Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาทางกระดูก - Coggle Diagram
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาทางกระดูก
โรคกระดูกอ่อน (Ricket)
พบได้มากในเด็กอายุ 6 เดือน –3 ปี
จากการขาดวิตามินดี
โรคไตที่ทำให้เิกดความผิดปกติของการจับเกาะเกลือเเร่ที่กระดูกอ่อนทำให้เกืดความผิดปกติของเนื้อกระดูก
กระดูกหักง่าย ผิดรูปมีผลต่อพัฒนาการเด็ก
ความหมาย
โรคของเมตาบอลิิซึมของกระดูกที่พบในเด็ก ความบกพร่องในการเกาะเกลือเเร่
สาเหตุ
ความผิดปกติของการเผาผลาญ Vit D
ความผิดปกติของการเผาผลาญแคลเซียมจากโรคของลำไส้ ดูดซึมเเคลเซียมกลับได้น้อย ท้องเดินเรื้อรัง หรือรับประทานอาหารที่ขัดขวางการดูดซึมของเเคลเซียมเเละวิตามินดี เช่น อะลูมิเนียมไฮดรอกไซค์ บาร์บิทูเรต
โรคไตบางชนิดไม่สามารถดูดกลับอนุมูลเเคลเซียมเเละฟอสเฟต เช่นRenal Tubular Insufficiency เเละ Chronic renal Insufficiency
ภาวะฟอสเฟตต ่า (Hypophosphatasia)จากขาดAlkaline Phosphatase:ซึ่งเป็นตัวสำคัญที่ทำให้เกิดการจับเกาะของเเร่
อาการและอาการแสดง
ความตึงตัวของกล้ามเนื้อจะน้อย กล้ามเนื้อหย่อน อ่อนเเรง หลังเเอ่น
ขวบปีเเรกเด็กจะมีความผิดรูป
กะโหลกศีรษะใหญ่กว่าปกติ
รอยต่อที่กระหม่อมปิดช้า
ส่วนหลังของกะโหลกศีรษะเเบนราบลง หรือกะโหลกนิ่ม หน้าผากนูน
ฟันขึ้นช้า ผมร่วง
หลังหนึ่งขวบจะพบความผิดรูปมากขึ้น พบขาโก่ง ขาฉิ่ง กระดูกสันหลังคด หรือ หลังค่อม ท่าเดินคล้ายเป็ด อาจจะกระดูกหักได้
การรักษา
เเบบประคับประคอง
รักษาโรคกระดูกหักทั่วไป
การรักษาสาเหตุ
ให้วิตามินดี
ให้รับประทานอาหารโดยเฉพาะโปรตีนเเละเเคลเซียม
ให้วิตามินดี 200 หน่วยต่อวันต่อน้ำหนักตัวสำหรับเด็กคลอดก่อนกำหนด
ให้ออกกำลังกายเเละกระตุ้นการสร้างของกระดูก
ระวังเเละหลีกเลี่ยงการใช้ยาที่ขัดขวางการดูดซึมของเเคลเซียม เช่น ยากันชัก ยาลดกรด tretracyclin ยาระบาย ยาขับปัสสาวะ
Bone and Joint infection
การติดเชื้อในกระดูก เเละข้อ ถ้าไม่ได้รับการดูเเละอย่างถูกต้องจะทำให้เกิดข้อพิการตามมาได้
การวินิจฉัยการติดเชื้อที่ข้อ
อุณหภูมิร่างกาย > 38.3 องศาเซลเซียส
มีอาการปวดข้อ
ปวดมากเมื่อขยับข้อ
ข้อบวม
มีอาการทาง systemic โดยไม่พบพยาธิสภาพอื่นๆร่วม
ตอบสนองดีต่อการให้ยาปฏิชีวนะ
Osteomyelitis
อุบัติการณ์
พบในเด็กอายุน้อยกว่า 13 ปี พบมีการติดเชื้อที่กระดูกท่อนยาวมากที่สุด เช่น femur,tibia ,humerus มักเป็นตำเเหน่งเดียว
สาเหตุ
เชื้อเเบคทีเรีย,เชื้อรา เข้าสู่กระดูกจากการทิ่มเเทงจากภายนอก หรือจากอวัยวะใกล้เคียง การเเพร่กระจายจากกระเเสเลือด
การวินิจฉัย
ประวัติ
มีอาการปวด เด็กเล็กเเสดงออกโดยไม่ใช่เเขนขาส่วนนั้น ทารกนอนนิ่ง ไม่ขยับเเขนขา ข้างที่เป็น ((pseudoparalysis) เด็กโตบอกตำเเหน่งที่ปวดได้ อาการไข้ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร อาจมีอาการบาดเจ็บเฉพาะร่วมด้วย
การตรวจร่างกาย
มีปวด บวม เเดง ร้อน เฉพาะที่ บริเวณที่มีพยาธิสภาพ อาจมีความผิดปกติ ปวด ปวดมากขึ้นถ้ากดบริเวณนั้น
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
CBC พบ Leucocytosis
ESR
CRP มีค่าสูง
ผล Gram stain เเละ culture ขึ้นเชื้อที่เป็นสาเหตุ
การตรวจทางรังสี
Plain flim
พบเนื้อเยื่อส่วนลึกบวม โดยเฉพาะบริเวณmetaphysis
Bone scan
ได้ผลบวก บอกตำเเหน่งได้เฉพาะ
MRI
พบ soft tissue abcess
bone marrow edema
การรักษา
ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษาของแพทย์
การผ่าตัด เอาหนอง ชิ้นเนื้อ กระดูกตายออก
อาการแทรกซ้อน
กระดูกเเละเนื้อเยื่อตาย
กระทบต่อ physis เป็นส่วนเจริญเติบโตของกระดูก ทำลาย physeal plateยับยั้งการเจริญของกระดูกตามยาว ทำให้กระดูกส่วนนั้นสั้น มีการโก่งผิดรูปของกระดูก อาจต้องผ่าตัดเพื่อยืดกระดูกให้ยาวขึ้น
ข้ออักเสบติดเชืื้อ (septic arthritis)
สาเหตุ
เชื้อเข้าข้อ
การทิ่มเเทงเข้าในข้อ
การเเพร่กระจายจากบริเวณใกล้เคียง
การเเพร่เชื้อโรคจากกระเเสเลือด
เเบคทีเรีย
การวินิจฉัย
ผล Lab
เจาะดูดน้ำในข้อ มาย้อม gram stain
ผล ESR, CRP สูงขึ้นเล็กน้อย
การตรวจทางรังสี
Plain flim
อาจพบช่องว่างระหว่างข้อกว้าง
Ultrasound
บอกถึงภาวะมีน้ำในข้อมาก หรือเคลื่อนหลุด
Bone scan / MRI
บอกถึงการติดเชื้อกระดูก
ลักษณะทางคลินิค
มีไข้ มีการอักเสบ ปวดบวมเเดง ภายใน 2-3 วัน การติดเชื้อมักพบที่ ข้อเข่า ข้อสะโพก ข้อเท้า รองลงมา ข้อศอก ข้อไหล่ ข้อมือ ข้อเล็กๆ เช่น ข้อนิ้ว
การรักษา
การให้ยาปฏิชีวนะ
การผ่าตัด
Arthrotomy and drainage
เพื่อระบายหนอง หยุยั้งการทำลายข้อ เเละเพื่อได้หนองเเละชิ้นเนื้อในการส่งตรวจ
ภาวะแทรกซ้อน
Growth plate ถูกทำลาย ท าให้การเจริญเติบโตตามความยาวกระดูกและการท ำหน้าที่เสียไป
ข้อเคลื่อน (Dislocation)
ข้อถูกทำลาย (joint destruction)
หัวกระดูกข้อสะโพกตายจากการขาดเลือด(avascular necrosis)
Tuberculous Osteomyelitis and
Tuberculous Arthitis
วัณโรคกระดูกและข้อในเด็กพบร้อยละ 4 ของการติดเชื้อวัณโรคปอดวัณโรคปอดพบร้อยละ 25 ของวัณโรคในเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี เเละวัณโรคกระดูกสันหลัง(spinal tuberculosis)พบประมาณครึ่ งหนึ่งของวัณโรคกระดูกเเละข้อทั้งหมด
ตำเเหน่งที่พบบ่อย
ข้อสะโพก ข้อเข่า ข้อเท้า
สาเหตุ
Mycobacterium tuberculosis เข้าสู่ปอดด้วยการหายใจ จากการไอจาม ของผู้ป่วย เชื้อเจริญเติบโตเเละเเพร่กระจายผ่านทางlympho- hematogenous spread ผ่านทางอวัยวะต่างๆ เเละจะถูกระบบภูมิต้านทานของร่างกายทำลายเเต่อาจมีเชื้อบางส่วนที่อยู่ตามอวัยวะต่างๆจะลุกลามขึ้นเมื่อมีปัจจัยเหมาะสม
อาการและอาการแสดง
จะเรอ่มเเสดงอาการหลังการติดเชื้อ ประมาณ 1-3 ปีที่กระดูกรอยโรคเริ่มที่ metaphysis ของ long bone ซึ่งมีเลือดมาเลี้ยงมาก อาจเป็นตำเเหน่งเดียวหรือมากกว่า กระดูกจะถูกทำลายมากขึ้น กระดูกจะบางลงหรือเเตกนอกกระดูกเป็นโพรงหนองที่ไม่มีลักษณะการอักเสบหรือเเตกเข้าสู่ข้อใกล้เคียง เเละจะทำลายกระดูกอ่อนของผิวข้อ ที่กระดูกสันกลังหรือระบบไหลเวียนเลือด ท่อน้ำเหลืองจากกระดูกที่ติดเชื้อใกล้เคียง เชื้อจะทำลายกระดูกสันหลังเชื้อจะเข้าทางท่อน้ำเหลืองจากต่อมเหลืองข้างกระดูกสันหลัง หรือระบบไหลเวียนเลือด ท่อน้ำเหลืองจากกระดูกที่ติดเชื้อข้างเคียง เชื้อจะทำลายกระดูกสันหลัง
การรักษา
ให้ยาต้านวัณโรค
การผ่าตัด การตรวจชิ้นเนื้อ การผ่าตัดระบายหนอง ผ่าตัดเพื่อเเก้การกดทับเส้นประสาท
อาการเเทรกซ้อนทางกระดูกเเละข้อ
กระดูกสันหลังค่อม หรืออาการกดประสาทไขสันหลัง จนอ่อนเเรงหรือเป็นอัมพาต(Pott’s paraplegia) ปวดข้อ ผิวข้อขรุขระ ข้อเสื่อม ข้อยึดติด พิการ
Club Foot (เท้าปุก)
รูปล่างของเท้าที่มีลักษณะข้อเท้าจิกลง (equinus)ส้นเท้าบิดเข้าใน (varus) ส่วนกลางเท้าเเละเท้าด้านหน้าบิดงุ้มเข้าใน (adduction and cavus)
สาเหตุ
อาจเกิดจากยีนเเละปัจจัยส่งเสริมได้ เช่น เเม่สูบบุหรี่ขณะตั้งครรภ์ มีอุบัติการณ์ถึง 2.4 เท่า,การติดเชื้อในครรภ์ เป็นต้น
แบบทราบสาเหต
teratologoc clubfoot
นชนิดที่มีความแข็งมาก พบใน Syndrome หลายชนิด เช่น arthogryposis multiplex congenita
neuromuscular clubfoot
พบได้ทั้งแบบเป็ นตั้งแต่เกิด / ภายหลัง เช่น ใน cerebral palsy myelomeingocele หรือ Ideopatic Talipes EquinoVarus (ITCEV) พบตั้งแต่กำเนิด
positional clubfoot
เกิดจาก uterus impaction affect
เเบบไม่ทราบสาเหตุ
พบตั้งแต่ก าเนิด
พยาธิสภาพ
กลไกสร้าง Catilage anlage ที่เป็นเนื้อเยื่อต้นแบบของกระดูกเท้าผิดปกติ(primary germ plasm defect)
ความสัมพันธ์ของกระดูกในเท้าผิดปกติ : พบ navicular bone อยู่ medial เเละ Inferior ต่อ กระดูก talus , calcaneus boneหมุนเลื่อนไปทาง medial ซ้อนอยู่ใต้ talus bone และพบกระดูก metatarsal bone บิดเข้า medial เช่นกัน
รูปร่างกระดูก รูปร่างเเละขนาดจะผิดรูปไปจากปกติ ิโดยเฉพาะ กระดูก talus, calcaneus , navicular และ cuboid bone
Joint capsule และ Ligament : จะหดสั้นแข็ง
Tendonและ Muscle เอ็นเเละกล้ามเนือขวา ข้างที่มีเท้าปุกจะเล็กกว่าปกติ
Nerve และ Vessel มีขนาดเล็กกว่าปกติ พบสิ่งผิดปกติได้บ่อยกว่า เช่น absence ของ Dosalis pedis artery ร้อยละ 50
การวินิจฉัย
การตรวจลักษณะรูปร่างเท้าตามลักษณะ ตามคำจำกัดความ “เท้าจิกลง บิดเอียงเข้าด้านใน” ควรแยกระหว่า งเท้าปุกที่สามารถหายได้เองจากผลของท่าเท้าที่บิดขณะอยู่ในครรภ์
positional clubfoot
ขนาดเท้าใกล้เคียงปกติ บิดผิดรูปไม่มากนัก เมื่อเขี่ยด้านข้างของเท้า เด็กสามารถกระดกเท้าขึ้นเหมือนเท้าปกติได้
idiopatic clubfoot
ไม่สามารถหายเองได้ต้องได้รับการรักษา
การรักษา
จุดมุ่งหมายของการรักษา
ทำให้เท้ามีรูปร่างใกล้เคียงกับเท้าปกติมากที่สุด
สามารถใช้ฝ่าเท้ารับน้ำหนักได้เหมือนหรือใกล้เคียงปกติ
เท้าสามารถเคลื่อนไหวใกล้เคียงปกติเเละสามารถใช้เท้าได้โดยไม่เจ็บป่วย
การรักษา
การดัดและใส่เฝือก
การผ่าตัด
การผ่าตัดเนื้อเยื่อ(subtalar soft tissue release)
ทำในอายุน้อยกว่า 3 ปี ผ่าตัดคลายเนื้อเยื่อ Subtalar joint และยืดเอ็นที่ตึงท าให้การเคลื่อนไหวของข้อเท้าใกล้เคียงปกติ
การผ่าตัดกระดูก (osteotomy)
ทำในอายุ 3- 10 ปี ตกเเต่งกระดูกให้รูปร่างใกล้เคียงปกติ
การผ่าตัดเชื่อมข้อกระดูก ก(triple fusion) ช่วงอายุ 10 ปีขึ้นไปทำให้ Subtalar joint และ midtarsal joint เชื่อมเเข็ง ไม่โต รูปร่างเท้าใกล้เคียงขนาดปกติ
ฝ่าเท้าแบน Flat feet
ฝ่าเท้าของคนปกติเมื่อยืนจะมีช่องใต้ฝ่ าเท้าเราเรียก arch ในเด็กเล็กจะไม่มี ซึ่งจะ เริ่มมีตอนเด็กอายุ 3- 10 ปีถ้าโค้งใต้ผ่าเท้าไม่มีเราเรียกเท้าแบนหรือ flat feet
อาการ
อาการขึ้นกับความรุนเเรงของเเบบราบ
ผู้ป่ วยอาจจะมีตาปลาหรือผิวหนังฝ่ าเท้าจะหนาผิดปกติ
รองเท้าผู้ป่วยจะสึกเร็ว
ปวดฝ่าเท้า
ในรายที่เเบนรุนเเรงผู้ป่วยจะมีอาการปวดน่อง เข่า และปวดสะโพก
สาเหตุ
เกิดจากการเดินที่ผิดปกติ เช่นการเดินเเบบเป้ดคิอมีการบิดของเท้าเข้าข้างใน
เกิดจากเอ็นของข้อเท้ามีการฉีกขาด
นพันธุกรรมในครอบครัว
โรคเกี่ยววกับสมองเเละไขสันหลัง
การรักษา
อย่ารักษาตาปลาด้วยตัวเอง
ใส่แผ่นรองเท้าเสริม
ใส่รองเท้าที่กว้างและมีขนาดพอดี
อาจจะใช้ultrasound หรือ laser เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวด
พบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยเฉพาะ