Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Kronika dziejów Ziemi, : - Coggle Diagram

- - - - Wydarzenia geologiczne
        
        proterozoiczny superkontynent rozpada się na kilka mniejszych bloków (m.in. Gondwanę, Baltikę, Laurencję i Syberię)
        
        na dnach oceanów powstają osady, które zostają sfałdowane i wypiętrzone w wyniku orogenicznych ruchów kaledońskich
      - Klimat
        
        głównie gorący i suchy. Warunki umożliwiały szybkie powstawanie osadów, np. soli
      - Flora i fauna
        
        kambryjska eksplozja życia - nagłe, pojawienie się wszystkich znanych współcześnie typów zwierząt bezkręgowych. Najbardziej rozpowszechnione są stawonogi, głównie trylobity (skamieniałości przewodnie)
    - - Wydarzenia geologiczne
        
        kontynenty zmieniają położenie, wkraczają w różne strefy klimatyczne. W efekcie np. na powierzchni Gondwany (dzisiejsze kontynenty półkuli południowej) rozwijają się lądolody, których topnienie spowodowało zmiany poziomu wód w morzach i oceanach
      - Flora i fauna
        
        ewolucja typów i gromad kambryjskich oraz szybkie różnicowanie się nowych grup
        
        skamieniałości z tego czasu to graptolity i konodonty
      - Klimat
        
        klimat zróżnicowany: od ciepłego i suchego na obszarze Syberii do chłodnego na kontynencie Gondwany
    - - Wydarzenia geologiczne
        
        wskutek kolizji Baltiki i Laurencji powstaje Euroameryka. Obejmująca dzisiejszą Europę, Amerykę Północną i Grenlandię
        
        przemieszczaniu się kontynentów towarzyszą silne ruchy górotwórcze orogenezy kaledońskiej
      - Flora i fauna
        
        pojawiają się pierwsze ryby, a na lądzie rośliny naczyniowe - psylofity
      - Klimat
        
        zachodzą znaczne zmiany klimatyczne związane z przemieszczaniem się lądów w inne szerokości geograficzne
    - - Wydarzenia geologiczne
        
        kontynenty położone na półkuli północnej (euroamerykański, syberyjski, kazachski) zbliżają się do znajdującej się na półkuli południowej Gondwany
      - Flora i fauna
        
        bujny rozwój życia w ciepłych i płytkich morzach strefy zwrotnikowej (m.in. koralowców i ryb, w tym ryb trzonopłetwych)
        
        na lądach pojawiają się widłaki, skrzypy i paprocie; dobre warunki do rozwoju pierwszych zwierząt lądowych, dla których rośliny były pokarmem
        
        w późnym dewonie część populacji roślin i zwierząt wymiera z niewyjaśnionych przyczyn
      - Klimat
        
        w przeważającej części Gondwany panuje chłodny klimat sprzyjający rozwojowi zlodowaceń kontynentalnych. Pozostałe kontynenty znajdują się w strefie międzyzwrotnikowej o klimacie gorącym i suchym
    - - Flora i fauna
        
        bujny rozwój flory lądowej, zwłaszcza widłaków, skrzypów i paproci, które osiągały ogromne rozmiary. Ze szczątków roślin powstają złoża węgla kamiennego i brunatnego
        
        pojawiają się pierwsze owady latające
        
        pojawiają się pierwsze gady
      - Klimat
        
        na przeważającej części obszarów lądowych panuje klimat gorący i wilgotny. Chłodniejszy klimat występuje jedynie na kontynencie syberyjskim, a na obszarze Gondwany dominuje klimat polarny
      - Wydarzenia geologiczne
        
        przemieszczanie się kontynentów przyczynia się do wystąpienia głównych faz orogenezy hercyńskiej, powstają łańcuchy górskie w zachodniej i południowej Europie, północnej Afryce oraz we wschodniej i południowej części Ameryki Północnej
        
        większość kontynentów skupia się w strefie równikowej i zwrotnikowej
    - - Wydarzenia geologiczne
        
        utworzenie się gigantycznego kontynentu — Pangei, rozciągającego się od bieguna północnego do bieguna południowego. Oblewają go wody Paleopacyfiku (Panthalassa) oraz Oceanu Tetydy
      - Flora i fauna
        
        pospolite skrzypowce i paprocie drzewiaste wskutek zmian klimatyczne zostają wyparte przez rośliny nagonasienne (iglaste, sagowce, miłorzębowe)
        
        następuje rozwój ramienionogów
        
        pod koniec permu następuje kryzys świata organicznego, wymiera ok. 90% gatunków zwierząt
      - Klimat
        
        na obszarach podbiegunowych, zwłaszcza półkuli południowej (dzisiejsza Antarktyda, południowa Afryka, Australia, Ameryka Południowa) rozwijają się lodowce kontynentalne
        
        część Pangei znajduje się w strefie międzyzwrotnikowej i zwrotnikowej. W warunkach klimatu suchego i gorącego dochodzi do zaniku lasów tropikalnych, a w płytkich i wysychających zbiornikach morskich do powstawania pokładów soli kamiennej
  - - - Wydarzenia geologiczne
        
        fragmenty Pangei stopniowo się od siebie oddalają, Ocean Tetydy powiększa swój zasięg
      - Flora i fauna
        
        na lądach następuje intensywny rozwój roślin iglastych, pojawiają się dinozaury, a także pierwsze prymitywne ssaki
        
        w morzach pojawiają się gady
      - Klimat
        
        większa część obszarów lądowych znajduje się w zasięgu klimatu ciepłego, wilgotnego lub suchego
    - - Wydarzenia geologiczne
        
        Pangea rozpada się na Gondwanę i Laurazję
        
        następuje transgresja morska, w późnej jurze obejmująca niemal wszystkie lądy
        
        rozpoczyna się faza orogenezy alpejskiej, która doprowadziła do regresji morza
      - Flora i fauna
        
        na lądzie dominują rośliny nagonasienne (m.in. sagowce, miłorzębowe) oraz dinozaury
        
        pojawia się pierwszy ptak — archeopteryks
        
        w morzach rozwijają się amonity i belemnity, a wśród gadów morskich drapieżne ichtiozaury, plezjozaury, a także krokodyle i żółwie
      - Klimat
        
        warunki klimatyczne podobne do warunków z triasu, klimat sprzyjający ekspansji życia
    - - Flora i fauna
        
        w ciepłych morzach rozwijały się koralowce, małże oraz otwornice, z których szczątków utworzyły się złoża kredy piszącej
        
        na lądach dominują dinozaury, pojawiają się pierwsze rośliny okrytonasienne (np. buk, brzoza, wierzba)
        
        pod koniec nastąpiło gwałtowne wymieranie (wymarły dinozaury i wiele roślin, a w morzach prymitywne ryby oraz bezkręgowce, takie jak)
      - Klimat
        
        przeważa klimat ciepły
      - Wydarzenia geologiczne
        
        Laurazja i Gondwana dzielą się na znane nam aktualnie kontynenty
        
        Ameryka Południowa odrywa się od Afryki, która zbliża się do Europy
        
        silna transgresja morska, która doprowadza do znacznego zmniejszenia powierzchni lądów oraz powstania na dnie mórz osadów
        
        osady wskutek ruchów górotwórczych zostały sfałdowane i wypiętrzone, tworząc łańcuchy górskie od Alp po Himalaje
  - - - Wydarzenia geologiczne
        
        w plejstocenie następuje rozprzestrzenienie się lądolodów, które kilkakrotnie przykryły północne obszary Europy, Azji i Ameryki Północnej
        
        uwięzienie ogromnych ilości wody w lodzie obniża poziom wód oceanicznych o ponad 100 m. Dzięki temu kontynent azjatycki zyskuje połączenie lądowe z Ameryką Północną. Natomiast topnienie lądolodów z końcem plejstocenu powoduje znaczne podniesienie poziomu oceanu światowego
        
        ok. 10 tys. lat temu rozpoczyna się trwająca do czasów obecnych epoka polodowcowa - holocen. Powstaje m.in. Morze Bałtyckie
      - Flora i fauna
        
        pod koniec plejstocenu spośród ssaków łożyskowych wyodrębnił się człowiek rozumny (Homo sapiens)
      - Klimat
        
        zachodzące w plejstocenie zmiany klimatyczne sprawiają, że okresy zlodowaceń - glacjały - są przeplatane okresami ociepleń - interglacjałami, w których dochodzi do wycofywania się lądolodów
        
        w holocenie następuje ocieplenie klimatu. Lodowce górskie i lądolody zaczynają się topić. W ich miejscu pojawiają się lasy
    - - Wydarzenia geologiczne
        
        ostateczne ukształtowanie rozkładu kontynentów i oceanów
        
        pokrywa lodowa Grenlandii powiększa się wskutek ochłodzenia klimatu
      - Flora i fauna
        
        świat organiczny wczesnego neogenu jest bardzo zbliżony do świata współczesnego. Na lądach panują ssaki, głównie łożyskowe
      - Klimat
        
        klimat zbliżony do współczesnego, nieco cieplejszy. Z końcem pliocenu nastąpiło ochłodzenie, zlodowacenia w późniejszych okresach
    - - Flora i fauna
        
        świat zwierzęcy zdominowany przez ssaki, świat roślinny m.in. przez rośliny widłakowe, skrzypowe, paprociowe i szpilkowe
        
        pojawiają się m.in. pierwsze zwierzęta kopytne (np. konie, wielbłądy, nosorożce i jelenie) oraz naczelne (np. małpy)
      - Klimat
        
        w paleocenie i eocenie na znacznych obszarach panował ciepły klimat
        
        pod koniec oligocenu nastąpiło silne ochłodzenie, w wyniku którego na Antarktydzie rozwinęła się pokrywa lodowa, istniejąca niemal nieprzerwanie do dziś
      - Wydarzenia geologiczne
        
        zderzenie fragmentów dawnego kontynentu Gondwany - Półwyspu Indyjskiego i Afryki - z Eurazją, którego skutkiem są intensywne mchy górotwórcze orogenezy alpejskiej. Wynoszą one na kilka tysięcy metrów skały osadowe dawnego Oceanu Tetydy