Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 8 การประเมินภาวะสุขภาพ การดูแลช่วยเหลือมารดาและทารก ในระยะที่ 2, 3…

- - - - ในการทำคลอดศีรษะ ศีรษะทารกจะผ่านช่องคลอดออกมาโดยมีการเงยของศีรษะทารก (extension) ตามกลไกการคลอด ขณะที่ผู้คลอดเบ่งจนเห็นศีรษะทารกโผล่ออกมาที่ช่องคลอด ผู้ทำคลอดใช้นิ้วมือซ้าย (ข้างที่ไม่ถนัด) 3 นิ้ว คือ นิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนางหรือหัวแม่มือ นิ้วชี้และนิ้วกลางกดที่ศีรษะทารกบริเวณท้ายทอย เพื่อป้องกันไม่ให้ศีรษะเงยเร็วเกินไป ระมัดระวังไม่กดแรงมากจนทำให้ศีรษะทารกเงยไม่ได้ จนกระทั่งศีรษะทารกมีการเคลื่อนต่ำลงมาจนกว่าบริเวณใต้ท้ายทอยยันอยู่ใต้ขอบล่างของกระดูกหัวหน่าว
      - สามารถทราบได้จาก
        
        Parietal eminences ทั้งสองข้างผ่านพ้นปากช่องคลอดมาแล้ว เมื่อมดลูกคลายตัว ศีรษะทารกจะไม่ผลุบกลับเข้าไปในช่องคลอด เรียกว่า Crowning
        
        มือซ้ายที่กดศีรษะทารกทางด้านหน้าของช่องคลอดที่บริเวณท้ายทอยของทารก คลำได้ ส่วนท้ายทอยออกมาพ้นใต้ของล่างของกระดูกหัวหน่าว คือ ปุ่ม occipital protuberance ผ่านพ้นออกมาแล้วอย่างน้อย 2-3 เซนติเมตร
      - ระยะนี้ส่วนกว้างที่สุดของศีรษะทารกกำลังคลอดออกมาแล้ว ผู้คลอดจะรู้สึกเจ็บปวดมากเหมือนฝีเย็บฉีกขาดออกจากกัน จึงอยากเบ่งให้ศีรษะพ้นออกไปโดยเร็ว ผู้ทำคลอดต้องป้องกันไม่ให้ศีรษะของทารกคลอดเร็วเกินไป โดยให้ผู้คลอดหยุดเบ่งและพยายามให้หายใจทางปาก ขณะเดียวกันก็ป้องกันการฉีกขาดบริเวณปากช่องคลอด (safe perineum) ด้วยมือข้างขวา (ข้างที่ถนัด) เพื่อให้ศีรษะทารกคลอดช้า ๆ
    - - การทำคลอดไหล่หน้า
        
        ผู้ทำคลอดใช้มือจับขมับโดยเอามือประกบข้างบน (มือซ้าย) และข้างล่าง (มือขวา) ให้อยู่ระหว่างอุ้งมือทั้งสองข้างแล้วค่อยๆ โน้มศีรษะทารกลงมาข้างล่างตามแนวทิศทางของช่องเชิงกรานส่วนบน เมื่อเห็นไหล่หน้าจนถึงซอกรักแร้ ควรทำด้วยความนุ่มนวลและเวลาดึงให้โน้มลงตามแนวทิศทางของทางคลอดจริงๆ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิด congenital torticollis
      - การทำคลอดไหล่หลัง
        
        โดยจับศีรษะทารกให้อยู่ระหว่างอุ้งมือทั้งสองข้างเช่นเดียวกับการทำคลอดไหล่หน้า แล้วยกศีรษะทารกขึ้นในทิศทางประมาณ 45 องศากับแนวดิ่ง ห้ามสอดนิ้วเข้าไปดึงรักแร้หรือใต้คางทารก เพราะจะทำอันตรายต่อกลุ่มประสาทที่ไปเลี้ยงบริเวณใต้แขน ทำให้ทารกที่เกิดออกมามี Erb- Duchenne Paralysis (อัมพาตของประสาทกล้ามเนื้อแขนส่วนบน)ขณะเดียวกันจะต้องดูบริเวณฝีเย็บด้วยจนกระทั่งแขนทั้งสองคลอดออกมาแล้วจึงหยุดดึงทารก
    - - ดึงตัวทารกออกมาช้าๆ เพื่อให้มดลูกปรับขนาดได้ตามธรรมชาติ เพราะถ้าดึงออกเร็วเกินไปจะทำให้ความดันในโพรงมดลูกลดลงอย่างรวดเร็ว มีผลทำให้เกิดการเกร็ง เกิดภาวะปากมดลูกหดรัดตัว (cervical cramp) ทำให้เกิดภาวะรกค้างได้ เมื่อทารกคลอดหมดทั้งตัวแล้วให้ดูเวลาทารกคลอด และวางทารกลงบนผ้า sterile โดยวางทารกให้ตะแคงหันหลังเข้าหาปากช่องคลอดของมารดาและจัดให้สายสะดือวางพาดอยู่บนลำตัว เพื่อป้องกันไม่ให้มือและแขน ขา ของทารกไปContaminate บริเวณ anus และเป็นการป้องกันการสำลักจากเมือกต่างๆ ที่อยู่ในปากและจมูกของทารก หลังจากนั้นต้อง clear air way และกระตุ้นทารก จนกว่าทารกจะร้องและหายใจเองได้ดี แล้วประเมิน Apgar score เพื่อให้การพยาบาลทารกได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
  - - - ปูผ้ารองก้น จับมุมผ้า และคลี่ผ้าออกให้ความยาวของผ้าคลี่ลงด้านล่าง จับผ้าตลบให้ชายผ้าปิดมือทั้ง 2 ข้าง ให้ผู้คลอดยกก้นขึ้น และสอดผ้าเข้าใต้ก้นผู้คลอด
      - สวมถุงเท้าหรือปลอกขา โดยสวมขาข้างที่ใกล้ตัวผู้ทำคลอดก่อน โดยสอดมือทั้ง 2 เข้าไปใต้ชายผ้าที่พับตลบไว้ วางปลายถุงเท้าไว้บนข้อพับแขนข้างใดข้างหนึ่งเพื่อป้องกันการ contaminate ให้ผู้คลอดยกเท้าขึ้น กระดกปลายเท้าลงผู้ทำคลอดสวมถุงเท้าเข้าไปจนถึงโคนขาแล้วให้ผู้คลอดชันเข่าไว้ หลังจากนั้นสวมถุงเท้าด้านไกลตัวโดยวิธีเดียวกัน
      - ปูผ้าให้ผู้คลอดโดยผืนที่ 1 ปูหน้าท้องโดยจับผ้าที่สันทบบนสุดกับล่างสุดแล้วยกผ้า คลี่ออกจะได้เป็นผ้าครึ่งผืน ปูให้สันทบอยู่ด้านบน
- - - - Lateral episiotomy เป็นการตัดจาก posterior fourchette ไปทางด้านข้าง ขนานกับแนวราบ ไม่ควรตัดเฉียงขึ้นไปมาก เพื่อหลีกเลี่ยงการตัด Bartholin’s gland วิธีนี้ไม่นิยมทำ เนื่องจากเสียเลือดมาก แผลหายช้า หลังจากแผลหายแล้วรูปร่างของช่องคลอดมักผิดปกติ และอาจตัดโคนท่อ Bartholin’s gland
      - Median episiotomy เป็นการตัดจาก posterior fourchette ลงไปตามแนวดิ่งและควรหยุดห่างจากกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนักอย่างน้อย 1 เซนติเมตร เป็นวิธีที่นิยมทำ เนื่องจากเสียเลือดน้อย การเย็บซ่อมแซมทำได้ง่าย และไม่รู้สึกเจ็บปวดที่บาดแผลภายหลังคลอดเท่ากับแบบ Medio-Lateral แต่มีโอกาสฉีกขาดลุกลามไปถึง rectum ได้มากกว่าแบบ Medio-Lateral episiotomy
      - Medio - Lateral episiotomy เป็นการตัดจากจุด posterior fourchette ลงไป โดยทำมุมกับแนวดิ่ง 45 องศา เป็นวิธีที่นิยมทำอีกวิธีหนึ่ง เนื่องจากมีโอกาสฉีกขาดลุกลามไปถึง rectum ได้น้อยกว่าแบบ median แต่การเย็บซ่อมแซมยากกว่า median
    - - ลดอันตรายต่อสมองทารก จากการที่ศีรษะทารกถูกกดกับบริเวณปากช่องคลอดนาน ๆ
      - ป้องกันการฉีกขาดของ Perineal body, External anal sphincter และผนังของ rectum
      - ป้องกันการฉีกขาดหรือการยืดหย่อนของ Pelvic floor
      - สะดวกแก่การซ่อมแซมฝีเย็บ จะทำให้ขอบแผลเรียบ ง่ายต่อการเย็บ แผลหายเร็ว
  - - - Interrupted simple suture คือ การเย็บแผลทั้งสองข้างให้มาบรรจบกันตรงกลางแล้วผูกปม การเย็บควรใช้เข็มตักให้ห่างจากขอบแผลประมาณ 1 เซนติเมตร และลึกลงข้างใต้แผลประมาณ 1 เซนติเมตร หรือมากกว่า แล้วแต่ความลึกของแผล เพื่อป้องกันไม่ให้เหลือช่องว่างใต้แผล การเย็บวิธีนี้ทำได้ง่ายและเร็ว ใช้เย็บเยื่อบุผนังช่องคลอด กล้ามเนื้อของช่องคลอดและฝีเย็บ
      - Horizontal figure-of-eight suture (การเย็บรูปเลข 8 ) ใช้เย็บจุดเลือดออก เย็บ rectus sheath และแผลอื่น ๆ แทนการเย็บแบบที่ 1 ได้
      - Continuous non-locking ใช้ไหมเส้นเดียวเย็บตลอดความยาวของแผลแล้วจึงผูกปม วิธีนี้ทำได้ง่าย ใช้เย็บเนื้อเยื่อที่ไม่ต้องการแรงยึดมากนัก เช่น เนื้อเยื่อและไขมันใต้ผิวหนัง เป็นต้น
      - Continuous lock วิธีเย็บคล้ายกับแบบ simple suture แต่ใช้ไหมเส้นเดียวกันเย็บตลอดความยาวของแผล ใช้เย็บในรายที่ต้องการให้ส่วนที่เย็บตึงมากกว่าวิธีที่ 3 เป็นการช่วยให้เลือดหยุด ใช้เย็บเยื่อบุผนังช่องคลอด กล้ามเนื้อของช่องคลอดและฝีเย็บ
      - Subcuticular stitch ใช้เย็บชั้นใต้ผิวหนัง เริ่มต้นจากมุมแผล แล้วใช้เข็มแทงใต้ผิวหนังเข้าไปห่างจากขอบอย่างน้อย 0.3 เซนติเมตร เข้าและออกในขอบแผลทั้งสองข้างที่ระดับเดียวกันจนถึงมุมแผลอีกข้างจึงผูกปม การเย็บวิธีนี้มีข้อดี คือ แผลเล็ก เรียบ สวยงาม แต่มีข้อเสีย คือ ถ้าแผลไม่ตื้นพอจะทำให้มีช่องว่างใต้ผิวหนังมาก อาจเกิดก้อนเลือดคั่งข้างในและแผลไม่ติด
    - - First degree tear เป็นการฉีกขาดที่บริเวณ fourchette ผิวหนังด้านหน้าของเยื่อบุช่องคลอดเท่านั้น
      - Second degree tear เป็นการฉีกขาดตั้งแต่ผิวหนังด้านหน้าของเยื่อบุช่องคลอดลึกลงไปถึงกล้ามเนื้อ perineal body แต่ไม่ถึงกล้ามเนื้อรอบรูทวารหนัก จะมีการฉีกขาดของช่องคลอดทั้งสองข้างมองเห็นเป็นรูปสามเหลี่ยม
      - Trird degree tear เป็นการฉีกขาดตั้งแต่ผิวหนังด้านหน้าของเยื่อบุช่องคลอดลงไปถึงกล้ามเนื้อ perineal body และลึกลงไปถึงกล้ามเนื้อรอบรูทวารหนัก
      - Fourth degree tear เป็นการฉีกขาดตั้งแต่ผิวหนังด้านหน้าของเยื่อบุช่องคลอด กล้ามเนื้อ perineal body กล้ามเนื้อรอบรูทวารหนักและลงไปจนถึงผนังด้านหน้าของทวารหนัก
- - - - สีผิว (Appearance: A) เป็นการประเมินสีผิว เยื่อบุปาก ริมฝีปาก และสีที่ฝ่ามือฝ่าเท้า โดยภายหลังคลอดถ้าสีผิวของทารกมีสีชมพูตลอดทั้งตัว ให้ 2 คะแนน ถ้าสีชมพูแต่เฉพาะลำตัว ปลายมือ ปลายเท้าเป็นสีเขียว ให้ 1 คะแนน ถ้าเขียวคล้ำ ซีดตลอดตัวให้ 0 คะแนน
      - ชีพจร หรืออัตราการเต้นของหัวใจ (Pulse or heart rate: P) เป็นการประเมินโดยคลำสายสะดือ หรือฟังเสียงหัวใจโดยการนับจำนวนครั้งต่อนาที ถ้าอัตราการเต้นของหัวใจมากกว่า 100 ครั้ง/นาที ให้ 2 คะแนน ต่ำกว่า 100 ครั้ง/นาที ให้ 1 คะแนน หากหัวใจไม่เต้นเลยให้ 0 คะแนน
      - ปฏิกิริยาตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้น (Grimace or reflex irritability: G) เป็นการตอบสนองต่อการได้รับสิ่งกระตุ้นของทารกแรกเกิด เช่น การตอบสนองต่อการดูดสิ่งคัดหลั่งในปากและจมูก หรือการตบที่ฝ่าเท้า โดยสังเกตจากสีหน้า การไอ จาม การร้องของทารก ถ้าทารกร้องเสียงดังให้ 2 คะแนน ถ้าแสยะหน้าหรือขมวดคิ้วให้ 1 คะแนน ไม่มีการตอบสนองเลยให้ 0 คะแนน
      - ความตึงตัวของกล้ามเนื้อ (Activity or muscle tone : A) เป็นการประเมินจากการเคลื่อนไหว หรือแรงต้านจากการเคลื่อนไหวของแขนหรือขาทารก ถ้ามีการเคลื่อนไหวดี งอแขนขาได้เต็มที่ ให้ 2 คะแนน งอแขนขาได้เล็กน้อย ให้ 1 คะแนน ไม่มีการตอบสนองเลยให้ 0 คะแนน
      - การหายใจ (Respiration: R) เป็นการประเมินจากการสังเกตการเคลื่อนไหวของทรวงอกว่าช้าหรือเร็วเท่าใด สม่ำเสมอหรือไม่ ถ้าหายใจดีให้ 2 คะแนน หายใจไม่สม่ำเสมอให้ 1 คะแนน ไม่หายใจเลยให้ 0 คะแนน
- - - - รกลอกตัวได้โดยอาศัยการหดรัดตัว (Contraction) และคลายตัว (Retraction) เป็นระยะๆ ของกล้ามเนื้อมดลูกส่วนบน ภายหลังทารกคลอดออกมา ทำให้ผนังมดลูกหนาขึ้นและโพรงมดลูกจะมีขนาดเล็กลงมาก ในขณะที่รกยังมีขนาดเท่าเดิมทำให้เกิดความไม่สมดุลระหว่างพื้นที่ของรก และพื้นที่ของผนังมดลูก เป็นผลให้เกิดการดึงรั้งและฉีกขาดของหลอดเลือดที่ผนังมดลูกบริเวณที่รกเกาะ เลือดจะไหลซึมอยู่ข้างหลังรก เรียกว่า Retroplacental bleeding
      - การลอกตัวของรกส่วนใหญ่จะเริ่มต้นตรงกลางรกแต่มีบางรายที่อาจลอกที่ริมล่างของรก
      - การลอกตัวนั้นเกิดที่ชั้น Spongiosa และ Decidua
    - - Schultze’s method
        
        พบประมาณ 70% ของการลอกตัวทั้งหมด
        
        การลอกตัวของรกจะเกิดขึ้นตรงกลางของรก ทำให้มีเลือดออกอยู่ด้านหลังรก (Retroplacental bleeding) จึงทำให้ไม่มีเลือดออกมาให้เห็นทางช่องคลอด (Vulva sign) ซึ่งมีการลอกตัวได้สมบูรณ์เร็วขึ้นลักษณะที่เห็นขณะรกคลอด จะเห็นรกด้านทารก (Fetal surface) ออกมาให้เห็นทางช่องคลอด และเยื่อหุ้มทารก (Amnion) จะเคลื่อนตามออกมาลักษณะคล้ายร่มชูชีพ การลอกตัวแบบนี้มักมองไม่เห็นรกทางด้านมารดา (Maternal surface)
      - Matthews duncan’s method
        
        การลอกตัวของรกจะเกิดขึ้นโดยเริ่มที่บริเวณริมรกก่อนส่วนอื่น และเลือดที่เกิดจากการฉีกขาดของผนังมดลูกจะไหลซึมออกมาภายนอก (Vulva sign) ในระหว่างที่การลอกตัวยังไม่สมบูรณ์ การลอกตัวชนิดนี้ไม่มีเลือดฝังอยู่ที่หลังรกที่จะช่วยในการลอกตัวของรก
        
        พบประมาณ 30% ของการลอกตัวทั้งหมด
    - - เมื่อรกลอกตัวและคลอดออกมาแล้ว จะมีแผลเกิดขึ้นที่ผนังมดลูก ซึ่งเป็นบริเวณที่รกเคยเกาะอยู่เรียก Placental site จึงมีเลือดออกจากรอยแผลนี้ ธรรมชาติมีกลไกที่ป้องกันไม่ให้มีการตกเลือดหลังคลอด คือ มีการหดรัดตัวและคลายตัวของใยกล้ามเนื้อมดลูก (มี Contraction และ Retraction) เป็นการผูกรัดเส้นเลือดตามธรรมชาติ “Living ligatures” โดยที่การหดรัดตัวเป็นการบีบเส้นเลือดที่แทรกอยู่ระหว่างกล้ามเนื้อให้ตีบตัวทำให้เลือดหยุด
    - - Uterine sign
        
        มดลูกมีการหดตัวแข็งขนาดเล็กลง มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างจากแบนเป็นกลม (Globular shape) และลอยตัวสูงขึ้นเหนือระดับสะดือประมาณ 1-2 เซนติเมตร อาจเอียงไปทางด้านขวาของผู้คลอด เพราะด้านซ้ายจะมีลำไส้ใหญ่อยู่ (Sigmoid colon) หน้าท้องจะแบ่งออกเป็น 2 ตอน โดยตอนบนกลมเป็นมดลูกส่วนตอนล่างจะเป็นรกที่อยู่ในมดลูกส่วนล่าง หรือปากช่องคลอดส่วนบน
      - Vulva sign
        
        หลังคลอดทารก จะเห็นเลือดออกทางช่องคลอด ประมาณ 50 cc แสดงว่ารกมีการลอกตัวแบบ Duncan’s method แต่ถ้ารกลอกตัวแบบ Schultze ’s method มักจะไม่มีเลือดออกมาให้เห็น
      - Cord sign
        
        เมื่อรกมีการลอกตัว สายสะดือจะเหี่ยว ไม่เป่ง เกลียวคลาย และมีการเคลื่อนต่ำ ของสายสะดือต่ำลงจากตำแหน่งเดิม 8-10 เซนติเมตร
  - - - โดยให้มารดาเบ่ง (bearing down effort) โดยอาศัยแรงเบ่งของมารดา ซึ่งแรงเบ่งจะช่วยทำให้ความดันภายในช่องท้องเพิ่มมากขึ้น จะช่วยดันให้รกเคลื่อนต่ำลงมาจนคลอดได้เอง วิธีนี้นิยมปฏิบัติกัน เพราะเป็นวิธีที่ปลอดภัยไม่ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนของมดลูกปลิ้น
    - - Medified crede Maneuver หลักการ คือ อาศัยมดลูกส่วนบนที่หดตัวแข็ง ดันเอารกซึ่งอยู่ในส่วนล่างของทางคลอดออกมา
      - Brandt-Andrews Maneuver หลักการ คือ ใช้มือกดไล่รกออกมาโดยตรง
      - Controlled cord traction เป็นการดึงสายสะดือเพื่อให้รกคลอดออกมา วิธีนี้มีอันตรายคือทำให้มดลูกปลิ้นได้ง่าย การช่วยคลอดรกแบบนี้ต้องทำเมื่อรกลอกตัวสมบูรณ์แล้ว และเคลื่อนลงมาในส่วนล่างของมดลูกแล้ว
  - - - โดยจับสายสะดือยกขึ้น ให้รกและเยื่อหุ้มทารกถ่วงลงล่าง ดูรอยขาดและสัดส่วนของเยื่อหุ้มทารกว่าสมดุลกับขนาดของทารกหรือขาดหายไป จากนั้นตรวจเนื้อรกว่าครบหรือไม่ มีรกน้อยหรือไม่ ถ้ามีขาดหายสงสัยว่ารกหรือเยื่อหุ้มทารกตกค้างภายในโพรงมดลูก รายงานแพทย์เพื่อตรวจรักษา ถ้าพบว่าครบรีบคลึงมดลูกให้แข็งตัวและดันยอดมดลูกลงมาเพื่อไล่ก้อนเลือดที่อยู่ในโพรงมดลูก ช่วยให้มดลูกว่างและหดรัดตัวดี ถ้าพบว่ามดลูกหดรัดตัวไม่ดี รายงานแพทย์เพื่อตรวจรักษา ช่วยคลึงมดลูกเป็นระยะหรือวางกระเป๋าน้ำแข็งที่มดลูกจะช่วยให้มดลูกหดรัดตัวดี ป้องกันการตกเลือดหลังคลอด
    - - การเกาะของสายสะดือบนรก (Chorionic plate)
        
        Central insertion สายสะดือเกาะอยู่ตรงกลาง Chorionic plate
        
        Lateral insertion สายสะดือเกาะค่อนไปข้างใดข้างหนึ่งบน Chorionic plate
        
        Marginal insertion สายสะดือเกาะติดที่ริมขอบรก เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า Battledore placenta
        
        Membranous insertion สายสะดือติดอยู่บนเยื่อหุ้มทารกชั้น Chorion
      - การตรวจรกด้านทารก (Chorionic plate)
        
        ตรวจการกระจายเส้นเลือดจากสายสะดือ เส้นเลือดที่ต่อจากสาย สะดือจะแผ่กระจายออกเป็นรัศมีโดยรอบ Chorionic plate โดยจะสิ้นสุดก่อนถึงขอบรกประมาณ 1 cm.
      - การตรวจเยื่อหุ้มทารก
        
        ชั้น Chorion เป็นเยื่อชนิดนอกที่ติดกับผนังมดลูก มีลักษณะหนา ไม่ใส ไม่เรียบ เพราะมีชั้นของ Decidua capsularis และ Decidua vera ลอกติดมาด้วย เยื่อหุ้มทารกชั้นนี้ฉีกขาดง่าย ซึ่งอาจหลุดค้างอยู่ในโพรงมดลูก
        
        ชั้น Amnion เป็นเยื่อหุ้มทารกชั้นในที่หุ้มตัวทารก สายสะดือ และน้ำคร่ำไว้ ติดอยู่กับรกทางด้านทารกหรือด้าน Chorionic plate ลักษณะเป็นมัน มีสีขาวขุ่น และเหนียวมาก แต่บางและใสกว่าชั้น Chorion มาก มักไม่มีการฉีกขาด หลุดค้างอยู่ในมดลูก เพราะไม่ติดกับผนังมดลูก
      - การตรวจด้านแม่ (Basal plate)
        
        Cotyledon มีลักษณะเป็นก้อนๆ สีแดงเข้มเหมือนสีลิ้นจี่ มีจำนวนประมาณ 15-20 ก้อน
        
        เวลาตรวจต้องดูว่า Cotyledon ออกมาครบหรือไม่ ถ้า Cotyledon ขาดหายไป พื้นที่บริเวณนั้น จะมีลักษณะขรุขระไม่เป็นมัน มีสีคล้ำกว่าส่วนอื่นๆ และอาจจะมีเลือดซึมออกมาเรื่อยๆ
        
        ต้องตรวจหาว่าตกค้างอยู่ในโพรงมดลูกหรือไม่ ถ้ามีค้างอยู่ต้องเอาออกให้หมด เพราะจะทำให้ผู้คลอดมีโอกาสตกเลือดหลังคลอดได้มาก
    - - Placenta velamentosa
        
        เป็นรกผิดปกติที่มีสายสะดือเกาะอยู่บนเยื่อหุ้มทารกชั้นนอกและมีแขนงของเส้นเลือดที่ออกจากสายสะดือทอดต่อไปถึง chorionic plate เรียกว่า insertion velamentosa
      - Placenta succenturiata
        
        การมีรกที่มีรกน้อย (accessory placenta) ร่วมอยู่ในเยื่อหุ้มทารกเดียวกัน โดยรกน้อยกับรกใหญ่จะแยกออกจากกันโดยเด็ดขาด แต่จะมีเส้นเลือดเชื่อมระหว่างรกน้อยกับรกใหญ่
      - Placenta spurium
        
        การมีรกน้อยร่วมด้วย ซึ่งจะแยกออกจากตัวรกโดยเด็ดขาด แต่ไม่มีเส้นเลือดติดต่อระหว่างรกใหญ่และรกน้อย
      - Placenta membranacea
        
        รกที่มีขนาดใหญ่และบางกว่าปกติ ทำให้การลอกตัวของรกเป็นไปได้ไม่ดีหรือลอกตัวไม่ได้ และมักมีการค้างของรก เสี่ยงต่อการตกเลือดภายหลังคลอด
      - Placenta circumvallata
        
        รกที่มีขนาดเล็กกว่าปกติและอยู่ภายในวงล้อมของ closing ring of wrinkle waldeyer รกชนิดนี้ทำให้เกิดการแท้ง คลอดก่อนกำหนด ทารกมีน้ำหนักตัวน้อย
      - Placenta bipartite
        
        การมีรกที่สมบูรณ์ทั้งสองส่วน แต่มีการแยกจากกันโดยสิ้นเชิง รกแต่ละส่วนจะมีเส้นเลือดจากสายสะดือแยกออกจากกันแล้วทอดไปสู่รกทั้งสองในระยะสั้นๆ