Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 3 การพัฒนาองค์กรและเครื่องมือในการพัฒนาองค์กร, นางสาวธัญญามาศ…
บทที่ 3
การพัฒนาองค์กรและเครื่องมือในการพัฒนาองค์กร
การพัฒนาองค์กร (Organization Development)
ความหมาย
ความพยายามอย่างมีแผนและต่อเนื่อง เพื่อก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั่วทั้งระบบโดยมุ่งเน้นการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมขององค์กรเพื่อการเพิ่มประสิทธิภาพและประสิทธิผลขององค์การ
ลักษณะสำคัญของการพัฒนาองค์การ
การพัฒนาจะมุ่งเน้นไปที่วัฒนธรรมขององค์การ
( Organization Cultural ),
ค่านิยม (Value) และทัศนคติของบุคคลภายในองค์การ โดยการพัฒนาจะต้องกระทำเป็นระบบ
วัตถุประสงค์ในการพัฒนาองค์การ
เพื่อสร้างเสริมความมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลขององค์การ
เพื่อให้องค์การสามารถปรับตัวได้อย่างรวดเร็วและอยู่รอด เมื่อต้องประสบกับปัญหาและการ
เปลี่ยนแปลง
เพื่อพัฒนากระบวนการทำงานอย่างมีแผน และส่งเสริมการมีส่วนร่วมในวัตถุประสงค์ขององค์การ
ร่วมกัน
ปรับปรุง เปลี่ยนแปลง แก้ไข วัฒนธรรมที่ล้าสมัย ไร้สาระ ขัดต่อความเจริญ
มุ่งส่งเสริมหลักการทำงานที่เน้นหลักการมากกว่าตัวบุคคล
เน้นทั้งปริมาณงานและความรู้สึกของคน
ส่งเสริมให้สมาชิกตระหนักในความรับผิดชอบต่อตำแหน่งและหน้าที่
ขั้นตอนของการพัฒนาองค์การ
การรวบรวมข้อมูล(Data Gathering) การรวบรวมสภาพปัญหาในองค์การ เพื่อตรวจวินิจฉัยปัญหา
และกำหนดยุทธศาสตร์
2.การตรวจวินิจฉัยปัญหา(Diagnosis)
นำข้อมูลจากแบบสอบถามมาวิเคราะห์
กำหนดเป้าหมาย
วิเคราะห์แรงดัน – แรงดึง
3.การกำหนดยุทธวิธี (tactic or Intervention)
การประเมินผล (Evaluation) เป็นขั้นตอนสำคัญอีกขั้นตอนหนึ่งในการพัฒนาองค์การที่ช่วยในการติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการพัฒนาองค์การว่าสอดคล้องกับเป้าหมาย เกณฑ์ และมาตรฐานที่กำหนดไว้เพียงใด
เครื่องมือที่ใช้ในการพัฒนาองค์กร (Organization Development Tools)
การบริหารที่ยึดวัตถุประสงค์เป็นตัวกำหนด (MBO : Management by objective)
การวางแผนเพื่อจัดองค์การที่หัวหน้าและลูกน้องมีบทบาทร่วมกันในการกำหนดเป้าหมายและขอบเขตของงาน เพื่อให้บรรลุผลสำเร็จตามต้องการ
ขั้นตอนการบริหาร
กำหนดวัตถุประสงค์ (Setting of objectives) ต้องชัดเจน ระบุการปฏิบัติงาน ระยะเวลา
เกณฑ์ต่าง ๆ
ปรับโครงสร้างขององค์การ (Revision of organization structure) มีการกำหนดลักษณะงาน (Job description)ให้เอื้อในการปฏิบัติงานให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
กำหนดจุดตรวจสอบ (Estabishing check points) มีการประชุมระหว่างหัวหน้ากับลูกน้อง เพื่อตรวจสอบความก้าวหน้าในการปฏิบัติงาน โดยดูตามมาตรฐาน
การประเมินการปฏิบัติงาน(Appraisal of performance) หัวหน้าเป็นคนตัดสินด้วยสติปัญญา 1-2 ครั้ง/ปี ประเมินตามเกณฑ์มาตรฐาน/ผลที่คาดหวัง
ระบบควบคุมคุณภาพ/กลุ่มคุณภาพ (Quality control circle : QCC,QC)
การดำเนินการโดยคนกลุ่มน้อย ดำเนินกิจกรรมเพิ่มพูนคุณภาพร่วมกันทุกคนอย่างต่อเนื่อง
หลักการ
การวางแผน (Plan : P) ค้นหาปัญหา (โอกาสพัฒนา ) วิเคราะห์ข้อมูล สาเหตุของปัญหาระดับของปัญหา เลือกวิธีแก้ปัญหา
การปฏิบัติ (DO:D) นำวิธีแก้ปัญหาที่เลือกไปปฏิบัติ
การตรวจสอบ (Check : C) เปรียบเทียบก่อนและหลังว่าแตกต่างกันอย่างไร พร้อมหาสาเหตุแก้ไข
แก้ไขปรับปรุง (Act:A) หากเป็นที่พอใจและยอมรับทุกฝ่ายนำไปกำหนดมาตรฐานและเผยแพร่
เทคนิคในการทำกิจกรรมคุณภาพ จะประกอบไปด้วยผังก้างปลาหรือผังแสดงสาเหตุของปัญหา (Cause and effect Diagram) ใช้ค้นสาเหตุของปัญหาแล้วจัดเรียงลำดับใช้ในการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบมีการระดมปัญญา (Brain storming)
การจัดการคุณภาพโดยรวม (Total quality management : TQM)
เน้นให้ความสำคัญกับลูกค้า(Customer Oriented) ทุกคนร่วมมือกัน
เอ็ดเวิร์ด เดมิ่ง (Edward Deming) ได้พัฒนาเป็นแนวคิดสำหรับการบริหารจัดการคุณภาพโดยรวมให้มีประสิทธิผลไว้ 6 ประการ
การปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง (Continuous Improvement ) Kaizen โดยใช้ PDCA
การมอบหมายงานแก่พนักงาน(Employee Empowerment) ขยายงานสู่พนักงานระดับล่าง เพื่อเพิ่มระดับความรับผิดชอบ
3.การกำหนดมาตรฐานเทียบเคียง (Benchmarking) การเลือกมาตรฐานการปฏิบัติงานอาจเปรียบเทียบกับหน่วยงานที่ได้รับการยอมรับ และนำส่วนที่ดีมาใช้เพื่อให้เป็นสิ่งที่ดีที่สุด
4.การจัดส่งสินค้าแบบทันเวลาพอดี(Just in time : JIT) ทำให้ลดสินค้าคงเหลือ
Taguchi technique การปรับปรุงผลิตภัณฑ์ตั้งแต่ช่วงที่มีการออกแบบ เพื่อให้ได้คุณภาพที่คงที่
6.ความรู้ในการใช้เครื่องมือ(Knowledge of TQM tools)
การบริหารแบบซิกซิกม่า (Six sigma)
มุ่งเน้นในการลดความผิดพลาด ลดความสูญเปล่าและลดการแก้ไขตัวชิ้นงาน และสอนให้พนักงานรู้แนวทางในการทำธุรกิจอย่างมีหลักการ
กลยุทธ์
Measurement เป็นการขั้นตอนการวัด
Analyze เป็นการวิเคราะห์ว่าปัญหาต่าง ๆ เริ่มมาจากที่ใด เพื่อหาทางแก้ไขโดยการเปรียบเทียบศักยภาพขององค์การและคู่แข่ง
Improvement การแก้ไขกระบวนการในขั้นนี้ black belt จะเป็นผู้ระบุลักษณะของผลิตภัณฑ์ที่ต้องปรับปรุง เพื่อให้บรรลุผลในการปฏิบัติงานและบรรลุวัตถุประสงค์ทางด้านการเงิน
Control การควบคุมในขั้นนี้ถูกกำหนดขึ้นมาเพื่อช่วยให้ black belt กำหนดมาตรการต่างๆ เพื่อ
เป็นตัวควบคุมตัวแปรที่สำคัญ ให้อยู่ในช่วงมาตรฐานใหม่
ระบบการบริหารแบบลีน (Lean Management System)
ปรัชญาในการผลิตที่ถือว่าความสูญเปล่า (Wastes) เป็นตัวการที่ทำให้เวลาที่ใช้ในการ
ผลิตยาวนานขึ้น
การผลิตแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท
กิจกรรมที่เพิ่มคุณค่า (Value-Added Activities หรือ VA) คือกิจกรรมใดๆก็ตามที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงรูปร่างของวัตถุดิบ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้า
กิจกรรมที่ไม่เพิ่มคุณค่า(Non-Value Added Activities หรือ NVA) คือกิจกรรมใดๆที่ใช้ทรัพยากร เช่น เครื่องจักร เวลา พนักงานแต่ไม่ได้มีส่วนในการสร้างความพึงพอใจให้ลูกค้าซึ่งบางครั้งจะเรียกกิจกรรมเหล่านี้ว่า “ความสูญเปล่า” เราสามารถแบ่งกิจกรรมที่สูญเปล่าได้เป็น 2 ประเภท
กิจกรรมที่ไม่เพิ่มคุณค่า แต่จำเป็นต้องทำกิจกรรมเหล่านี้ไม่สามารถกำจัดทิ้งได้ทันที แต่ต้องลดให้เหลือเท่าที่จำเป็น
กิจกรรมที่ไม่เพิ่มคุณค่าและไม่มีความจำเป็นต้องทำเป็นกิจกรรมที่
สามารถกำจัดทิ้งได้ทันที
หลักการ 4ศูนย์
ของเสียเป็นศูนย์ (Zero defect)
การรอคอยเป็นศูนย์ (Zero delay)
วัสดุคงคลังเป็นศูนย์ (Zero inventory)
อุบัติเหตุเป็นศูนย์ (Zero accident)
องค์กรแห่งการเรียนรู้ (Learning organization : LO)
องค์กรที่มีทักษะ มีความสามารถในการแสวงหา การสร้างสรรค์ การถ่ายทอดความรู้ และทำความเข้าใจกับความรู้ใหม่ได้อย่างลึกซึ้ง (Insight) จนสามารถนำความรู้มาปรับปรุงพฤติกรรมของคนในองค์กร
Peter Senge เป็นผู้ที่สร้างความเข้าใจและเผยแพร่จนเป็นที่ยอมรับและถือเป็นแนวปฏิบัติคือ “วินัย 5 ประการในการสร้างองค์กรแห่งการเรียนรู้”
Personal Mastery ความเป็นเซียนส่วนบุคคล ความเชี่ยวชาญระดับพิเศษของบุคคล
Mental Model การยึดติดในใจ อคติ ความฝังใจ
Share vision ฝันเดียวกัน
Team learning การเรียนรู้เป็นทีม กระบวนการเรียนรู้ร่วมกันของสมาชิก
System thinking ระบบการคิดของคนในองค์กร การคิดอย่างเป็นระบบ
Play and Learn = เพลิน
การบริหารจัดการความรู้ (Knowledge Management : KM)
การบริหารจัดการเพื่อให้คนที่ต้องการใช้ความรู้ ได้รับความรู้ที่ต้องการในเวลาที่ต้องการ เพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่ต้องการ นับเป็นทรัพย์สินที่สำคัญขององค์กรธุรกิจ
ความรู้สามารถแบ่งเป็น 2 ประเภท
Tacit Knowledge ทักษะจากประสบการณ์ไม่สามารถบรรยายเป็นถ้อยคำ หรือสูตรซ่อนเร้น
Explicit Knowledge บรรยาย/ถ่ายทอดเป็นทฤษฎี การแก้ไขปัญหา คู่มือฐาน ข้อมูลทุกคนสามารถเข้าถึงได้
เป็นเครื่องมือหนึ่งที่ใช้ในการบริหาร เป็นการเสพความรู้ ย่อยความรู้ เลือกความรู้ที่มีประโยชน์ มีคุณธรรม ต่อยอด ความรู้ สร้างองค์ความรู้ใหม่ ถ่ายทอด รักษาความรู้ได้
การบริหารการเปลี่ยนแปลง (Change management)
การจัดการณ์กับเหตุการณ์ สถานการณ์ หรือลักษณะที่ต่างไปจากเดิมให้ดีขึ้นเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้น
ขั้นตอน
การวางแผนการเปลี่ยนแปลง (Planning for Change)
การนำแผนการเปลี่ยนแปลงไปสู่การปฏิบัติ (Implementing Change)
การติดตามประเมินผลและรักษาผลการเปลี่ยนแปลง (Evaluating and Maintaining Change)
การพัฒนาคุณภาพการบริหารจัดการภาครัฐ (Public Sector Management Quality Award
:PMQA)
“เกณฑ์คุณภาพการบริหารจัดการภาครัฐ” เน้นผลงาน ปรับการบริหารงานให้เป็นธรรม โปร่งใส ตรวจสอบได้
PMQA มีจุดมุ่งเน้นที่สำคัญ 6 ประการ
การนำองค์กรอย่างมีวิสัยทัศน์
มีความรับผิดชอบต่อสังคม ให้ความสำคัญกับประชาชนและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
ปรับปรุงระบบบริหารจัดการให้มีความยืดหยุ่นคล่องตัว
พัฒนาการบริหารคนและการพัฒนาคน มีความคิดริเริ่มและเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
ตัดสินใจโดยอาศัยข้อมูลสารสนเทศ
ทำงานโดยมุ่งผลลัพธ์เป็นสำคัญ (ประโยชน์สุขของประชาชน)
การบริหารมุ่งผลสัมฤทธิ์ (RESULT BASED MANAGEMENT - RBM )
มุ่งเน้นผลการปฏิบัติงานหรือผลสัมฤทธิ์เป็นหลัก เช่น การทำงานนอกเวลาได้ดีได้โบนัสเพิ่ม
วิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ ( Best practice)
วิธีการปฏิบัติที่ทำให้องค์กรประสบความสำเร็จ หรือการปฏิบัติที่ทำให้องค์กรสู่ความเป็นเลิศ โดยมีแนวปฏิบัติที่เป็นเลิศอย่างเห็นได้ชัด ทำให้ผลการดำเนินงานเป็นเลิศ ได้รับการยอมรับ เชื่อถือได้
เบ็นซ์มาร์คกิ้ง ( Benchmarking )
กระบวนการแลกเปลี่ยนความรู้ แลกเปลี่ยนประสบการณ์ และแลกเปลี่ยนวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ นำมาพัฒนาต่อยอดให้ดีขึ้น แต่ไม่ใช่การcopy
เป็นเส้นทางลัดสู่ความเป็น
เลิศอย่างก้าวกระโดด
ข้อดี : ช่วยประหยัดเวลาและลดการดำเนินงานแบบลองผิดลองถูก
นางสาวธัญญามาศ สร้อยระย้า เลขที่ 34 (603101034)