Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

แนวคิดพื้นฐานในการบำบัดรักษาทางจิต, จัดทำโดย นางสาวกมลรัตน์ คำพึ่งพร…

- - - - อัตตาหรือความเป็นตัวตนของตนเอง (self)
        
        ร่างกายความคิดความรู้สึกความเชื่อค่านิยมและพฤติกรรมที่บุคคลนั้นเป็นอยู่หรือมีอยู่ตามความเป็นจริง
      - อัตมโนทัศน์ (self concept)
        
        อาจจะตรงกับความเป็นจริงหรือคลาดเคลื่อนไปจากความเป็นจริง
        
        ตัวตนด้านร่างกาย (physical self) การรับรู้เกี่ยวกับร่างกายของตนเอง
        
        ตัวตนส่วนบุคคล (personal self) การรับรู้คุณค่าของตนเอง เป็นความรู้สึกที่บุคคลที่เกี่ยวกับตนเองทั้งด้านความเชื่อ ความคาดหวัง ค่านิยม อุดมการณ์
        
        ตัวตนด้านศีลธรรมจรรยา (moral-ethical self)
        
        ตัวตนด้านความสม่ำเสมอแห่งตน (self-consistency)
        
        ตัวตนด้านปณิธานหรือความคาดหวัง (ideal self or self expectation)
        
        ตัวตนด้านการยอมรับนับถือตนเอง (self esteem)
      - ความตระหนักรู้ในตนเอง (Self awareness)
        
        แบ่งเป็น
        
        การตระหนักรู้ในตนเองในฐานะบุคคล
        
        ทั้งทางด้านจิตใจ ด้านร่างกาย ด้านสังคม และด้านจิตวิญญาณ
        
        การตระหนักรู้ในฐานะวิชาชีพ
        
        สัมพันธภาพระหว่างเพื่อร่วมวิชาชีพ
        
        ระดับความจริงใจและความทุ่มเทในวิชาชีพ
        
        ทัศนคติต่อวิชาชีพ
        
        ความรู้และทักษะทางการพยาบาลจิตเวช
        
        ความสำคัญในการใช้การตระหนักรู้ในตนเองเพื่อการบำบัดทางจิต
        
        การสร้างสัมพันธภาพภาพเพื่อการบำบัดในการพยาบาลสุขภาพจิตนั้น
        
        เป็นภาวะที่บุคคลรู้สึกตัวของตนเอง และสิ่งแวดล้อมรอบตัว ณ ขณะนั้นรู้ว่าตนเองเป็นใครคิดและรู้สึกอย่างไรกำลังทำอะไรอยู่และผลที่เกิดขึ้นจะเป็นอย่างไร ความตระหนักในตนเองจึงเป็นการมีสติรับรู้ตนเองในปัจจุบันขณะเป็น
        
        แนวทางในการพัฒนาการ
        การตระหนักรู้ตนเอง
        
        พิจารณาตนเอง
        
        รับฟังและเรียนรู้จากผู้อื่น โดยเปิดใจกว้าง
        
        การเปิดเผยตนเอง จะช่วยให้ผู้อื่น
        รู้จักตัวเรามากขึ้น
        
        ประโยชน์ที่ได้
        
        ทำให้ทราบถึงความคิดความรู้สึก อารมณ์ ทัศนคติและพฤติกรรมต่องานที่ทำขณะนั้น และสามารถควบคุมมันได้
        
        ทำให้ติดต่อกับผู้อื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ
        
        สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
        
        ทำให้เป็นคนที่มีทัศนคติที่ดีในการทำงาน
        
        สามารถปรับตัวให้เข้ากับงาน คน สิ่งแวดล้อมได้
  - - - ต้องปฏิบัติต่อผู้ป่วยโดยเชื่อว่าบุคคลทุกคนมีศักดิ์ศรีและศักยภาพ
    - - การไม่นำค่านิยมหรือมาตรฐานสังคมของพยาบาลไปตัดสินพฤติกรรมหรือการกระทำของผู้ป่วย
    - - เป็นการยอมรับที่ผู้ป่วยเป็นอย่างนั้น
    - - การแสดงถึงความเป็นมิตร ความอบอุ่น หรือความห่วงใยในผู้ป่วย
        เป็นการแสดงออกทางท่าทางมากกว่าแสดงออกทางคำพูด
    - - การพยายามเข้าใจความรู้สึกของผู้อื่น หรือตระหนักรู้ว่าขณะที่ผู้ป่วยแสดงพฤติกรรมต่างๆ นั้นผู้ป่วยรู้สึกอย่างไร
    - - แสดงความจริงใจในการให้บริการอย่างมีความเป็นตัวของตัวเอง โดยแสดงออกอย่างเป็นธรรมชาติ และปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของวิชาชีพ ไม่มีความต้องการใดๆส่วนตัวแอบแฝงอยู่
    - - การทำให้เกิดความไว้วางใจพยาบาลต้องแสดงทั้งคำพูดและการกระทำที่สอดคล้องกัน
    - - อดทนที่จะให้เวลา และโอกาสสำหรับผู้ป่วยที่ต้องการพัฒนาตนเอง
    - - ให้เกียรติกับผู้ป่วยโดยการยอมรับในการแก้ปัญหาของผู้ป่วย ไม่ใช้อำนาจกับผู้ป่วยโดยไม่เหมาะสม
    - - การมีลักษณะของความน่าเชื่อถือ หรือความน่าไว้วางใจซึ่งความไว้วางใจแสดงได้โดยแสดงความรับผิดชอบ ไม่เปิดเผยความลับของผู้ป่วย
    - - การเปิดเผยตัวอย่างเหมาะสมจะเป็นแบบอย่างที่ดีในการให้ผู้ป่วยเปิดเผยความรู้สึกของตัวเอง และกล้าที่จะสำรวจความรู้สึกของตัวเองมากขึ้น
    - - พยาบาลต้องมีความรู้ เพื่อที่จะได้เข้าใจผู้ป่วยและร่วมแก้ไขปัญหากับผู้ป่วยได้
    - - ทั้งด้านอารมณ์ และพฤติกรรม ทั้งต่อบุคคล ต่อการปฏิบัติงาน ทำให้ผู้ป่วยเกิดความไว้ วางใจและมีความเชื่อถือพยาบาล
- - - - พยาบาลต้องวางแผนก่อนไปพบผู้ป่วยเพื่อช่วยเหลือผู้ป่วย
    - - เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถ
        
        ระบายความรู้สึกไม่สบายใจ
        
        เข้าใจปัญหาและยอมรับปัญหาของตนเอง และแก้ไขมันได้
        
        สร้างสัมพันธภาพกับผู้อื่นได้
        
        ให้ความรักและรับความรักจากผู้อื่น
        
        เรียนรู้ในการปฏิบัติตนที่เหมาะสม
    - - เน้นเรื่องของความคิด อารมณ์ และพฤติกรรมของผู้ป่วย
    - - มีการเริ่มต้นสัมพันธภาพและมีการสิ้นสุดสัมพันธภาพเมื่อผู้ป่วยจําหน่ายกลับบ้านหรือขึ้นอยู่กับความสําเร็จของเป้าหมายที่ได้วางไว้
  - - - เตรียมตัวให้ชัดเจนในด้านเป้าหมายของการสร้างสัมพันธภาพกับผู้ป่วย
      - วางแผนการสนทนาในแต่ละครั้งเกี่ยวกับวัตถุประสงค์การสนทนา สถานที่ เวลา และให้ข้อมูลต่างๆ กับทีมผู้รักษาได้ร่วมรับรู้
      - ศึกษาข้อมูลเบื้องต้นของผู้ป่วย
      - ตรวจสอบสภาพด้านร่างกายและจิตใจของตนเองให้มีความพร้อมในด้านแนวความคิด และความรู้สึกในการเข้าไปสร้างสัมพันธภาพกับผู้ป่วย
      - ปัญหาที่พบในระยะนี้
        
        พยาบาลมีความกังวลเนื่องจากขาดทักษะการสร้างสัมพันธภาพ
    - - การเตรียมสถานที่และบรรยากาศให้น่าไว้วางใจ
      - เมื่อพบหน้ากันควรกล่าวทักทายด้วยท่าทางเป็นมิตร
        พูดคุยเรื่องทั่วไปก่อน
      - กําหนดของตกลงในการสร้างสัมพันธภาพ
      - สร้างความไว้วางใจ
      - การค้นหา หรือระบุปัญหาที่แท้จริง
      - ปัญหาที่พบในระยะนี้
        
        ความวิตกกังวล
        
        ทั้งผู้ป่วยและพยาบาล
        
        การทดสอบ
        
        ผู้ป่วยทดสอบพยาบาล
        
        การต่อต้าน
        
        ผู้ป่วยต่อต้านพยาบาล
    - - รักษาสัมพันธภาพเพื่อการบําบัด
      - ค้นหาสาเหตุปัญหา หรือสิ่งที่มากระทบการ
        ดําเนินชีวิต โดยให้ผู้ป่วยระบายความรู้สึก
      - ประเมินการเจ็บป่วยว่ามีผลกระทบอย่างไรบ้างกับชีวิต
      - ร่วมกับผู้ป่วยในการวิเคราะห์หาสาเหตุ และกลไกของปัญหาต่างๆ และวิธีแก้ไขปัญหา
      - สนับสนุนด้านจิตใจ
      - ข้อบ่งชี้ของระยะนี้
        
        จะเลิกถามถึงวัตถุประสงค์ที่พยาบาลพบเขา
        
        จะมาตรงตามเวลานัด
        
        จะรักษาเวลา
        
        พูดออกนอกเรื่องน้อยลง
        
        จะพูดเชื่อมโยงเหตุการณ์ในครั้งก่อนๆกับเหตุการณ์ในครั้งหลังๆ
        
        จะแจ้งให้พยาบาลทราบ ถ้าเขามีเหตุขัดข้องมาพบพยาบาลไม่ได้
      - ปัญหาที่พบในระยะนี้
        
        ความวิตกกังวลของพยาบาล
        
        มีความรู้สึกร่วมกับผู้ป่วย(Sympathy)
        
        การถ่ายโยงความรู้สึกของผู้ป่วยไปสู่พยาบาล (Transference)
        
        การถ่ายโยงความรู้สึกของพยาบาลไปสู่ผู้ปุวย (Counter transference)
    - - 1. การเตรียมผู้ป่วย
        
        กรณีอยู่ที่โรงพยาบาลต้องยุติสัมพันธภาพแต่ผู้ป่วยยังรักษาตัวต่อ
        
        ควรบอกให้ผู้ป่วยทราบ
        
        บอกให้ทราบว่าอาการอะไรที่ดีขึ้นมีอะไรบ้าง
        
        บอกถึงประโยชน์ที่นักศึกษาได้รับจากการสนทนากับผู้ป่วย
        
        ประเมินความรู้สึกของผู้ป่วยต่อการยุติสัมพันธภาพ
        
        บอกแหล่งที่ผู้ป่วยสามารถขอความช่วยเหลือได้
        
        ในกรณีที่ผู้ป่วยกลับบ้าน
        
        บอกถึงอาการที่ดีขึ้น และอาการที่ต้องแก้ไข
        
        แนะนําข้อปฏิบัติในการดูแลสุขภาพ
      - 2.เปิดโอกาสให้ผู้ป่วยสรุปสิ่งที่เกิดขึ้นในกระบวนการสร้างสัมพันธภาพ
      - 3.สําหรับพยาบาลควรสรุปในส่วนที่ได้ร่วมแก้ปัญหากับผู้ป่วย
        โดยมุ่งเน้นการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นในตัวผู้ป่วย
      - 4.ประเมินปฏิกิริยาของผู้ป่วยในระยะยุติสัมพันธภาพ
        และให้เวลาผู้ป่วยได้บอกความรู้สึก
      - 5. ยุติหรือสิ้นสุดสัมพันธภาพในรูปแบบของวิชาชีพ
        โดยบอกผู้ป่วยให้ชัดเจน
      - ปฏิกิริยาต่อการยุติสัมพันธภาพ
        
        ด้านพยาบาลจะเกิดความรู้สึกเศร้า
        เพราะเกิดความรู้สึกผูกพันกับผู้ป่วย
        
        ด้านผู้ป่วย
        
        ไม่ยอมรับการยุติสัมพันธภาพ
        
        ไม่ยอมรับในตัวพยาบาล
        
        โกรธและไม่เป็นมิตร
        
        มีพฤติกรรมถดถอย อาจมีการป่วยมากขึ้น
        
        มีความรู้สึกเศร้าที่พยาบาลจะต้องจากไป
- - - - ควรคำนึงถึงเป็นสิ่งแรก
      - ไม่มีคนพลุกพล่าน ปราศจากสิ่งรบกวนและมีความเป็นส่วนตัว
      - บรรยากาศสบาย ปลอดโปร่ง ไม่ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกอึดอัด
    - - ควรเป็นท่าที่ผ่อนคลาย ทั้งสองฝ่ายสามารถมองเห็นคู่สนทนา
        ได้อย่างชัดเจน ไม่ควรนั่งเผชิญหน้ากัน จะทำให้รู้สึกอึดอัด
      - นั่งในลักษณะทำมุมระหว่างคู่สนทนา 45 องศา
        โน้มตัวไปข้างหน้าเล็กน้อย อาจจะมีโต๊ะหรือไม่มีก็ได้
      - ท่าทางที่ควรระวังสำหรับพยาบาล
        
        การนั่งเท้าคาง
        
        การนั่งกอดอก
        
        การนั่งไขว่ห้าง
        
        การพูดคุยกับผู้ป่วยในขณะ
        ทำกิจกรรมอื่นร่วมด้วย
    - - ระยะห่างมากเกินไป จะทำให้การสื่อสาร
        ขาดความชัดเจน ห่างเหิน
      - ระยะห่างใกล้ชิดเกินไป จะทำให้ผู้สนทนารู้สึกอึดอัด
      - ระยะห่างที่เหมาะสมบางครั้งขึ้นอยู่กับสถานการณ์
      - ระยะห่างสำหรับการปรึกษา หรือในสังคมที่เหมาะสม
        อาจมีระยะห่างระหว่าง 4-12 ฟุต
    - - เทคนิคการกระตุ้นและส่งเสริมการสนทนา
        
        Using broad opening Statement การใช้คําพูดกว้างๆ
        คำถามง่ายๆ เปิดโอกาสให้ผู้ป่วยพูดในสิ่งที่กังวลใจ
        
        Using general lead การใช้คําพูด หรือแสดงออกว่าพยาบาล
        กําลังฟัง สนใจในสิ่งที่ผู้ป่วยพูดและอยากให้พูดต่อ
        
        Restating การพูดทวนเนื้อหา ใจความสำคัญในสิ่งที่
        ผู้รับบริการพูด อาจจทั้งหมดหรือเฉพาะข้อความสำคัญ
        
        Questioning การตั้งคําถามทั่วไปเพื่อเปิดประเด็นการสนทนา
        และรวบรวมข้อมูล
      - เทคนิคที่ช่วยกระตุ้นให้ผู้ป่วยพูด
        ระบายความคิดความรู้สึก
        
        Reflecting(content/feel) กล่าวซ้ำสะท้อนความคิดความรู้สึก
        โดยใช้คําพูดใหม่ที่มีความหมายและความรู้สึกเดิม
        
        Accepting/listening การยอมรับผู้รับบริการและสิ่งที่
        ผู้รับบริการพูด แสดงออกด้วยท่าทาง น้ำเสียง และคําพูด
        
        Sharing observation การบอกในสิ่งที่พยาบาลสังเกตเห็น
        เกี่ยวกับตัวผู้รับบริการ
        
        Using silence ผู้ป่วยคิดไตร่ตรองและพูดความรู้สึกตนเอง
        พยาบาลจะสังเกตพฤติกรรมผู้ป่วย
        
        Giving information การให้ข้อมูลที่เป็นจริง
        
        Presenting reality การให้ความจริงแก่ผู้ป่วย ในกรณีที่
        ผู้ป่วยมีความคิดหรือการรับรู้ที่ผิดไปจากความเป็นจริง
      - เทคนิคการส่งเสริมให้ผู้ป่วย
        รู้สึกมีคุณค่าในตนเอง
        
        Giving recognition แสดงความจําและระลึกได้
        
        Listening การฟัง
        
        Offering self การเสนอตนเองเพื่อรับฟังปัญหา และให้การช่วยเหลือ
        
        positive reinforcement การให้แรงเสริมทางบวก
      - เทคนิคที่ช่วยพยาบาลกับ
        ผู้ป่วยเข้าใจให้ตรงกัน
        
        Clarifying การขอคำอธิบายเพิ่มเติม
        ในกรณีที่ผู้ป่วยพูดคลุมเครือ/มีความหมายไม่ชัดเจน
        
        Verbalization implied thought and feeling
        ผู้ป่วยตระหนักถึงความรู้สึกตนเอง
        
        Validating การตรวจสอบความรู้สึกของผู้ป่วย
      - เทคนิคที่ช่วยส่งเสริมความเข้าใจ
        ในการปรับตัวของผู้ป่วย
        
        Exploring การสอบถามข้อมูล/ปัญหา/รายละเอียดเกี่ยวกับ
        ผู้รับบริการ เพื่อทำความเข้าใจในเรื่องราวของผู้ป่วยมากขึ้น
        
        Focusing การมุ่งความสนใจให้อยู่ในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง
        
        Encouraging evaluation การขอให้ผู้ป่วยประเมินประสบการณ์
        หรือสถานการณ์ที่เคยเผชิญมาก่อน
        
        Encouraging formulation of a plan of action
        การสนับสนุนให้ผู้ป่วยวางแผนในอนาคต
        
        Summarizing การสรุปเนื้อหา ด้วยคําพูดสั้นๆ
        เพื่อให้ได้ใจความทั้งหมด
  - - - ตามหา
      - นัดหมายใหม่
      - เตือนล่วงหน้าก่อนถึงวันนัด
      - จดวัน เวลานัดในใบนัด
    - - พิจารณาว่าผู้ป่วยรู้จักเวลาหรือไม่
        
        คุย/เตือนเรื่องเวลานัดที่เคยตกลงไว้
      - พยาบาลไปให้ตรงเวลา และรอผู้ป่วย ณ สถานที่นัดอย่างสงบ
        
        พูดคุยกับผู้ป่วยเรื่องเหตุผลที่มาพบช้ากว่าเวลานัด
      - จบการสนทนาตามเวลาที่ได้กำหนดไว้
    - - แจ้งผู้ป่วยโดยตรง หรือผ่านบุคคลที่จะส่งข่าว
        ให้ผู้ป่วยทราบหรืออาจเขียนโน๊ตบอก
        
        ขอโทษ และให้เหตุผล
        
        นัดหมายใหม่ให้เหมาะสม
    - - สํารวจความต้องการที่ขอเช่นนั้น
        
        ปฐมนิเทศใหม่ถึงเรื่องเวลากําหนดการนัด
        ตามที่ได้ตกลงกันไว้ในตอนแรก
        
        กําหนดการนัดหมายใหม่ตามความเหมาะสมของทั้งสองฝ่าย
    - - ถามว่า “คุณกําลังจะไปไหน”
        
        หากว่าผู้ป่วยกําลังเดินออกไป พยาบาลบอกผู้ป่วยต่อไปเลยว่า
        “ดิฉันจะนั่งรอคุณอยู่ที่นี่ตามเวลานัดที่กำหนดไว้"
        
        พยาบาลนั่งรอต่อไป
        
        รอการกลับของผู้ป่วยอย่างสงบ และไม่ออกไปจากที่นั้น
    - - -พยาบาลต้องฟังการปฏิเสธอย่างสงบ
        
        อธิบายความจําเป็นและเหตุผลของการจดบันทึก
        
        หลังจากอธิบายและสนทนาร่วมกันแล้ว
        ผู้ป่วยยังไม่ยินยอมให้บันทึก
        พยาบาลต้องงดการบันทึกแต่ให้สรุปการสนทนาทันที
        เมื่อยุติการสนทนาแต่ละครั้ง
    - - อนุญาตให้อ่านได้ (ผู้ป่วยมีสิทธิจะรับทราบข้อมูลเกี่ยวกับตัวเอง)
    - - อธิบายให้ชัดเจนว่าจะมีใครบ้างที่จะอ่านข้อมูลเหล่านี้
        และจะเป็นความลับสำหรับบุคคลอื่น ๆ
        
        อภิปรายย้ำเรื่องข้อตกลงที่ได้เคยสนทนากันมาก่อน
    - - อธิบายให้ทราบถึงผลการคืบหน้าของผู้ป่วย
        
        ปฏิเสธการให้ดูข้อมูลรายละเอียดที่ได้บันทึกไว้โดยละม่อม
        
        อธิบายให้บุคลากรเหล่านั้นได้ทราบถึงการที่ได้สัญญา
        กับผู้ป่วยเรื่องจะต้องเก็บไว้เป็นความลับ
    - - ตอบคําถามอย่างสั้น ๆ เฉพาะที่เป็นความจริง
        และเป็นข้อมูลทั่วไป
        
        สนทนาเพื่อความสืบค้นในความต้องการ
        ซักไซ้ในข้อมูลส่วนตัวของพยาบาล
    - - อภิปรายกับผู้ป่วยเรื่องความแตกต่าง
        ของความสัมพันธ์ในสังคมกับสัมพันธภาพ
        เพื่อการบําบัด
        
        ไม่ตอบโต้ผู้ป่วย ให้นิ่งและสงบ
        
        อภิปรายเหตุผลกับผู้ป่วยในการกระทำเช่นนั้น
    - - อภิปรายกับพยาบาลเรื่องความแตกต่างระหว่างสัมพันธภาพ
        ทางสังคมกับสัมพันธภาพเพื่อการบําบัด
        
        อธิบายเรื่องสิ่งที่ควรปฏิบัติในสถาบันบริการ และข้อควร
        ปฏิบัติตามที่ได้ปฏิบัติกันมา
        
        อภิปรายเหตุและผลที่กระทำเช่นนั้น
        
        อภิปรายผลกระทบต่อความรู้สึกมีคุณค่า
        และการยอมรับนับถือต่อผู้ป่วย
    - - มองผู้ป่วยโดยความสนใจและด้วยสีหน้าที่เป็นมิตร
        
        สังเกต กิริยา ท่าทาง และการสื่อความหมาย
        ที่ไม่ใช้วาจาจากผู้ป่วย
        
        ใช้คําถามทางอ้อม แต่เป็นคําถามปลายเปิด
        ที่เปิดช่องให้ผู้ป่วยได้ตอบ
        
        กล่าวย้ำเรื่องเวลาที่เหลืออยู่ในระยะเวลานัดหมายในครั้งนี้
    - - นั่งฟังอย่างสงบ รอดูท่าทีผู้ป่วยด้วยความอดทน
        
        สืบค้นความสนใจ และปัญหาของผู้ป่วยต่อไป
        
        เปลี่ยนวิธีเริ่มต้นการสนทนาใหม่
    - - ฟังอย่างสงบ
        
        พิจารณาจากข้อมูลที่ประเมินได้
        และปฏิบัติตามที่เห็นว่าเหมาะสม
    - - เผชิญหน้ากับการถูกปฏิเสธ
        
        ให้ทบทวนข้อมูลที่ได้จดบันทึกไว้
        และวิเคราะห์โดยละเอียดเพื่อค้นหาต่อไป
        
        ฝึกให้ตนเองเป็นคนไวต่อการตอบโต้ที่ผิดพลาดและเรียนรู้
        
        ปรึกษาบุคลากรในทีม
    - - ยกประเด็นขึ้นมาให้ชัดเจนอีกครั้ง
        
        ช่วยผู้ป่วยให้ระลึกถึงประเด็นว่าอาจเป็นประโยชน์
        ต่อการคลี่คลายปัญหาของผู้ป่วย
        
        พยาบาลพยายามแยกแยะปัญหาจากข้อมูลให้ละเอียด
        อย่ารุกเร้าจนเกินไป ถ้าหากผู้ป่วยยังไม่พร้อมให้คุยไปเรื่อยๆ
        และบันทึกเรื่องประเด็นสำคัญไว้