Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลมารดาในระยะหลังคลอด - Coggle Diagram

- - - - มารดาอาจมีไข้ได้หลังคลอดเนื่องจากขาดน้ำและกลไกป้องกันการติดเชื้อช่วยการหายของแผล
  - - - เนื่องจากหน้าท้องหย่อน
  - - - ขนาดเพิ่มขึ้น 135% โดยอาจกด optic chiasma ทำให้ visual field แคบ การที่ต่อมใต้สมองใหญ่เกิดจากการกระตุ้นของเอสโตรเจนทำให้เกิด hypertrophy และ hyperplasia ของ lactotroph, prolactin สูงขึ้น, Gonadotrophs ต่ำลง, corticotrophs และ thyrotrophs คงที่, Somatotrophs ลดลง
      - ต่อมใต้สมองโตได้สูงสุดหลังคลอดวันแรกและจะลดขนาดลงจนเป็นปกติ 6สัปดาห์หลังคลอด
  - - - 1 – 2 วันแรกหญิงระยะหลังคลอดมีอาการเมื่อยและปวดกล้ามเนื้อโดยเฉพาะบริเวณแขนขา ไหล่และคอ ทั้งนี้เพราะต้องออกแรงเบ่งขณะคลอดและหลังคลอดรกฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนลดต่ำลง
    - - ช่วงตั้งครรภ์ฮอร์โมนรีแลคซิน (relaxin) ทำให้บริเวณข้อต่อต่างๆของร่างกายมีการยืดขยาย มีการเคลื่อนไหวของข้อต่อมากเกินไปและมีการเปลี่ยนจุดศูนย์ถ่วงของร่างกาย
      - กระดูดสันหลังแอ่นและกระดูกเชิงกรานรับน้ำหนักมากขึ้นหลังคลอด 2 – 3 วันแรก ระดับฮอร์โมนรีแลคซินค่อยๆลดลง
      - หญิงระยะหลังคลอดยังคงเจ็บปวดบริเวณตะโพกและข้อต่อซึ่งจะขัดขวางการเริ่มเคลื่อนไหว (Ambulation)และการบริหารร่างกายอาการปวดดังกล่าวจะเป็นชั่วคราวเท่านั้นแต่ปัญหาเหล่านี้
  - - - 3-4 week ผนังช่องคลอดฟื้นตัวช้าๆ
      - 6-10 week ผนังช่องคลอดฟื้นตัวปกติ หากมีเพศสัมพันธุ์ก่อนอาจเจ็บปวดได้
    - - หลังคลอด จะร้อนแดง จากการคั่งและบวมช้ำ
      - อาจปวดนานถึง 6 เดือน
      - แผลจะเกินหายภายใน 2-3 เดือน
      - 4-6 เดือนแผลหายปกติเหมือนก่อนตั้งครรภ์
    - - ไม่เคยผ่านการคลอด
        
        ปากมดลูกบวม บาง ช้ำ มีรอยถลอกหรือฉีกขาดเล็กน้อย และขยายกว้าง
      - เคยผ่านการคลอด
        
        External os ฉีกขาดไปทางด้านข้างอย่างถาวร รูปวงรี แคบลงเมื่อผ่านไป 1 สัปดาห์
      - บริเวณ internal os จะกลับสู่ภาวะปกติ ประมาณสัปดาห์ที่ 4-6
    - - involution of uterus (มดลูกเข้าอู่)
        
        การหดรัดตัวของใยกล้ามเนื้อมดลูก (contraction of muscle fibers)
        
        ฮอร์โมนเพศลดลง ฮอร์โมนoxytocinหลั่งทำให้การหดรัดตัวมากขึ้น ทำให้กล้ามเนื้อมดลูกขาดเลือดไปเลี้ยง เกิดการฝ่อ แล้วสลายตัวเนื้อเยื่อในโพรงมดลูก
      - การลดระดับของมดลูก
        
        หลังคลอดยอดมดลูกจะอยู่กึ่งกลางระหว่างสะดือกับกระดูกหัวเหน่าหรือสูงกว่าเล็กน้อย
        
        คลำได้ลักษณะกลมแข็ง หดรัดตัวดี วัดได้ประมาณ 1 นิ้วมือ (finger-breadth:FB) ต่ำกว่าสะดือ
        
        เฉลี่ย 1 ซม. หรือ 0.5 ถึง 1 นิ้วฟุต หรือ 1 FB/วัน
      - เยื่อบุโพรงมดลูก
        
        มีการหลุดลอกของเยื่อบุโพรงมดลูกที่ตายแล้ว ตั้งครรภ์ครั้งใหม่ ไข่สามารถฝังบริเวณเยื่อบุโพรงมดลูกนี้ได้
      - น้ำคาวปลา
        
        สิ่งที่ถูกขับออกมาจากแผลในโพรงมดลูกบริเวณที่เกาะของรก
      - 2-3 วันแรก
        
        การหดและคลายตัวของมดลูก ทำให้ครรภ์หลังจะปวดมากกว่าครรภ์แรก เพราะความตึงตัวของกล้ามเนื้อมดลูกลดลง
        
        ขณะให้นมบุตร อาจปวดมดลูกมากขึ้น จาก oxytocin ยืดมากปวดมาก
    - - prolactin เพิ่มขึ้นเป็นผลให้เกิด breastfeeding กับการตกไข่ และการมีประจำเดือนอีกครั้ง