Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะโลหิตจาง Anemia - Coggle Diagram
ภาวะโลหิตจาง Anemia
ภาวะโลหิตจางจากไขกระดูกไม่ทำงาน (Aplasticanemia)
ภาวะที่ไขกระดูกไม่ทำงาน เป็นความผิดปกติในไขกระดูก ไขกระดูกมีเซลล์น้อยลง (Hypoplasia) หรือไม่มีเซลล์เลย (Aplasia) หรือมี เซลล์ของไขมันไปเบียดไขกระดูก
ทำให้เกิดการสร้างเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว และเกลด็เลือด ได้น้อย หรือไม่สามารถสร้างได้เลย
ส่งผลให้ ค่าของเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว และเกล็ดเลือดต่ำลงท้ัง 3 ชนิด (Pancytopenia)
สาเหตุ
โรคทางพันธุกรรม (Inherited causes)
Fanconi anemia
Dyskeratosis congenital
Shwachman-Diamond syndrome
สาเหตุจากปัจจัยที่เกิดภายหลัง (Acquired causes)
การได้รับรังสีขนาดสูง
ยาเคมีบำบัด
สารเบนซีน
ยาบางชนิด เช่น ยาแก้อักเสบข้อ, ยากันชัก, ยาฆ่าเชื้อบางชนิด (chloramphenical, ยารักษาไทรอยด์เป็นพิษ sulfonamide)
ไวรัสตับอักเสบ
อาการและอาการแสดง
การสร้างเม็ดเลือดแดงลดลง ทำให้ผู้ป่วยมีอาการซีด
โลหิตจางมาก จะมีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่ายเวลาออกแรง หอบเหนื่อย
โลหิตจางเป็นมากอาจมีการทำงานของหัวใจล้มเหลว
การสร้างเกร็ดเลือดลดลง จะมาด้วยจุดเลือดออกตามตัว เลือดออกในปาก
การสร้างเม็ดเลือดขาวต่ำมีผลทำให้ผู้ป่วยติดเชื้อง่ายโดยเฉพาะเชื้อแบคทีเรีย และเชื้อรา
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การตรวจ complete blood count (CBC) จะพบระดับเม็ดเลือดแดง, เม็ดเลือดขาว และเกร็ดเลือดต่ำ (pancytopenia)
การตรวจไขกระดูก พบเซลล์ปกติของไขกระดูกลดลงมาก พบแต่เซลล์ไขมัน (fat cell)
การรักษา
การให้เม็ดเลือดแดง ให้เมื่อผู้ป่วยซีด ร่วมกับมีอาการเหนื่อยจากโลหิตจาง
การให้เกร็ดเลือดดูจากอาการผู้ป่วย ถ้ามีเลือดออกร่วมกับเกร็ดเลือดต่ำกว่า 10,000/µL
การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด (stem cell transplantation)
การให้ยากดภูมิคุ้มกัน จะเลือกในรายที่โรครุนแรงแต่ไม่สามารถทำปลูกถ่ายไขกระดูกได้
การให้ anabolic hormone ใช้ในผู้ป่วยที่เป็นโรคไม่รุนแรง
ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก (Iron deficiency anemia)
ร่างกายมีธาตุเหล็กไม่เพียงพอ ร่างกายจะไม่สามารถผลิตฮีโมโกลบิน (hemoglobin) ได้อย่างเพียงพอ
สาเหตุ
รับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กน้อย พบบ่อยในเด็ก
การดูดซึมธาตุเหล็กผิดปกติ เป็นสาเหตุที่พบได้ไม่บ่อย
ความต้องการธาตุเหล็กเพิ่มมากขึ้น
สูญเสียธาตุเหล็กมากกว่าปกติ
อาการแสดง
ซีด เหนื่อยง่าย
เบื่ออาหาร ท้องผูกหรือท้องเสีย อาหารไม่ย่อย
เฉื่อยชา สมาธิลด
ชีพจรเร็ว diastolic ต่ำ PPกว้าง
Koilonychiaglossitis CHF
การวินิจฉัย
ซักประวัติ ตรวจร่างกาย
Lab: Microcytichypocromic เม็ดเลือดขาวและเกร็ดเลือดปกต ิเฟอร์ริตนิ<10μg
การรักษา
ให้ยา เช่น ferrous sulfate, ferrous gluconate, ferrous fumarate
แก้ไขตามอาการ , ให้เลือด
ไขกระดูกฝ่อแต่กำเนิด (Fanconi’sanemia: FA)
ไขกระดูกฝ่อชนิดนี้จะมีจeนวนเม็ดเลือดทั้ง 3 ชนิดตje ร่วมกับความ ผิดปกติหรือความพิการอย่างอื่นร่วมด้วย มีการถ่ายทอดทางพันธุกรรม แบบยีนด้อย (autosomalrecessive)
อาการและอาการแสดง
ตัวเตี้ย ศีรษะเล็ก ความผิดปกติของกระดูกมากขึ้นหรือผิดรูป โดยเฉพาะการไม่มีหรือมีนิ้วหัวแม่มือที่ไม่สมบูรณ์ ข้อนิ้วหัวแม่มืออาจหายไป
บางรายอาจพบกระดูกปลายแขน หายไป ดั้งจมูกแบน ตาห่าง ตาเล็ก
ผิวหนังมีสีคล้ำสลับกับด่างขาวตาม ลำตัว คอ รักแร้ อาจมีความผิดปกติของไต ไตเป็นรูปเกือกม้า อยู่ผิดที่หรือหายไปข้างหนึ่ง
การวินิจฉัยโรค
การตรวจร่างกาย มักพบความผิดปกติของกระดูก โดยเฉพาะกระดูกหัว แม่มือ มีผิวคล้ำ ตัวเตี้ย
การตรวจเลือด พบ Hct, WBC, Plt. ต่ำ เม็ดเลือดแดงมีลกัษณะใหญ่ติดสี ปกติ (Macrocyticnormochomic) มี Poikilocytosisและ Anisocytotic เล็กน้อย
ตรวจโครโมโซม จะพบว่าโครโมโซมมีการแตกหักหลายแห่ง
การรักษา
การรักษาโดยการใช้ยา จะให้ยารับประทาน Oxymethalone ร่วมกับการ ให้ยา Prednisolone หรือ Mandolonedecanoate ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ
การปลูกเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือด สามารถรักษาให้หายขาดได้ >90% ทำ ให้มีชีวิตยาวนานขึ้น แต่อาจมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกดิมะเร็งต่างๆ ได้
การรักษาแบบประคับประคอง
การป้องกันการติดเชื้อในเด็กทมี่ีภาวะโลหิตจางจากไข กระดูกไม่ทำงาน
การให้การพยาบาลเกี่ยวกับการติดเชื่อ ต้องแยกเด็ก จำกัดคนเข้าเยี่ยม
ผู้ป่วยอาจได้รับยา anabolic steroid ตามแผนการรักษา เพื่อกระตุ้นการสร้างเม็ดเลือด
ได้รับยา prednisolone ควบคู่ไปด้วยเพื่อลดการ ปิดของ Epiphysis เร็ว
ส่วนในรายที่ได้รับ ALG หรือ ATG (antithymocyteglobulin) จะให้ทาง central venous catheter เพื่อป้องกันหลอดเลือดส่วนปลายแข็ง
ก่อนให้ต้องทดสอบความไวต่อการแพ้ และต้องให้ในเวลาที่นานโดยไม่ต่ำกว่า 12-16 ชั่วโมง
การแปลผล ถ้า ANC = 1,000 cell/mm3 เสี่ยงต่อการติดเชื้อเล็กน้อย
ANC ≥500 cell/mm3 เสี่ยงต่อการติดเชื้อปานกลาง
ANC < 500 cell/mm3 เสี่ยงต่อการติดเชื้อมาก