Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะน้ำคร่้าอุดกั้นหลอดเลือดในปอด (Amniotic fluid embolism/AFE) - Coggle…
ภาวะน้ำคร่้าอุดกั้นหลอดเลือดในปอด
(Amniotic fluid embolism/AFE)
ความหมาย
ภาวะที่มีน้ำคร่ำผ่านเข้าสู่กระแสเลือดของมารดา ซึ่งจะเข้าไปในหลอดลมฝอยในปอด แล้วไปอุดกั้นบริเวณหลอดเลือดดำที่ปอด
ร่างกายเกิดปฏิกิริยาต่อต้าน
สารประกอบน้ำคร่ำทำให้
เกิดภาวะล้มเหลวของการทำงาน
ระบบหายใจ
ระบบหัวใจและ
การไหลเวียนโลหิต
ระบบการแข็งตัวของโลหิต
เป็นภาวะฉุกเฉินทางการคลอด
ที่มีลักษณะเฉพาะ
ภาวะความดันโลหิตต่ำอย่างทันทีทันใด
ภาวะขาดออกซิเจน
ภาวะความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด
ปัจจัยส่งเสริม
การเร่งคลอดโดยการใช้
ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
ทารกตายในครรภ์ เป็นเวลานานทำให้
มีการเปื่อยยุ่ย ขาดง่าย อาจเกิดการฉีกขาดของ
หลอดเลือด ทำให้น้ำคร่ำเข้าสู่กระแสเลือด
การคลอดเฉียบพลัน
รกเกาะต่ำ
รกลอกตัวก่อนกำหนด
มดลูกแตก
การบาดเจ็บในช่องท้อง
การผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
มารดามีบุตรหลายคน
มารดาตั้งครรภ์หลังที่มีอายุมากกว่า 35 ปี
น้ำคร่ำมีขี้เทาปน
การเบ่งคลอดขณะถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก
การเจาะถุงน้ำคร่ำ
การรูดเพื่อเปิดขยายปากมดลูก
การตรวจวินิจฉัยน้ำคร่ำก่อนคลอด
การหมุนเปลี่ยนท่าทารกภายในและภายนอกครรภ์
การวินิจฉัย
การวินิจฉัยจาก
อาการและอาการแสดง
ระบบหายใจล้มเหลว
อาการเขียว
เส้นเลือดหัวใจหดเกร็ง
เลือดออก
ไม่รู้สติ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การตรวจหาเซลล์ผิวหนัง ขนอ่อน เมือกของทารกหรือเซลล์จากรก อาศัยการย้อมสีพิเศษ
การชันสูตรศพ (autopsy)
เลือดจากกระแสเลือดไปปอดของมารดา/ในสายของซีวีพี
เสมหะ
การถ่ายภาพรังสีทรวงอก
การตรวจคลื่นไฟฟูาหัวใจ (ECG) จะพบลักษณะ tachycardia ST
และ T wave เปลี่ยนแปลง และ มี RV strainได้
ตรวจการไหลเวียนของเลือดในปอด
อาจพบความบกพร่องในการกำซาบ (perfusion defect)
การตรวจหา Sialy 1TH antigen จะพบมีระดับสูงขึ้น
ในน้ำคร่ำที่มีขี้เทาปนเปื้อน
อาการและอาการแสดง
มีอาการหนาวสั่น (chill)
เหงื่อออกมาก
เหงื่อออกมาก
หายใจลำบาก (dyspnea)
เกิดภาวะหายใจล้มเหลวทันทีทันใด
เขียวตามใบหน้า และลำตัว (cyanosis)
เกิดภาวะน้ าคั่งในปอด (pulmonary edema)
เส้นเลือดที่หัวใจตีบ
ความดันโลหิตต่ำมาก (low blood pressure)
ชัก
หมดสติ (Unconscious) และเสียชีวิตในเวลาต่อมา
ถ้าเกิดอาการนานกว่า 1 ชั่วโมง ผู้คลอดยังมีชีวิตอยู่จะเกิด
ภาวะกลไกการเข็งตัวของเลือดเสียไป และเกิดอาการตกเลือดอย่างรุนแรง
หากไม่ได้รับการแก้ไขภาวะการหดรัดตัวของมดลูกที่ดีพอ
ผลกระทบ
ต่อมารดา
ผู้คลอดเสียชีวิตจากการ
เสียเลือด ช็อค
ผู้รอดชีวิตมักมีอาการทางระบบประสาท
เนื่องจากมีภาวะขาดออกซิเจนรุนแรง
ต่อทารก
มารดาที่หัวใจและปอดหยุดทำงาน
โอกาสรอดของทารกมีค่อนข้างน้อย
ทารกที่รอดชีวิตจะมีภาวะบกพร่องทางระบบประสาท
การป้องกัน
ขณะเจ็บครรภ์คลอด ไม่ควรเร่งให้มดลูกหดรัดตัวถี่เกินไป
ควรจะหดรัดตัวแต่ละครั้งนานไม่ควรเกิน 60 นาที
ระยะห่างประมาณ 2-3 นาทีต่อครั้ง
การเจาะถุงน้ำควรทำอย่างระมัดระวัง ไม่ให้ถูกปากมดลูก
เนื่องจากจะทำให้เส้นเลือดที่ปากมดลูก
ฉีกขาดและจะทำให้น้ำคร่ำพลัดเข้าสู่กระแสเลือดได้
การกระตุ้นการเจ็บครรภ์ ในรายที่เด็กตายในครรภ์โดยใช้ Oxytocin drip
ควรทำอย่างระมัดระวัง ดูอาการหดรัดตัวของมดลูกอย่างใกล้ชิด
และไม่ควรเจาะถุงน้ำก่อนปากมดลูกเปิดหมด
ไม่ควรกระตุ้นการเจ็บครรภ์โดยวิธีเลาะแยก
เยื่อถุงน้ำคร่ำ (stripping membranes) จากคอมดลูก
ในรายที่มีภาวะรกเกาะต่ำการตรวจภายใน
ควรจะกระทำอย่างระมัดระวัง
ถ้าผู้คลอดเจ็บครรภ์ถี่มากเกินกำหนด ผู้คลอดพักได้น้อย
ควรรายงานแพทย์เวรทราบทุกครั้ง
การพยาบาล
เฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด โดยคำนึงถึงปัจจัยที่ก่อให้เกิดภาวะน้ำคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอด
การให้ยาเร่งคลอด
การเจ็บครรภ์คลอดที่รุนแรง
การเจาะถุงน้ำ
การตกเลือดหลังคลอด
ถ้ามีอาการและอาการแสดง คือ มีภาวะชักเกร็งโดยไม่มี
ภาวะความดันโลหิตสูงมาก่อนมีภาวะเขียวทั่วทั้งตัว
จัดให้มารดานอนในท่า fowler
ให้ออกซิเจน
ให้สารน้ำและเลือดตามแผนการรักษา
เฝ้าระวังการเกิดภาวะตกเลือดหลังคลอด
สังเกตการหดรัดตัวของมดลูก
เตรียมช่วยเหลือการคลอดโดยคีมหรือผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
เตรียมช่วยฟื้นคืนชีพ ในรายที่เกิดหัวใจล้มเหลว
ใช้เครื่องช่วยหายใจใน 2-3 วันแรก
ภายใต้การดูแลในหน่วยอภิบาลผู้ปุวยหนัก
ดูแลและให้กำลังใจต่อครอบครัว ถ้ามารดาและทารกเสียชีวิต
การรักษา
ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง โดยจัดให้นอน Fowler ‘ s position ให้ออกซิเจน 100% และถ้ามีระบบการหายใจล้มเหลว
ให้ใส่ท่อช่วยหายใจและใช้เครื่องช่วยหายใจ
ดูแลระบบการไหลเวียนเลือด เพื่อแก้ไขภาวะความดันโลหิตต่ำ
ดูแลการหดรัดตัวของมดลูก โดยให้ยา oxytocin / methergin
ทางหลอดเลือดดำ
ถ้าทารกยังไม่คลอด ประเมินอัตราการเต้นของหัวใจทารก
และรีบให้การช่วยเหลือโดยการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องอย่างเร่งด่วน
เตรียมยาในการช่วยชีวิตผู้คลอด
ถ้ามีความดันโลหิตต่ำ
Dopamine
Norepinephrine
Epinephrine
เจาะเลือดเพื่อประเมินความเข้มข้นของเลือด
และการแข็งตัวของเลือด
รักษาภาวะการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ (DIC) โดยให้
ยา Heparin
ประเมินการเสียเลือดทางช่องคลอด อาจมีการชั่งน้ำหนักของผ้าอนามัย น้ำหนัก 1 กรัม เท่ากับ ปริมาณการเสียเลือด 1 มิลลิลิตร