Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การส่งเสริมสัมพันธภาพมารดาและทารกหลังคลอด - Coggle Diagram
การส่งเสริมสัมพันธภาพมารดาและทารกหลังคลอด
ฺBonding(ความผูกพันธ์) หมายถึง กระบวนการผูกพันทางอารมณ์ที่พ่อแม่เลี้ยงดูมีต่อทารกฝ่ายเดียว
Attachment(สัมพันธภาพ) หมายถึง ความรู้สึกรักใคร่ผูกพันระหว่างทารกกับพ่อแม่หรือผู้เลี้ยงดู
การพัฒนาสัมพันธภาพในระยะหลังคลอด
ในระยะแรกหลังคลอดทันที มารดาจะแสดงความรักความผูกพันกับลูกตั้งแต่นาทีแรกหลังคลอดจนกระทั่ง1ชั่งโมงแรกหลังคลอด เป็นช่วงเวลาที่มารดามีความรู้สึกไวที่สุด(Sensitive period)และทารกมีความตื่นตัว จึงเป็นช่วงเวลาสำคัญที่ก่อให้เกิดความรักใคร่ผูกพันระหว่างมารดาทารก
กระบวนการพัฒนาสัมพันธภาพระหว่างมารดากับทารก
ระยะตั้งครรภ์
ขั้นที่4 การรับรู้การเคลื่อนไหวของทารกในครรภ์
ขั้นที่3 การยอมรับการตั้งครรภ์
ขั้นท่5 การยอมรับว่าทารกในครรภ์เป็นบุคคลคนหนึ่ง
ขั้นที่2 การยืืนยันการตั้งครรภ์
ระยะคลอดและระยะหลังคลอด
ขั้นที่7 การมองดูทารก
ขั้นที่8 การสัมผัสทารก
ขั้นที่6 การสนใจดูแลสุขภาพตนเองและทารกในครรภ์และการแสวงหาการคลอดที่ปลอดภัย
ขั้นที่9การดูแลทารกและให้ทรกดูดนม
ระยะก่อนการตั้งครรภ์
ขั้นที่1 การวางแผนการตั้งครรภ์
พฤติกรรมปฏิสัมพันธ์ระหว่างมารดาและทารก
การเคลื่อนไหวเป็นจังหวะตามเสียงพูด (entrainment)
ทารกจะเคลื่อนไหวส่วนต่างๆของร่างกายเป็นจังหวะสัมพันธ์กับเสียงพูดสูงต่ำของมารดา เช่น ขยับแขน ขา ยิ้ม
จังหวะชีวภาพ (biorhythmcity
หลังคลอดทารกจะต้องปรับตัวให้เข้าสิ่งแวดล้อม โดยขณะที่ ทารกร้องไห้ มารดาอุ้มทารกไว้แนบอก ทารกจะคุ้นเคยตั้งแต่ในครรภ์
การใช้เสียง (voice)
การตอบสนองเริ่มทันทีที่ทารกเกิดมารดาจะรอฟังเสียงทารกร้องครั้งแรกเพื่อยืนยันภาวะสุขภาพของทารก
การรับกลิ่น (odor)
มารดาจำกลิ่นกายของทารก ได้ตั้งแต่แรกคลอด และแยกกลิ่นมารดาและหันเข้าหากลิ่นน้ำนมมารดาได้ภ่ยในเวลา 6-10 วันหลังคลอด
การประสาทสายตา(eya-to-eye contact
เป็นสื่อที่สำคัญต่อการเริ่มต้นพัฒนาการด้านความเชื่อมั่น ความไว้วางใจ และความสัมพันธืกับบุคคลอื่น
การให้ความอบอุ่น (body warmth sinv heat)
มีการศึกษาพบว่า หลังทารกคลอดทันที ได้รับการ เช็ดตัวให้แห้ง โอบกอดทันทีทารกจะไม่เกิดการสูญเสียความร้อน
การให้ความภูมิคุ้มกันทางน้ำนม T and B lymphocyte)
ทารกจะได้รับภูมิคุ้มกันในนมแม่ ได้แก่ T lymphocyte,B lymphocyte และ Immunoglobulin A ช่วยป้องกันและทำลายเชื้อโรคระบบทางเดินอาหาร
การให้ภูมิคุ้มกันทางเดินหายใจ (bacteria nasal flora)
ขณะที่มารดาอุ้ม โอบกอดทารก จะมีการทอดเชื้อโรคในระบบทางเดินหายใจ(normal flora) ของมารดาสู่ทารก เกิดภูมิคุ้มกันกันทารกติดเชื้อจากสิ่งแวดล้อมภายนอก
การสัมผัส(touch,tactile sense)
ความสนใจของมารดาในการสัมผัสบุตร โดยจะเริ่มสัมผัสบุตรด้วยการใช้นิ้วสัมผัสแขน ขา จากนั้นจะบีบนวดสัมผัสตามลำตัว มารกจะมีการจับมือและดึงผมมารดาเป็นการตอบสนอง
การประเมินสัมพันธภาพระหว่างมารดาและทารก
แนวทางการประเมินสัมพัธภาพ
พฤติกรรมปฏิสัมพนธ์ระหว่างมารดาและทารก
ความสามารถในการปฏิบัติบทบาทการเป็นมารดา
ความสนใจในการดูแลตนเองและทารก
ความสามารถในการตอบสนองความต้องการของมารดา
พฤติกรรมของมารดาและทารกที่แสดงถึงการขาดสัมพันธ์ (Lack of attachment)
พูดถึงบุตรในทางลบ
แสดงท่าทางหรือคำพูดที่ไม่พึงพอใจขณะดูแลบุตร
ไม่ตอบสนองต่อบุตร เช่น ไม่สัมผัส ไม่ยิ้ม ไม่อุ้มกอดทารก เป็นต้น
ขาดความสนใจในการซักถามเกี่ยวกับพฤติกรรมของบุตรและการเลี้ยงดูบุตร
ไม่สนมองบุตร สีหน้าเมินเฉยหรือหันหน้าหนี
บทบาทของการพยาบาลผดุงครรภ์ในการส่งเสริมสัมพันธ์ภาพระหว่างมารดากับทารก
ระยะคลอด
ลดความวิตกกังวลของผู้คลอด
ให้ข้อมูล เ)้นสื่อกลางระหว่างผู้คลอดแลคลอดครอบครัว
สร้างบรรยากาศให้เกิดความไว้วางใจ
ส่งเสริมให้การคลลอดผ่านไปอย่างปลอดภัย
ระยะหลังคลอด
กระตุ้นให้มีปฎิสัมพันธ์กับทารกเป็นตัวแบบในการสร้างสัมพันธ์กับทารกให้มารดา ทารก บิดา ได้อยู่ด้วยกันตามลำพัง
Rooming in โดยเร็วที่สุดให้คำแนะนำในการดูแลบุตรตอบสนองความต้องการของมารดา
ส่งเสริมให้มารดาสัมผัสโอบกอดทารกทันทีหลังคลอดในระยะ sensitive period
ระยะตั้งครรภ์
ยอมรับความเป็นบุคคลของทารกในครรภ์
การกระตุ้นพัฒนาการทารกในครรภ์
ครอบครัวคอยให้กำลังใจ การปรับบทบาทการเป็นบิดา มารดา
ยอมรับการตั้งครรภ์