Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 3การเตรียมและช่วยเหลือมารดาทารกที่ได้รับการตรวจด้วยเครื่องมือพิเศษ…

- - - - ทำโดยวิธีการปราศจากเชื้อ เจาะโดยใช้เข็มขนาดเล็กเจาะผ่านหน้าท้อง
        และผนังมดลูกเข้าสู่ถุงน้ำคร่ำ มาส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
      - ทำเมื่ออายุครรภ์ 16-18 สัปดาห์
    - - ปวดเกร็งเล็กน้อยบริเวณท้องน้อย มีเลือดหรือน้ำคร่ำออกทางช่องคลอด
        โอกาสแท้ง ทารกตาย หรือเจ็บครรภ์ก่อนกำหนดพบประมาณ 0.5%
      - การติดเชื้อในถุงน้ำคร่ำ การติดเชื้อในกระแสเลือดขั้นรุนแรงเกิดขึ้นน้อย
        กว่า 1 รายจากการเจาะ 1,000 ราย
      - กลุ่มเลือด Rh negative มารดาสร้างภูมิต้านทานต่อเม็ดเลือดแดงของ
        ทารกในครรภ์ ทำได้โดยการฉีด Anti-D immunoglobulin หลังการตรวจ
    - - ควรสังเกต และมาพบแพทย์หากมีอาการเหล่านี้
        
        ปวดเกร็งหน้าท้องมาก
        
        ไข้ภายใน 2 สัปดาห์
        
        มีน้ำหรือเลือดออกทางช่องคลอด
      - พักหลังจากการเจาะ1 วัน ควรงดการออกแรง
        มาก เช่น ยกของหนัก ออกกำลังกาย
      - งดการร่วมเพศ อีก 4-5 วัน ไม่ควรเดินทางไกลภายใน 7วันหลังการเจาะน้ำคร่ำ
    - - ดูแลให้ปัสสาวะเพื่อให้กระเพาะปัสสาวะว่าง
      - ดูแลจัดท่า วัดความดันโลหิต และฟังเสียงหัวใจของทารก
      - จัดเตรียมอุปกรณ์ให้สะอาดปราศจากเชื้อ
      - ภายหลังเจาะให้นอนหงาย กดแผลหลังจากเอา
      - เข็มออก ประมาณ 1 นาที และปิดแผลด้วยพลาสเตอร์
      - ฟังเสียงหัวใจทารกทุก 15 นาที จนครบ 1ชั่วโมง
      - วัด Vital signs 2 ครั้ง ห่างกัน 15 นาที
  - - - การตรวจหาค่า L/S ratio เพื่อดู lung maturity เนื่องจากสาร lecithinเป็น Phospholipids ทำหน้าที่เป็น surfactant คลุมบริเวณ alveoliส่วน sphingomyelin เป็นไขมันในน้ำคร่ำ
      - ค่าปกติของ L/S rotio
        
        26 สัปดาห์ แรกของการตั้งครรภ์ ค่า S > L
        
        อายุครรภ์ 26-34 สัปดาห์ ค่า L / S ratio = 1:1
        
        อายุครรภ์ 34-36 สัปดาห์ ค่า L จะเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่ S จะมีปริมาณลดลงเล็กน้อย ทำให้ ratio สูงขึ้นเปลี่ยนเป็น 2:1
        
        L / S ratio > 2 แสดงว่าปอดทารกสมบูรณ์เต็มที่ โอกาสเกิด
        RDS ต่ำ
    - - เป็นการทดสอบความสมบูรณ์ของปอดทารกในครรภ์ โดยใช้หลักการของความสามารถในการคงสภาพของฟองอากาศของสารลดแรงตึงผิวของปอด (Surfactant)
      - ใช้หลอด 5 หลอด ใส่น้ำคร่ำจำนวน 1 cc , 0.75 cc ,0.5 cc , 0.25 cc และ 0.2 cc ตามลำดับแล้วเติม normalsaline Solution ในหลอดที่ 2 , 3 , 4 และ 5 ทำให้ส่วนผสมเป็น 1 cc ทุกหลอดแล้วเติม Ethanol 95 %ทุกหลอดเขย่านาน 15 วินาที ทิ้งไว้นาน 15 นาที
      - การแปลผล
        
        ถ้าพบว่ามีฟองอากาศเกิดขึ้น 3 หลอดแรกแสดงว่าได้ผลบวก ปอดของทารกเจริญเต็มที่
        
        ถ้าพบฟองอากาศ 2 หลอด แรก ได้ผลintermediate ปอดทารกยังไม่เจริญเต็มที่
        
        ถ้าพบฟองอากาศเพียงหลอดเดียวหรือไม่พบเลยแสดงว่า ได้ผลลบ แสดงว่าการทดสอบปอดทารกยังเจริญไม่เต็มที่
        
        *ถ้าได้ลบ ควรตรวจหาค่า L/S ratio ต่อไป เพราะอาจเป็นผลลบลวง false negative แต่ผลบวกลวงพบได้น้อย
  - - - งดน้ำงดอาหารก่อนทำ 6-8 ชั่วโมง
      - ตรวจสอบ FHS ก่อนและหลังทำ
      - ใช้ ultrasound เป็นตัวช่วยในการทำ
      - ต้องตรวจสอบปริมาณน้ำคร่ำหลังทำ
      - หลังทำงดการทำงานหนัก 1 – 2 สัปดาห์เนื่องจากอาจมีอาการปวดท้อง
      - ภาวะแทรกซ้อน แท้งบุตร 12 % เลือดออกทางช่องคลอด ติดเชื้อน้ำคร่ำรั่วอย่างรุนแรงเลือดแม่กับเลือดลูกปนกัน
- - - - ด้านมารดา
        
        ใช้วินิจฉัยการตั้งครรภ์ในระยะเริ่มแรก
        
        ใช้วินิจฉัยการตั้งครรภ์ที่มีความผิดปกติ
        
        ตรวจดูตำแหน่งที่รกเกาะ
        
        ตรวจดูภาวะแฝดน้ำ / น้ำคร่ำน้อย
        
        ตรวจในรายสงสัยครรภ์ไข่ปลาอุก
        
        ใช้วินิจฉัยการตั้งครรภ์นอกมดลูก
        
        การตั้งครรภ์ที่มีห่วงอนามัยอยู่ด้วย
        
        เพื่อดูความผิดปกติ เช่น ก้อนเนื้องอกที่อุ้ง
        
        เชิงกราน
        
        ตรวจดูตำแหน่งที่เหมาะสมก่อนทำ
        
        amniocentesis
      - ด้านทารก
        
        ดูการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ หรือคาด
        
        คะเนอายุครรภ์
        
        ตรวจดูความผิดปกติของทารกในครรภ์
        
        เพื่อวินิจฉัยภาวะทารกตายในครรภ์
        
        เพื่อดู lie position และส่วนนำของทารกใน
        
        ครรภ์
        
        เพื่อตรวจดูการหายใจของทารกในครรภ์ทารก
        
        เจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)
        
        เพื่อตรวจดูจำนวนของทารกในครรภ์
    - - ขนาดของถุงการตั้งครรภ์: GS)
      - (ความยาวของทารกt : CRL)
      - เส้นผ่าศูนย์กลางของส่วนที่ยาวที่สุดของศีรษะ
        ของทารก : BPD
      - ความยาวของกระดูกต้นขา : FL)
      - (Head cicumference : Hc)
      - เส้นรอบท้อง: Ac)
  - - - (การหายใจ, การเคลื่อนไหว, แรงตึงตัวของกล้ามเนื้อ , การเต้นของหัวใจทารก) ร่วมกับ การวัดปริมาณน้ำคร่ำอีก 1 ตัวแปร
    - - เตรียมหญิงตั้งครรภ์ในท่านอน Semi-fowler
      - ตะแคงซ้ายเล็กน้อย
      - ใช้ Ultrasound ตรวจวัดข้อมูล 5 ตัวแปรที่ต้องการกำหนดค่าคะแนนของแต่ละข้อมูล ข้อละ 2คะแนน
      - เมื่อพบว่าปกติให้ 2 คะแนน และให้ 0 คะแนนเมื่อพบว่าผิดปกติ
        
        เกณฑ์ปกติ คะแนน =2
        สังเกตนาน 30 นาที
        
        การหายใจของทารกในครรภ์ หายใจต่อเนื่องอย่างน้อย 20 วินาที อย่างน้อย 1 ครั้ง
        
        การเคลื่อนไหวของทารกในครรภ์ ขยับตัวหรือคลื่อนไหวแขนขาอย่างน้อย 2 ครั้ง
        
        แรงตึงตัวของกล้ามเนื้อ เหยียดตัว กางแขนขาละหดกลับอย่างรวดเร็ว หรือกำและคลายมืออย่างน้อย 1 ครั้ง
        
        การเต้นของหัวใจทารกในครรภ์ NST ได้ผลปกติ
        
        ปริมาณน้ำคร่ำ ตรวจพบโพรงน้ำคร่ำอย่างน้อย1 แห่ง ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางอย่างน้อย 2 cm.
    - - คะแนน 8-10 คะแนน แสดงว่า ปกติ ไม่มีภาวะเสี่ยงควรตรวจซ้ำใน 1 สัปดาห์
      - คะแนน 6 คะแนน แสดงว่า มีภาวะเสี่ยงต่อการขาดภาวะออกซิเจนเรื้อรังของทารก ควรตรวจซ้ำใน 4-6 ชั่วโมง
      - คะแนน 4 คะแนน แสดงว่า มีภาวะขาดออกซิเจนเรื้อรัง
      - คะแนน 0-2 คะแนน แสดงว่า มีภาวะขาดออกซิเจนเรื้อรังอย่างรุนแรง ควรให้มีการคลอดโดยเร็ว
- - - - Tachycardia > 160 ครั้ง/นาที
      - Bradycardia < 110 ครั้ง/นาที
    - - Absent : ไม่เห็นการเปลี่ยนแปลง
      - Minimal : มีการเปลี่ยนแปลง 0 ถึง 5 beat /min
      - Moderate : มีการเปลี่ยนแปลง 6 ถึง 25beat/min
      - Marked : มีการเปลี่ยนแปลงมากกว่า 25beat/min
      - การที่ variability ลดลงหรือหายไปแสดงถึง บางส่วนของสมองหยุดส่งกะแสไฟฟ้ากระตุ้นการทำงานของหัวใจทารกพบใน
        
        ทารกได้รับยากดประสาทเช่น Pethidine,Morphine, Phenobarb
        
        ทารกหลับ คลอดก่อนกำหนด
        
        ความพิการของหัวใจ หรือศรีษะ เช่น anencephaly
        
        มีภาวะ brain hypoxia
    - - acceleration การเพิ่มขึ้นของ FHR
        
        อายุครรภ์ > 32 สัปดาห์ มากกว่าหรือเท่ากับ15 bpmนานกว่า 15 วินาที
        
        อายุครรภ์ < 32 สัปดาห์ เพิ่มขึ้น 10 bpmนานกว่า 10 วินาที
      - deceleration
        
        Early decelerationการลดลงของ FHR สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูก พบได้ตอนท้ายของการเจ็บครรภ์คลอดเชื่อว่าเป็น reflex เกิดจากการที่ศรีษะทารกถูกกด
        
        Late decelerationการลดลงของ FHR ไม่สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูกการลดลง ถือเป็นความผิดปกติ เชื่อว่าเกิดจากทารก hypoxia
        
        Variable decelerationการลดลงของ FHR โดยอาจจะสัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูกหรือไม่ก็ได้ ไม่นานเกิน 2 นาทีเกิดจากสายสะดือถูกกด พบใน prolapse cordหรือ น้ำคร่ำน้อย
        
        Prolonged decelerationการลดลงของ FHR นานอย่างน้อย 2 นาที แต่ไม่ถึง 10 นาที การแก้ไข : ตรวจสอบหาการพลัดต่ำของสายสะดือ
  - - - มี acceleration (การเพิ่มขึ้นของอัตราการเต้นของหัวใจมากกว่า 15 ครั้ง/นาที และคงอยู่นานอย่างน้อย 15 วินาที เมื่อทารกเคลื่อนไหว
      - มี baseline FHS ระหว่าง 120-160 ครั้ง/นาที
      - มี long term variability ที่ปกติ (6-25 bpm.)
      - ไม่มี deceleration ของการเต้นของหัวใจทารก
    - - • รายงานผลการตรวจให้แพทย์และผู้รับบริการ
      - • ผล reactive ควรนัดหญิงตั้งครรภ์มาตรวจซ้ำอีกสัปดาห์ละ 1 ครั้ง แต่ถ้าผลเป็น non- reactive ก็ควรทำซ้ำ
      - • ถ้าผลการตรวจเป็น suspicious ควรตรวจซ้ำภายใน 24 ชั่วโมงหลังตรวจหรือแนะนำการตรวจ (contraction stress test : CST ) ติดตามสภาพทารกในครรภ์
  - - - • Positive : พบ late deceleration ทุกครั้งในระยะช่วงท้ายของการหดรัดตัวของมดลูก
      - • Suspicious : มี late deceleration แต่ไม่เกิดขึ้นทุกครั้งของการหดรัดตัวของมดลูก
        หรือมีการลดลงของFHS ในช่วงท้ายของการหดรัดตัวของมดลูกร่วมกับมดลูกหดรัดตัวถี่มากเกินไป
      - • Unsatisfactory : เส้นกราฟไม่มีคุณภาพเพียงพอหรือ UC ไม่ดีพอ