Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 5 การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาการติดเชื้อ - Coggle Diagram
บทที่ 5 การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาการติดเชื้อ
9 โรคมือเท้าปาก (Hand Foot Mouth Disease)
สาเหตุ
เกิดจากเชื้อไวรัส Enterovirus
การติดต่อ
ทาง fecal-oral
ทางการหายใจ
ระยะฟักตัว
2-6 วัน
อาการและอาการแสดง
เริ่มจากการมีไข้ต่้าๆ เจ็บคอ มีผื่น
ผื่นเริ่มจากจุดนูนแดงเล็กๆ เจ็บ ต่อมาเป็นตุ่ม
มีแผลหรือผื่นในช่องปาก: ลิ้น เยื่อบุช่องปาก เหงือก เพดาน ริมฝีปาก
อาการเจ็บปาก ตรวจร่างกายจะพบมีรอยโรคในบริเวณปาก มือ และเท้าตามมา
รอยโรคที่ปาก
พบได้ทุกบริเวณในปาก พบบ่อย คือ เพดานปาก ลิ้น และเยื่อบุกระพุ้งแก้ม
รอยโรคระยะเริ่มต้น ลักษณะเป็นรอยแดง อาจนูนเล็กน้อย
ช่วงที่รอยโรคเป็นตุ่มน้้าจะสั้น
เป็นรอยโรคใหญ่ได้
รอยโรคที่ผิวหนัง
อาจเกิดขึ้นพร้อมหรือหลังรอยโรคที่ปาก จ้านวนตั้งแต่ 2-3 แห่งไปจนถึง 100 แห่ง
พบที่มือบ่อยกว่าเท้า ลักษณะเป็นรอยแดงๆ อาจนูนเล็กน้อ
บางรอยโรคมีลักษณะเป็นตุ่มน้้าใสขอบแดง
การวินิจฉัย
ดูจากอาการและอาการแสดง ตรวจร่างกายพบรอยโรคบริเวณมือ เท้า ปาก ร่วมกับไข้
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ตรวจ throat swab
การเก็บอุจจาระส่งตรวจ
ตรวจน้้าไขสันหลัง
การติดต่อ
การสัมผัสโดยตรงตรงกับสารคัดหลั่งจากจมูก, ล้าคอ และน้้าจากในตุ่มใส
อุจจาระของผู้ป่วยซึ่งมีเชื้อไวรัสอยู่ ช่วงที่แพร่กระจายมากที่สุด
เชื้อแอนเทอโรไวรัสสามารถทนสภาวะกรดในทางเดินอาหารมนุษย์ได้และมีชีวิตอยู่ในอุณหภูมิได้ 2-3 วัน
ไม่สามารถติดต่อจากคนสู่สัตว์ หรือจากสัตว์สู่คน
การรักษา
รักษาแบบประคับประคองและบรรเทาอาการ
ในกรณีที่มีภาวะแทรกซ้อนให้รักษาตามอากา
การป้องกัน
แยกผู้ป่วยที่เป็นโรคออกจากกลุ่ม
แยกเด็กไม่ให้ร่วมกิจกรรมกับเด็กอื่น
ผู้ดูแลล้างมือบ่อยๆ โดยเฉพาะหลังเปลี่ยนผ้าอ้อม หรือ สัมผัสกับน้้าลาย/น้้ามูกเด็ก
เชื้ออยู่ในอุจจาระได้นาน 6-12 สัปดาห์
10 การติดเชื้อที่ผิวหนัง
โรคผิวหนังมีการติดเชื้อแบคทีเรีย
โรคผิวหนังมีการติดเชื้อไวรัส
โรคผิวหนังมีการติดเชื้อรา
โรคผิวหนังจากเชื้อปรสิต
โรคผิวหนังอักเสบ
โรคแผลพุพอง
เป็นโรคติดเชื้อที่ผิวหนังในบริเวณที่เป็นชั้นตื้นๆของหนังก้าพร้า พบบ่อยในวัยเด็ก
สาเหตุ
จากผิวหนังติดเชื้อแบคทีเรียชนิด Streptococcus pyogenes และชนิด Staphylococcus aureus ซึ่งเป็นเชื้อที่อาจพบได้บริเวณผิวหนังและทางเดินหายใจ
อาการ
มักพบเกิดเป็นรอยโรคที่ผิวหนังบริเวณใบหน้าหรือบริเวณแขน-ขา ที่มีแผลอยู่ก่อนแล้ว โดยเริ่มด้วยมีตุ่มน้้าหรือตุ่มหนองเล็กๆ
การวินิจฉัย
การสอบถามประวัติอาการ ประวัติการเกิดแผล ประวัติการสัมผัสโรค
การตรวจร่างกาย จากการตรวจดูรอยโรคเป็นส้าคัญ
การตัดชิ้นเนื้อจากรอยโรคเพื่อการตรวจทางพยาธิวิทยา
การรักษา
การดูแลแผล โดยการท้าแผลด้วยน้้าเกลือท้าแผล
การก้าจัดเชื้อโรค คือ การทานยาปฏิชีวนะ
การป้องกัน
รักษาสุขอนามัยพื้นฐาน ไม่คลุกคลีกับผู้ป่วยโรคพุพอง ไม่ใช้เครื่องใช้ร่วมกัน
เมื่อมีแผลเกิดขึ้นควรรักษาความสะอาดแผลเสมอ
ตัดเล็บให้สั้น ไม่แกะ เกา บีบ แผล
ล้างมือให้สะอาดบ่อยๆและทุกครั้งที่สัมผัสแผล
11โรคเซลล์เนื้อเยื่ออักเสบ (Cellulitis):
สาเหตุ
จากเชื้อแบคทีเรีย staphylococcus หรือ streptococcus และไม่เป็นโรคติดต่อ
เป็นผื่นสีแดงบวมที่ผิวหนัง
มีรอยบาดแผล รอยขีดข่วน หรือแมลงกัดต่อย
มีโรคทางผิวหนังเรื้อรัง (เช่น กลาก)
เป็นโรคอ้วนหรือมีน้้าหนักเกิน
ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอเนื่องจากโรคเบาหวาน โรคไต
อาการ
มีผื่นที่ผิวหนังในทันทีทันใดและกระจายไปยังส่วนต่างๆอย่างรวดเร็วภายใน 24 ชั่วโมง
บริเวณผิวที่อักเสบเป็นสีแดงมีขนาดใหญ่ขึ้น
รู้สึกปวดบริเวณที่ติดเชื้อ
เจ็บปวด
ผิวตึงและแตกออก
มีไข้
การรักษา
เซลล์เนื้อเยื่ออักเสบสามารถรักษาให้หายได้โดยทานยาปฏิชีวนะเป็นเวลา 10-14 วัน
12 โรคไฟลามทุ่ง (Erysipelas)
เป็นโรคติดเชื้อที่ผิวหนังซึ่งมีลักษณะเป็นผื่นแดงสด ลุกลามเร็วคล้ายไฟลามทุ่ง โดยเป็นการอักเสบของผิวหนังชั้นหนังแท้
สาเหตุ
มาจากการติดเชื้อแบคทีเรียว่า “เบตาเฮโมโลติกสเตรปโตคอคคัสกลุ่มเอ
อาการ
ผิวหนังที่เกิดรอยโรคจะมีลักษณะเป็นผื่นใหญ่แดงสด ปวด บวม และร้อน ถ้าใช้หลังมือคล้าดูจะออกร้อนกว่าผิวหนังปกติ
การรักษา
ผู้ป่วยควรปฏิบัติตัวตามค้าแนะน้าของแพทย์
ผู้ป่วยพักผ่อนให้มาก ๆ พยายามอย่าเคลื่อนไหวส่วนที่อักเสบ
ในผู้ป่วยที่มีอาการไม่รุนแรง สามารถรักษาโดยการกินยาปฏิชีวนะเพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรียและรักษา
13 หูด (Warts)
เป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายของผิวหนัง ซึ่งก็มีอยู่ด้วยกันหลายชนิด อาจมีขนาดแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับต้าแหน่งที่เป็น หูดอาจจะขึ้นเพียงเดี่ยว ๆ หรือขึ้นหลายตุ่มก็ได้ โดยมักจะขึ้นที่มือ เท้า ข้อศอก ข้อเข่า ใบหน้า ฝ่ามือ ฝ่าเท้า
สาเหตุ
หูดเกิดจากการติดเชื้อไวรัสเอชพีวี หรือ “ฮิวแมน แปปิโลมา ไวรัส
การติดต่อ
หูดเป็นโรคติดต่อที่สามารถติดต่อได้จากการสัมผัสถูกคนที่เป็นหูดโดยตรง แต่ผิวหนังที่มีบาดแผลหรือรอยถลอก
ระยะฟักตัว
เชื้อมาจนเกิดอาการมักจะใช้เวลาประมาณ 2-8 เดือน
อาการ
. หูดที่พบได้บ่อยที่สุด มีลักษณะนูนเป็นตุ่มกลมแข็ง ผิวหยาบ ขรุขระ ออกเป็นสีเทา ๆ เหลือง ๆ หรือสีน้้าตาล
การวินิจฉัย
ดูอาการของผู้ป่วย การตรวจลักษณะของก้อนเนื้อ และอาจต้องตัดชิ้นเนื้อเพื่อส่งตรวจทางพยาธิวิทยา
การรักษา
ด้วยยาใช้ภายนอก
การรักษาด้วยความเย็น
การใช้แสงเลเซอร์
การรักษาด้วยระบบอิมมูน
การผ่าตัด
ใช้สารเคมี
หูดข้าวสุก (Molluscum contagiosum)
เป็นโรคผิวหนังชนิดหนึ่งที่มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อไวรัส
สาเหตุ
เป็นไวรัสที่มีชื่อว่า “เอ็มซีวี”
ระยะฟักตัว
ตั้งแต่รับเชื้อมาจนเกิดอาการมักจะใช้เวลาประมาณ 2-7 สัปดาห์
การติดต่อ
สามารถติดต่อได้โดยตรงจากการสัมผัสผิวหนังตรงรอยโรค
จากการแกะหรือเกาผิวหนัง
จากการมีเพศสัมพันธ์กับผู้ป่วย
การใช้สิ่งของร่วมกับผู้ป่วย
อาการ
เป็นตุ่มขึ้นตามผิวหนัง มักพบขึ้นตามล้าตัว แขนขา รักแร้ ข้อพับแขน ขาหนีบ บริเวณอวัยวะเพศ
oตัวหูดจะมีลักษณะเป็นสีเหลืองหรือเป็นสีของผิวหนัง (สีเนื้อ) รูปโดม
การวินิจฉัย
จากการตรวจรอยโรคที่ผิวหนังด้วยตาเปล่า
การรักษา
มักจะหายไปได้เองภายใน 6-9 เดือน
ผู้ป่วยห้ามแกะหรือเกาที่บริเวณรอยโรค เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
ควรแจ้งให้คู่นอนทราบ และไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรักษาไปพร้อม กัน
oเมื่อสัมผัสรอยโรค ควรล้างมือด้วยสบู่ล้างมือให้สะอาด
14 โรคกลาก (Dermatophytosis)
เป็นโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อรากลุ่ม dermatophyte เชื้อรากลุ่มนี้จะก่อโรคในส่วนของผิวหนังที่สร้างเคอราติน (keratin)
การวินิจฉัย
ลักษณะทางคลินิก
โรคกลากที่ศีรษะ
โรคกลากที่ศีรษะ และเส้นผม
1.Grey-patch ringworm พบมากในเด็ก
Kerion เป็นการติดเชื้อที่มีการอักเสบ รุนแรง รวดเร็ว มักมีผื่นเดียว
โรคกลากที่ล่าตัว (tinea corporis)
การรักษา
topical treatment ใช้ในรายที่ผื่นเป็นบริเวณไม่กว้างมากนัก
systemic treatment ใช้ในรายที่ผื่นเป็นบริเวณกว้างและพวกที่เป็น granulomatous type
โรคกลากที่ใบหน้า (tinea faciei)
ส้าหรับโรคกลากที่ใบหน้า ส่วนมากมักจะมีประวัติเกี่ยวข้องกับการสัมผัสสัตว์เลี้ยงบริเวณใบหน้า
เชื้อก่อโรคที่พบบ่อยคือ T. rubrum, T. tonsurans และ M. canis
โรคกลากที่ขาหนีบ (tinea cruris)
พบบ่อยในผู้ชาย โดยเฉพาะบริเวณขาหนีบและต้นขา, มักไม่เป็นที่บริเวณอัณฑะ
การรักษา
ใช้ยาในกลุ่ม Imidazole cream ทาวันละ 2 ครั้ง
ในรายที่เป็นบริเวณกว้าง ให้รับประทาน griseofulvin 500 mg/d
ต้องให้ยานาน 4-6 สัปดาห์
การวินิจฉัย:
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ขูดขุยหรือสะเก็ดจากผื่น
การเพาะเลี้ยงเชื้อ ท้าเฉพาะในรายที่มีปัญหาทางการวินิจฉัยและการรักษา
15 โรคเกลื้อน (tinea vesicolor
เป็นโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อรากลุ่มยีสต์
สาเหตุ
เชื้อ dimorphic yeast malassezia furfur
ผิวราบขนาดเล็ก สีต่างๆ มีขุยบางๆ มักพบบริเวณคอ หน้าอก หลังและต้นแขน
การรักษา
ท้าความสะอาดผิวหนัง ยาทาต้านเชื้อรา รับประทานยา
16 โรค Candidiasis
เป็นโรคผิวหนังที่เกิดจากการติดเชื้อราในกลุ่ม genus candida พบบ่อยมากในเด็ก ซึ่งเป็นเชื้อประจ้าถิ่น
สาเหตุ
เชื้อ candida albicans
ต้าแหน่ง
ช่องปาก ผิวหนัง
อาการ
candidiasis ของผิวหนังเป็นผื่น ผื่นมักจะท้าให้เกิดอาการแดงและมีอาการคันที่รุนแรง
การป้องกัน
ปฏิบัติตาม แพทย์ พยาบาล แนะน้า รักษาสุขอนามัยพื้นฐาน
ใช้ยาต่างๆตามแพทย์สั่งให้ครบถ้วน ไม่ขาดยา ไม่หยุดยาเองถึงแม้อาการจะดีขึ้นแล้ว
รักษาควบคุมโรคต่างๆที่เป็นสาเหตุ/ปัจจัยเสี่ยงให้ได้ดี
การรักษา
การใช้ยาต้านเชื้อราชนิดต่างๆตามความรุนแรงของอาการและตามดุลพินิจของแพทย์
การรักษาประคับประคองตามอาการ
17 โรคผิวหนังจากเชื้อปรสิต
โรคหิด (scabies) พบบ่อยในเด็ก
สาเหตุ
เกิดจากตัวหิด
ลักษณะ
ผื่นนูนแดงขนาดเล็ก หรือตุ่มน้้าใสขนาดเล็ก
การวินิจฉัย
ตรวจ KOH
เหาศีรษะ (Head louse)
สาเหตุ
เกิดจากตัวเหา
ลักษณะ
คันศีรษะ เกาจนถลอก
การวินิจฉัย
ตรวจหาไข่เหา
การรักษา
การตัดผมสั้น ท้าความสะอาดเครื่องนอน สระผมด้วยแชมพูยา ใช้เม็ดน้อยหน่าต้าหมักผม
18 โรคผิวหนังอักเสบ
เป็นการอักเสบของผิวหนัง คัน อาจเกิดจาสาเหตุภายในหรือภายนอกเป็นตัวกระตุ้น แบ่งเป็น 3 ระยะ การรัดษา
ระยะเฉียบพลัน
ใช้ล้างแผลแบบเปียกด้วยน้้าเกลือและด่างทับทิม
ระยะกึ่งเฉียบพลัน
ทา corticosteroid cream
ระยะเรื้อรัง
ใช้ keratolytic agent ร่วมกับ corticosteroid cream หรือ ointment ทาเพื่อให้ผิวหนังบางลง
ยาลดคัน
ต้องแห้งสะอาด ไม่หมักหมม
ทาวาสลีนเพื่อไม่ให้ผิวสัมผัสกับปัสสาวะ อุจจาระ
สาเหตุ
มักพบในเด็กอายุ 2-3 เดือน และ 2-3 ปี ภูมิแพ้ พันธุกรรม การติดเชื้อ
โรคติดเชื้อของวัคซีน
โรคบาดทะยัก (Tetanus)
เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่มีทั่วไปตามธรรมชาติ เช่นตามพื้นดิน และมูลสัตว์
การติดต่่อ
สกปรกเข้าไปในแผล แบคทีเรียสร้างพิษ
การรักษา
ฉีดวัคซีน
โรคไอกรน (Pertussis)
เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่สร้างสารพิษ แบคทีเรียนั้นติดต่อโดยง่ายดายระหว่างคนต่อคนโดยละอองไอ
อาการ
เริ่มต้นคือมีหวัดเล็กน้อย จากนั้นจะไอมากขึ้น มีเสมหะ และอาการไอ
การรักษา
ฉีดวัคซีน
โรคโปลิโอ (Polio)
เกิดจากเชื้อไวรัส สามารถแพร่เชื้อสู่คนได้โดย สิ่งปฏิกูล อาหาร และน้้า อาจรวมไปถึงละอองไอด้วย
อาการ
อาจมีเพียงเล็กน้อย หรืออาจร้ายแรงเนื่องจากอาการอัมพาตจนอาจถึงชีวิตได้
การรักษา
ไม่มียาประเภทใดที่รักษาโรคนี้ได้ การฉีดวัคซีนนั้นให้ประสิทธิภาพที่ดี และใกล้ที่จะก้าจัดโรคนี้ให้หมดไปจากโลกได้
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบชนิดบี (Haemophilus Influenzae B)
เป็นเชื้อแบคทีเรียที่สามารถก่อให้เกิดโรคร้ายแรงได้
การป้องกัน
วัคซีนป้องกันเชื้อแบคทีเรียนี้ได้ประสิทธิภาพที่ดี
โรคคางทูม (Mumps)
เกิดจากเชื้อไวรัส ส่วนใหญ่แล้วอาการไม่ร้ายแรง
อาการ
สมองอักเสบ ส่วนอาการข้างเคียงอื่นๆ คือ หูหนวก และ ถุงอัณฑะอักเสบ
การป้องกัน
ฉีดวัคซีนป้องกันโรคนี้ไห้ผลเป็นอย่างดี