Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ทฤษฎีสัมพันธ์ระหว่างบุคคล (Interpersonal Theory) - Coggle Diagram
ทฤษฎีสัมพันธ์ระหว่างบุคคล (Interpersonal Theory)
ผู้ก่อตั้งทฤษฎี
แฮรี สแต็ค ซัลลิแวน (Harry Strack Sullivan)
ให้ความสำคัญเกี่ยวกับสัมพันธภาพระหว่างบุคคล
เชื่อว่า ประสบการณ์ชีวิตในวัยต้นมีอิทธิพลอย่างมากต่อสุขภาพจิตของบุคคลในวัยหลังของชีวิต ประสบการณ์ที่สำคัญก็คือ ความวิตกกังวล ซึ่งได้รับจากการเลี้ยงดูในวัยเด็กและสัมพันธภาพระหว่างบุคคล
ลักษณะทฤษฎี
เป้าหมายเพื่อไปสู่ความพึงพอใจ (Satis faction)
เน้นความต้องการทางสรีรวิทยา
การพักผ่อรนอนหลับ
ความต้องการทางเพศ
ความหิว
เป้าหมายเพื่อไปสู่ความมั่นคง (Security)
เป็นความต้องการที่คงอยู่อย่างมีความสุข
ต้องการการยอมรับในสังคม
ความสบายใจ
แนวคิดหลัก
เน้นความวิตกกังวลและระบบตน (Anxiety and the Self-System)
ความวิตกกังวลสามารถอธิบายและสังเกตได้
บุคคลที่อยู่ในภาวะวิตกกังวล สามารถบอกได้ว่าเขารู้สึกอย่างไรและแสดงออกทางพฤติกรรมอย่างไร
แต่ละคนจะพยายามดิ้นรนเพื่อขจัดความวิตกกังวล
ในเด็กจะพยายามเรียนรู้เพื่อหลีกเลี่ยงความวิตกกังวลที่เกิดจากการถูกลงโทษ และแสวงหาความมั่นคงโดยการยินยอมกระทำตามความปรารถนาของบิดามารดา
ความวิตกกังวลที่เริ่มต้นมาจากสัมพันธภาพระหว่างบุคคล
เกิดจากความวิตกกังวลของมารดาถ่ายทอดไปยังบุตร
การพัฒนาบุคลิกภาพ 7 ขั้นตอน
ขั้นก่อนวัยรุ่น (Pre- Adolescence) อายุ 11-13 ปี
เริ่มมีวุฒิภาวะทางเพศ มีการกล้าแสดงออกมากขึ้นและยังต้องการความเท่าเทียมกับผู้ใหญ่
ขั้นวัยรุ่นตอนต้น (Early Adolescence) อายุระหว่าง 13- 17 ปี
เป็นวัยที่มีความพอใจในเรื่องเพศ ต้องการคบเพื่อนเดียวกันและต่างเพศ ต้องการความเป็นอิสระไม่อยากพึ่งพาใคร
ขั้นวัยเยาว์ (Juvenile Era) อายุระหว่าง 5-12 ปี
เป็นวัยที่เข้าโรงเรียน พัฒนาการทางร่างกายเร็วมากเริ่มรู้จักสังคม มีการร่วมมือและแข่งขัน เรียนรู้ที่จะควบคุมตนเอง
ขั้นวัยรุ่นตอนปลาย (Late Adolescence) อายุ 17-19 ปี
ร่างกายเจริญเต็มที่ มีความคิดสร้างสรรค์ มีความรู้และเข้าใจตนเอง เรียนรู้บทบาทในสังคมได้ดี
ขั้นวัยเด็ก (Childhood) อายุ 18 เดือน - 5 เดือน
ป็นระยะที่เริ่มหัดพูด ฝึกออกเสียงได้ชัดเจน เริ่มมีเพื่อนและต้องการให้ผู้อื่นยอมรับสถานภาพของตนเอง
ขั้นวัยผู้ใหญ่ (Adulthood) อายุระหว่าง 20-30 ปี
เป็นวัยที่มีพัฒนาการทุกอย่างสมบูรณ์เต็มที่สร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่นสร้างหลักฐาน มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่
ขั้นทารก (Infancy) อายุแรกเกิด -18 เดือน
วัยนี้จะมีความสุข กับการใช้ปากในการตอบสนองความต้องการอาหารของตนเองด้วยการดูดหรือการเคลื่อนไหวร่างกายด้วยการใช้ประสาทตาสัมผัสกับมือในการดูดนิ้วตนเอง
ประสบการณ์ในการมีสัมพันธภาพระหว่างบุคคลในเด็ก
ภาพตนเองที่ว่า “ฉันเลว” (Bad Me Self)
เกิดจากประสบการณ์ที่ได้รับการอบรมเลี้ยงดูแบบทอดทิ้ง ไม่ดูแล ไม่ตอบสนองความต้องการของทารก ทำให้ทารกเกิดความไม่พอใจเกิดความวิตกกังวล
ทำให้เกิดความวิตกกังวลทีละน้อย
ภาพ “ไม่ใช่ฉัน” (Not Me)
เกิดจากการที่ทารกได้รับประสบการณ์ในลักษณะขู่เข็ญหรือเกิดความหวาดกลัวอย่างรุนแรง ทำให้เกิดความวิตกกังวลสูง และแสดงพฤติกรรมออกมาในเชิงปฏิเสธว่า “ไม่ใช่ฉัน” เพราะเป็นสิ่งที่ทารกไม่ต้องการรับรู้อย่างยิ่ง
ทำให้เกิดความวิตกกังวลรุนแรงฌฉียบพลัน
ภาพตนเองที่ว่า “ฉันดี” (Good Me Self)
จะเกิดจากประสบการณ์ที่ได้รับการอบรมเลี้ยงดูจากแม่ที่ให้ความรู้สึกรักใคร่ อ่อนโยน เอาใจใส่อย่างใกล้ชิด เป็นห่วงเป็นใยซึ่งทารกจะเกิดความพึงพอใจ
ประสบการณ์ที่ดีได้รับคำชมเชย