Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 1 แนวคิด หลักการพยาบาลผู้ป่วยภาวะฉุกเฉิน และสาธรณภัย - Coggle…

- - - - 1.AAM : ผู้ป่วยได้รับการนำส่งไปยัง รพ. (Thailand)
      - FGM : ผู้ป่วยได้รับการรักษา ณ จุดเกิดเหตุ
    - - การเจ็บป่วยฉุกเฉิน
        
        การเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นกระทันหัน
      - การเจ็บป่วยวิกฤต
        
        การเจ็บป่วยที่มีความรุนแรงถึงขั้นทำให้เสียชีวิตหรือพิการได้
      - อุบัติเหตุ
        
        อุบัติการณ์ซึ่งเกิดขึ้น โดยไม่คาดคิดมาก่อน
    - - ผู้ป่วยฉุกเฉิน
        
        ไม่รู้สึกตัว ชัก เป็นอัมพาต
        
        หยุดหายใจ R<10ครั้ง/นาที หรือ R>30 ครั้ง/นาที หายใจลำบาก หอบเหนื่อย
        
        คลำ PR ไม่ได้ PR<40ครั้ง/นาที หรือ PR>30ครั้ง/นาที
        
        SBP<80mm.Hg หรือ DBP >130mm.Hg
        
        ตกเลือดเสียเลอกมากซีดมาก
        
        มือเท้าเย็น เหงื่อออกมาก
        
        T<35 C หรือ T>40 C
        
        ถูกพิษจากสัตว์
      - ผู้ป่วยวิกฤต
        
        ผู้ป่วยรักษาได้ : หมดสติ HF หากไม่ได้รักษาอัตราตายสูง
        
        ผู้ป่วยมีอัตราตายสูง : Septic shock หากไม่ได้รักษาอัตราตายสูง
        
        ผู้ป่วยมีแนวโน้มอาการรุนแรง : MI เฝ้าระวังใกล้ชิด
      - ผู้ป่วยจากสาธารณภัย
        
        อาการไม่รุนแรง : เดินได้ถือว่าอาการไม่หนัก
        
        อาการหนัก : หามนอน/นั่งมา อาการยังคลุมเครือ ต้องใช้ตรวจละเอียด
        
        อาการหนักมาก/สาหัส : รักษาด่วน ช่วยชีวิตทันที
  - - - เพื่อช่วยชีวิต
      - ป้องกันและบรรเทาไม่ให้เกิดความรุนแรงถึงขั้นวิกฤต
      - บันทึกเหตุกาณ์อาการและการช่วยเหลือผู้บาดเจ็บ
      - ส่งต่อรักษา
    - - เคลื่อนย้ายผู้ป่วยด้วยความนุ่มนวลรวดเร็วปลอดภัย
      - ซักประวัติการเจ็บป่วยและอาการสำคัญในเวลารวดเร็ว
      - คัดกรองผู้ป่วยรวดเร็วแม่นยำ
      - รักษาพยาบาลภายใต้นโยบาย รพ. และกฎหมาย
      - ช่วยฟื้นคืนชีพอย่างถุกต้อง
      - ดูแลจิตใจของผู้ป่วยและญาติ
      - นัดหมายผู้ป่วยเพื่อให้การรักษาต่อเนื่อง
      - ส่งต่อเพื่อการรักษา
    - - แก้ไขปัญหาที่กำลังคุคามชีวิตผู้ป่วย
      - ค้นหาสาเหตุ/ปัญหา แล้วดำเนินการแก้ไข
      - ดูแลรักษาให้ปลอดภัย และเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด
      - รักษาหน้าที่ต่างๆของอวัยวะร่างายให้คงไว้
      - ป้องกันภาะแทรกซ้อนและติดเชื้อ
      - ประคับประคองจิตใจ อารมณ์ผู้ป่วยและญาติ
    - - การจัดระดับความรุนแรงของสาธารณภัยทางสาธารณสุข
        
        ระดับ 1 : ขนาดเล้ก สำนักงานสาธารณสุขอำเภอจัดการตามลำพังได้
        
        ระดับ 2 : ขนาดกลาง สำนักงานสาธารณสุขอำเภอไม่สามารถจัดการได้ต้องอาศัยระดับจังหวัดเข้ามาช่วยเหลือ
        
        ระดับ 4 : ขนาดใหญ่ ผลกระทบรุนแรงยิ่ง รัฐมนตรีกระทรวงสาธารณสุขดำเนินการควบคุมสถานการณ์ที่ได้รับมอบหมายจากนายกฯ
        
        ระดับ 3 : ขนาดใหญ่ ผลกระทบรุนแรงกว้างขวาง ต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญ/อุปกรณ์พิเศษ สาธารณสุขจังหวัดไม่สามารถควบคุมสถานการณ์ได้ ให้ผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุขระดับเขตเข้าควบคุมสถานการณ์และระดมทรัพยากรจากจังหวัดใกล้เคียงภายในเขตเข้าจัดการระงับภัย
      - อุบัติภัย
        
        อุบัติภัยหมู่ เป็นอุบัติภัยที่เกิดกับคนจำนวนมาก เจ็บป่วยมาก เกินขีดความสามารถปกติที่ รพ.จะรักษาได้ ต้องมีการระดมพลเจ้าหน้าที่ของ รพ. หรือนอก รพ. มาช่วย
        
        ประเภทอุบัติภัยหมู่
        
        Multiple casualties จำนวนและความรุนแรงของผู้ป่วยเกินขีดความสามารถของ รพ. life threatening ได้รักษาก่อน
        
        Mass casualties จำนวนและความรุนแรงของผู้ป่วยเกินขีดความสามารถของ รพ. จำนวนและความรุนแรงของผู้ป่วยเกินขีดความสามารถของ รพ. ผู้ที่มีโอกาสรอดชีวิตมากที่สุด ใช้เวลา ทรพยากรน้อยที่สุดจะได้รักษาก่อน
      - หลักการพยาบาลสาธารณภัย
        
        บรรเทาภัย : จัดโครงการบรรเทาภัยก่อนเกิดภัย
        
        2.เตรียมความพร้อม : ต่อเนืองจากบรรเทาภัย โดยเตรียมคน แผน ฝึกอบรมทักษาะให้พร้อม
        
        โต้ตอบเหตุการณ์ฉุกเฉิน : ดำเนินการทันเมื่อเกิดภัย โดยยึดหลัก CSCATT
        
        4.ความคุมยับยั้งโรคและภัยอันตรายที่อาจเกิดขึ้น : จัดให้มีระบบเฝ้าระวังภายใน 5 วันหลังภัยพิบัติ
        
        5.บูรณะฟื้นฟู : ดำเนินการไปเรื่อยๆ จนกว่าทุกอย่างจะกลับเข้าสู่ภาวะปกติ
      - พยาบาลกับการจัดการสาธารณภัย
        
        หลักการบริหารจัดการในที่เกิดเหตุและรักษาผู้บาดเจ็บ
        
        หลักการ Disaster paradigm
        
        A-Assess Hazards : ประเมินสถานที่เกิดเหตุ เพื่อระวังวัตถุอันตราย
        
        S-Support : เตรียมอุปกรณ์และทรัพยากรที่จำเป็น
        
        S-Safety and Security : ประเมินความปลอดภัยผู้ปฏิบัติงาน
        
        T-Triage/Treatment : คัดกรองและรักษา
        
        I-Incident command : ระบบบัญชาเหตุกาณณ์และผู้ดูภาพรวมการปฏิบัติการทั้งหมด
        
        E-Evacuation : อพยพผู้บาดเจ็บ
        
        D-Detection : ประเมินสถานการณ์ว่าเกินกำลังหรือไม่
        
        R-Recovery : ฟื้นฟูสภาพหลังเกิดเหตุการณ์
        
        ลักษณะการปฏิบัติกาพยาบาล
        
        มุ่งลดความเสียหายต่อชีวิตและสุขภาพของประชาชน
        
        ปฏิบัติการพยาบาลเพื่อ ป้องกันและลดความรุนแรง ฟื้นฟูร่างกายและจิตใจ
        
        นำความรู้และทักษะมาประยุก๖์ใช้ในเหตุการณ์ภัยพิบัติ
- - - - ความหมาย
        
        การประเมินผู้ป่วยที่ไได้รับบาดเจ็บเบื้องต้น เป็นการตรวจประเมินพยาธิสภาพหรือการเปลี่ยนแปลง ต้องเรียงลำดับความสำคัญของการบาดเจ็บและภาวพคุกคามแก่ชีวิต
      - ขั้นตอนและวิธีการ
        
        A : Airway maintenance with cerical spine protection
        
        1.ประเมิน Airway เพื่อหาอาการท่เกิดจาก Airway obstruction
        
        2.เปิดทางเดินหายใจให้โล่งด้วย Head-tilt Chin-lift กรณีผู้ป่วยที่สงสัยหรือได้รับอุบัติเหตุให้ทำ Jaw-thrust maneuver
        
        ผู้ป่วยที่พูดโต้ตอบและให้ประวัติได้ ถือว่าไม่มีปัญหา Airway obstruction
        
        ผู้ป่วย Severe head injury ที่ GCS<8 / coma ควรให้การ Definitive Care
        
        ผู้ป่วยที่ Airway obstruction แพทย์จะใส่ ET tube
        
        B : Breathing and Ventilation
        
        การประเมิน
        
        ดูร่องรอยการบาดเจ็บที่ทรวงอก
        
        ดูการเคลื่อนไหวทรวงอก
        
        คลำ เคาะ ตรวจหาการบาดเจ็บ
        
        ฟัง Breath sound ทั้ง 2 ข้าง
        
        ปํญหาที่พบบ่อยในการทำ Primary Survey
        
        Tension pneumothorax
        
        Hemothorax
        
        Flail chest with pulmonary contusion
        
        ช่วยการหายใจ ระบายอากาศ เพื่อให้อากาศแลกเปล่ยน ได้ O2 ขับ CO2
        
        C : Circulation and Hemorrhage control
        
        ประเมินระบบไหลเวียนโลหิตและห้ามเลือด โดย v/s ระดับความรู้สึกตัว สีผิว ปริมาณเลือดที่ออกจากแผล ค้าหาภาวะ shock
        
        อาการ
        
        ระบบประสาท : ระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง ซึม สับสน หมดสติ ประเมิน pupils และ GCS
        
        ผิวหนัง : เย็นชื้น เหงื่อออกมาก cyanosis **ยกเว้น septic shock ผิวอุ่น สีชมพู ในระยะแรก
        
        :<3: และหลอดเลือด
        
        BP 90/60 mm.Hg แสดงถึงเลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ
        
        PR เบา เร็ว แต่ระยะสุดท้ายจะช้า ไม่สม่ำเสมอ
        
        Capillary filling time นานกว่า 1-2 min
        
        Central venous pressure = 7-8 cm.H2O
        
        หายใจ
        
        เร็ว ไมาสม่ำเสมอ
        
        ทางเดิน ปสว
        
        ปสว ลดลงเหลือ 30-50 ml/hr เมื่อไตวายลดลงเหลือ < 20 ml/hr
        
        ทางเดินอาหาร
        
        กระหายน้ำ ท้องอืด คลื่อไส้อาเจียน No bowel sound
        
        ภาวะกรดด่างในร่างกาย
        
        ร่างกายเผาผลาญแบบ anaerobic metabolism เกิด acidosis metabolic ผู้ป่วยจะซึม อ่อนเพลีย สับสน หายใจแบบ Kussmaual
        
        D : Disability (Neurologic Status)
        
        ประเมินระบบประสาทต่อว่าสมองหรือไขสันหลังได้รับบาดเจ็บหรือไม่ หลังจากดูแล A B C
        
        ประเมินความรู้สึกตัว + GCS
        
        ประเมินรูม่านตา : ขยายไม่เท่ากัน โตเพียงข่างเดียว
        
        E : Exposure/ Enviroment control
        
        ผู้ป่วยบาดเจ็บหนัก ควรถอดเสื้อผ้าออกให้หมดเพื่อค้นหาการบาดเจ็บ หรือใช้กรรไกรตัดเสื้อ
        
        ขณะตรวจท้องควรจะอบอุ่น ป้องกัน Hypothermia
        
        พลิกตะแคงแบบท่อนซุง (Log roll)
        
        Bulbocarvernosus reflex : ผู้ตรวจใช้มือสอดทวารหนักผู้บาเจ็บ จากนั้นบีบ glans penis / กระตุ้น clitoris ถ้าพบว่าทวารหนักหดรัดรอบนิ้วมือ แสดงว่าตรวจได้ +
    - - ความหมาย
        
        การช่วยเหลือเพื่อให้ผู้ป่วยพ้นภาวะวิกฤติ โดยการกู้ชีพจะทำหลังการประเมิน เป็นลำดับ ABC และทำไปพร้อมๆกับประเมิน
      - Airway ใส่ท่อช่วยหายใจ และทำหลังให้ O2 หากใส่ไม่ได้อาจใส่ท่อทางศัลยกรรม
      - Breathing ผู้ป่วยทุกรายควรได้ face mask O2 หากไม่ได้ใส่ท่อช่วยหายใจ ใน rate 11 L/min
      - Circulation ควรห้ามเลือดร่วมกับให้สารน้ำทดแทน
    - - ความหมาย
        
        การตราวจร่างกายอย่างละเอียดหลังพ้นภาวะวิกฤตแล้ว
      - ซักประวัติ
        
        PI ประวัติการแพ้ last meal
        
        อุบัติเหตุเกิดขึ้นได้อย่างไร ยาที่ใช้ในปัจจุบัน
      - ตรวจร่างกาย
      - ประเมินร่างกายซ้ำเป็นระยะๆ และติดตามการเปลี่ยนแปลงอาการ
    - - เป็นการรักษาอย่างจริงจังหลัง Secondary Survey เรียบร้อยแล้ว เพื่อแก้ไขพยาธิสภาพโดยตรง เป็นการรักษาเฉพาะของการบาดเจ็บแต่ละอวัยวะ
      - การรักษาหลังจากผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยเบื้องต้นแล้ว
      - การผ่าตัดเพื่อแก้ไภวะฉุกเฉินต่างๆ
        
        Intracranial hematoma
        
        Intra-abdominal bleeding