Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะตกเลือดหลังคลอด (Postpartum Hemorrhage), การตกเลือดหลังคลอดระยะแรก/ระ…
ภาวะตกเลือดหลังคลอด
(Postpartum Hemorrhage)
ภาวะที่มีการเสียเลือดหลังคลอด ตั้งแต่ 500 มิลลิลิตรขึ้นไป หลังจากเสร็จ
สิ้นการคลอดในระยะที่ 3 (ภายหลังรกคลอด)
การตกเลือดในระยะหลัง/ระยะทุติยภูมิ
(Late or Delay postpartum hrmorrhage)
สาเหตุ
มีก้อนเลือด หรือเศษรกค้างอยู่ภายในโพรงมดลูก
มักเกิดภายหลัง
คลอดประมาณ 1 – 2 สัปดาห์
ติดเชื้อภายในโพรงมดลูก
มักมีอาการของการติดเชื้อ
มีไข้
น้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น
ปวดท้องน้อย
มดลูกเข้าอู่ไม่ดี
เลือดออกจากแผลภายในช่องคลอด
เกิดจากการติดเชื้อบริเวณแผล
ภาวะมีเศษรกค้างในโพรงมดลูกร่วมกับการติดเชื้อภายในโพรงมดลูก
เลือดออกจากแผลของมดลูกภายหลังผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องและมะเร็งไข่ปลาอุก
มักเกิดภายหลังคลอด 4 สัปดาห์
การวินิจฉัยการตกเลือดระยะหลัง
วินิจฉัยได้จากอาการและอาการแสดง
มีเลือดออกทางช่องคลอด
พบระหว่างวันที่ 7 – 14 หลังคลอด
ผลของการตกเลือดหลังคลอดระยะหลัง
ภาวะซีด อ่อนเพลีย สุขภาพทรุดโทรม
ภูมิต้านทานโรคต่ำ ติดเชื้อได้ง่าย
เกิด Necrosis ของต่อมใต้สมองส่วนหน้า (Sheehan’ s syndrome)
การรักษาการตกเลือดหลังคลอดระยะหลัง
รายที่มีเศษรกค้าง หรือมีก้อนเลือดค้างอยู่ในโพรงมดลูก
ให้Oxytocin
ทำการขูดมดลูกด้วย
ความระมัดระวัง
รายที่มีการติดเชื้อภายในโพรงมดลูก
ให้ยาช่วยการหดรัดตัวของมดลูกร่วมกับให้ยาปฏิชีวนะ
ช่วยให้มดลูกหดรัดตัวดี
รายที่มีเลือดออกจากแผลภายในช่องคลอด
ทำความสะอาดและเย็บแผลให้เลือดหยุดถ้าเนื้อเยื้อบริเวณแผลยุ่ยมาก เย็บแล้วเลือดไม่หยุด อาจต้องกดไว้หรือใช้ผ้าก๊อซอัดไว้ในช่องคลอดร่วมกับการใช้ยาปฏิชีวนะ
กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาหลังคลอดที่มีภาวะตกเลือด
การซักประวัติ
ประวัติส่วนตัว
ภาวะโลหิตจาง
การแข็งตัวของเลือดผิดปกติ
ประวัติทางสูติศาสตร์
การคลอดเร็ว
การคลอดยาวนาน
การทำสูติศาสตร์หัตถการ
มีประวัติเคยตกเลือดหลังคลอด มดลูกแตกหรือการผ่าตัดมดลูก การทำคลอดรกขณะที่รกยังไม่ลอกตัว
ประวัติความผิดปกติในระยะตั้งครรภ์
ภาวะครรภ์เป็นพิษ
ทารกตายในครรภ์
ภาวะรกเกาะต่ำ
ภาวะครรภ์แฝดน้ำ
การตั้งครรภ์แฝด
การตรวจร่างกาย
การหดรัดตัวของมดลูก
มักคลำได้นุ่ม
ตรวจระดับยอดมดลูก อาจถึงระดับสะดือ หรือเหนือ ระดับสะดือ
การฉีกขาดของช่องทางคลอด
การบวมเลือดของอวัยวะสืบพันธ์
การมีรกหรือเศษเยื่อหุ้มรกค้างในโพรงมดลูก
มีเลือดสดออกทางช่องคลอด
ซีด ตัวเย็น ชีพจรเบาเร็ว อ่อนเพลีย ความดันโลหิตต่ำ กระสับกระส่าย
ความรุนแรงของการเสียเลือด
ปริมาณเลือด
ลักษณะ
สี
กลื่น
ความสามารถในการเข้าอู่ของมดลูก
ประเมินจากระดับยอดมดลูก
อาการติดเชื้อ
มีไข้
น้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น
ปวดท้องน้อย
การตรวจทางช่องคลอด พบเศษเยื้อหุ้มรกที่ปากมดลูก
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
CBC
การตรวจหาหมู่เลือด
การตรวจเลือดเพื่อประเมิน
การแข็งตัวของเลือด
การตกเลือดหลังคลอดระยะแรก/ระยะปฐมภูมิ
(Early or immediate postpartum hemorrhage)
การหดรัดตัวของมดลูก (Tone)
การมดลูกหดรัดตัวไม่ดี (uterine atony)
การเจ็บครรภ์คลอดที่เนินนาน หรือ การคลอดเร็วเกินไป
กล้ามเนื้อมดลูกมีการยืดขยายมากผิดปกติ
ครรภ์แฝด
ครรภ์แฝดน้ำ
ทารกตัวโต
คลอดบุตรหลายครั้ง
มากกว่า 5 ครั้ง
การคลอดยาก
การใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด
ภาวะเลือดออกก่อนคลอดจากภาวะรกเกาะต่ำ หรือ รกลอกตัวก่อนกำหนด
การติดเชื้อของมดลูก
การฉีกขาดของช่องทางคลอด (Trauma)
การฉีกขาดของปากมดลูก ช่องคลอด ฝีเย็บและ
บริเวณรอบท่อปัสสาวะ รวมถึงการบวมเลือดซึ่งมีการสะสมของเลือดในเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน
ปัจจัยเสริม
การทำคลอดและการช่วยคลอดที่ไม่ถูกต้อง
การคลอดเร็วผิดปกติ
การตัดฝีเย็บที่ไม่ถูกวิธี
รายที่มีปัญหาเชิงกรานไม่ได้สัดส่วนกับขนาดของทารก ทำให้เกิดมดลูกแตกได้
มดลูกบางกว่าปกติ
รกหรือเศษรกค้างภายในโพรงมดลูก (Tissue)
การมีรกค้าง
การมีเศษรกค้าง
ปัจจัยเสริม
ทำคลอดรกผิดวิธี
การดึงสายสะดือ
การล้วงรก
ความผิดปกติของรก
รกมีขนาดใหญ
รกเกาะลึกร่วมกับการทำคลอดรกผิดวิธี
การมีรกน้อย
Placenta succenturiata
ความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด (Thrombin)
เป็นสาเหตุการตกเลือดหลังคลอดทันที
การวินิจฉัยการตกเลือดหลังคลอดระยะแรก
อาการและอาการแสดง
การมีเลือดออก
เกิดเลือดคั่งที่เอ็นยึดมดลูก
จะไม่ปรากฏเลือดไหลออกมาให้เห็นภายนอก
มดลูกปลิ้น
มีเลือดพุ่งออกมาให้เห็นเป็นจำนวนมาก และอาจมีลิ่มเลือดสีแดงคล้ำปนออกมา
มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
จะคลำได้มดลูกนุ่ม ไม่ตึงตัว เนื่องจากมีเลือดคั่งอยู่ภายในโพรง
มดลูก ระดับของมดลูกจะสูงและโต อาจถึงระดับสะดือหรือเหนือสะดือได้
ตรวจดูชิ้นส่วนของรกที่อาจค้างอยู่
ตรวจรกที่คลอดแล้วอย่างละเอียด หรือ การใช้มือ
ตรวจภายในโพรงมดลูก
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Prothrombin time (PT)
Partail thromboplastic time (PTT)
Clotting time
Platelet count
การป้องกันการตกเลือดหลังคลอดระยะแรก
ระยะก่อนคลอด
ซักประวัติอย่างละเอียด
หาปัจจัยเสี่ยงที่จะเกิดการตกเลือดหลังคลอด
การตรวจร่างกาย
ค้นหาภาวะโลหิตจาง
แก้ไขและให้ธาตุเหล็กเสริมกับผู้ป่วย
ระยะคลอด
ดูแลไม่ให้เกิดการคลอดยาวนาน
ระวังการให้ยาแก้ปวดในขนาดที่มากเกินไป
ทำคลอดในระยะที่ 2 และระยะที่ 3 อย่างถูกต้องเหมาะสม
หลีกเลี่ยงการทำสูติศาสตร์หัตถการอย่างยาก
ตรวจรกและช่องทางคลอดอย่างละเอียด
ระยะหลังคลอด
ดูแลให้กระเพาะปัสสาวะว่าง
กระตุ้นให้ถ่ายปัสสาวะภายใน 2 ชั่วโมงแรกหลังคลอด
รายที่ได้รับยากระตุ้นให้เกิดการเจ็บครรภ์ อาจให้ Oxytocin ต่อภายหลัง การคลอดอย่างน้อย 2 ชั่วโมง
กระตุ้นให้บุตรดูดนมมารดาทันทีหลังคลอด
กระตุ้นให้ฮอร์โมน Oxytocin หลั่งมากขึ้น
การรักษาการตกเลือดหลังคลอดระยะแรก
การตกเลือดก่อนรกคลอด
ตรวจวัดความดันโลหิต ชีพจร การหายใจ
ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำร่วมกับ Oxytocin 10 – 20 unit
ตรวจหาระดับความเข้มข้นของเลือด
ใส่สายสวนปัสสาวะคาไว้ เพื่อวัดปริมาณของปัสสาวะที่ออกมา และลดสิ่งขัดขวางการหดรัดตัวของมดลูก
ให้ยา Oxytocin 10 – 20 unit เข้าทางกล้ามเนื้อหรือหลอดเลือดดำ เมื่อไหล่หน้าหรือศีรษะทารกคลอดแล้ว
ทำคลอดรกโดยวิธี Cord traction
ตรวจรกที่คลอดแล้วอย่างละเอียด
คลึงมดลูกให้หดรัดตัวตลอดเวลา
ฉีด Methergin 0.2 mg
เพื่อกระตุ้นการหดรัดตัวของ
มดลูก(ยกเว้นรายที่มีภาวะความดันโลหิตสูง)
การตกเลือดภายหลังรกคลอด
กรณีมดลูกหดรัดตัวไม่ดี
คลึงมดลูกให้หดรัดตัวตลอดเวลา
สวนปัสสาวะออกให้หมด แล้วคาสายสวนไว้
เพื่อให้กระเพาะปัสสาวะว่าง ไม่ขัดขวางการหดรัดตัวของมดลูก
ให้ 5%D/W หรือ 5% D/NSS หรือ Ringer lactase solution (RLS) 1,000 ml.
ฉีด Methergin 0.2 mg
วางกระเป๋าน้ำแข็งบริเวณหน้าท้อง
กรณีมีการฉีดขาดของช่องทางคลอด
ถ้ามดลูกหดรัดตัวดีแล้ว แต่ยังมีเลือดไหลออกมาเรื่อยๆและสีค่อนข้างแดงสด ให้ใช้เครื่องมือถ่างขยายช่องคลอดให้เห็นภายในช่องคลอดและปากมดลูกได้ชัดเจนตรวจหารอยฉีกขาด