Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การทำคลอดและการช่วยเหลือการคลอดปกติ, พัญญู พันธ์บูรณะ. (2562)ตัดสายสะดือช้…

- - - - 1.ผู้คลอดครรภ์แรก
      - 2.ผู้คลอดครรภ์หลังที่เคยได้รับการตัดฝีเย็บมาแล้ว
      - 3.ทารกมีขนาดใหญ่
      - 4.รายที่คลอดก่อนกำหนดซึ่งตรวจพบว่าทารกตัวโต เพื่อป้องกันศีรษะ ทารกถูกกดมากเกินไปจนมีเลือดออกในสมอง
      - 5.รายที่ต้องใช้สูติศาสตร์หัตถการในการช่วยคลอด เช่น การคลอดโดยใช้คีม กรคลอดโดยใช้เครื่องดูดสุญญากาศ
    - - 1.ลดอันตรายต่อสมองทารก ได้แก่ เลือดออกในสมองจากการที่ศีรษะทารกกดกับบริเวณปากช่องคลอดเป็นเวลานาน
      - 3.สะดวกในการซ่อมแซมฝีเย็บ
      - 4.ช่วยให้ระยะที่สองของการคลอดสั้นลง
      - 2.ป้องกันการฉีกขาดหรือการหย่อนของพื้นเชิงกราน
- - - - ภายหลังการตรวจสอบสายสะดือและให้การช่วยเหลือเรียบร้อยแล้ว ใช้มือทั้งสองจับศีรษะบริเวณขมับของทารกทั้ง 2 ข้างให้มือข้างถนัดอยู่ด้านบน แล้วกดศีรษะทารกลงตามทิศทางของช่องเชิงกราน เพื่อให้ไหล่หน้าคลอดออกมาพ้น pubic arch จนเห็นซอกรักแร้
    - - เมื่อไหล่หน้าคลอดแล้วอาจดึงตัวทารกขึ้นประมาณ 45 องศากับแนวดิ่ง ขณะเดียวกันต้องดูบริเวณฝีเย็บ เพื่อระวังการฉีกขาดเพิ่มเมื่อเห็นซอกรักแร้อีกข้าง ทำการดึงทารกออกมาในแนวตรง โดยใช้มือที่ถนัดรองลำตัวทารก จนทารกคลอดทั้งตัว วางทารกหันหลังให้ปากช่องทางคลอด
- - - - ลดเลือดออกในสมอง
      - ลดลำไส้เน่า
      - ลดอุบัติการที่จะต้องให้เลือดหลังคลอด
      - ลดภาวะซีดจากการขาดธาตุเหล็ก
    - - การที่เลือดเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วทำให้เด็กเกิดภาวะดีซ่าน
      - เมื่อเกิดภาวะตัวเหลืองทารกต้องได้รับการส่องไฟ
- - - - สีชมพูแต่เฉพาะลำตัว ปลายมือ ปลายเท้าเป็นสีเขียว ให้ 1 คะแนน
      - เขียวคล้ำ ซีดตลอดตัวให้ 10 คะแนน
      - สีผิวของทารกมีสีชมพูตลอดทั้งตัว ให้ 2 คะแนน
    - - อัตราการเต้นของหัวใจมากกว่า 100 ครั้ง/นาที ให้ 2 คะแนน
      - ต่ำกว่า 100 ครั้ง/นาที ให้ 1 คะแนน
      - หัวใจไม่เต้น ให้ 0 คะแนน
    - - ร้องเสียงดังให้ 2 คะแนน
      - ไม่มีการตอบสนองเลยให้ 0 คะแนน
      - แสยะหน้าหรือขมวดคิ้วให้ 1 คะแนน
      - โดยสังเกตจากสีหน้า การไอ จาม การร้องของทารก
    - - เคลื่อนไหวดี งอแขนขาได้เต็มที่ ให้ 2 คะแนน
      - งอแขนขาได้เล็กน้อย ให้ 1 คะแนน
      - ไม่มีการตอบสนองเลยให้ 0 คะแนน
    - - หายใจไม่สม่ำเสมอให้ 1 คะแนน
      - ไม่หายใจเลยให้ 0 คะแนน
      - หายใจดีให้ 2 คะแนน
- - - - ระยะที่ 2
        
        ผู้ทำคลอดให้ความช่วยเหลือด้วยวิธีต่าง ๆ
        
        รกลอกตัวสมบูรณ์แล้ว และเคลื่อนลงมาอยู่ในส่วนล่างของมดลูก ถ่างบริเวณที่ย่นยู่ให้โป่งออกและดันให้มดลูกส่วนบน ซึ่งจะมีขนาดเล็กลงให้ลอยสูงขึ้นไปเหนือระดับสะดือและอยู่ค่อนไปทางขวา(Uterine sign ของรกลอกตัว)
        
        รกคลอดออกมาแล้ว มดลูกจะกลมเล็กลงและตำแหน่งอยู่ต่ำกว่าสะดือประมาณ 2 นิ้วมือ
        
        หลังเด็กคลอด มดลูกมีขนาดแบนใหญ่เพราะมีรกที่ยังไม่ลอกตัวค้างอยู่ภายในระดับของยอดมดลูกจะอยู่ต่ำกว่าระดับสะดือเล็กน้อย
        
        อาศัยธรรมชาติ
      - ระยะที่ 1
  - - - จึงทำให้ไม่มีเลือดออกมาให้เห็นทางช่องคลอด (Vulva sign)
    - - เลือดที่เกิดจากการฉีกขาดของผนังมดลูกจะไหลซึมออกมาภายนอก (Vulva sign)
  - - - 2.1 ทดสอบว่ารกลอกตัวสมบูรณ์โดยใช้มือข้างที่ไม่ถนัดจับสายสะดือให้ถึงห้ามไม่ให้ดึงรั้งสายสะดือลงมา แล้วใช้มือข้างที่ถนัดโกยมดลูกส่วนบนขึ้นไปทางสะดือแม่เล็กน้อย
      - 2.2 เมื่อทดสอบว่ารกลอกตัวแล้ว ทำคลอดรกโดยใช้มือข้างที่ถนัดการบริเวณท้องน้อยเหนือกระดูกหัวเหน่า ดันลงล่างเพื่อผลักไล่รกที่อยู่ในมดลูกส่วนล่างให้เคลื่อนต่ำลงรกโผล่ที่ปากช่องคลอดจึงหยุดกด แล้วเปลี่ยนเป็นโกยมดลูกกลับขึ้นบนเพื่อดึงรั้งให้เยื่อหุ้มทารกหลุดออก มือข้างที่จับสายสะดือดึงสายสะดือเล็กน้อยจะเป็นการช่วยดึงรกและเยื่อหุ้มรกออกมา ขณะดึงต้องมั่นใจว่ามดลูกหดรัดตัวแข็งเพื่อป้องกันมดลูกปลิ้น
    - - 3.1 ทดสอบว่ารกลอกตัวสมบูรณ์โดยใช้มือที่ไม่ถนัดวางเหนือรอยต่อของกระดูกหัว เหน่าโกยมดลูกส่วนบนขึ้นไป มือที่ถนัดจับสายสะดือ ถ้ารกลอกตัวสมบูรณ์แล้วมือที่จับสายสะดือจะไม่รู้สึกว่าสายสะดือถูกรั้งขึ้นไป
      - 3.2 ใช้มือที่ไม่ถนัดคลึงมดลูกส่วนบนให้แข็งและเลื่อนมาวางบริเวณรอยต่อกระดูกหัวเหน่าดันมดลูกส่วนบนไว้มิให้เคลื่อนลงมา มือที่ถนัดที่จับสายสะดือค่อย ๆ ดึงให้รกและเยื่อหุ้มทารกคลอดออกมา
    - - เป็นวิธีที่นิยมปฏิบัติมากและผู้คลอดจะปลอดภัยมากที่สุด
      - 1.1 ตรวจสอบว่ารกลอกตัวสมบูรณ์แล้ว โดยข้อมูลที่ประเมินจากอาการและอาการแสดงการลอกตัวของรก ทดสอบว่ารกลอกตัวสมบูรณ์โดยการโกยมดลูกบริเวณหัวเหน่าขึ้นไปแล้วลังเกตการเคลื่อนตัวของสายสะดือ หากสายสะดือไม่เคลื่อนตาม แสดงว่ารกลอกตัวสมบูรณ์แล้ว
      - 1.2 เมื่อแน่ใจว่ารกลอกตัวสมบูรณ์แล้ว ผู้ทำคลอดต้องเปลี่ยนตำแหน่งการยืนมาอยู่ด้านตรงข้าม ใช้มือข้างที่ถนัดคลึงมดลูกให้หดรัดตัวดียิ่งขึ้น เพื่อป้องกันเดลูกปลิ้นตัวขณะทำคลอดรก เมื่อมดลูกแข็งตัวดีแล้วผลักมดลูกที่กลมแข็งและเฉียงไปทางขวาให้มาอยู่ตรงกลางของซ่องท้อง จากนั้นใช้อุ้งมือดันยอดมดลูกลงมาหาจุดนูนบนของกระดูกกันกบ (promontary of sacum) กดลงทำมุม 30 องศากับแนวดิ่ง มดลูกส่วนบนที่แข็งจะไปดันให้รกซึ่งอยู่ในมดลูกส่วนล่างเคลื่อนออกมา การดันมดลูกห้ามดันลงไปในทิศทางของช่องเชิงกรานตรง ๆ เพราะอาจทำให้เกิดมดลูกปลิ้นได้ ห้ามในนิ้วมือบีบผนังหน้าและหลังของมดลูกเข้าหากันตามวิธีเดิมของ Crede’ เพราะอาจทำให้เกิดอันตรายต่อมดลูกได้ ให้ใช้แต่กำลังผลักดันจากอุ้งมือเท่านั้น
      - 1.3 ขณะที่มือด้านที่ถนัดผลักมดลูกมืออีกข้างต้องคอยรองรับรกที่คลอดออกมาเมื่อรกคลอดออกมาประมาณ 2/3 ของรก
        
        2) มือข้างที่รองรับรกไว้ต้องคอยพยุงไม่ให้รกถ่วงลงมามากเพราะจะทำให้เยื่อหุ้มรกที่ยังออกมาไม่หมดขาดได้
        
        3) หลังจากรกคลอดออกมาแล้วใช้มือข้างที่โกยมดลูกขึ้นนั้นเปลี่ยนเป็นมาช่วยประคองรกร่วมกับมือด้านที่รองรับรกอยู่ก่อนแล้วหมุนรกไปรอบ ๆ ทางเดียวต่อเนื่องกันจนกว่ารกและเยื่อหุ้มรกคลอดออกหมด เพื่อเป็นการช่วยให้เยื่อหุ้มรกพอกตัวได้ดีขึ้นและไม่ขาดจากกัน การหมุนรกควรหมุนให้ห่างปากช่องคลอดและรูทวารหนักเพราะจะทำให้เกิดการปนเปื้อนเชื้อและติดเชื้อได้
        
        1) มือข้างที่ดันมดลูกลงมาเปลี่ยนเป็นโกยมดลูกส่วนบนขึ้นเพื่อเป็นการช่วยดึงรั้งให้เยื่อหุ้มทารกที่เกาะอยู่บริเวณส่วนล่างของมดลูกมีการลอกตัววิธีโกยมดลูกขึ้นใช้ปลายนิ้วมือทั้ง 4 สอดเข้าไปที่ผนังหน้าท้องบริเวณเหนือกระดูกหัวเหน่าให้ลึกพอแล้วโกยส่วนบนของมดลูกขึ้นไป
        
        4) หลังจากรกและเยื่อหุ้มทารกคลอดออกหมดแล้ว ดูเวลารกคลอดและรีบตรวจรกว่าครบหรือไม่ ถ้าไม่ครบให้ตรวจหาเศษรกที่ค้างอยู่ในมดลูกก่อน ห้ามคลึงมดลูกเพราะจะทำให้มดลูกหดรัดตัวดีมากและปากมดลูกตีบแคบลง การตรวจหาเศษรกที่ตกค้างอยู่จะทำได้ลำบากไม่สามารถเอาออกได้ เป็นเหตุให้มดลูกหดรัดตัวไม่ดีและเกิดภาวะตกเลือดในภายหลัง ควรรีบรายงานให้แพทย์ทราบเพื่อช่วยเหลือเพราะเศษรกที่ค้างอยู่จะทำให้มดลูกหดรัดตัวไม่ดีอาจเกิดภาวะตกเลือดได้เมื่อตรวจสอบแน่นอนว่ารกครบแล้ว ช่วยคลึงมดลูกให้หดรัดตัวแข็งและผลักมดลูกเพื่อไล่ก้อนเลือดที่ค้างอยู่ในโพรงมดลูกออกมา เพราะก้อนเลือดที่ขังอยู่จะขัดขวางการหดรัดตัวของมดลูกและอาจทำให้เกิดการติดเชื้อได้
  - - - เลือดไหลออกให้เห็นทางช่องคลอด ประมาณ 50 ซีซี
    - - การเปลี่ยนแปลงของมดลูก มดลูกจะหดตัวกลมแข็ง ขนาดเล็กลงเปลี่ยนรูปร่างจากแบนเป็นกลมเอียงไปทางขวาเพราะทางซ้ายมีส่วนของลำไส้ใหญ่ มองเห็นหน้าท้องแบ่งเป็นสองลอนโดยลอนบนเป็นมดลูก ลอนล่างเป็นรก
    - - การเปลี่ยนแปลงของมดลูก มดลูกจะหดตัวกลมแข็ง ขนาดเล็กลงเปลี่ยนรูปร่างจากแบนเป็นกลมเอียงไปทางขวาเพราะทางซ้ายมีส่วนของลำไส้ใหญ่ มองเห็นหน้าท้องแบ่งเป็นสองลอนโดยลอนบนเป็นมดลูก ลอนล่างเป็นรก