Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Obsessieve Compulsieve Stoornis - Coggle Diagram
Obsessieve Compulsieve Stoornis
Symptomen
Obsessies
Instrusieve en terugkerende gedachten die door het individu als storend en oncontroleerbaar worden gezien
Compulsies
Repititieve gedragspatronen of rituelen waartoe een individu zich gedreven voelt deze uit te voren om negatieve gevolgen te voorkomen
Prevalentie
Aanvang vaak gradueel
Start vaak in vroege tienerjaren of jongvolwassenheid na stresserende gebeurtenis, zoals bevalling, ...
lifetime: ca. 2,5%
Meer bij vrouwen dan bij mannen
Verwante stoornissen
Morfodysfore stoornis
Verzamelstoornis
Trichotillomanie
Excoriatiestoornis
Etiologie
Biologische factoren
Evidentie door erfelijke factor (tweelingstudies)
Aanvang ook gerelateerd aan hersentrauma of encefalitis (rol van frontale kwab en basale ganglia)
Compulsies als gevolg van onvermogen om genetische gedragingen te inhiberen
Psychologische factoren
Geheugenproblemen
Twijfel als centraal kenmerk van OCD
Geheugenproblemen kunnen twijfel doen toenemen
Echter: Geheugenproblemen eerder als gevolg dan oorzaak van twijfel
Twijfel => daling executieve functies => geheugenproblemen
Opgeblazen verantwoordelijkheidsgevoel
Klinisch construct
Dysfunctionele overtuigingen over intrusieve gedachten:
~Zich verantwoordelijk voelen voor de gedachten
~Obsessieve gedachten kunnen ernstige gevolgen hebben
~Vergroten van eigen verantwoordelijkheid
Overtuiging dat je zelf (ernstige) negatieve gevolgen kan veroorzaken of voorkomen, en dat het tevens noodzakelijk is deze te voorkomen
Verantwoordelijkheidsgevoel niet verzacht door andere factoren
Tough - action fusion
Klinisch construct
Idee: Denken = Doen
Leidt tot onderdrukking van gedachten
Gerelateerd aan belang gehecht aan gedachten
Mental Contamination
Psychisch 'vies' gevoel hebben, uitgelokt zonder fysiek contact
Veroorzaakt door o.a. gedachten, beelden, herinneringen
Vaak t.g.v. o.a. bedrog, fysiek emotioneel of seksueel misbruik, vernedering
Ook ervaren van angst, schaamte, walging, verdriet, woede, schuld
Tough suppresion
Onderdrukking van als aversief en stresserend ervaren gedachten
Echter: Rebound effect - Verhoogt net frequentie
Perseveratie en de rol van stemming
Perseveratie is transdiagnostisch
'Mood-as-input hypothesis'
Behandeling
Gedragsherapie
Psycho-educatie en rationele
Uitleg obsessies en compulsies
Rationele behandeling
Exposure met responspreventie (meest aangewezen en succesvol)
2 componenten:
Graduele exposure = geleidelijke blootstelling aan de situaties en gedachten die de spanning en angst triggeren
Responspreventie = Het niet uitvoeren van de compusieve rituelen
Exposure met responspreventie binnen therapie voor OCD type besmetting (angstscore op 100)
Aanraken van blad papier (30)
Aanraken van geld (40)
Aanraken van beker water waarvan is gedronken (50)
Aanraken van rand beker water (60)
Drinken van flesje water waarvan reeds gedronken (75)
Eten van koekje dat door verschillende mensen is vastgenomen (80)
Aanraken van deurklink toilet (95)
Naar toilet gaan (100)
Cognitieve technieken
Uitdagen van dysfunctionele gedachten: vragen naar rationaliteit/functionaliteit van gedachten, bewijzen voor/tegen, hoe groot is de kans, ...
Socratische dialoog
Identificeren van denkfouten OCD
Gedragsexperimenten
Acceptance an Commitment therapie (ACT)
Niet ingaan op inhoud van gedachten
Inzicht in proces
Gedachte is maar een gedachte (cognitieve defusie)
Acceptance: nieuwe relatie tov obsessieve gedachten en angst
Focus op betekenisvol leven: waarden
Medicatie en neurochirurgie
Korte termijn effect van medicatie - Grote relapse wanneer niet voortgezet
Selectieve Serotoninte Reuptake Inhibitors (SSRI's): meest voorgeschreven
~Effect nonspecifiek voor OCD
Neurosurgery
Indien Ψ en farmacologische behandelingen niet werken
Cingulotomie: vernietigt cellen van het cingulum, weinig evidentie
Recent: Experimenteel onderzoek naar diepe hersenstimulatie (DBS) en rTMS