Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หลอดเลือดแดงโคโรนารี
(Coronary artery disease, CAD) - Coggle Diagram
หลอดเลือดแดงโคโรนารี
(Coronary artery disease, CAD)
ความหมาย
โรคหัวใจขาดเลือด (Ischemic heart disease, IHD) หรือโรคหลอดเลือดแดงโคโรนารี (Coronary artery disease, CAD) หมายถึงโรคที่เกิดจากหลอดเลือดแดง ที่เลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจตีบหรือตันซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากไขมันและเนื้อเยื่อสะสมอยู่ในผนังของหลอดเลือดมีผลให้เยื่อบุผนังหลอดเลือดชั้นในตำแหน่งนั้นหนาตัวขึ้นผู้ป่วยจะมีอาการและอาการแสดงเมื่อหลอดเลือดแดงนี้ตีบร้อยละ 50 หรือมากกว่าอาการสำคัญที่พบได้บ่อยเช่น อาการเจ็บเค้นอก ใจสั่น เหงื่อออก เหนื่อยขณะออกแรงเป็นลมหมดสติหรือเสียชีวิตเฉียบพลัน สามารถแบ่งกลุ่มอาการทางคลินิกได้ 2 กลุ่มคือภาวะเจ็บเค้นอกคงที่ (Stable angina)
และภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (Acute coronary syndrome)
พยาธิสภาพ
โรคหลอดเลือดหัวใจ เกิดจากพยาธิสภาพของหลอดเลือดแดงโคโรนารีที่มีคราบไขมันสะสมที่ผนังของหลอดเลือดหัวใจจนเกิดการอุดตันหรือการมีหลอดเลือดแดงโคโรนารีแข็งตัวและการสูญเสียความยืดหยุ่น
เรียกว่าอาเทอร์โรสคลีโรซิส (athero-sclerosis) จากการที่หลอดเลือดหัวใจโคโรนารีมีการตีบแคบทาให้การนาส่งออกซิเจนไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอกับความต้องการออกซิเจนของกล้ามเนื้อหัวใจ (myocardium) ในระยะแรกจะทาให้เกิดกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดชั่วคราว (myocardial ischemia) แต่ถ้าไม่ได้รับการรักษาทันเวลา จะทำให้กล้ามเนื้อหัวใจตาย (myocardial infarction) ตามมา
อาการและอาการแสดง
อาการเจ็บเค้นอก ที่เป็นลักษณะเฉพาะของโรคหัวใจขาดเลือด คือ อาการเจ็บหนักๆ เหมือนมีอะไรมาทับหรือรัดบริเวณกลางหน้าอกหรือใต้กระดูกกลางหน้าอก อาจมีร้าวไปบริเวณคอ กราม ไหล่ และแขนทั้ง 2 ข้างโดยเฉพาะข้างซ้าย เป็นมากขณะออกแรง เป็นนานครั้งละ 2-3 นาที เมื่อนั่งพักหรืออมยาขยายหลอดเลือดใต้ลิ้นอาการจะทุเลาลง
อาการเหนื่อยง่ายขณะออกแรงหรือออกกำลังกายที่เกิดขึ้นเฉียบพลันภายใน 1–2 สัปดาห์ หรือที่เกิดขึ้นเรื้อรังเกินกว่า 3 สัปดาห์ขึ้นไป
อาการเหนื่อย หายใจหอบนอนราบไม่ได้ แน่นอึดอัด หายใจเข้าไม่เต็มปอด อาจมีอาการเจ็บเค้นอกร่วมด้วยหรือไม่ก็ได้ อาการอาจเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลันหรือเป็นๆ หายๆ มาเป็นเวลานาน
อาการหน้ามืดเวียนศีรษะ เป็นลม ร่วมกับอาการแน่นหน้าอก ซึ่งเกิดขึ้นเนื่องจากมีความดันโลหิตต่ำเฉียบพลัน
-
การวินิจฉัย
-
-
-
-
-
การตรวจวินิจฉัยโรคของหลอดเลือดหัวใจด้วยเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูง
(computed tomographic angiography)
-
การรักษา
1.ให้คำแนะนำในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพที่เป็นปัจจัยเสี่ยง เช่น เลิกสูบบุหรี่ควบคุมอาหาร ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ กำจัดความเครียด
2.การรักษาด้วยยา เช่น ยาต้านเกล็ดเลือด ยาต้านการแข็งตัวของลิ่มเลือด ยาขยายหลอดเลือด ยาควบคุมการเต้นของหัวใจ ยาลดไขมัน ยาควบคุมความดันโลหิต
3.การรักษาโรคหลอดเลือดโคโรนารีผ่านสายสวน เป็นการขยายหลอดเลือดหัวใจด้วยบอลลูนร่วมกับการสอดฝังขดลวดค้ำยันผนังหลอดเลือด การให้ยาละลายลิ่มเลือด หรือใช้เครื่องมือทางการแพทย์ชนิดพิเศษ
-
ยา
-
-
ยากลุ่มยับยั้งการเปลี่ยนแปลงเอนไซม์แองจิโอเท็นซิน (angiotensin-converting enzyme inhibitors; ACE inhibitors)
ได้แก่แคปโทพริล (Captopril) เอนาลาพริล (Enalapril) มีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ Angiotensin-converting enzyme ซึ่งเปลี่ยน Angiotensin I ไปเป็น Angiotensin II มีผลให้หลอดเลือดขยายตัวการออกฤทธิ์ของยาจะช่วยลดทั้งปริมาณเลือดก่อนหัวใจเริ่มบีบตัว (Pre-load) และแรงต้านการไหลของเลือดที่ออกจากหัวใจ (After-load) และลดอัตราการตายในโรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันยากลุ่มนี้มีประโยชน์กรณีที่มีภาวะหัวใจล้มเหลวหรือมีกล้ามเนื้อหัวใจตายขนาดใหญ่
ยาลดไขมัน
ที่นิยมใช้คือกลุ่ม Statin ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอร์ไรด์ในผู้ป่วยที่มีภาวะคอเลสเตอรอลสูงช่วยลดการเกิดหลอดเลือดแข็งตัว (Arteriosclerosis) และอัตราการเกิดกล้ามเนื้อหัวใจตายซ้าได้ร้อยละ 42 โดยแพทย์ให้รับประทาน simvastatin 10 - 80 มิลลิกรัมวันละครั้งก่อนนอน32
-
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
-
2.ปริมาตรเลือดที่หัวใจส่งออกต่อนาทีลดลงเนื่องจากการบีบตัวของกล้ามเนื้อหัวใจผิดปกติจากการขาดเลือดไปเลี้ยง
-
-
การป้องกัน
-
หยุดสูบบุหรี่
พบว่าการหยุดสูบบุรี่เพียง 20 นาที ความดันโลหิตจะลดลงสู่ระดับปกติ การหยุดสูบอย่างน้อย 10 ปีจะมีปัจจัยเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดใกล้เคียงกับคนที่ไม่สูบบุหรี่ และการหยุดสูบติดต่อกันนานมากกว่า 15 ปี ความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดหัวใจจะลดลงเหลือเท่ากับคนที่ไม่สูบบุหรี่
ลดความเครียด
วิธีการจัดการความเครียดที่ดีที่สุด คือ การเลือกวิธีที่ตนเองชอบและพึงพอใจ เช่น การออกกำลังกาย การฝึกโยคะ การเจริญสมาธิ ส่งเสริมการได้รับความรักความอบอุ่นจากครอบครัว ส่งเสริมให้บุคคลมีส่วนร่วมในกิจกรรมของชุมชนหรือในที่ทำงาน