Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 3 การเปลี่ยนแปลงใน ระยะตั้งครรภ์ปกติ, อัล, ตรวจ, ไข่กับอสุจิ, ท้องง …
บทที่ 3 การเปลี่ยนแปลงใน ระยะตั้งครรภ์ปกติ
ตัวอ่อน
พัฒนาการของตัวอ่อน มี 3 ระยะ คือ
ระยะ Pre-Embryonic stage
เกิดขึ้นเมื่อเซลล์สืบพันธุ์เพศชาย (เซลล์อสุจิ) ผสมกับเซลล์สืบพันธุ์เพศหญิง (เซลล์ไข่)การปฏิสนธิเกิดขึ้นบริเวณ ท่อนำไข่หรือปีกมดลูก ทำให้เกิดเป็นเซลล์ใหม่ 1 เซลล์ เรียกว่า ไซโกต
การเปลี่ยนแปลงและการเคลื่อนที่ของไข่เมื่อถูกผสมแล้ว -ด้านใน Inner cell mass หรือ embryoblast เจริญเป็นตัวอ่อน (embryo) ประมาณ 14 วัน หลังการปฏิสนธิเซลล์ - ด้านนอก Trophoblastic เจริญและจัดตัวเป็น 2 ชั้นเซลล์ด้านในหุ้มรอบตัวอ่อน เรียกว่า amnionเซลล์ด้านนอกเรียกว่า chorion ต่อมากลายเป็นรก (Placenta)
ระยะ Embryonic stage
เริ่มตั้งหลังการ “ปฏิสนธิ” จนถึง blastocyst ฝังตัวในโพรงมดลูก
เกิดเนื้อเยื่อ 3 ชั้น สัปดาห์ที่ 2-8 หลังปฏิสนธิ เป็นระยะการสร้าง
ของอวัยวะต่างๆ เป็นระยะที่อันตรายที่สุดสำหรับตัวอ่อน
ภายหลังการฝังตัวของตัวอ่อนที่ผนังของโพรงมดลูก จะมีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของตัวอ่อน 3 ลักษณะคือ การเกิดระบบอวัยวะของร่างกาย การเกิดเยื่อหุ้มตัวอ่อน การเกิดรก
ระยะ Fetal stage
เริ่มตั้งแต่สัปดาห์ที่ 9 หลังจากปฏิสนธิไปจนถึงเมื่อทารกคลอด
w.12 เห็นนิ้วมือนิ้วเท้าชัด เริ่มแยกเพศได้
w.14 เพศชัดเจน ทารกเริ่มมีขน ผิวบางเห็นเส้นเลือด
w.16 มารดารู้สึกว่าทารกดิ้น w.20 ฟังเสียงหัวใจทารกได้ด้วยหูฟัง
w.24 มีการเคลื่อนไหวหัวใจ ผลิตสารเคลือบปอด
w.26 ทารกตอบโต้กับแรงสั่นสะเทือน จดจำเสียงมารดาบิดาได้
w.30 เปิดปิดเปลือกตาได้ มีชีวิตได้หากคลอดในระยะนี้
w.34 อวัยวะมีการทำงานเกือบสมบูรณ์ ตอบสนองต่อเสียงกระตุ้น
ถุงน้ำคร่ำ
ในระยะแรกของการตั้งครรภ์ ปัสสาวะของทารกในครรภ์ จะเป็นส่วนประกอบสำคัญของน้ำคร่ำ สารคัดหลั่งจากปอด
ความสำคัญของน้ำคร่ำ ป้องกันการกระทบกระเทือนต่อทารก ช่วยควบคุมอุณหภูมิให้อุ่น ช่วยขยายปากมดลูกและเมื่อถุงน้ำคร่ำแตก จะช่วยหล่อลื่นและทำความสะอาดช่องคลอด เป็นที่สะสมของเสียของทารก
รก
Maternal surface ติดกับผนังมดลูก มีสีแดงเหมือนสีลิ้นจี่ จะมองเห็นเป็นก้อน ๆ แต่ละก้อน เรียกว่า Cotyledon
Fetal surface สีเทาอ่อนและเป็นมัน มีสายสะดือติดอยู่ด้วย และเห็นหลอดเลือดเป็นเส้นนูนแผ่ออกจากบริเวณที่เกาะของสายสะดือ จะเห็นวงสีขาวโดยรอบ เรียกว่า Closing ring of wrinkle waldeyer
หน้าที่ของรก นำอาหารมาให้ทารกระหว่างตั้งครรภ์ แลกเปลี่ยนแก๊สระหว่างเลือดแม่กับเลือดลูก สร้างฮอร์โมน เช่น HCG Estrogen Progesterone
Umbilical cordเจริญมาจาก mesoderm ภายในสายสะดือมีเส้นเลือด 3 เส้น คือ เส้นเลือดแดง 2 เส้น จะนำเลือดที่ถูกใช้แล้วจากทารกในครรภ์ไปสู่รก และเส้นเลือดดำ
1 เส้น จะนำเลือดดีจากรกไปสู่ทารกในครรภ์
การปรับตัวเข้าสู่บทบาทการเป็นมารดา
พัฒนกิจการตั้งครรภ์ (Developmental task) การยอมรับการตั้งครรภ์ การสร้างสัมพันธภาพกับทารกในครรภ์ การยอมรับการเปลี่ยนแปลงในตนเอง การปรับตัวระหว่างสัมพันธภาพกับคู่สมรส การเตรียมตัวเพื่อการคลอด และการเป็นมารดาคนใหม่
การเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย
Reproductive Adaptations
อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก ผิวหนังและกล้ามเนื้อฝีเย็บขยายใหญ่ขึ้น
Vagina เยื่อบุผนังช่องคลอดเปลี่ยนสีจากสีชมพูเป็นสีม่วง Chadwick’s sign ผนังช่องคลอดหนาใหญ่ขึ้น อ่อนนุ่ม
Cervix นุ่มและสีคล้ำขึ้น เรียก Goodell”s sign อาการแสดงแรกสุด ของการตั้งครรภ์ มูกมากขึ้น สีขาวข้น และมีมูกเหนียวอุดที่ปากมดลูก
Uterus มีการเปลี่ยนแปลงทั้งขนาดรูปร่าง น้ำหนัก และความจุ เป็นผลจาก estrogen และ progesterone - Breasts ขยายใหญ่ขึ้น รู้สึกคัดตึงเต้านม รอบหัวนมและลานนมมีสีเข้มขึ้น “primary areola”
Cardiovascular Adaptations Cardiovascular Adaptations ตำแหน่งของหัวใจถูกยกขึ้นและเอียงไปทางซ้าย อัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น 10 – 15 ครั้งต่อนาที Cardiac Output ท่านอนตะแคง CO จะเพิ่มขึ้นมาก สูงว่าการนอนหงาย ท่านอนหงาย มดลูกที่มีขนาดใหญ่จะกดทับเส้นเลือด Inferior Vena เลือดไหลกลับสู่หัวใจน้อยลง CO จึงลดลง White Blood cells WBC เพิ่มขึ้นเล็กน้อย Platelet ไม่มีการเปลี่ยนแปลง Coagulation Factors Fibrinogen เพิ่มขึ้น ปัจจัยในการแข็งตัวของเลือดเพิ่มขึ้น
Metabolism adaptation ร่างกายต้องการโปรตีนเพิ่มร่างกายต้องการแคลเซี่ยม ฟอสฟอรัสเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าในระยะครึ่งหลังของการตั้งครรภ์ Renal อัตราการกรองผ่านกลูเมอโรลัสเพิ่มขึ้น แต่การดูดซึมกลับลดลง ทำให้อาจพบน้ำตาล ครีตินิน กรดยูเรียและยูริกในปัสสาวะ urinary bladder ความตึงตัวลดลง ความจุเพิ่มขึ้น ทำให้มี ปัสสาวะค้างในกระเพาะปัสสาวะ มากขึ้น ปัสสาวะบ่อย
การเปลี่ยนแปลงทางด้านจิตสังคม
อาจเกิดความรู้สึกไม่ยอมรับการตั้งครรภ์ กลัวเกี่ยวกับสิ่งที่จะเกิดขึ้นกับตัวเอง ความกลัวเกี่ยวกับบุตร อารมณ์จะคงที่ขึ้นเรื่อยๆ ต้องการพักผ่อนและอยู่ตามลำพังมากขึ้น สตรีที่เคยช่วยเหลือตนเองมาตลอด เมื่อจำเป็นต้องพึ่งพาผู้อื่น จะมีความรู้สึกว่าตนเองไม่มีอิสระเป็นตัวของตัวเอง
