Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Abnormal of passenger - Coggle Diagram
Abnormal of passenger
กระบวนการพยาบาลผู้คลอดที่มีความผิดปกติของทารก
กระบวนการพยาบาลผู้คลอดที่ทารกอยู่ในท่าขวาง (transverse lie)
กรณีถุงน้ำแตกแล้วให้ฟัง FHS อย่างใกล้ชิด
ให้ผู้คลอดงดน้ำและอาหาร
ดูแลให้ผู้คลอดนอนพักบนเตียง ลดการกระตุ้นต่างๆที่จะส่งเสริมให้ถุงน้ำแตก
กรณีทารกท่าขวางที่ แพทย์พิจารณาให้หมุนกลับทารกทางหน้าท้อง
หากพบผู้คลอดที่สงสัยว่าท่ารกอยู่ในท่าขวางและถุงน้ำยังไม่แตกให้รีบรายงานแพทย์ให้มีการวินิจฉัยที่ชัดเจน
กรณีต้องช่วยคลอดทางช่องคลอด ให้รายงานกุมารแพทย์ วิสััญญีแพทย์
กระบวนการพยาบาลผู้คลอดที่ทารกความผิดปกติของขนาดและรูปร่าง
ให้ผู้คลอดงดน้ำงดอาหารทางปากทุกชนิด
ดูแลให้ผู้คลอดนอนพักบนเตียง ลดการกระตุ้นต่างๆ
ประเมินและบันทึก FHS ในครรภ์เป็นระยะๆ
ตรวจภายในเป็นระยะๆ
ประเมินและบันทึกการหดรัดตัวของมดลูกทุก 30 นาที - 1 ชั่วโมง
ติดตามความก้าวหน้าของการคลอดด้วย WHO partograph โดยบันทึกข้อมูลอย่างถูกต้อง
ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
จัดเตรียมอุปกรณ์เพื่อการใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด และอุปกรณ์ฟื้นคืนชีพทารกไว้ให้พร้อม
กระบวนการพยาบาลผู้คลอดที่ทารกอยู่ในท่าหน้าผาก (Brow presentation)
ให้ผู้คลอดงดน้ำและอาหารทางปากทุกชนิด และดูแลให้ได้รับสารน้ำทางหลอดเลือดดำ
ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ให้ผู้คลอดนอนพักและทำกิจกรรมบนเตียง
ดูแลความสุขสบายของร่ายกาย
กรณีท่าหน้าผากเป็นส่วนนำ ต้องตัดฝีเย็บแบบเแียงและให้ยาวมากขึ้น
ดูแลทารกแรกคลอดอย่างใกล้ชิด
กระบวนการพยาบาลผู้คลอดที่ทารกอยู่ในท่าก้น (breech presentation)
การพยาบาลในระยะรอคลอด
ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ให้นอนพักบนเตียงใรท่าตะแคง
ให้ผู้คลอดงดน้ำและอาหารทางปากทุกชนิด และดูแลให้ได้รับสารน้ำทางหลอดเลือดดำ
ตรวจภายในระยะๆ
ประเมินและบันทึกการหดรัดตัวของมดลูกทุก 30 นาที - 1 ชั่วโมง
ประเมินและบันทึกเสียงหัวใจทารกในครรภ์เป็นระยะๆ
ประเมินการดิ้นของทารกในครรภ์เป็นระยะๆ
ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการดำเนินการคลอด แผนการดูแลรักษา
จัดเตรียมอุปกรณ์การช่วยทำคลอดท่าก้น
การพยาบาลระยะที่ 2 ของการคลอด
รายการสูติแพทย์กุมารแพทย์และวิิสัญญีแพทย์ เพื่อเตรียมให้การช่วยเหลือผู้คลอด และทารก
จัดเตรียมอุปกรณ์การช่วยทำคลอดท่าก้น และอุปกรณ์ช่วยฝื้นคืนชีพทารก
เตรียมผู้คลอด ดดยจัดให้อยู่ใน lithotomy position เพื่อความสะดวกในการใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด
ประเมินและบันทึกการหดรัดตัวของมดลูกทุก 5 นาที ฟังเสียงหัวใจทารกทุกครั้งที่มดลูกคลายตัว
กระตุ้นให้ผู้คลอดเบ่งเมื่อส่วนนำลงมาต่ำแล้ว
สังเกตการทำคลอดของแพทย์ และคอยให้ความช่วยเหลืออย่างถูกต้องในแต่ละระยะ
บันทึกข้อมูลการคลอดอย่างละเอียด
กระบวนการพยาบาลผู้คลอดที่มีการคลอดไหล่ยาก (shoulder dystocia)
กรณีที่ประเมินสภาพแล้วพบว่ามีความเสี่ยง ให้รีบรายงานแพทย์
กรณีที่มีภาวะคลอดไหล่ยากภายหลังจากศีรษะคลอดออกมาแล้ว ให้รีบรายงานแพทย์ กุมารแพทย์ เตรียมทีมบุคลากรการพยาบาล และอุปกรณ์การฟื้นคืนชีพทารกให้พร้อม
กรณีที่ทำคลอดไหล่หน้าตามวิธีปกติไม่สำเร็จ ให้เปลี่ยนมาทำคลอดไหล่หลังก่อน
การดูแลทารกแรกคลอดต้องประเมินอาการผิดปกติ ดดยเฉพาะอาการอัมพาตของแขน กระดูกไหปลาร้าหัก การฉีกขาดของกล้ามเนื้อคอและตรวจร่างกายอย่างละเอียด ให้การช่วยชีวิตตามสภาพอาการของทารก
ตรวจสอบการฉีกขาดองช่องทางคลอดอ่อน เย็บซ่อมแซมแผลฝีเย็บอย่างถูกวิธีหากฉีกขาดมากให้รายงานแพทย์
ประเมินปริมาณเลือดที่ออกทางช่องคลอดและอาการแสดงของการตกเลือด
ให้การดูด้านจิตใจของผู้คลอด โดยการอธิบายแผนการรักษา การพยาบาลที่ได้รับ รายที่ทารกมีอาการดีแล้วนำทารกมาให้โอบกอด สัมผัส และดูดนม เพื่อส่งเสริมสัมพันธภาพ
กระบวนการพยาบาลผู้คลอดที่ทารกอยู่ในท่าท้ายทอยอยู่ด้านหลังแล้วไม่หมุนมาด้านหน้า (Occiput posterlor persistent : OPP)
กิจกรรมการพยาบาล
บรรเทาความกลัว หรือวิตกกังวล เกี่ยวกับการคลอดสุขภาพตนเองและทารกของผู้คลอดด้สยการเป็นผู้ฟังที่ดี อยู่เป็นเพื่อน เป็นต้น
ประเมินสภาพทารกในครรภ์อย่างใกล้ชิด โดยฟัง FHS ทุก 30 นาที
สอนแนะกระตุ้นให้ผู้คลอดใช้เทคนิคการบรรเทาปวดด้วยวิธีต่างๆ
กระตุ้นการเบ่งอย่างถูกต้องเมื่อเข้าสู่ระยะที่ 2 -ของการคลอด
ให้ผู้คลอดงดน้ำและอาหารทางปากทุกชนิด
เตรียมอุปกรณ์ที่ช่วยในการคลอดด้วยสูติศาสตร์หัตถการไว้ให้พร้อม
จัดท่าผู้คลอดเพื่อช่วยการหมุนของทารกดีขึ้น
นอนตะแคง (lateral position)
ท่าศีรษะและลำตัวสูง (upright position)
ท่าคุกเข่าฟุบหน้าบนหมอน (modified knee-chest position)
ท่าคลาน (four-leg position)
ช่วยคลอดท่าท้ายทอยออยู่ด้านหลังทางช่องคลอด โดยการตัดฝีเย็บแบบเฉียง (mediolateral) ให้ยาวกว่าปกติเล็กน้อย
ดูแลให้มดลูกหดรัดตัวดี เพื่อช่วยให้เกิดการหมุน โดยกระตุ้นให้ปัสสาวะทุก 2-4 ชั่วโมง
ประเมินทารกด้วย APGAR score แล้วให้การช่วยเหลือตามสภาพ
ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกอย่างใกล้ชิด หากหดรัดตัวแต่ละครั้งน้อยกว่า 40 วินาที หดรัดตัวห่างมากกว่า 3 นาที หดรัดตัวไม่แรง หรือ หดรัดตัวไม่ประสานกัน ให้รายงานแพทย์
ประเมินปริมาณเลือดที่ออกทางช่องคลอด เฝ้าระวังภาวะตกเลือดหลังคลอด เนื่องจากมักมีการฉีกขาดของช่องทางคลอดมาก
ความผิดปกติขิงสิ่งที่คลอดออกมา
ความผิดปกติของส่วนนำและท่าของทารก
ท่าท้ายทอยอยู่ด้านหลังแล้วไม่หมุนมาด้านหน้า (Occiput posterior persisten : OPP)
สาเหตุ
ผนังหน้าท้องหย่อนยานมาก เช่น ผู้ที่ผ่านการคลอดมาหลายครั้ง
มีสิ่งกีดขวางการหมุน เช่น รกเกาะด้านหน้าของมดลูก เนื้องอกในช่องเชิงกราน
เชิงกรานแคบ ดดยแคบในแนวขวางของ midpelvis
มดลูกหดรัดตัวไม่ดี หรือแรงเบ่งน้อย
ศีระษะทารกใหญ่หรือเล็กเกินไป ทำให้ไม่กระชับกับช่องทางคลอด
กล้ามเนื้อเชิงกรานหย่อน
ศีรษะทารกก้มน้อยหรือช้าไปเมื่อเข้าส฿่ช่องเชิงกราน
ผลกระทบ
ปากมดลูกบวม และอาจฉีกขาดได้เนื่องจากศีรษะทารกกดอยู่นานและมีลมเบ่งตั้งแต่ปากมดลูกยังเปิดไม่หมด
ผู้คลอดเหนื่อยล้า ติดเชื้อและตกเลือดหลังคลอดได้ง่ายเนื่องจากระยะการคลอดยาวนาน และช่องทางคลอดฉีกขาดมาก
ผนังช่องคลอดและฝีเย็บยืดขยายและฉีกขาดได้มากเนื่องจากศีรษะทารกดันมาด้านหลังมาก และถ่างขยายผนังช่องทางคลอดด้านหลังและฝีเย็บให้ยืดเพื่อให้คลอดออกมาให้ไดเหรือเนื่องจากการใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด
กระทบกระเทือนด้านจิตใจมาก
ผู้คลอดปวดหลังและเอวมาก เนื่องจากท้ายทอยมากที่ sacral nerve
ทารกเกิดภาวะขาดออกซิเจน
ทารกได้รับอันตรายจากการใช้เครื่องมือช่วยคลอด
เครียด วิตกกังวล คับข้องใจ เนื่องจากเจ็บครรภ์คลอดมาก ระยะคลอดยาวนานหรือกลัวตนเองและบุตรได้รับอันตรายจากการคลอด
อาจต้องใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอดหรือทำผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
การคลอดยาวนาน คลอดยากหรือหยุดชะงัก
การดูแลรักษา
ใช้คีม Kieliand forceps ช่วยหมุนเปลี่ยนท่าจาก OPP เป็น OA แล้วดึงช่วยคลอดต่อไป
ใช้เครื่องดูดสุญญากาศในการช่วยคลอดในกรณีที่แพทย์ไม่ชำนาญการหมุนหรือใช้คีม
ผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง ในกรณีที่เชิงกรานชนิด Android
ใช้มือช่วยหมุนศีรษะทารกให้เป็น OA โดยสอดมือเข้าไปคลำตรงบริเวณหูทารกแล้วช่วยหมุน ในกรณีที่ช่องเชิงกรานกว้างมากพอ
กรณีที่ช่องเชิงกรานกว้างพอช่องคลอดและฝีเย็บยืดหยุ่นดี สามารถให้คลอดทางช่องคลอดได้อาจให้ยาช่วยกระตุ้นให้มดลูกหดรัดตัวดี
ท่าก้น (Breech presentation)
สาเหตุ
ผนังหน้าท้องหรือกล้ามเนื้อมดลูกหย่อน เช่น กรณีผ่านการคลอดมาหลายครั้ง
กระดูกเชิงกรานแคบ
ครรภ์แฝด หรือครรภ์แฝดน้ำ
มีสิ่งกีดขวางการเข้าสู้ช่องเชิงกราน เช่น รกเกาะต่ำ ครรภ์แฝด เนื้องอกในมดลูก
ทารกตัวเล็ก
ทารกกโตช้าในครรภ์ ทารกตายในครรภ์ หรือทารกพิการหรือรูปร่างผิดปกติ
การคลอดก่อนกำหนด
ผลกระทบ
การติดเชื้อหลังคลอด เนื่องจากมีการฉีกขาดของช่องทางคลอดมากจากการใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอดร่วมกับมีถุงน้ำแตกเป็นเวลานาน
ตกเลือดหลังคลอดช่องทางคลอดฉีดขาดมาก หรือมดลูกแตกจากการใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด
การฉีกขาดของช่องทางคลอดอ่อน เนื่องจากการคลอดศีรษะยาก ศีรษะมักเงย มีการเกยกันของกระดูกน้อย มักเกิดจากการใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด การดึงทารกอย่างรุนแรง
ทารกในครรภ์ขาดออกซิเจนเนื่องจากภาวะสายสะดือพลัดต่ำหรือถูกกดจากการที่ส่วนนำไม่แนบกระชับกับช่องทางคลอดหรือจากทารกหายใจก่อนศีรษะคลอดออกมาภายนอกทำให้สำลักน้ำคร่ำเข้าไปในปอดหรือจากการคลอดช้าทารกจะมีอัตราตายสูง
ถุงน้ำแตกก่อนกำหนดเนื่องจากท่าผิดปกติ และมักเกิดการติดเชื้อร่วมด้วย
เลือดออกในสมองของทารก จากการดึงศีรษะทารกอย่างรวดเร็วทำเกิดการฉึกขาดของเยื่อหุ้มสมองและมีเลือดออก โดยเฉพาะรายที่คลอดก่อนกำหนดซึ่งกระดูกศีรษะยังอ่อนจึงถูกกระทบกระเทอนได้ง่ายและการขาดออกซิเจนเป็นปัจจัยส่งเสริมให้เส้นเลือดฝอยเปาะและแตกง่าย
ระยะการคลอดยาวนานโดยเฉพาะระยะที่ 2 ของการคลอดอาจเกิดการคลอดหยุดชะงัก เกิดได้ทั้งในกลไกการคลอดของก้น ไหล่ และศีรษะแต่มักเกิดกับศีรษะ
ทารกได้รับบาดเจ็บจากการคลอด เนื่องจากการใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด
อัตราตายสูงกว่าการคลอดที่มีศีรษะเป็นส่วนนำ 3-5 เท่า
ท่าหน้า (Face presentation) เกิดจากการเงยของศีรษะแทนที่จะก้มตามปกติเมื่อผ่านเข้าสู่ช่องเชิงกราน
ท่าหน้าผาก (Brow presentation) ท่าที่อยู่ระหว่างการก้มกับการเงย เมื่อการคลอดดำเนินไปมักจะเปลี่ยนท่าเป็นก้มมากขึ้นกลายเป็นท่าก้มหรือเงยมากขึ้นกลายเป็นท่าหน้า
ท่าขวาง (Transverse lie) ทารกที่อยู่ขวางกับลำตัวมารดา หรือทำมุมกับแนวของทางคลอดและโพรงมดลูก
ท่าผสม (Compound presentation)
ความผิดปกติของขนาดและรูปร่างของทารก
ความผิดปกติของขนาดและรูปร่าง
ทารกหัวบาตร (hydrocephalus) มีการอุดตันของการไหลเวียนและการดูดซึมของน้ำไขสันหลัง ส่งผลให้เกิดการคั่งในสมองมากเกินไป ศีรษะจึงมีขนาดใหญ่กว่าปกติ ทำให้มีการผิดสัดส่วนกับช่องเชิงกราน การเคลื่อนออกไม่สะดวก และอาจเกิดมดลูกแตกได้
ทารกแฝดติดกัน (conjoined twins) มักทำให้ทารกมีขนาดใหญ่กว่าปกติ ส่งผลให้เกิดการคลอดยาก
ทารกตัวโต (macrosomia) คือ ทารกที่นำ้หนักตั้งแต่ 4000 กรัมขึ้นไป ทำให้คลอดยากเพราะศีรษะโต บางรายแม้จะคลอดได้แต่อาจติดไหล่
ทารกท้องโตผิดปกติอาจพบในทารกห้องมารน้ำ ตับและไตโต ทารกบวมน้ำ ส่งผลให้เกิดการคลอดยาก
ผลกระทบ
มักเกิดการคลอดยาก คลอดยาวนาน หรือคลอดติดขัด
ช่องทางคลอดอ่อนฉีกขาด
การดูแลรักษาความผิดปกติของขนาดและรูปร่างของทารก
ใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอดในรายที่สามารถคลอดทางช่องคลอดได้
รายที่ประเมินได้ล่วงหน้าหรือรายที่ไม่สามารถคลอดทางช่องคลอดได้มัก พิจารณาผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง