Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่3 การเตรียมเละการช่วยเหลือมารดาทารก ได้รับการตรวจด้วยเครื่องมือพิเศษ …

- - - - การตรวจวินิจฉัยก่อนคลอดโดยเจาะน้ำคร่ำ เพื่อตรวจโครโมโซม ทารกในครรภ์ที่ผิดปกติ เช่น ตั้งครรภ์อายุตั้งแต่ 35 ปี โรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย
    - - งดการ ร่วมเพศ อีก 4-5 วัน ไม่ควรเดินทางไกลภายใน7
        วันหลังการเจาะน้ําคร่ํา
      - ควรสังเกต และมาพบแพทย์หากมีอาการเหล่านี้ปวดเกร็งหน้าท้องมาก ไข้ภายใน 2 สัปดาห์ มีน้ําหรือเลือดออกทางช่องคลอด
      - พักหลังจากการเจาะ1 วัน ควรงดการออกแรงมาก
        เช่น ยกของหนัก ออกกําลังกาย
    - - ทําโดยวิธีการปราศจากเชื้อ เจาะโดยใช้เข็มขนาดเล็กเจาะผ่านหน้าท้องและผนังมดลูกเข้าสู่ถุงน้ําคร่า มาส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
      - ทําเมื่ออายุครรภ์ 16-18 สัปดาห์
    - - กลุ่มเลือด Rh negative มารดาสร้างภูมิต้านทานต่อเม็ดเลือดแดงของทารกในครรภ์ ทําได้โดยการฉีด Anti-D immunoglobulin หลังการตรวจ
      - ปวดเกร็งเล็กน้อยบริเวณท้องน้อย มีเลือดหรือน้าคร่าออกทางช่องคลอด
      - การติดเชื้อในถุงน้ําคร่า การติดเชื้อในกระแสเลือดขั้นรุนแรงเกิดขึ้นน้อย
    - - ดูแลให้ปัสสาวะเพื่อให้กระเพาะปัสสาวะว่าง
      - ดูแลจัดท่า วัดความดันโลหิต
        และฟังเสียงหัวใจของทารก
      - จัดเตรียมอุปกรณ์ให้สะอาดปราศจากเชื้อ
      - ภายหลังเจาะให้นอนหงาย กดแผลหลังจากเอา เข็มออก ประมาณ 1 นาที และปิดแผลด้วยพลาสเตอร์
      - ฟังเสียงหัวใจทารกทุก 15 นาที จนครบ 1 ชั่วโมง
      - วัด Vital signs 2 ครั้ง ห่างกัน 15 นาที
  - - - การตรวจหาค่า LIS ratio เพื่อดู lung maturity เนื่องจากสาร lecithin เป็น Phospholipids ทําหน้าที่เป็น surfactant คลุมบริเวณ alveoli ส่วน sphingomyelin เป็นไขมันในน้ำคร่ำ :fire:
      - สัดส่วนของ LS จะเท่าๆกัน จนกระทั่ง 30 สัปดาห์ หลังจากนั้น sphingomyelin จะเริ่มคงที่ ขณะที่ lecithin จะเพิ่มขึ้น sufactant ทําหน้าที่ ป้องกันการเกิด collapse ของ alveoli ในขณะที่มีการหายใจออก ถ้าขาดสาร surfactant นี้จะทําให้เกิด RDS
        (กลุ่มอาการหายใจลําบาก) ซึ่ง มักจะพบในทารกที่คลอดก่อนกําหนด :fire:
      - ค่าปกติของL/S ratio :fire:
        
        อายุครรภ์26 สัปดาห์แรกของการตั้งครรภ์ ค่า S>L :fire:
        
        อายุครรภ์ 26-34 สัปดาห์ ค่า L/ S ratio = 1:1 :fire:
        
        อายุครรภ์ 34-36 สัปดาห์ ค่า L จะเพิ่มมากขึ้นอย่าง รวดเร็ว แต่ s จะมีปริมาณลดลงเล็กน้อย ทําให้ ratio สูงขึ้น เปลี่ยนเป็น 2:1 :fire:
        
        L/S ratio > 2 แสดงว่าปอดทารกสมบูรณ์เต็มที่ โอกาสเกิดRDS ต่ำ :fire:
    - - เป็นการทดสอบความสมบูรณ์ของปอดทารกใน ครรภ์ โดยใช้หลักการของความสามารถในการคง สภาพของฟองอากาศของสารลดแรงตึงผิวของ ปอด (Surfactant) :<3:
      - วิธีการทํา Shake Test :<3:
        
        ใช้หลอด 5 หลอด ใส่น้ําคร่ําจํานวน 1 cc ,0.75 cc, 0.5 cc , 0.25 cc และ 0.2 cc ตามลําดับแล้วเติม normal saline Solution ในหลอดที่ 2,3,4 และ 5 ทําให้ ส่วนผสมเป็น 1 cc ทุกหลอดแล้วเติม Ethanol 95 % ทุกหลอดเขย่านาน 15 วินาที ทิ้งไว้นาน 15 นาที :<3:
      - การแปลผล Shake Test :<3:
        
        ถ้าพบว่ามีฟองอากาศเกิดขึ้น 3 หลอดแรกแสดง
        ว่าได้ผลบวก ปอดของทารกเจริญเต็มที่ :<3:
        
        ถ้าพบฟองอากาศ 2 หลอด แรก ได้ผล intermediate ปอดทารกยังไม่เจริญเต็มที่ :<3:
        
        ถ้าพบฟองอากาศเพียงหลอดเดียวหรือไม่พบเลย แสดงว่า ได้ผลลบ แสดงว่าการทดสอบปอดทารกยังเจริญไม่เต็มที่ :<3:
        
        ถ้าได้ลบ ควรตรวจหาค่า L/s ratio ต่อไป เพราะ อาจเป็นผลลบลวง false negative แต่ผลบวกลวง พบได้น้อย :<3:
  - - - งดน้ำงดอาหารก่อนทำ 6-8 ชม.
      - ตรวจFHS ก่อน-หลังทำ
      - ทำu/s เป็นตัวช่วยให้การทำ
      - ตรวจปริมาณน้ำคร่ำ
      - งดทำงาน1-2 week
- - - - • ดูจํานวนและการมีชีวิตของทารก
      - • ดูลักษณะและตําแหน่งของรก
      - • ปริมาณน้ําคร่ํา
      - • ประเมินอายุครรภ์และการเจริญเติบโตของทารก
      - • ตรวจ 4 chamber viewของหัวใจทารก
      - • ตรวจลักษณะทางกายวิภาคของทารก
    - - ด้านมารดา
        
        • ใช้วินิจฉัยการตั้งครรภ์ในระยะเริ่มแรก
        
        • ใช้วินิจฉัยการตั้งครรภ์ที่มีความผิดปกติ
        
        • ตรวจดูตําแหน่งที่รกเกาะ
        
        • ตรวจดูภาวะแฝดน้ํา / น้ําคร่ําน้อย
      - ด้านทารก
        
        • ดูการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ หรือคาด
        คะเนอายุครรภ์
        
        • ตรวจดูความผิดปกติของทารกในครรภ์
        
        • เพื่อวินิจฉัยภาวะทารกตายในครรภ์
        
        • เพื่อตรวจดูการหายใจของทารกในครรภ์ทารก
        
        • เพื่อตรวจดูจํานวนของทารกในครรภ์
    - - (Gestational Sac: GS)
        
        อายุครรภ์ 5 -7 week ถุงที่หุ้มทารกไว้ซึ่งจะเห็น ได้ในระยะแรกของการตั้งครรภ์ ใช้ยืนยันการตั้ง ครรภ์ ใช้ในการหาอายุครรภ์ โดยวัด เส้นผ่าศูนย์กลางขององการตั้งครรภ์ ทั้ง 3 แนวคือ กว้าง ยาว สูง
      - (Crown-rump lerght : CRL)
        
        อายุครรภ์ 7-14 week คือ ความยาวตั้งแต่ ศีรษะถึงส่วนล่างสุดของกระดูกไขสันหลัง ซึ่งมีค วามแม่นยํามาก คลาดเคลื่อนเพียง 3 - 7 วัน
      - Biparietal diameter : BPD
        
        เส้นผ่าศูนย์กลางของส่วนที่ยาวที่สุดของศีรษะ ของทารก เป็นตัววัดที่นิยมมากที่สุด อาศัยจุด สัมพัทธ์ คือ เป็นระดับ BPD ที่กว้างที่สุด การ คํานวณจะแม่นยําสุด คือ ช่วง 14 - 26 สัปดาห์ คํานวณอายุครรภ์โดยประมาณ คือ BPD (ซม.) x 4 สัปดาห์
      - (Femur length : FL)
        
        วัดจากส่วนหัวกระดูก-ปลายแหลมของปลาย กระดูก ควรวัด ก่อนอายุครรภ์ 24 สัปดาห์
      - (Abdominal circumference : Ac)
        
        วัดยาก ไม่ค่อยนิยม เนื่องจากมีการ เปลี่ยนแปลงของหน้าท้องจากสาเหตุบางอย่าง เช่น ทารกโตกว่าอายุครรภ์หรือเล็กว่าอายุครรภ์, ทารกมีตับ หรือม้ามโต
  - - - • เตรียมหญิงตั้งครรภ์ในท่านอน Semi-fowler
      - • ใช้ Ultrasound ตรวจวัดข้อมูล 5 ตัวแปรที่ต้องการ
      - • กําหนดค่าคะแนนของแต่ละข้อมูล ข้อละ 2คะแนน
      - เมื่อพบว่าปกติให้ 2 คะแนน และให้ 0 คะแนนเมื่อ พบว่าผิดปกติ
    - - • การหายใจของทารกในครรภ์ หายใจต่อเนื่องอย่างน้อย 20 วินาที อย่างน้อย 1 ครั้ง
      - • การเคลื่อนไหวของทารกในครรภ์ ขยับตัวหรือเคลื่อนไหวแขนขาอย่างน้อย 2 ครั้ง
      - • แรงตึงตัวของกล้ามเนื้อ เหยียดตัว กางแขนขา และหดกลับอย่างรวดเร็ว หรือกําและคลายมือ อย่างน้อย 1 ครั้ง
      - • การเต้นของหัวใจทารกในครรภ์ NST ได้ผลปกติ
      - • ปริมาณน้ําคร่ํา ตรวจพบโพรงน้ําคร่ําอย่างน้อย1 แห่ง ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางอย่างน้อย 2 cm.
    - - • คะแนน 8-10 คะแนน แสดงว่า ปกติ ไม่มีภาวะเสี่ยงควรตรวจซ้ําใน 1 สัปดาห์
      - • คะแนน 6 คะแนน แสดงว่า มีภาวะเสี่ยงต่อการขาดภาวะออกซิเจนเรือรังของทารก ควรตรวจ ซ้ําใน 4-6 ชั่วโมง
      - • คะแนน 4 คะแนน แสดงว่า มีภาวะขาดออกซิเจนเรื้อรัง
      - • คะแนน 0-2 คะแนน แสดงว่า มีภาวะขาด ออกซิเจนเรื้อรังอย่างรุนแรง ควรให้มีการคลอดโดยเร็ว
  - - - ทารกอยู่ในภาวะอันตราย มีความ เสี่ยงที่จะเสียชีวิต ดังนั้นถ้ามารดาพบว่า ทารกดิน น้อยลง หรือหยุดดิ้น ให้มาพบแพทย์ทันที
- - - - • การลดลงของ FHR สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูก พบได้ตอนท้ายของการเจ็บครรภ์คลอด เชื่อว่าเป็น reflex เกิดจากการที่ศรีษะทารกถูก กด
    - - การลดลงของ FHR ไม่สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูกการลดลง ถือเป็นความผิดปกติ เชื่อ ว่าเกิดจากทารกศีรษะทารกถูกกด
    - - การลดลงของ FHR ไม่สัมพันธ์กับการหดรัดตัว
        ของมดลูกการลดลง ถือเป็นความผิดปกติ เชื่อเกิด hypoxia
    - - การลดลงของ FHR นานอย่างน้อย 2 นาที แต่ไม่
        ถึง 10 นาที การแก้ไข: ตรวจสอบหาการพลัดตํา ของสาย
  - - - ตั้งครรภ์เกินกําหนด( post term)
      - ทารกเติบโตช้าในครรภ์ (intra uterine growth
        retardation)
      - มารดาเป็นเบาหวาน
      - มารดามีประวัติความดันโลหิตสูง
      - มารดามีอายุมากกว่า 35 ปี
      - ทารกในครรภ์ดิ้นน้อยลง
    - - มี acceleration (การเพิ่มขึ้นของอัตราการเต้นของหัวใจมากกว่า 15 ครั้ง/นาที และคงอยู่นาน อย่างน้อย 15 วินาที เมื่อทารกเคลื่อนไหว โดย บันทึกการตอบสนองดังกล่าวได้อย่างน้อย 2 ครั้งภายใน 20 นาที)
      - มี baseline FHS ระหว่าง 120-160 ครั้ง/นาที
      - มี long term variability ที่ปกติ (6-25 bpm.)
    - - ผลที่ได้จากการทดสอบไม่ครบตามข้อกําหนดของ reactive NST ในระยะ เวลาของการทดสอบนาน 40 นาที
    - - คุณภาพของการ ทดสอบไม่สามารถแปลผลได้ตามข้อกําหนด ควรทําการทดสอบซ้ําภายใน 24-48 ชั่วโมง
  - - - • Negative : มี UC 3 ครั้งใน10 นาที โดยไม่มี latedeceleration
      - • Positive : พบ late deceleration ทุกครั้งในระยะช่วงท้ายของการหดรัดตัวของมดลูก
      - Suspicious : มี late deceleration แต่ไม่เกิดขึ้นทุก ครั้งของการหดรัดตัวของมดลูก หรือมีการลดลงของ FHS ในช่วงท้ายของการหดรัดตัวของมดลูกร่วมกับ
        มดลูกหดรัดตัวถี่มากเกินไป
      - • Unsatisfactory : เส้นกราฟไม่มีคุณภาพเพียงพอหรือ UC ไม่ดีพอ
    - - • Negative : ทารกอยู่ในสภาพปกติ แนะนํานับลูกดินและตรวจซ้ําใน 1 สัปดาห์
      - • Positive : ทารกอยู่ในสภาพพร่องออกซิเจนช่วยเหลือโดย Intrauterine resuscitation และ หยุด Oxytocin ทันที หลังจากนั้น 15-30 นาทีให้ ทํา CST ซ้ํา ถ้าผล Positive อีกครั้งควรสิ้นสุด การตั้งครรภ์