การใช้ตนเองเพื่อการบำบัด
การใช้ตนเองเพื่อการบำบัด (Therapeutic use of self)
เป้าหมาย : ช่วยเหลือ แก้ไขให้ผู้ป่วยมีความคิด การกระทำที่เหมาะสม กลับมาอยู่กับความเป็นจริง
พยาบาลจิตเวช : ต้องมีปฏิสัมพันธ์กับผู้ป่วยทุกกิจกรรม ที่สำคัญต้องใช้ "ตนเอง" เป็นเครื่องมือ
เป็นความสามารถในการใช้บุคลิกภาพ ความเป็นตัวบุคคลอย่างมีสติ มีความตระหนักในตนเอง (self awareness) เข้าใจตนเอง (self understanding)
มโนมติพื้นฐาน
อัตตา (self)
อัตมโนทัศน์ ( self concept)
ความตระหนักรู้ในตนเอง (self awareness)
ส่วนรวมทั้งหมดของบุคคลทั้งด้านร่างกาย ความคิด ความรู้สึก ความเชื่อ ค่านิยม และพฤติกรรมที่บุคคลนั้นเป็นอยู่
เป้นความคิด การรับรู้ และการประเมินผลที่มีต่อตนเอง อาจตรงกับความเป็นจริงหรือไม่ก็ตาม
ex. การอบรมเลี้ยงดู สิ่งแวดล้อม วุฒิภาวะ ประสบการณ์ การเรียนรู้
แบ่งเป็น
ตัวตนด้านร่างกาย (physical self)
ตัวตนส่วนบุคคล (personal self)
การรับรู้เกี่ยวกับร่างกายของตนเอง
ex. เตี้ย อ้วน ขาว สุูง ผอม
ด้านศีลธรรมจรรยา (moral-ethical self)
รับรู้เกี่ยวกับถูกผิดจากการกระทำที่สอดคล้องหรือฝ่าฝืนค่านิยม
ด้านความสม่ำเสมอแห่งตน (self-consistency)
ความรู้สึกหรือการรับรู้ในลักษณะประจำตัวบางอย่างของตนเอง เป็นมานานแล้วและยังเป็นอยู่
ex. เป็นคนหงุดหงิดง่าย ใจเย็น
ด้านปณิธานหรือความคาดหวัง (ideal self or self expectation)
ความรู้สึกนึกคิดหรือทัศนคติเกี่ยวกับตนเอง ตามความปรารถนาและพยายามเปลี่ยนแปลงตามปณิธาน
ด้านการยอมรับนับถือตนเอง (self esteem)
ความรู้สึกนึกคิดเกี่ยวกับคุณค่าของตนเองในหลายๆด้าน
ประเมินโดยเปรียบเทียบคุรค่าที่ตนเองรับรู้ว่าตนเองมีอยู่หรือเป็นอยู่ (self concept) กับคุณค่าที่ตนเองปรารถนาจะเป็น (ideal self)
self concept สอดคล้องกับ ideal self : บุคคลจะยอมรับ พึงพอใจสูง แต่หากไม่สอดคล้องจะไม่พึงพอใจ ขาดความเชื่อมั่นในตนเอง
เป็นภาวะที่บุคคลรู้สึกตัว และสิ่งแวดล้อมรอบตัว ณ ขณะนั้นรู้ว่าตนเองเป็นใคร คิด รู้สึกอย่างไร กำลังทำอะไรอยู่ มีสติรับรู้ตนเอง เป็นปัจจุบัน "here and now"
เครื่องมือในการดูแลผู้ป่วย
รู้ในตนเองฐานะบุคคล : บุคคลมีความแตกต่างเฉพาะตน ex. เจตคติ ความรู้สึก ความคิด ความต้องการที่แตกต่าง
รู้ในฐานะวิชาชีพ : ex.สัมพันธภาพระหว่างเพื่อนร่วมวิชาชีพ ทัศนคติต่อวิชาชีพ ความทุ่มเทในวิชาชีพ
แนวทางในการพัฒนาการตระหนักรู้ตนเอง
ให้เวลาตนเองในการพิจารณาความคิด อารมณ์ และพฤติกรรม
รับฟังและเรียนรู้จากผู้อื่น ต้องเปิดใจกว้างที่จะยอมรับฟังผู้อื่น
เปิดเผยตนเองโดยการบอกความรู้สึก ความต้องการของตนเอง
ประโยชน์
ทำให้ทราบถึงความคิด ความรู้สึก อารมณ์ ทัศนคติ พฤติกรรมและสามารถควบคุมความเครียดให้อยู่ในระดับปกติได้
ทำให้ติดต่อับผู้อื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ
สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ทำมห้เป็นคนที่มีทัศนคติที่ดีในการทำงาน
สามารถปรับตัวให้เข้ากับงาน คน สิ่งแวดล้อมได้
ผู้ป่วย : เกิดการเรียนรู้ สามารถติดต่อกับบุคคลอื่นได้ มีสุขภาพกายและจิตดีขึ้น
พยาบาล : เข้าใจผู้อื่นได้
คุณสมบัติที่จำเป็น
positive regard
บุคคลทุกคนมีคุณค่า มีศักดิ์ศรี ศักยภาพที่จะจัดการกับปัญหา
nonjudgmental
unconditioning positive regard
warmth
empathy
genuine
congruency
endurance
respect
trustworthiness
self-disclosure
knowledge
consistency
แม้จะเห็นคุณค่าของตนเองต่ำหรือไม่เห็นคุณค่า
พยาบาลควรให้ความเคารพและเป็นแรงเสริมให้ผู้ป่วยเห็นคุณค่าในตนเอง
ไม่ตัดสินผู้อื่น ไม่นำมาตรฐานของสังคมไปตัดสินการกระทำ พฤติกรรมของผู้ป่วย
ex. ไม่ตัดสินพฤติกรรมว่าถูกหรือผิด ยกเว้นพฤติกรรมที่อันตราย
การให้การยอมรับในตัวบุคคลที่ป่วยว่าเขาเป็นอย่างนั้น
ex. ปฏิบัติต่อผู้ป่วยโดยไม่อคติ หลีกเลี่ยงการตำหนิในการกระทำของผู้ป่วย และให้ความสนใจในพฤติกรรมที่ผู้ป่วยแสดงออกมา
ท่าทีอบอุ่น การแสดงถึงความเป้นมิตร ความห่วงใยในตัวผู้ป่วย
แสดงออกทางท่าทางมากกว่าคำพูด ไม่ทำให้ผู้ป่วยพึ่งพาในตัวพยาบาล
เข้าใจความรู้สึก หรือตระหนักรู้ว่า ขณะที่ผู้ป่วยแสดงพฤติกรรมต่างๆนั้น ผู้ป่วยรู้สึกอย่างไร
จะช่วยให้ผู้ป่วยเกิดการตระหนักรู้ในตนเอง มีความคิด มีคุณค่าในตนเอง เกิดความไว้วางใจ กล้าที่จะเปิดเผยตนเองมากขึ้น
แสดงความจริงใจต่อผู้ป่วย อย่างเป็นธรรมชาติ ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของวิชาชีพ ไม่มีความต้องการใดๆแอบแฝงอยู่
ความสอดคล้องทั้งคำพูดและการกระทำ โดยเฉพาะการการสื่อความหมายกับผู้ป่วยจิตเวช
ให้ความเคารพ ให้เกียรติกับผู้ป่วย โดยเรียกชื่อผู้ป่วยถูกต้อง ยอมรับในการแก้ปัญหาของผู้ป่วย
ความอดทนที่จะให้เวลา และโอกาสสำหรับผู้ป่วยที่ต้องการพัฒนาตนเอง
เชื่อถือได้ น่าเชื่อถือ น่าไว้วางใจโดยแสดงความรับผิดชอบไม่เปิดเผยความลับของผู้ป่วย
มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องทฤษฎีต่างๆ เพื่อเป็นแนวทางในการทำความเข้าใจสิ่งที่ผู้ป่วยแสดงออกมา และนำการพยาบาลมาดูแลผู้ป่วยได้อย่างเหมาะสม
การเปิดเผยตัวเอง ในขอบเขตวิชาชีพพยาบาล บอกความรู้สึก ประสบการณ์ส่วนตัวให้ผู้ป่วยรู้ได้ เปิดเผยตัวอย่างเหมาะสม
มีความสม่ำเสมอ ด้านอารมณ์ พฤติกรรม ทั้งต่อบุคคล ต่อการปฏิบัติงาน
ex.การตรงต่อเวลาในการทำกิจกรรม
น.ส.พลอยไพริน กิมเฮียะ 36/2 เลขที่ 3 (612001083)
น.ส.โสภิตา ปัญญาทิโป 36/2 เลขที่ 53 (612001134)