Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาระบบประสาท - Coggle Diagram

- - - - มีไข้ร่วมกับการชัก ในเด็กอายุ6เดือน ถึง5ปี
      - การชักเป็นแบบทั้งตัว(Genaralized seizure)
      - ระยะเวลาชักสั้นๆ ไม่เกิน15นาที
      - ไม่มีอาการชักซ้ำในการเจ็บป่วยครั้งเดียวกันก่อนและหลังชักไม่มีอาการทางระบบประสาท
    - - เป็นการชักแบบเฉพาะที่หรือทั้งตัว()
      - ระยะเวลาในการชักมากกว่า15นาที
      - เกิดการชักซ้ำในการเจ็บป่วยครั้งเดียวกัน
      - หลังชักมักมีอาการทางระบบประสาท เด็กที่เป็นชนิดนี้มีอัตราการเสี่ยงสูงที่เป็นลมชัก แพทย์จะให้ยาป้องกันชัก เช่น phenobarbital หรือ Valpronic acid
- - - - อาการนำ() มีอาการนำก่อนชักอาจหลายนาทีหรือชั่วโมงโดยไม่มีอาการเฉพาะระหว่างเกิดเซลล์ประสาทสมองจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงคลื่นไฟฟ้า
      - อาการเตือน()แตกต่างตามตำแหน่งสมอง เช่น ปวด ชา เห็นภาพหลอน
    - - เกิดขึ้นทันทีทันใด
      - เกิดระยะเวลาไม่เกิน5นาทีและหยุดเอง
      - เกิดขึ้นเองแต่บางครั้งมีปัจจัยกระตุ้น
      - ลักษณะเหมือนกันทุกครั้งที่ชัก
    - - Postical paralysis หรือ Todd's paralysis กล้ามเนื้ออ่อนแรงเฉพาะที่
      - Automatism การเคลื่อนไหวร่างกายไปโดยอัตโนมัติขณะชักเป็นการเคลื่อนไหวที่สัมพันธ์ของกล้ามเนื้อไม่มีจุดประสงคืแต่เลียนแบบท่าทางปกติ เช่น เคี้ยวปาก กระพริบตาถี่ๆ ตีมือคว่ำหงายสลับกัน
  - - - การติดเชื้อระบบประสาทส่วนกลาง อันตรายขากการคลอดหรือหลังคลอด การเกิดอันตรายที่ศรีษะ ความผิดปกติของสมดุลเกลือแร่ในร่างกาย น้ำตาลในเลือดต่ำ หรือโรคทางพันธุกรรม เป็นต้น
    - - ความผิดปกติของ Neurotransmission ซึ่งเกืดจากความผิดปกติของยีน
    - - พยาธิสภาพในสมอง จัดอยู่ในกลุ่ม Symtomic epilepsy
  - - - อาการชักเฉพาะที่(Partial seizure)
        
        ชักแบบมีสติ(Simple partial seizures)ขณะชักผู้ป่วยรู้ตัวตลอดเวลา บอกได้ว่ามีลักษณะอย่างไร ดำเนินไปอย่างไร
        
        ชักแบบขาดสติ(Complex paetial seizures) ขณะชักสูญเสียการรับรู้ เมื่อสิ้นสุดการชักไม่สามารถจำเหตุการณ์ที่เกิดได้
        
        ชักเฉพาะที่ตามด้วยอาการชักทั้งตัว(Focal with secondaryseizures) ชักเกร็งกระตุกทั้งตัว โดยเริ่มจากชักส่วนใดส่วนหนึ่งในร่างกายก่อนแล้วค่อยๆกระจายไปส่วนที่ใกล้ต่อไปเรื่อยๆ
      - ชักทั้งตัว(Genaralized seizures )เกิดการเสียหน้าที่ของสมอง2ซีก
        
        อาการเหม่อ(absence) เหม่อลอยไม่รู้สึกตัวชั่วครู่
        
        ชักเหม่อแบบตรง(Typical absence seizures)ชักลักษณะเหม่อลอยไม่รู้สึกตัว เวลา5-10วินาที อาการเกิดขึ้นและหายทันที
        
        อาการชักเหม่อที่ไม่รู้ตัวไร้สติเท่านั้น
        
        ชักเหม่อที่มีอาการหนังตากระตุกหรือสะดุ้งเป็นช่วงเวลาสั้นๆ
        
        ชักเหม่อที่มีอาการตัวอ่อนร่วม
        
        ชักเหม่อแบบมีอาการเกร๊งกล้ามเนื้อร่วม อาจเกร็งเฉพาะใบหน้าหรือลำคอ
      - อาการเกร็งกระตุก(Clonic seizures) เป็นการชักที่มีลักษณะเป็นจังหวะของการชัก
      - อาการชักเกร็ง(Tonic seizires) มีการแข็งเกร็งของกล้ามเนื้อมีความตึงตัวมากขึ้น นาน2-10วินาที แขนขาเหยียดตรง เกิดทันทีหรือค่อยเป็นค่อยไป อาจสั่นจากกล้ามเนื้อหดตัว ผู้ป่วยไม่รู้สติ
      - ชักตัวอ่อน(Autonic seizures) ชักที่เสียความตึงตัวของกล้ามเนื้อทันทีทันมดเมื่อเกืดการชัก เวลา1-2วินาทีพบในอายุน้อยกว่า5ปี หรือพัฒนาการช้า
      - ชักสะดุ้ง(Myoclonic seizures) ชักที่มีการสะดุ้งจากการหดของกล้ามเนื้ออย่างรุนแรงและรวดเร็วมาก คล้ายตกใจและชักแต่ละครั้งสั้นมากใช้เวลาไม่กี่วินาที
- - - - แบบไม่มีอาการหรืออาการน้อย เชื้อเจริญในนาโซฟาริง ทำให้เกิดการอักเสบเฉพาะที่เล็กน้อย มักไม่มีอาการและมักเป็นต้นตอของการแพร่เชื้อต่อไป
      - แพร่เชื้อเข้ากระแสเลือดหรือเป็นพิษ Meningococcemia เชื้อเข้าในกระแสสเลือดโดยเลือดมาหล่อเลี้ยงปลายหลอดเลือดเป็นจำนวนมาก ผู้ป่วยมีผื่น เลือดออกตามผิวหนัง ถ้ารุนแรงอาจพบเลือดออกทางลำไส้และต่อมหมวกไต
      - แบบเยื่อหุ้มสมองอักเสบ(mENINGITIDID) เกิดอาการเบื่อหุ้มสมองอักเสบ
  - - - Meningococcemia
        
        Acute Meningococcemia เกิดอาการเฉียบพลัน ปวดหัว เจ็บคอและไอเป็นอาการนำ ไข้สูง หนาวสั่น ปวดข้อและกล้ามเนื้อโดยส่วนมากที่ขาและหลัง อาจมาด้วยไข้ผื่นแดงจ้ำขึ้นตามตัว2-3วัน เป็นสีคล้ำจนเป็นสะเก็ดสีดำ ส่วนมากผื่นเกิดหลังไข้24-48ชั่วโมง
        
        Chronic Meningococcemia พบได้น้อย มักมีไข้ ผื่นตามผิวหนัง อาจเป็นผื่นแดงจ้ำ ปวดข้อเจ็บข้อเป็นเดือน ไข้จะเป็นๆหายๆ
        
        Fulminant Meningococcemia เป็นอย่างรุนแรง ระะไหลเวียนโลหิตไม่ทำงานอาจช็อคถึงเสียชีวิตได้ ในเวลาไม่นานที่มีอาการส่วนมากเริ่มมาจากมีไข้สูงทันที อ่อนเพลียมากแล้วเสียชีวิตเนื่องจากหลอดเลือดตีบทั่วร่างกาย ไม่มีอาการยื่อหุ้มสมองอักเสบ
- - - - ศรีษะโตแต่กำเนิด กระหม่อมหน้าโป่ง ศรีษะโตเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับทรวงอก ปวดศรีษะ ซึม ไม่ดูดนม อาเจียนพุ่ง
      - อาการทางคลินิก
        
        หัวบาตร(Cranium enlargement)
        
        หัวโตกว่าปกติเมื่อเทียบกับ Growth curveปกติ
        
        รอยต่อกระโหลกศรีษะแยกออกจากกัน(suture separation)
        
        รอยเปิดกระโหลกโป่งตึง(Fontanelle bulging)
        
        หนังศรีษะบางเห็นเส้นเลือดดำ(Enlargement&engorgement of scalp vein)
        
        เสียงเคาะกระโหลกศรีษะเหมือนหม้อแตก(Macewen sign cracked pot sound )
        
        อาการแสดงถึงการมีความดันในกระโหลกศรีษะสูง(ปวดหัว ตามัว อาเจียน)
        
        ตากลอกลงล่าง กลอกขึ้นบนไม่ได้(setting sun sign)เนื่องจากถูกกดบริเวณmid brain ที่superior coliculus
        
        ตาเขเข้าในมองไปด้านข้างไม่ได้เนื่องจากเส้นประสาทสมองคู่ที่6 ถูกทำลายมองเห็นภาพซ้อน
        
        รีเฟล็กไวเกิน
        
        การหายในผิดปกติ(Irregular respiration)
        
        พัฒนาการช้ากว่าปกติ
        
        สติปัญญาต่ำกว่าปกติ ปัญญาอ่อน
        
        เด็กเลี้ยงยากไม่รับประทานอาหาร
    - - Congenital hydrocephalus ความผิดปกติจากการสร้างน้ำไขสันหลัง
      - obstructive hydracephalus ความผิดปกติในการอุดกั้นทางเดินน้ำไขสันหลัง
      - Communicate hydrocephalus ความผิดปกติในการดูดซึมน้ำไขสันหลัง
    - - รักษาด้วยยา ยาขับปัสสาวะAcetazolamideช่วยลดการสร้างน้ำหล่อสมองและไขสันหลัง
      - การรักษาด้วยการผ่าตัด
        
        การใส่สายระบายน้ำในโพรงสมองออกนอกร่างกาย
        
        การผ่าตัดใส่สายระบายน้ำในโพรงสมองสู่ช่องในร่างกาย ใส่สายระบาย
        
        โพรงสมองลงช่องท้อง(ventriculo-peritoneal shunt)
        
        โพรงสมองลงช่องหัวใจ(ventriculo-atrial shunt)
        
        โพรงสมองลงเยื่อหุ้มปอด(ventriculo-pleural shunt)
        
        โพรงสมองลงช่องใต้เยื่อหุ้มสมอง(ventriculo-cistern magna shunt)
        
        โพรงสมองทารกในครรภ์ลงถุงน้ำคร่ำ(Transabdomanal percutaneous ventriculo-amniotic)
        
        สายระบายน้ำในโพรงสมอง(CSF shunt)
        
        ทำV-P shunt venticuloperitonial shhunt
        
        สายระบายน้ำในโพรงสมองประกอบด้วย3ส่วน
        1.สายระบายน้ำจากโพรงสมอง(Ventricular shunt) 2.วาล์ว(Valve)และส่วนที่เก็บน้ำหล่อสมอง(Reservoir) 3.สายระบายลงช่องท้อง(peritoneal shunt)
    - - การทำงานผิดปกติของสายระบายน้ำในโพรงสมองมีการอุดตันหรือระบายมากเกินไป
      - การติดเชื้อของสายระบายน้ำในโพรงสมอง
      - ภาวะระบายน้ำในโพรงสมองมากเกิน
      - การอุดตันสายระบายน้ำในโพรงสมอง
      - ภาวะสมองตีบแคบ
      - ไตอักเสบ
  - - - จัดท่านอนราบศรีษะสูง15-30องศาเพื่อช่วยให้การไหลเวียนของน้ำไขสันหลังกลับสู่หลอดเลือดดำได้ดีขึ้น
      - กรณีที่มีการเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทอย่างรวดเร็ว ซึม ไม่รู้สึกตัว แพทย์จะใส่ท่อหลอดลมคอและช่วยหายใจเพื่อลดความดันPaco2ในหลอดเลือดแดงให้อยู่ระหว่าง30-35mmhg.
      - การให้ยาขับปัสสาวะทางหลอดเลือดดำ
        
        Osmotic diuratic ได้แก่20%manital เป็นต้น
        
        furosemideเพื่อลดปริมาตรเลือดในระบบไหลเวียน
        
        Corticosteriod คือ Dexamethasone
        
        Hypothermia ช่วยลดCerebral metabolismโดยคุมอุณหูมิกายระหว่าง27-31องศา
      - รักษาความผิดปกติที่เกิดต่อเนื่องจากพยาธิสภาพเดิมหรือเกิดร่วม Hypocephalus: Obstructive, Communicating,ถาวะสมองบวม
- - - - 2.Myelomeningocele กระดูกสันหลังผิดปกติ มีก้อนยื่นออกมา ก้อนหรือถึงมีเยื่อหุ้มสมอง น้ำไขสันหลังและไขสันหลัง อันตรายอาจเกิดความพิการ ความรุนแรงขึ้นกับตำแหน่ง พบระบบขับถ่ายผิดปกติ เท้าปุก การหดรั้งของข้อ สมองบวมน้ำ
      - 1.Meningocele :ก้อนหรือถุงน้ำประกอบไปด้วยเยื่อหุ้มสมอง น้ำไขสันหลัง ไม่มีเนื้อเยื่อประสาทไขสันหลัง ไขสันหลังอยู่ตำแหน่งปกติ ไม่เกิดอัมพาต
- - - - ความบกพร่องทางสมองทำให้เกิดความผิดปกติเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว ทารทรงตัว
    - - 1.ชนิดกล้ามเนื้อหดเกร็ง (Splastic)
        
        splasticquadriplegia มีความผิดปกติกล้ามเนื้อแขนขาทั้ง2ข้าง คอและลำตัวอ่อนผิดปกติ ศรีษะเล็ก น้ำลายไหล
        
        splastic diplegia มีความผิดปกติกล้ามเนื้อแขนขาทั้ง2ข้าง ขาเป็นมากกว่าแขน
        
        splastic hemiplegiaผิดปกติที่แขนขาีกใดซีกหนึ่ง
      - 2.Extrapyramidol cerebral palsy การเคลื่อนไหวผิดปกติตลอดเวลาขณะตื่น บังคับส่วนต่างๆของร่างกายไปทิศทางที่ต้องการไม่ได้ กล้ามเนื้ออ่อนปวกเปียก
      - 3.Ataxia cerebral palsy มีเดินเซ ล้มง่าย กล้ามเนื้อตึงตัวน้อย ทรงตัวไม่ดี สติปัญญาปกติ
      - 4.Mixed type หลายอย่างรวมกัน
    - - มีการเจริญเติบโตและพัฒนาการช้า โดยเฉพาะด้านการเคลื่อนไหว การทรงตัวผิดปกติ
      - ปัญญาอ่อน
      - อาการร่วม เช่น ชัก หูหนวก ตาบอด การพูดผิดปกติ
    - - ซักประวัติ:มารดาติดเชื้อขณะคลอด เช่น หัดเยอรมัน คลอดท่าก้น เด็กมีพัฒนาการช้ากว่าวัย
      - ประเมินร่างกาย: เส้นรอบศรีษะไม่เพิ่ม ท่าทางการเคลื่อนไหวผิดปกติ พัฒนาการไม่เป็นตามวัย
  - - - รับประทานให้ครบ5หมู่
      - ออกกำลังกายที่เหมาะสมกับผู้ป่ววยเลี่ยงการออกกำลังที่หักโหมที่กระตุ้นให้อาการกำเริบ
      - พักผ่อนให้เพียงพอ
      - สุขวิทยาทั่วไป ระบบขับถ่าย ระวังท้องผูก
      - ตรวจสุขภาพตามนัดทุกครั้งหากมีอาการผิดปกติให้มาก่อนนัด เช่น ชักมากขึ้นทั้งที่ไม่ขาดยา
      - แพทย์จะเจาะเลือดหาระดับยากันชัก แนะนำงดยากันชักมื้อเช้าก่อนเจาะเลือด
    - - การขับถ่าย
        
        ดูแลให้ได้รับน้ำเพียงพอและสอดคล้องแผนการรักษา
        
        ถ้ามีสายสวนปัสสาวะ ต้องดูแลทำความสะอาดให้เพียงพอ
        
        ทำความสะอาดผิวหนังทุกครั้งที่ขับถ่ายอุจาระและปัสสาวะ
        
        ดูแลให้ยาระบายเพื่อป้องกันท้องผูกตามแผนการรักษา
        
        ประเมินหน้าท้องเพื่อตรวจสอบกระเพาะปัสสาวะตึงหรือไม่
      - ภาวะแทรกซ้อนทางระบบหายใจ
        
        หมั่นพลิกตะแคงตัวเด็กทุก2ชั่วโมง ยกเว้นเด็กที่มีความดันสมองสูงป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่ปอดเช่น ปอดอักเสบ
        
        ดูแลไม่ให้ผู้ที่มีอาการติดเชื้อทางระบบหายใจเข้าใกล้ชิดเด็ก
        
        ล้างมือก่อนและหลังสัมผัสเด็ก
      - ภาวะแทรกซ้อนเกี่ยวกับตา
        
        สังเกตประเมินอาการบ่งชี้ของการระคายเคืองหรืออักเสบของตา
        
        อาจใช้ผ้าปิดตาเพื่อไม่ให้ตาแห้ง
        
        ถ้าตาแห้งอาจใช้น้ำตาเทียม
      - ภาวะแทรกซ้อนทางผิวหนัง
        
        ประเมินสภาพผิวหนังเป็นระยะๆตรวจความผิดปกติของผิวหนัง
        
        หมั่นเปลี่ยนท่านอน พลิกตะแคงตัวบ่อยๆป้องกันการเกิดแผลกดทับ
        
        ดูแลทำความสะอาดและชุ่มชื้นตลอดเวลา โดยเฉพาะจุดที่เสี่ยงต่อการเกิดแผลกดทับ เช่น ศรีษะส่วนท้ายทอย แนวกระดูกสันหลัง ส้นเท้า
        
        ทาครีมบำรุงและนวดผิวหนังทุกวันเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด
        
        ดูแลอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก ฝีเย็บและทวารหนักให้สะอาดหลังการขับถ่ายทุกครั้ง
    - - ด้านอาหาร
        
        ให้ได้รับสารอาหารครบถ้วนตามสภาวะของบุคคล
        
        รับอาหารทางหลอดเลือดดำตามแผนการรักษา
        
        บันทึกปริมารน้ำดื่ม และปัสสาวะ
        
        ชั่งน้ำหนักทุกวันหรือตามแผนการรักษา
      - การได้รับยากันชัก
        
        รับประทานยาสม่ำเสมอต่อเนื่องตามเวลา ห้ามหยุด เพิ่มหรือลดยาเอง
        
        ถ้าลืมกินยาวันเดียวกันให้กินทันทีที่นึกได้
        ลืมข้ามวันแล้วชักให้รีบพบแพทย์
        ลืมข้ามวันไม่มีอาการให้ทานยาต่อ ถ้าลืมแล้วอาเจียนในครึ่งชั่วโมง ให้ทานยาซ้ำขนาดเดิม ถ้าเกินครึ่งชั่วโมงไม่ควรได้ยาซ้ำอีก
        
        ห้ามซื้อยาทานเองหากไม่สบาย
    - - จัดเด็กนอนศรีษะสูง15-30องศา
      - หลีกเลี่ยงท่านอนหรือกิจกรรม ที่ทำให้เกิดแรงดันภายในสมองเพิ่ม เช่น การกดหลอดเลือดที่คอ การก้มหรือแหงนหน้าไปด้านหลังอย่างเต็มที่ การหมุนศรีษะไปมา การกระตุ้นให้เกิดความเจ็บปวด การดูดเสมหะเป็นต้น
      - จัดท่านอนให้สะโพกงอไม่เกิน90องศา
      - ป้องกันไม่ให้ท้องผูก
      - ถ้าพบเด็กแสดงการเจ็บปวด เช่น กระสับกระส่าย หัวใจเต้นเร็ว อัตรการหายใจเพิ่ม แรงดันโลหิตเพิ่มขึ้น ความอิ่มตัวออกซิเจนลดลงพยาบาลต้องดูแลให้ยาแก้ปวดตามแผนการรักษา
      - วางแผนการพยาบาลให้รบกวนเด็กน้อยที่สุด
      - ติดตามอาการที่บ่งชี้ว่าเด็กเปลี่ยนแปลงของแรงดันภายในสมอง วัดรอบสรีษะทุกวัน สังเกต จดบันทึกพฟติกรรมที่เปลี่ยนแปลงของเด็ก
    - - การทำทางเดินหายใจให้โล่ง
        
        จัดท่านอนโดยให้นอนตะแคงข้าง เพื่อป้องกันการสำลัก
        
        ดูแลไม่ให้มีอาหาร หรือเศษอาหารอยู่ในช่องปากเพราะเด็กอาจสำลักได้
        
        ดูดเสมหะเป็นระยะๆ
        
        เตรียมอุปกรณ์ช่วยเหลือให้พร้อมหากมีปัญหาเกี่ยวกับการอุดกั้นทางเดินหายใจเพื่อช่วยเหลือทันที