Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ขบวนการสร้างเซลสืบพันธุ์เพศชายและเพศหญิง, นางสาวเสาวภา แสนไชย รหัสนักศึกษา…
ขบวนการสร้างเซลสืบพันธุ์เพศชายและเพศหญิง
ขบวนการสร้างเซลเพศ (Gametogenesis)
หมายถึง
ขบวนการสร้างเซลเพศจากต่อมเพศ ชาย คือ อัณฑะ และต่อมเพศหญิง คือ รังไข่ โดยขบวนการลดจ านวนโครโมโซมจาก Diploid number (46) ลงมาเป็น Haploid number (23)
อวัยวะสืบพันธุ์เพศชาย
อัณฑะ (testes) เป็นต่อมเพศทำหน้าที่สร้างเซลเพศคือ อสุจิ (spem)
ต่อมลูกหมาก (prostate gland) ทำหน้าที่สร้างของเหลวชนิดหนึ่งเพื่อมาผสม กับอสุจิเกิดของเหลวข้น เรียกว่า น้ำอสุจิ (semen)
องคชาติ (penis) เป็นอวัยวะที่ใช้ในการร่วมเพศ
อวัยวะสืบพันธุ์เพศหญิง
แบ่งออกเป็น 2 ส่วน
อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก เริ่มตั้งแต่ขอบล่างของกระดูกหัวเหน่า (pubis) ไปถึง ฝีเย็บ (perineum)
อวัยวะสืบพันธุ์ภายใน ประกอบด้วย ช่องคลอด (vagina) มดลูก (uterus) รังไข่ (ovary)
รังไข่เป็นต่อมเพศของเพศหญิง ทำหน้าที่สร้างเซลเพศ คือไข่ (ovum)
เชิงกราน เป็น อวัยวะที่มีความสำคัญในการคลอดเต้านม เป็นอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับการสืบพันธุ์ ทำหน้าที่สร้างน้ านม ในการเลี้ยงทารก
ขบวนการสร้างอสุจิ (Spermatogenesis)
เกิดขึ้นภายใน seminiferous tubule ของอัณฑะ ตั้งแต่ระยะวัยรุ่น จนถึงวัยชรา ในระยะตัวแก่ในครรภ์ (The Fetal Stage) ภายในอัณฑะ
มีเซลล์ 2 ชนิด
1) Primodial germ cells ซึ่งต่อไปจะเจริญเป็นอสุจิ
2) Sertoli cellเป็นส่วนที่ให้อาหารแก่อสุจิ
การตกไข่ ขบวนการสร้าง (Oogenesis)
เกิดขึ้นภายในรังไข่ เริ่มตั้งแต่ในระยะตัวแก่ ในครรภ์จนถึงระยะหมดประจำเดือน เมื่ออายุครรภ์ประมาณ 4 เดือน germinal epithelium ที่อยู่ รอบนอกของรังไข่จะผลิต Oogonial cells ซ่ึงแบ่งตัวแบบmitosis
การเจริญของไข่จนเกิดเป็นไข่ที่สมบูรณ์นั้นจะเกิดเป็นวงจรภายใต้การควบคุมฮอร์โมน FSH และ LH จากระบบประสาทส่วนกลาง โดยในขณะที่มีการเจริญของ follicle มากขึ้น ก็จะมีการหลั่งฮอร์โมนเอสโตรเจนมากขึ้นด้วย ซึ่งเมื่อถึงจุดหนึ่งก็จะมีฤทธิ์กลับไปยับยั้งการหลั่ง FSH ให้น้อยลง และจะกระตุ้นให้มีการหลั่ง LH ออกมาแทนที่ เป็นผลให้follicleแตก ปล่อย ให้ไข่หลุดออกมาจากรังไข่ เรียกว่า การตกไข่ (Ovulation)
ส่วนการเดินทางของอสุจิ การหดตัวของมดลูกและปีกมดลูก การโบกของcilia ของmucosa และของเหลวภายในปีกมดลูกมีความสำคัญในการเดินทางของอสุจิเพื่อไปยังบริเวณปีกมดลูกส่วนที่ เรียกว่า ampular เพื่อตัวอสุจิ 1 ตัวท าการผสมกับไข่ที่เดินเข้ามาทางปีกมดลูกส่วน fimbria
การปฏิสนธิ (Fertilization)
หมายถึง
การผสมกันของเซลเพศชาย คือ อสุจิ กับเซลเพศหญิง คือไข่ ที่บริเวณ ampulla ของปีกมดลูก โดยการปฏิสนธิที่ปกติจะเกิดจากอสุจิและไข่อย่างละ 1 เท่านั้น การปฏิสนธิจะต้องเกิดทันทีหลังจากเดินทางมาถึงปีกมดลูก เพราะช่วงชีวิตของไข่ค่อนข้างสั้นไม่เกิน 24 ชั่วโมง และอสุจิมีความสามารถในการผสมพันธุ์ได้ไม่เกิน 48 ชั่วโมง
ขั้นตอนการปฏิสนธิ
1) อสุจิผ่าน corona radiate ที่ล้อมรอบไข่อยู่
2) อสุจิเจาะzona pellucida ย่อยหนทางที่ผ่านไปโดยมีปฏิกิริยาของเอนไซม์ที่ถูกปล่อยออกมา จาก acrosome
3) หัวของอสุจิสัมผัสกับผิวของไข่
4) ไข่มีปฏิกริยาต่อการสัมผัสของอสุจิ โดยมีการเปลี่ยนแปลงของ zona pellucid และ เยื่อหุ้มไข่ ป้องกันไม่ให้อสุจิตัวอื่นเข้าไปและจะเกิดการแบ่งตัวของ secondary oocte อย่างสมบูรณ์ เรียกนิวเคลียสในระยะนี้ว่า female pronucleus
5) หัวของอสุจิจะขยายใหญ่ขึ้น สร้าง male pronucleus และหางของอสุจิจะหายไป
6) เกิดการรวมตัวของนิวเคลียสและโครโมโซมทั้งสอง การเปลี่ยนแปลงของไข่ภายหลังปฏิสนธิ
ผลที่ได้จากการปฏิสนธ
1) Zygote ที่มีจ านวนโครโมโซม 46 ซึ่งเป็นโครโมโซมจ านวนปกติของมนุษย์ภายใน โครโมโซมจะมียีนที่เป็นองค์ประกอบทางพันธุกรรมอยู่เป็นจ านวนมาก
2) การตรวจเพศของตัวอ่อน ดูได้โดยการดูชนิดของอสุจิ ถ้าอสุจิ เป็น X-bearing zygote จะเป็น xx จะพัฒนาไปเป็นเพศหญิง ถ้าอสุจิเป็น y-bearing zygote จะเป็นxyจะพัฒนาไปเป็นเพศชาย
3) การรวมตัวของเซลเพศจะเป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างทารก รก สายสะดือ และ เนื้อเยื่อต่างๆ
นางสาวเสาวภา แสนไชย รหัสนักศึกษา 61122230082 เลขที่ 75 นักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่ 2