการคลอด
      - ประเมินสภาพทารกในครรภ์
      - ดูแลการบรรเทาความเจ็บปวด
      - ดูแลการให้สารน้ำ เลือด และยาตามแผนการรักษา
      - เตรียมช่วยเหลือการคลอด
    - - เฝ้าระวังการตกเลือดหลังคลอด จากการประเมินอาการและอาการแสดงของการตกเลือด
      - ดูแลให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกเพื่อป้องกันการตกเลือด
      - ดูแลการพักผ่อนอย่างเพียงพอ
      - แนะน าการรับประทานอาหารที่มี Folic acid และที่มีโปรตีนสูง
      - ดูแลป้องกันการติดเชื้อหลังคลอด
      - การดูแล breast feeding หลังคลอด