Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

UGLJIKOHIDRATI - Coggle Diagram

- - - - u molekuli nalazi se jedna adehidna skupina i još pet hidroksilnih skupina.
      - čvrsta kristalna bijela tvar, slatkog okusa i topljiva je u vodi
      - izvor energije za organizam
      - nalazi se u voću, nektaru cvijeća, medu i u krvi sisavaca
    - - bijela čvrsta tvar, topljiva u vodi
      - ima jednu funkcijsku skupinu ketona i pet hidroksilnih skupina
      - molekulska formula fruktoze također je C6H12O6 , kao i kod glukoze, ali postoji razlika u strukturi molekule. Zato su glukoza i fruktoza strukturni izomeri
      - bolja topljivost u vodi od glukoze
        
        Osobina bolje topljivosti fruktoze u vodi koristi se u proizvodnji čokolade i smeđeg šećera
      - nalazi se u voću i medu, stoga se još naziva voćni šećer
      - koristi se u izradi niskokaloričnih prehrambenih namirnica
- - - - NASTAJANJE: glukoza + galaktoza
      - za hidrolizu laktoze na sastavne monosaharide, u probavnom sustavu organizam treba imati enzim laktazu
        
        ako taj enzim nedostaje, konzumiranje mlijeka i mliječnih proizvoda osobi može stvarati probavne poteškoće
      - pripada reducirajućim šećerima
      - laktoza ili mliječni šećer u sastavu je mlijeka sisavaca
    - - NASTAJANJE: spajanje dviju molekula glukoze
      - stvara se kod proklijalog ječma u procesu razgradnje škroba
      - koristi se u proizvodnji piva
      - pripada reducirajućim šećerima
    - - NASTAJANJE: glukoza + fruktoza
      - ima visoku energijsku vrijednost, stoga je važan izvor energije za organizam
        
        zbog strukture svoje molekule saharoza nije reducirajući šećer
      - pri sobnoj temperaturi bijela kristalna čvrsta tvar
        
        Topljiva je u vodi i ima nisko talište: 160 °C
        
        pri temperaturi višoj od 200 °C prelazi u gustu smeđu karamelu
      - tvornice za proizvodnju šećera nalaze u Osijeku, Virovitici i Županji
      - proizvodi se od šećerne repe ili šećerne trske i najviše se koristi se u prehrambenoj industriji
- - - - biljni polisaharid i služi kao izvor pričuvne energije
      - biljke ga stvaraju procesom fotosinteze
      - u stanicima biljaka molekule škroba oblikuju ŠKROBNA ZRNCA
      - velika količina glukoze se ne može odmah potrošiti u organizmu, stoga se višak skladišti u obliku POLISAHARIDA ŠKROBA
      - čvrsta je bijela tvar koja se u hladnoj vodi ne otapa, a u vrućoj vodi bubri
    - - razgranati polimer koji služi kao rezervni polisaharid u organizmu životinja
        
        nastaje u jetrima i mišićima.
      - od škroba se razlikuje po strukturi i broju molekula glukoze.
      - u slučaju nagle potrebe za energijom u stanici, enzimi mogu vrlo brzo glikogen razgraditi do glukoze
        
        razgradnjom glikogena upravljaju hormoni adrenalin i glukagon
    - - velika čvrstoća celuloze potječe od dodatnih poprečnih veza između pojedinih lančanih molekula celuloze
      - čvrsta tvar bijele boje
      - makromolekula celuloze ima oko 10 000 međusobno povezanih molekula glukoze
      - od škroba i glikogena se razlikuje po strukturi i svojstvima
      - netopljiva u vodi
      - otporna na kiseline i lužine
      - nema okusa ni mirisa
      - od celuloze se rade npr. fotografski film, celofan, papir i razne tkanine
      - jedan je od najraširenijih organskih spojeve u prirodi
      - od nje su građene stanične stijenke biljaka - izvrsna zaštita i čvrstoća
      - ljudi je ne mogu koristiti kao izvor energije jer nemaju potrebnih enzima za razgradnju celuloze
        
        korisnost celuloze očituje se u vezanju štetnih tvari i njihova izlaženja iz organizma zajedno s neprobavljenim tvarima
      - TRINITROCELULOZA (TNC) - bezdimni barut - (C6H7(NO2)3O5)n
        
        inicijalni je i potisni eksploziv
        
        neosjetljiv na udarce
        
        osjetljiv na plamen
        
        jako brzo izgara
        
        pri izgaranju nastaju samo plinoviti produkti i nakratko se oslobađa svjetlost
        
        dobiva se nitriranjem celuloze
        
        koristi se u proizvodnji puščanih bojevnih metaka