Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 4.2 การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะตกเลือดก่อนคลอด, นางสาวศุภาพิชญ์ …
บทที่ 4.2 การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะตกเลือดก่อนคลอด
รกลอกตัวก่อนกำหนด
แบ่งชนิดตามพยาธิสภาพ
Concealed หรือ internal hemorrhage คือ รกลอกตัวแล้วเลือดคั่่งอยู่หลังรกไม่ ออกมาทางช่องคลอดให้เห็นชัดเจน พบได้น้อยกว่า
Mixed หรือ combined hemorrhage ชนิดนี้พบได้มากที่สุด เชื่อว่าเริ่มแรกเป็นชนิด concealed เลือดที่อกจะแทรกอยู่ระหว่างรกกับผนังมดลูก เมื่อเลือดออกมากขึ้นอาจสามารถเซาะแทรก ถุงน้ำาคร่ากับผนังมดลูก แล้วผ่านออกมาทางปากมดลูกได้ (external)
Revealed หรือ external hemorrhage คือ รกลอกตัวแล้วเลือดไหลออกมาทางปาก มดลูกและช่องคลอด พบได้บ่อยกว่า
การวินิจฉัย
การตรวจภายใน : คลำไม่พบรก ถุงน้ำคร่ำตึง ในบางรายเมื่อเจาะถุงน้ำคร่ำอาจจะพบน้ าคร่ำมีเลือดปน
การตรวจรกหลังคลอด : จะพบมีเลือดคั่งอยู่ที่หลังรก (retroplacental blood clot) และ รอยถูกกดบริเวณรกด้านแม่
อาการและอาการแสดง
มดลูกหดรัดตัวมาก หรือแข็งเกร็ง มีอาการเจ็บครรภ์
กดเจ็บที่มดลูก คลำส่วนของทารกไม่ชัดเจน
ระดับยอดมดลูกสูงขึ้น
การตรวจพิเศษอื่น ๆ เช่น การใช้คลื่นเสียงความถี่สูงนั้น บางรายก็มีประโยชน์น้อย เนื่องจาก ในกรณีที่ไม่พบเลือดคั่งหลังรก ก็ไม่สามารถวินิจฉัยภาวะรกลอกตัวก่อนก าหนดได้
สาเหตุ
สายสะดือสั้น
การออกแรงกดต่อ inferior vena cava
ผลจากหัตถการของแพทย์
ความผิดปกติหรือเนื้องอกของมดลูก
แรงกระแทกทางหน้าท้อง
สารปัจจัยเสี่ยงบางอย่าง
การลดขนาดอย่างฉับพลันของมดลูกขนาดใหญ่
จำนวนครั้งของการตั้งครรภ์
ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์
มีประวัติภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดในครรภ์
ความผิดปกติที่รกเอง
การรักษา
ทำให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดลงโดยเร็วและอย่างปลอดภัย เพราะไม่มีวิธีใดที่จะป้องกันหรือแก้ไข ภาวะ fetal distress
พยายามป้องกันและแก้ไขภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ heparin, fibrinogen หรือ antifibrinolytic agent ต่าง ๆ
ถ้ามีภาวะ consumptive coagulopathy แก้ไขโดยการให้ fresh frozen plasma หรือ cryoprecipitate
แก้ไขภาวะซีด ภาวะ hypovolemia ภาวะขาดออกซิเจน และความไม่สมดุลย์ของอีเลคโตร ไลท์ เพื่อพยายามประคับประคองส่วนของรกให้ทำหน้าที่ดำเนินต่อไป
ในรายที่อายุครรภ์น้อย รกมีการลอกตัวเพียงเล็กน้อยและอยู่ในภาวะสงบแล้วตรวจพบทารก ปกติ ไม่มี fetal distress อาจให้การรักษาแบบประคับประคองหรือเฝ้ารอต่อไปเพื่อยืดอายุครรภ์
ภาวะการแตกของ Vasa Previa
การวินิจฉัย
ส่งตรวจถุงน้ำคร่ำ เห็นเส้นเลือดทอดบนเยื่อถุงน้ำคร่ำชัดเจน
มีเลือดออกทางช่องคลอด
ตรวจภายในเห็นหรือคลำพบเส้นเลือดที่เต้นเข้าจังหวะ
U/S อาจเห็นเส้นเลือดทอดอยู่ต่ำกว่าส่วนน
เสียงหัวใจของทารกเปลี่ยนแปลง
ตรวจเลือดที่ออกทางช่องคลอดว่าเป็นเลือดของทารก
การตรวจรกและถุงน้ำคร่ำ เป็นการวินิจฉัยย้อนหลัง
ผลกระทบ
ต่อมารดา
เมื่อมีภาวะตกเลือดก่อนคลอดเกิดขึ้น หญิงตั้งครรภ์จะมีการ ตอบสนองทางด้านจิตอารมณ์
ตกเลือดก่อนคลอดในปริมาณมากส่งผลให้มารดามีภาวะแทรกซ้อน
ต่อทารก
ทารกในครรภ์เกิดภาวะ Fetal distress
ทารกตายในครรภ์จากการขาดออกซิเจน
ทารกแรกเกิดหายใจลำบาก เกิดการแลกเปลี่ยนก๊าซไม่เพียงพอ ทารกเกิดการเสียชีวิตได้
ภาวะอุณหภูมิร่างกายต่ำในรายที่ทารกคลอดก่อนกำหนด
การรักษา
ต้องนึกถึงภาวะนี้ไว้เสมอในรายรกเกาะต่ำ ครรภ์แฝดและทุกครั้งที่ท าการเจาะถุงน้ำคร่ำ
ถ้าวินิจฉัยได้หลังถุงน้ำคร่ำแตกแล้วต้องทำให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดลงทันที
ผ่าท้องทำคลอด
ถ้าเด็กตายแล้วปล่อยให้คลอดเอง
ถ้าทำได้ไม่ยากอาจช่วยคลอดด้วยคีม
ถ้าวินิจฉัยได้ก่อนถุงน้ำคร่ำแตก ให้ผ่าท้องทำคลอด
ปัจจัยส่งเสริม
ภาวะที่มีทารกน้อยร่วมด้วยชนิด Placenta succenturiata
ครรภ์แฝด เนื่องจากรกของครรภ์แฝดคู่ มีโอกาสเป็นรกเกาะต่ำ
ภาวะสายสะดือเกาะบนเยื่อหุ้มทารก
Uterine Rupture
ปัจจัยส่งเสริมให้เกิด
การทำสูติศาสตร์หัตถการอย่างยาก
การบาดเจ็บบริเวณช่องท้องอย่างรุนแรง
รอยแผลผ่าตัดจากเดิมแผลในการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
เคยผ่านการตั้งครรภ์และคลอดบุตรมาจำนวนมาก
การใช้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
รกเกาะฝั่งลึกชนิด
การวินิจฉัย
อาการและอาการแสดงของมดลูกที่แตกแล้ว
บางรายพบมีเลือดออกทางช่องคลอด
คลำส่วนของทารกได้ชัดเจนมากขึ้น
อาการปวดท้องน้อย จะทุเลาลง
เสียงหัวใจจะเปลี่ยนแปลงหรือหายไป
อาจคล าได้ก้อนหยุ่น ๆ ข้างมดลูก ถ้ามีเลือดเข้าไปใน broad ligament
อาการและอาการแสดงเตือนว่ามดลูกจะแตก
มดลูกหดรัดตัวตลอดเวลา
กดเจ็บบริเวณเหนือหัวหน่าว
ปวดท้องน้อยบริเวณเหนือหัวหน่าวอย่างรุนแรง
พบ Bandl’s (pathological retraction) ring
พยาธิสภาพ
Complete rupture รอยแตกทะลุชั้น peritoneum (Serosa) ชนิดนี้ เด็กมักจะหลุดเข้าไปอยู่ ในช่องท้อง
Incomplete rupture รอยแตกไม่ทะลุชั้น peritoneum คือ มีแต่การฉีกขาดของชั้นกล้ามเนื้อ มดลูกเท่านั้น
Placenta Previa
การวินิจฉัย
การตรวจภายใน เป็นวิธีที่วินิจฉัยโรคได้แน่นอน
การตรวจหาตำแหน่งรกเกาะ
ตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง
Magnetic resonace imaging (MRI)
Placentography
จากประวัติอาการและอาการแสดง เลือดออกทางช่องคลอดโดยไม่เจ็บ
การรักษา
พิจารณาลักษณะและปริมาณเลือดที่ออก อายุครรภ์ขนาดและท่า ของทารกในครรภ์ ถ้าเลือดที่ออกจากช่องคลอดลดน้อยลงหรือหยุด ยังไม่เจ็บครรภ์ ทารกยังมีชีวิต อายุครรภ์ น้อยกว่า 37 สัปดาห์ หรือคะเนน้ำหนักทารกน้อยกว่า 2,500 กรัม ให้รักษาแบบเฝ้ารอ
หากพบว่าเลือดออกมาก หรือออก นาน หรือเจ็บครรภ์ หรือทารกตายในครรภ์ หรืออายุครรภ์มากกว่า 37 สัปดาห์ หรือคะเนน้ าหนักทารก มากกว่า 2,500 กรัม ให้รักษาแบบ active เพื่อท าให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดลง
การสังเกตอาการตกเลือด
สาเหตุ
อายุ ในกลุ่มสตรีตั้งครรภ์ที่มีอายุเกิน 35 ปี
จำนวนครั้งของการคลอด (parity)
ปัจจัยที่ทำให้หล่อเลี้ยง decidua เสียไป
การผ่าท้องทำคลอดในครรภ์ก่อน
รกแผ่กว้างผิดปกติ
นางสาวศุภาพิชญ์ อรัญศรี รหัสนักศึกษา 602701098 เลขที่ 97