Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

พยาน - Coggle Diagram

- - - - เกี่ยวกับประเด็นแห่งคดีหรือประเด้นข้อพิพาท เป็นไปตามข้ออ้าง ข้อเถียง ข้อต่อสู้ คำให้การหรือคำคู่ความ
        
        ได้ยื่นบัญชีระบุพยานตามม.88 + ส่งสำเนาพยานหลักฐานตามม.90 เว้นเเต่ศาลเห็นว่าไม่จำเป็นต้องยื่นเพื่อประโยชน์เเห่งความยุติธรรมในคดี ในกรณีของหลักฐานที่สำคัญเเละเกี่ยวข้องกับประเด็นเเห่งคดี สามารถตัดสินชี้ขาดเป็นข้อเเพ้ชนะของคดีได้ โดยไม่ทำให้เกิดความได้เปรียบหรือเสียเปรียบ
    - - ศาลสามารถมีดุลพินิจไม่รับฟัง
        
        ประวิงเวลาให้ชักช้าหรือฟุ่มเฟือย
        86 ว.2 ปวิพ
        
        ฟุ่มเฟือย มีหลักฐานมากพอที่จะรับฟังข้อเท็จจริงได้เเล้ว พยานหลักฐานที่ส่งมามากเกินความจำเป็น
        
        ประวิงให้ชักช้า ศาลเห็นว่าคู่ความประสงคืจะทำให้เกิดความล่าช้าในการพิจารณาคดี
        
        การพิจารณาเป็นหน้าที่ของศาล หากไม่เห็นด้วยก็ให้ศาลศาลจดไว้เเล้วค่อยใช้สิทธิอุทธรณ์ตาม ม.226 ปวิพ
        
        พยานหลักฐานที่ไม่เกี่ยวกับประเด็น
        
        ประเด็น ประเด็นข้อเท็จจริงที่ยังมีข้อโต้เถียงอยู่ หรือเป็นประเด็นข้อพิพาทซึ่งเป็นปัญหาข้อเท็จจริงเท่านั้น
        
        บทบัญญัติที่เกี่ยวข้อง 86 ว.2 87 118
        
        ลักษณะของพยานที่เกี่ยวข้องกับประเด็น
        
        พยานหลักฐานที่เเสดงถึงข้อเท็จจริงในประเด็นโดยตรง
        เเสดงให้เห็นถึงข้อเท็จจริงที่คู่ความโต้เถียงอันเป็นเหตุให้เกิดข้อพิพาท เมื่อพิจารณาถึงความสัมพันธุ์ระหว่างข้อเท็จจริงที่พิพาทเเละพยานหลักฐานว่าไม่มีความเเตกต่างกันมากนัก
        
        หากจำเลยปฏิเสธคำฟ้องของโจทก์โดยมีคำปฏิเสธมา ข้อเท็จจริงที่จำเลยอ้างเป็นเครื่องกำกับพยานหลักฐานที่จำเลยจำนำสืบได้ เเต่หากไม่ได้อ้างเหตุประกอบการปฏิเสธเเต่นำสืบพยานหลักฐาน พยานหลักฐานนนั้นต้องห้ามไม่ให้ศาลรับฟัง
        
        พยานหลักฐานซึ่งเเสดงถึงข้อเท็จจริงที่เกี่ยวพันกับประเด็น
        ข้อเท็จจริงซึ่งไม่ได้เกี่ยวกับเนื้อหาในประเด็นโดยตรง เเต่อาจชี้ให้เห็นได้ว่าข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นโดยตรงนั้นเกิดขึ้นจริงหรือไม่ ไม่ว่าโดยตรงหรือโดยปริยาย
        
        เป็นข้อเท็จจริงที่บุคคลทั่วไปเห็นว่าสามารถพิสูจน์ข้อเท็จจริงอีกอันหนึ่งซึ่งเป็นประเด้นโดยตรงได้
        
        ไม่จำเป็นต้องกล่าวในคำฟ้องหรือคำให้การเพราะถือเป็นรายละเอียด เช่น การนำสืบที่มาของหนี้
        
        พยานบอกเล่า (Hearsay)
        
        ความหมาย 95/1
        
        ข้อความหรือคำกล่าวซึ่งทำขึ้นนอกศาลที่กำลังพิจารณาคดีนี้อยู่ เช่น ในคดีเดียวกันเเต่คนละกระบวนการ ในศาลเดียวกันเเต่คนละคดี
        
        เป็นข้อความหรือคำกล่าวที่บุคคลทำหรือเเสดงออกเพื่อสื่อความหมาย
        
        ข้อความนั้นไม่ได้ถูกเสนอต่อศาล เเต่ถูกเเสดงขึ้นเพื่อพิสูจน์ว่าข้อเท็จจริงนั้นๆมีอยู่จริงเท่านั้น
        
        หลักห้ามรับฟังพยานบอกเล่า
        
        เหตุผล
        
        ทำให้ฝ่ายตรงข้ามไม่สามารถซักค้านผู้บอกเล่าได้ + การซักค้านตัวพยานก็ไม่มีประโยชน์เท่าไหร่
        
        เรื่องเล่าต่อๆกันมาอาจทำให้ข้อความคลาดเคลื่อน
        
        เป็นการรับฟังพยานที่ไม่ได้มีการสาบานตน ไม่น่าเชื่อถือ (ปวิพ 112 113)
        
        เป็นการทำให้คู่ความไม่เเสวงหาประจักษ์พยาน
        
        ไม่ใช่พยานที่ดีที่สุด
        
        เป็นการละเมิดสิทธฺของจำเลยที่จะได้เผชิญหน้ากับพยาน
        
        เเนวทางที่ศาลไทยตีความหลักห้ามรับฟังพยานหลักฐาน
        
        ศาลต้องไม่ยอมให้นำพยานเข้าสืบได้ตั้งเเต่ต้น + ศาลต้องสอบถามพยานว่าจะมาเบิกความในฐานะใด ในทางปฏิบัติทำไม่ได้เพราะยุ่งยาก
        
        ห้ามศาลนำพยานบอกเล่ามาประกอบการตัดสินใจเเละพิจารณาชั่งน้ำหนักพยาน ต้องพิจารณาเสมือนไม่มีพยานบอกเล่าปากนั้น
        
        ไม่ได้ห้ามรับฟังโดยเด็กขาด ศาลมีดุลพินิจรับฟังได้เพียงเเต่มีน้ำหนักน้อยกว่าประจักษ์พยาน (ฎ.5785/2540)
        
        95/1 ทำให้หลักในการรับฟังพยานบอกเล่าชัดเจนขึ้นเนื่องจากว่าศาลเป็นคนพิจารราว่าควรรับฟังพยานบอกเล่าหรือไ่ม่ หากมไ่มีเหตุผลสนับสนุนให้รับฟังศาลก็จะต้องปฏิเสธไม่รับฟังพยานบอกเล่านั้น
        
        ข้อยกเว้นของหลักห้ามรับฟังพยานบอกเล่า
        
        95(2) ตอนท้าย + 95/1 ว.2 ปวิพ
        
        การรับฟังข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ซึ่งเป็นพยานบอกเล่า
        
        กรณีที่พยานบอกเล่านั้นน่าเชื่อถือว่าจะพิสูจน์ความจริงได้
        
        ไม่สามารถนำประจักษ์พยานมาสืบในคดีได้ เเละมีเหตุสมควรที่จะรับฟังพยานบอกเล่า
        
        ทางปฏิบัติของศาล
        
        คำบอกเล่าที่เป็นคำรับของคู่ความฝ่ายตรงข้ามอันเป็นปรปักษ์ต่อประโยชน์ของผู้บอกเล่า ex A ฟ้องเรียกเงินคืนจาก B โดยอ้าง Cเป็นพยานบอกเล่า C บอกว่า B เคยเล่าให้ตัวเองฟังว่ากูเงินจาก A >> C เป็นพยานบอกเล่าที่รับฟังได้ เพราะไม่ทำให้ B เสียเปรียบเนื่องจาก B ยังสามารถชี้เเจงได้
        
        คำบอกเล่าของคนตาย ที่ได้บอกว่าใครทำร้ายหรือฆ่าตน มักนำมาใช้ในคดีอาญา
        
        ข้อความในเอกสารมหาชน* เอกสารมหาชน = ทำขึ้นโดยเจ้าพนักงานที่มีอำนาจทำหรือรับรองเอกสารนั้น + เป็นเรื่องที่พากพิงถึงประชาชนไม่ว่าทางใดทางหนึ่ง + ประชาชนสามารถตรวจสอบเเละอ้างอิงเอกสารได้** เช่นทะเบียนสมรส โฉนดที่ดิน
        
        ข้อเท็จจริงที่เล่าลือกันทั่วไป
        
        คำพิพากษาในเรื่องก่อน มีความผูกพันกับข้อเท็จจริงปัจจุบันได้ในบางกรณี ปวิพ 145 ปอ 46
        
        คำพยานในคดีก่อน เพราะเป็นพยานที่ได้เบิกความต่อหน้าศาลเเละได้มีการสาบานตนเเล้ว
        
        คำให้การของพยานในครั้งก่อน กรณีเป็นคดีเดียวกันเเต่ให้การไม่เหมือนกันในเเต่ละกระบวนการ ต้องเป็นการนำสืบเพื่อให้ศาลเชื่อว่าข้อเท็จได้เกิดขึ้นตามที่พยานบอกเล่าไว้ในครั้งก่อน หากเเค่นำสืบว่าให้การไม่เหมือนกัน ไม่ถือว่าเป็นพยานบอกเล่า
      - พยานหลักฐานที่ต้องห้ามไม่ให้รับฟัง โดยกฎหมาย
        
        พยานซึ่งไม่สามารถเข้าใจเเละตอบคำถามได้
        
        เป็นปัญหาข้อเท็จจริงที่ขึ้นอยุ่กับดุลพินิจของศาลโดยเเท้ หากศาลเห้นว่าไม่สามารถเข้าใจเเละตอบคำถามได้เเละไม่ต้องการให้นำสืบ ศาลจะต้องจดเหตุผลไว้เเล้วรวมเข้าสำนวนตามมาตรา 95
        
        เอกสารไม่ปิดอากรเเสตมป์
        
        การปิดอากรทำที่ต้นฉบับเท่านั้น ไม่รวมถึงสำเนาเอกสาร
        
        การฝ่าฝืนมีผลคือ ศาลไม่อาจรับฟังเป็นพยานหลักฐานได้ เเต่หากคดีนั้นไม่มีความจำเป้นต้องอ้างเอกสารนั้นเป็นพยาน ศาลก็สามารถพิพากษาได้โดยไม่ต้องคำนึงถึงเอกสารนั้น
        
        ไม่จำเป็นต้องขีดฆ่าในขณะที่มีการทำตราสาร เมื่อปิดเเละขีดฆ่าเเล้วในเวลาฟ้องคดีก็รับฟังเป็นพยานหลักฐานได้
        
        ต้องปิดให้ครบตามจำนวนที่กฎหมายกำหนด + มีการขีดฆ่าเเละลงวันที่ เเต่เเม้จะขีดฆ่าโดยไม่ได้ลงวันที่ศาลก็บอกว่าเป็นพยานหลักฐานที่รับฟังได้
        
        ต้องเป้นตราสารที่ระบุไว้ในบัญชีท้ายประมวลรัษฎากร
        
        ใช้บังคับเฉพาะคดีเเพ่งเท่านั้น
        
        การสืบพยานบุคคลแทนหรือแก้ไขพยานเอกสาร
        94 ปวิพ
        
        เนื้อหาสาระของข้อห้าม
        
        ห้ามนำพยานบุคคลมาสืบเเทนพยานเอกสารเมื่อไม่สามารถนำพยานเอกสารมาสืบได้ เเต่หากเป็นการสืบเพื่อยืนยันความจริงตามเอกสารสามารถทำได้
        
        ห้ามนำพยานบุคคลมาสืบข้ออ้างเมื่อได้นำเอดสารมาเเสดงเเล้วยังมีข้อความเพิ่มเติม ตัดทอน เเก้ไข หรือเปลี่ยนเเปลง กฎหมายต้องการให้เอกสารพิสูจน์ตัวของมันเอง
        
        กรณีที่ถือว่าไม่เข้าข้อห้ามตาม ม.94
        
        การนำสืบพยานบุคคลเพื่อเสดงที่มาเเห่งหนี้ตามเอกสาร (522/2505)
        
        การนำสืบพยานบุคคลเพื่อเเสดงถึงข้อตกลงระหว่างคู่กรณที่เกิดขึ้นภายหลัง ที่สามารถเเยกออกเป็นเอกเทศต่างหากจากนิติกรรมเดิมได้+ไมีมีกฎหมายบังคับให้ต้องนำพยานเอกสารมาเเสดง เช่น การตกลงเพิ่มข้อสัญญาว่าด้วยเบี้ยปรับหากมีการผิดสัญญา
        
        การนำสืบพยานบุคคลเพื่อเเสดงถึงฐานะของบุคคลที่ปรากฎอยู่ในเอกสาร เช่นการเป็นตัวการตัวเเทน (น.99)
        
        การนำสืบพยานบุคคลมาสืบอธิบายหรือขยายข้อความที่มีอยู่เเล้วในเอกสารให้ได้ความชัดเจนขึ้น
        
        ข้อยกเว้นของข้อห้าม 94 ว.2
        
        ต้นฉบับเอกสารไม่สามารนำมาได้เนื่องจากสูญหายหรือถูกทำลายโดยพฤติการณ์ที่ผู้อ้างไม่ต้องรับผิดตาม ม.93(2)
        นำพยานบุคคลหรือพยานวัตถึอื่นมาสืบเเทนได้หากศาลอนุญาต เป็นการสืบเเทนพยานเอกสารไม่ใช่การสืบเเก้ไข ไม่ต้องห้ามตาม ม.94
        
        การสืบทำลายเอกสาร ในกรณีที่เอกสารนั้น
        
        เป็นเอกสารปลอมทั้งฉบับ/บางส่วน
        
        ปลอม ทำขึ้นใหม่เพื่อให้ผู้อื่นหลงเชื่อว่าเป็นเอกสารเเท้จริง
        
        ปลอมโดยเเก้ไขเพิ่มเติมหรือตัดท้อนข้อความจริง
        
        ลงลายมือชื่อปลอมเเละประทับตราปลอมในเอกสารที่เขียนข้อความไว้เเล้ว
        
        กรอกข้อความลงในกระดาษที่มีลายมืชื่อบุคคลอื่น โดยไม่ได้รับความยินยอมของเจ้าของลายมือชื่อ
        
        การนำสืบว่าหนี้หรือสัญญานั้นไม่สมบูรณ์
        (การสืบหักล้าง)
        
        มูลหนี้ไม่อาจบังคับได้ตามกฎหมาย ex เรียกดอกเบี้ยเกินอัตราที่กฎหมายกำหนด
        
        มูลหนี้ไม่สมบูรณ์ ex ไม่ได้มีหนี้กันจริงๆ
        
        กระบวนการของการเกิดนิติกรรมนั้นยังไม่สมบูรณ์ ex ทำสัญญายืมเงินกันจริง เเต่ผู้ให้กูยังไมไ่ด้ให้เงิน
        
        กรณีที่อีกฝ่ายตีความหมายผิด
        นำพยานบุคคลมาสืบเพื่อให้ได้ความชัดเจน
        
        ขอบเขตของข้อห้าม
        
        ต้องเป็นกรณีที่กฎหมายบังคับให้ต้องนำ
        เอกสารมาเเสดง
        
        ข้อเท็จจริงในเรื่องนั้นจะต้องเเสดงด้วยพยานเอกสารเท่านั้น
        
        นิติกรรมที่มีกฎหมายกำหนดว่า ต้องทำตามแบบ(นิติกรรมที่ต้องทำเป็นหนังสือ +นิติกรรมที่ต้องทำเป็นหนังสือเเละจดทะเบียต่อพนักงานเจ้าหน้าที่) / ต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือ / นิติกรรมที่ต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือลงลายมือชื่อผู้รับผิดมิฉะนั้นจะฟ้องบังคับคดีไม่ได้
        
        ต้องเป็นกรณีที่้ต้องนำเอกสารมาแสดงข้อเท็จจริงเท่านั้น จะนำพยานอื่นมาสืบเเทนไม่ได้ + ถ้ามีเอกสารเป็นหลักฐานไว้จะนำเพื่อสืบเปลี่ยนเเปลง/เพิ่มเติมข้อความนอกเหนือจากที่เเสดงในเอกสารไม่ได้
        
        กรณีที่กฎหมายให้เลือกได้ ว่าจะทำเป็นหนังสือหรืออย่างอื่น ต้องพิจารณาเจตนาเเต่ของคู่กรณีในตอนทำนิติกรรมว่าประสงค์จะให้นิติกรรมเกิดขึ้นโดยมีหลักฐานเป็นหนังสือหรือไม่ ถ้าไม่ใช่ก็ไม่ตกอยู่ภายใต้ ม.94 (3945/2535 ตอนเเรกทำสัญญาจะซื้อจะขายมีการวางมัดจำเเล้ว ต่อมามีการทำเป็นหนังสืออีก)
        
        การรับสภาพหนี้ 193/14 เเม้กฎหมายจะเขียนให้ทำได้หลายวิธี เเต่ไม่ใช่กรณีที่ถ้าไม่ทำอย่างใดอย่างหนึ่งจะฟ้องร้องเป็นคดีไม่ได้ ไม่ใช่กรณีตาม ม.94
        
        รวมถึงกรณีอื่นๆ เช่น การชำระหนี้ด้วยทรัพย์อย่างอื่นตาม ปพพ 653 วางทรัพย์/เช็ค/เงินโอน ไม่ใช่การชำระหนี้ด้วยเงินที่ต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือหรือมีการเพิกถอน สัญญาเช่ามีค่าตอบเเทนพิเศษเเตกต่างจากสัญญาเช่าปกติ
  - - - ม.226
        หากเป็นพยานที่น่าจะพิสูจน์ได้ว่าจำเลยมีผิดหรือบริสุทธิ์ ศาลย่อมรับฟังได้ทั้งสิ้น ยกเว้นในกรณที่มีกฎหมายบัญญัติไว้อย่างชัดเเจ้ง
      - หลักทั่วไป
        ไม่มีกฎหมายห้าม ย่อมกระทำได้
        หากไม่มีกฎหมายห้ามไม่ให้รับฟังพยานหลักฐานชนิดใดเเล้ว ศาลย่อมมีอำนาจรับฟังพยานหลักฐานได้อย่างเต็มที่ เเต่หลักฐานนั้นต้องเกี่ยวกับข้อเท็จจริงที่จะพิสูจน์ได้ว่าจำเลยมีผิดหรือบริสุทธิ์
        
        226/2 พยานหลักฐานที่เกี่ยวกับการกระทำความผิดครั้งอื่นๆ หรือความประพฤติในทางเสื่อมเสียของจำเลยเป็นพยานหลักฐานที่ไม่เกี่ยวกับประเด้นเเห่งคดีห้ามไม่ให้นำสืบตาม 87(1) ปวิอ + 15 ปวิพ
        เเต่ ในกรณีที่ศาลเห็นว่าจะเป็นประโยชน์ในการวินิจฉัยความผิด ศาลสามารถรับฟังได้
        
        226/4 ห้ามมิให้จำเลยในคดีความผิดเกี่ยวกับเพศ นำสืบด้วยพยานหลักฐานหรือคำถามค้านเกี่ยวกับพฤติกรรมทางเพศของผู้เสียหายกับบุคคลอื่นนอกจากจำเลย เว้นเเต่ ในกรณีที่ศาลอนุญาตเพื่อก่อให้เกิดความยุติธรรมในการพิจารณาพิพากษาคดี
    - - ห้ามเหมือนกับคดีเเพ่ง
        
        ฟุ่มเฟือยหรือประวิงให้ชักช้า
        
        ไม่เกี่ยวกับประเด็น
        
        ข้อเท็จจริงหรือรายละเอียดเกี่ยวกับเวลา สถานที่ซึ่งเกิดความผิด การกระทำ บุคคล ตลอดจนถ้อยคำที่เกี่ยวข้องกับการหมิ่นประมาท เป็นข้อเท็จจริงที่เกี่ยวกับประเด้นโดยตรง สามารรถนำสืบได้
        
        มูลเหตุชักจูงใจ โอกาสในการกระทำผิด สภาพเเวดล้อมต่างๆ ความประพฤติของจำเลย เป็นข้อเท็จจริงที่เกี่ยวเนื่องกับประเด็นโดยตรงเช่นกัน ถือว่าเป็นข้อเท็จจริงที่เกี่ยวพันกับคดี
        
        ไม่สามารถเข้าใจเเละตอบคำถามได้ 95 ปวิพ
        
        พยานบอกเล่า
        
        บัญญัติ 226/3 เพื่อให้มีเเนวทางไปในทางเดียวกับ 95/1 ปวิพ มีทั้งสวนของการอธิบายว่าอะไรเป็นพยานบอกเล่า + หลักการห้ามรับฟัง + ข้อยกเว้น
        
        226/1 เปิดฌอกาสให้คู่ความการไม่รับฟังพยานบอกเล่าของศาล โดยกำหนดให้ศาลต้องบันทึกรายละเอียดของเหตุที่ห้ามไม่ให้รับฟัง + ข้อคัดค้าของคู่่ความไว้เพื่อให้สามารถอ้างอิงในชั้นอุทธรณ์ได้
        
        226/5 บัญญัติเพือ่แก้ไขปัญหาที่ไม่อาจนำพยานบุคคลมาเบิกความในชั้นศาลได้ เมื่อศาลเห็นว่าจำเป็น/ มีเหตุอันสมควร ให้รับฟังคำเบิกความในชั้นไต่สวนมุลฟ้อง หรือคำเบิกความของพยานที่ให้ไว้ในคดีอื่นได้ ยกเว้นหลักพยานหลักฐานโดยตรง
      - ห้ามเฉพาะคดีอาญา
        
        เกิดขึ้น หรือได้มาโดยไม่ชอบ
        
        The fruit of a poisonous tree doctrine
        การได้มาซึ่งพยานหลักฐานชิ้นแรกโดยไม่ชอบเป็นต้นไม้พิษ พยานหลักฐานอื่นซึ่งได้มาในภายหลังเป็นผลไม้ของต้นไม้ผิดต้องห้ามไม่ให้รับฟังด้วย
        
        ในปวิอ 226 สามารถเเยกออกได้เป็น 3 กรณี
        
        ได้มาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย
        
        ได้แก่ พยานหลักฐานที่ได้มานอกเหนือจากการได้มาโดยสมัครใจหรือจากการล่อให้กระทำความผิด ได้มาโดยมีการปฏิบัติฝ่าฝืนบทบัญญัติของกฎหมายหรือไม่เป็นไปตามที่กฎหมายบัญญัติไว้
        
        5 more items...
        
        เกิดจากการล่อให้กระทำผิด
        
        กรณีการล่อซื้อ
        การส่งสายลับไปล่อซ้อของผิดกฎหมายจากผู้ที่ขายอยู่เเล้ว ศาลตีความไปได้ว่า เป็นวิธีเเสวงหาพยานหลักฐานเพื่อพิสุจน์ความผิดที่ผู้นั้นมีเจตนากระทำความผิดอยู่ก่อนเเล้ว ไม่ต้องห้ามไม่ให้รับฟังพยานหลักฐาน
        
        ถ้าไม่ใช่การล่อซื้อ เเต่เป็นการล่อให้กระทำความผิด โดยที่ผู้นั้นไม่มีเจตนากระทำความผิดมาก่อน พยานหลักฐานที่ได้มานั้นเป็นพยานหลักฐานที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย พยานหลักฐานไม่อาจรับฟังได้ เช่น การจ้างให้ทำของละเมิดลิขสิทธิ์โดยที่เขาไม่เคยทำมาก่อน
        
        ไม่ได้เกิดขึ้นโดยสมัครใจ
        เกิดจากการจูงใจ การให้คำมั่น ขู่เข็ญ หลอกลวง หรือโดยมิชอบประการอื่น
        
        การยอมรับสารภาพต่อพนักงานสอบสวนเพราะพงส.รับปากว่าจะไม่เอาความหรือเเจ้งโทษเบา ขัดต่อ 226 + 135
        
        ขู่ว่าหากไม่รับสารภาพว่าข่มขืน จะรีดอสุจิออกมาเทียบ เป็นวิธีการที่เจ็บมากจำเลยเลยยอมสารภาพ
        
        หากบอกว่าให้สารภาพเสียเพราะคดีนี้พยานหลักฐานรัดกุมเเล้ว
        
        ถ้าเป็นจริงตามที่เจ้าพนักงานบอก ไม่เป็นการข่มขู่
        
        เเต่ถ้าไม่จริงตามนั้น เป็นการข่มขู่
        
        กรณีที่พนักงานสอบสวนให้ข้อมูลคลาดเคลื่อนกับจำเลยโดยไม่รู้ว่าเป็นความจริง ไม่ถือว่าเป็นการหลอกลวงหรือจูงใจให้จำเลยสารภาพ ไม่ต้องห้ามตาม 135 + 226
        
        หลักห้ามโจทก์อ้างจำเลยเป็นพยาน
        232 ปวิอ
        
        ในคดีอาญาจำเลยมีเอกสิทธิ์ที่จะไม่ให้การปรักกรำตนเอง ซึ่งทำให้ตนเองอาจต้องถูกฟ้องคดีอาญา
        
        โจทก์ยังสามารถอ้างคู่สมรส บุตรธิดา หรือญาติของจำเลยมาเป้นพยานได้ รวมถึงอาจอ้างผู้ร่วมกระทำความผิดกับจำเลยที่ไม่ได้ถูกฟ้องเป็นคดีความได้ด้วย
        
        เเนวความเห็นเกี่ยวกับ 232
        
        เป็นกรณีที่โจท์ห้ามอ้างตัวจำเลยเป็นพยานเท่านั้้น หากจำเลยสมัครใจเป้นพยานเเก่โจทก์เเล้ว ศาลย่อมนำมาใช่ได้ไม่ว่าจะเป็นคุณหรือเป็นโทษกับตัวจำเลยเอง เนื่องจากมี 233 ที่สนับสนุนเเนวคิดให้จำเลยสามารถอ้างตัวเองเป็นพยานได้ + ไม่มีข้อห้ามในกรณีนี้
        
        233 วรรค 2 สอดคล้องกับเเนวคิดนี้ สามารถนำคำเบิกความของจำเลยมาใช้ในฐานะพยานเพื่อยันเเก่จำเลยได้ >> คำเบิดความของจำเลยอาจถูกใช้เป็นโทษกับจำเลยเอง
        
        การห้ามตามบทบัญญัติในกรณีนี้หมายความรวมถึงการห้ามโจทก์อ้างคำให้การของจำเลยที่ตอบคำถามค้านของโจทก์เป็นผลร้ายต่อตัวของจำเลยด้วย
        
        คำรับสารภาพของผู้ถูกจับในชั้นจับกุมหรือรับมอบตัวผู้ถูกจับ
        
        84 ว.4 จะรับฟังเป็นพยานหลักฐานไม่ได้ เเม้จะได้เเจ้งสิทธิให้ผู้ถูกจับทราบเเล้วก็ตาม เป็นบทห้ามมิให้รับฟังเป็นพยานหลักฐานโดยเด็ดขาด
        
        ถ้อยคำที่ให้ผู้ถูกจับให้ไว้โดยที่ยังไม่มีการเเจ้งสิทธิ
        
        ให้ต่อเจ้าพนักงานผู้จับในชั้นจับกุมหรือ
        รับมอบตัวผู้ถูกจับ
        
        84 วรรค4 รับฟังได้หากได้มีการเเจ้งสิทธิเเล้ว
        
        ให้ต่อพนักงานสอบสวนในชั้นสอบสวน
        
        รับฟังได้ต่อเมื่อมีการเเจ้งสิทธิตาม 134/4 + 7/1ปฏิบัติตาม 134/1 -2 -3 เเล้ว
- - - - หลักทั่วไป
        
        เปิดเผย
        
        การสืบพยานต้องเปิดโอกาสให้สาธารณะชนไม่ว่าเกี่ยวข้องหรือไม่เข้าร่วมรับฟังการพิจารณาเเละการสืบพยานได้ เป็นไปตาม ม.36 ว.1 ปวิพ
        
        ข้อยกเว้น
        เพื่อคุ้มครองสาธารณะประโยชน์เเละความเหมาะสม ศาลอาจมีคำสั่งได้ 2 ลักษณะคือ
        
        ห้ามไม่ให้สาธารณะชนเข้าฟังการพิจารณาทั้งหมดหรือบางส่วน รวมทั้งห้ามไม่ให้สาธารณะชนหรือสื่อมวลชนเผยเเพร่ข้อเท็จจริงหรือพฤติการณ์ต่างๆที่เกี่ยวข้องกับคดี
        
        อนุญาติให้สื่อมวลชนเเละสาธารณะชนเข้ารับชมการพิจารณาได้เเต่ห้ามไม่ให้มีการโฆษณาข้อเท็จจริงหรือพฤติการณ์ต่างๆที่ได้ทราบมาจากการสืบ
        
        ต่อหน้าคู่ความ
        
        โดยหลัก การสืบพยานควรทำต่อหน้าคู่ความทุกฝ่าย
        
        ข้อยกเว้น
        
        เมื่อศาลได้ขับไล่คู่ความฝ่ายใดออกไปเสียจากบริเวณศาลเนื่องจากประพฤติตัวไม่เหมาะสม ตาม 36 ว.1(1)
        
        ศาลได้สั่งให้เดินเผชิญสืบ หรือมีการส่งประเด็นไปสืบ ณ ศาลอื่นเเละคู่ความไม่ได้ตามไปสืบประเด็น
        
        คู่ความขาดนัดยื่นคำให้การ หรือขาดนัดพิจารณาเเละมีเหตุจำเป็นต้องสืบพยานไปฝ่ายเดียว
        
        คู่ความทราบวันนัดสืบพยานครั้งต่อมาเเล้ว เเต่ไม่มาศาล ถือว่าคู่ความไม่ติดใจสืบพยานศาลพิจารณาคดีลับหลังได้
        
        ใช้ภาษาไทย
        
        ม.46 ปวิพ
        
        หากพยานหลักฐานอยู่ในรูปของภาษาต่างประเทศก็ต้องทำการแปล หรือใช้ล่ามทำคำแปลในชั้นเเรก จากนั้นให้คู่ความฝ่ายตรงข้ามหาล่ามมาตรวจสอบการเเปลอีกครั้งหนึ่ง
        
        ข้อยกเว้น คดีในศาลทรัพย์สินทางปัญญา ศาลอาจอนุญาตให้นำสืบเอกสารต่างประเทศโดยไม่ต้องแปลก็ได้ + เเม้มีการเเปลศาลก็มีอำนาจตรวจสอบความถูกต้องได้เอง
        
        คำแปลเอกสารภาษาต่างประเทศเเละตัวล่าม ไม่ใช่พยานหลักฐาน ผลทางกฎหมายจึงต่างออกไป
        
        คำแปลเเละตัวล่ามไม่ต้องระบุไว้ในบัญชีระบุพยาน เเต่ตัวเอกสารที่เป้นภาษาต่างประเทศต้องทำการระบุไว้
        
        การส่งสำเนานั้น ไม่ต้องส่งสำเนาคำแปลเอกสาร เพียงเเต่ส่งสำเนาเอกสารภาษาต่างประเทศเท่านั้น (การส่งคำแปลไปด้วยเป็นเพียงเรื่องที่ควรทำเท่านั้น)
        
        คำเเปลเเละล่ามไม่ใช่พยานหลักฐานดังนั้นคู่ความทุกฝ่ายมีหน้าที่ทำให้ศาลได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง หากฝ่ายใดเห็นว่าไม่ถูกต้องก็มีสิทธิเเละหน้าที่จะต้องทักท้วงเเละแก้ไขให้ถูกก่อนศาลมีคำพิพากษา
        
        ตามขั้นตอนเเละกรอบเวลาตามที่กฎหมายเเละศาลกำหนด
        เว้นเเต่กรณีที่กฎหมายกำหนดยกเว้นไว้อย่างชัดเจน เช่นกรณีการสืบพยานล่วงหน้า ตาม ม.101
        
        ต้องทำในศาล
        
        ศาลในที่นี้คือศาลเจ้าของสำนวนคดีเรื่องนั้นตาม ม.36 ว.1 ปวิพ ใช้กับทั้งคดีเเพ่งเเละคดีอาญา
      - การยื่นบัญชีระบุพยาน
        ม.88
        
        หลักเกณฑ์
        
        การยื่นบัญชีระบุพยานครั้งเเรก
        
        ต้องยื่นก่อนวันนัดสืบพยานไม่น้อยกว่า 7 วัน เเต่วิธีการนับนับแบบ 7 วันเต็ม
        ดังนั้นเวลานับ วันนัดสืบพยาน - 8 วัน ถ้าตรงกับวันหยุดราชการก็ต้องลงก่อนวันหยุดนั้น
        ex วันนัดสืบพยานวันที่ 15 ต้องยื่นวันที่ 7 เเต่ถ้าวันที่ 7 เป็นวันหยุดราชการก็ต้องยื่นในวันที่ 6
        
        ต้องยื่นพร้อมสำเนาบัญชีระบุพยานตามจำนวนคู่ความ
        
        หากไม่ยื่นครั้งเเรกจะขอยื่นเพิ่มเติมตาม วรรค 2 ไม่ได้
        
        การยื่นบัญชีระบุพยานเพิ่มเติม
        
        หากต้องการจะยื่นบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมต้องทำเป็นคำเเถลงต่อศาล + ยื่นบัญชีระบุบพยานเพิ่มเติมภายใน 15 วันนับจากวันนัดสืบพยานวันเเรก
        
        ไม่จำเป็นต้องเเสดงเหตุผลประกอบเพราะเป็นสิทธิของคู่ความ
        
        การนับเวลาไม่มีกำหนดไว้เป็นพิเศษเป็นไปตาม 193/30 วิธีนับคือ วันสืบพยาน+15วัน ถ้าเป็นวันสุดท้ายเป็นวันหยุดก็ได้เวลาเพิ่ม
        
        การยื่นบัญชีระบุพยานล่วงกำหนดปกติ
        
        กรณี
        
        ได้ยื่นบัญชีระบุพยานไว้เเล้ว เเละประสงค์ที่จะยื่นเพิ่มเติมเเต่เลยกำหนดเวลา 15 วันเเล้ว
        
        ยังไม่เคยื่นบัญชีระบุพยานไว้เลย
        
        ต้องทำเป็นคำร้อง+เเจ้งเหตุผลอันสมควรเเก่ศาล ก่อนศาลมีคำพิพากษา
        
        เหตุผล เช่นว่า ตนไม่สามารถ ทราบได้ว่าต้องนำพยานหลักฐานบางอย่างมาสืบเพื่อประโยชน์ ของตน หรือไม่ทราบว่าพยานหลักฐานบางอย่างได้มีอยู่ หรือมี เหตุอันสมควรอื่นใด
        
        ถ้าศาลเห็นว่าเหตุผลไม่เหมาะสม อาจไม่อนุญาตก็ได้
        
        เมื่อไม่อนุญาตโดยหลักย่อททำให้พยานนั้นไม่อาจรับฟังได้ตามมาตรา 87 (2) **เเต่ศาลอาจรับฟังได้หากเห็นว่าเป้นไปเพื่อประโยชน์ในความยุติธรรมเเห่งคดี
        
        สภาพบังคับหากมีการฝ่าฝืน
        
        พยานหลักฐานที่ไม่ได้ระบุในบัญชีระบุพยานไม่อาจรับฟังได้ ตาม 87(2) เเต่มีข้อยกเว้นในกรณีที่หลักฐานนั้นเป้นหลักฐานที่เกี่ยวกับประเด็นสำคัญในคดีเเละศาลเห็นว่าควรรับฟังเพื่อประโยชน์เเห่งความยุติธรรม
        
        ประโยชน์เเห่งความยุติธรรม ในทางปฏิบัติ รวมถึงการที่คู่ความตกลงยอมรับฟังพยานหลักฐานนั้น เเละในกรณีที่ไม่ได้มีการคัดค้านเมื่อนำสืบพยานหลักฐานที่ไม่ได้ระบุไว้ในบัญชีระบุพยานด้วย(เป็นการรับกันโดยปริยาย)
        
        ในกรณีเช่นนี้พยานเหล่านั้นรับฟังได้ คู่ความจะยกความที่ไม่ได้ระบุในบัญชรีระบุพยานขึ้นอ้างในภายหลังไม่ได้
        
        ข้อยกเว้น
        
        ศาลอนุญาตตาม 87(2)
        
        การสืบพยานในการไต่สวนคำร้องของคู่ความ เนื่องจากไม่ใช่การสืบพยานตามประเด็นข้อพิพาท
        
        เอกสารที่คู่ความได้เเนบมาในคำคู่ความ(คำฟ้องหรือคำให้การ) เเล้ว
        
        การยื่นเอกสารประกอบคำถามค้าน
        
        พยานหลักฐานที่ไม่ใช่พยานหลักฐานโดยตรง เช่น คำแปลเอกสาร คำร้อง คำขอ คำเเถลงของคู่ความ
    - - การเดินเผชิญสืบ 102 ว.1
        
        เป็นข้อยกเว้นของหลักที่ว่าการสืบพยานต้องทำในศาล
        
        คือ การที่ศาลออกไปสืบพยานนอกศาล เเต่จะสืบนอกเขตอำนาจศาลไม่ได้
        อาจเกิดได้ 3 กรณี
        
        กรณีพยานที่ศาลไม่มีอำนาจออกหมายเรียก เช่น กษัตริย์ ราชินี ฯลฯ พระภอกษุเเละสามเณร ผู็ได้รับเอกสิทธิ์เเละความคุ้มกัน108
        
        กรณีพยานวัตถุที่โดยสภานพไม่สามารถนำมาสืบที่ศาลได้ตาม 128
        
        ศาลไปดูสถานที่เกิดเหตุประกอบคำเบิกความของพยานตาม 107
      - การส่งประเด็นไปสืบ 102 ว.2
        
        ให้ผู้พิพากษาที่รับมอบ หรือศาลที่ได้รับแต่งตั้งนั้นมีอำนาจ และหน้าที่เช่นเดียวกับศาลที่พิจารณาคดีรวมทั้งอำนาจที่จะมอบให้ ผู้พิพากษาคนใดคนหนึ่งในศาลนั้น หรือตั้งศาลอื่นให้ทำการสืบพยาน หลักฐานแทนต่อไปด้วย
        
        ศาลที่ได้รับเเต่งตั้งต้องเเจ้งวันกำหนดสืบพยานให้คู่ความทราบไม่น้อยกว่า 7 วันก่อนวันสืบพยาน
        
        เมื่อสืบพยานเสร็จสินก็ต้อง ส่งประเด็นกลับ
        103/1 อาจแต่งตั้งเจ้าพนักงานศาลหรือเจ้าพนักงานอื่น ซึ่งคู่ความเห็นชอบให้ทำการสืบพยานหลักฐานส่วนใดส่วนหนึ่ง ที่จะต้องกระทำนอกศาลแทนได้
      - การสืบพยานหลักฐานล่วงหน้า 101
        
        ผู้ขอ
        
        บุคคลใด บุคคลที่ยังไม่ได้เข้ามาเป็นคู่ความเเละได้ +ได้เเสดงเหตุผลที่ทำให้เห็นความจำเป็นอย่างยิ่งที่ศาลจะต้องสืบพยานไว้ก่อน เช่นการเเสดงให้เห็นว่ามีข้อพิพาทกับบุคคลใดหรือเเสดงให้เห็นความจำเป็นที่จะต้องใช้สิทธิทางศาล
        คู่ความ เข้ามาเป็นคู่ความในคดีเเล้ว
        
        ชนิดของพยานหลักฐาน
        
        พยานหลักฐานทุกชนิด
        
        เหตุที่จะขอ
        
        พยานจะสูญหาย
        
        เป็นการยากที่จะนำพยานมาสืบในภายหลัง
        
        วิธีการดำเนินการของศาล
        
        ว.2 เมื่อศาลได้รับคำขอเช่นว่านั้น ให้ศาลหมายเรียกผู้ขอและคู่ความอีกฝ่ายหนึ่งหรือบุคคลภายนอกที่เกี่ยวข้องมายังศาล และเมื่อได้ฟังบุคคลเหล่านั้นแล้วให้ศาลสั่งคำขอตามที่เห็นสมควร (คำสั่ง 2 ฝ่าย) ถ้าศาลสั่งอนุญาต ตามคำขอแล้วให้สืบพยานไปตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายนี้ ส่วนรายงานและเอกสารอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการนั้นให้ศาลเก็บรักษาไว้
        
        คำสั่งให้สืบพยานล่วงหน้าฝ่ายเดียว
        
        ว.3 ในกรณีที่คู่ความอีกฝ่ายหนึ่งหรือบุคคลภายนอกที่เกี่ยวข้องไม่มีภูมิลำเนาอยู่ในราชอาณาจักรและยังมิได้เข้ามาในคดีนั้น เมื่อศาลได้รับคำขอตามวรรคหนึ่งให้ศาลสั่งคำขอนั้นอย่างคำขออันอาจทำได้แต่ฝ่ายเดียวถ้าศาลสั่งอนุญาตตามคำขอแล้ว ให้สืบพยานไปฝ่ายเดียว
        
        101/1 ในกรณีที่มีเหตุฉุกเฉินซึ่งจำเป็นต้องสืบพยานหลักฐานใดเป็นการเร่งด่วน และไม่สามารถแจ้งให้คู่ความฝ่ายอื่นทราบก่อนได้
        
        ต้องยื่นคำร้องบรรยายข้อเท็จจริงว่าทำไมถึงเร่งด่วนเพื่อใหศาลตรวจสอบตาม 101/1 ว.2
        
        เป็นข้อยกเว้นหลักกการพิจาณาต้องเป็นไปตามขั้นตอนเเละกรอบเวลาตามที่กฎหมายเเละศาลกำหนด
      - การสืบพยานตามวิธีที่คู่ความตกลงกัน 103/2
        
        คู่ความฝ่ายที่เกี่ยวข้องอาจร้องขอต่อศาลให้ดำเนินการสืบพยานหลักฐานไปตามวิธีการที่คู่ความตกลงกัน ถ้าศาลเห็นสมควรเพื่อให้การสืบพยานหลักฐานเป็นไปโดยสะดวกรวดเร็ว และเที่ยงธรรม ศาลจะอนุญาตตามคำร้องขอนั้นก็ได้ เว้นแต่การสืบพยานหลักฐานนั้นจะเป็นการไม่ชอบด้วยกฎหมาย หรือขัดต่อความสงบเรียบร้อย หรือศีลธรรมอันดีของประชาชน
        
        103/3พื่อให้การสืบพยานหลักฐานเป็นไปโดยสะดวก รวดเร็ว และเที่ยงธรรม ประธานศาลฎีกาโดยความเห็นชอบของที่ประชุมใหญ่ของศาลฎีกามีอำนาจออกข้อกำหนดใด ๆ เพิ่มเติมเกี่ยวกับแนวทางการนำสืบพยานหลักฐานได้ แต่ต้องไม่ขัดหรือแย้งกับบทบัญญัติในกฎหมาย
        ข้อกำหนดของประธานศาลฎีกาตามวรรคหนึ่ง เมื่อประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว ให้ใช้บังคับได้
  - - - หลักเกณฑ์ที่ต้องปฏิบัติอย่างเคร่งครัดเพื่อคุ้มครองสิทธิของจำเลย
        
        ต้องกระทำในศาล
        
        เป็นไปตาม ม.36 ปวิพ ศาลหมายถึง ศาลเจ้าของสำนวน
        
        ต้องกระทำโดยเปิดเผยต่อหน้าจำเลย
        
        เปิดเผย
        
        ต้องเปิดเผยให้สาธารณะได้เข้าฟัง เเต่ในขณะเดียวกันหายการพิจารณาคดีโดยเปิดเผยนั้นมีลักษณะเป็นการประจานจำเลยหรือ จะทำให้จำเลยถูกปฏิบัติอย่างผู้กระทำผิด หรือ มีเหตุจำเป็นอื่น เช่นเป็นเรื่องของความมั่นคงของประเทศ ศาลจะไม่พิจารณาคดีโดยเปิดเผยก็ได้
        
        การพิจารณาคดีโดยลับ
        นอกจากจะทำให้สาธารณะชนไม่อาจเข้าฟังได้เเล้ว ยังทำให้บุคคลที่จะอยู่ในห้องพิจารณาต้องเป็นบุคคลตามที่กฎหมายกำหนดเท่านั้น 177 178
        
        กระทำต่อหน้าจำเลย
        
        การพิจารณาลับหลังจำเลยโดยหลักจะนำมาใช้ยันกับจำเลยไม่ได้
        
        ข้อยกเว้นที่สามารถพิจารณาคดีลับหลังจำเลยได้
        
        172 ทวิ (1) คดีมีอัตราโทษอย่างสูงไม่เกิน 10 ปี/มีโทษปรับอย่างเดียว + จำเลยมีทนาย + ศาลอนุญาตให้ไม่ต้องมาฟังการพิจารณาคดีก็ได้
        
        172 ทวิ (2) มีจำเลยหลายคน + ศาลเห็นตามคำขอโจทก์ให้สืบพยานจำเลยคนหนึ่งลับหลังจำเลยคนอื่นเนื่องจากเห็นว่าเป็นการกระที่ไม่เกี่ยวกับจำเลยคนใด
        
        172 ทวิ วรรค2 ห้ามศาลมิให้รับฟังการสืบพยานลับหลังจำเลยมาเป็นผลเสียหายแก่จำเลยคนนั้น
        
        172 ทวิ (2) มีจำเลยหลายคน + ศาลเห็นไม่มีใครร้องขอให้สืบพยานจำเลยคนหนึ่งลับหลังจำเลยคนอื่นเนื่องจากเห็นว่าเป็นการกระที่ไม่เกี่ยวกับจำเลยคนใด
        
        172 ทวิ วรรค2
        
        180 จำเลยขัดขวางการพิจารณาของศาล ศาลไล่ออกนอกห้องพิจารณา
        
        203 การสืบพยานในชั้นอุทธรณ์หรือฎีกาที่ไม่ใช่วันนัดพร้อม
        
        230 เดินเผชิญสืบหรือส่งประเด็นไปสืบยังศาลอื่น
        
        55/1 173/2 237ทวิ การสืบพยานไว้ล่วงหน้าก่อนวันนัดสืบพยาน
        
        ต้องกระทำโดยรวดเร็ว ต่อเนื่อง
        เเละเป็นธรรม 8/1 173/1
        
        การสืบพยานหลักฐานต้องกระทำโดยรวดเร็ว
        
        การรวบรวมพยานหลักฐานเพื่อพิสูจน์ข้อเท็จจริงในคดีเเละการสืบพยานหลักฐานต้องเป็นไปด้วยความรวดเร็ว
        
        การสืบพยานหลักฐานต้องกระทำโดยต่อเนื่อง
        
        การสืบพยานหลักฐานของศาลในคดีใดคดีหนึ่งจะต้องทำติดต่อกันไปตั้งเเต่ต้นจนจบโดยไม่มีการเปลี่ยนองค์คณะ
        
        การสืบพยานหลักฐานอย่างเป็นธรรม
        
        ผู้ทำหน้าที่รับฟังการสืบพยานหลักฐานจะต้องมีความเป็นกลางในการรับฟังพยานหลักฐาน ไม่รับฟังเข้าข้ายฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง
        
        ต้องกระทำโดยใช้ภาษาไทย
        13 วรรค 1 เเละ2
        
        การสอบสวน ไต่สวนมูลฟ้อง หรือพิจารณา ให้ใช้ภาษาไทย แต่ถ้ามีความจำเป็นต้องแปลภาษาไทยท้องถิ่นหรือภาษาถิ่นหรือภาษาต่างประเทศเป็นภาษาไทยหรือต้องแปลภาษาไทยเป็นภาษาไทยท้องถิ่นหรือภาษาถิ่นหรือภาษาต่างประเทศให้ใช้ล่ามแปล
        ในกรณีที่ผู้เสียหาย ผู้ต้องหา จำเลย หรือพยานไม่สามารถพูดหรือเข้าใจภาษาไทย หรือสามารถพูดหรือเข้าใจเฉพาะภาษาไทยท้องถิ่นหรือภาษาถิ่น และไม่มีล่าม ให้พนักงานสอบสวนพนักงานอัยการหรือศาลจัดหาล่ามให้โดยมิชักช้า
        
        ล่ามต้องสาบานหรือปฏิญาณตนก่อนทำหน้าที่ดังกล่าว
        
        วรรค 2 ใช้กับบุคคลเท่านั้นไม่ใช้กับเอกสาร หากต้องการอ้างเอกสารต่างประเทศจะต้องแปลมาเองหากเเปลไม่ได้ก็ไม่สามารถนำมาใช้นำสืบได้ เว้นเเต่ ศาลจะเห็นว่าเป็นเอกสารสำคัญเเละเป็นไปเพื่อประโยชน์เเห่งความยุติธรรม ศาลจะสั่งให้จัดหาล่ามมาให้ก็ได้
      - การยื่นบัญชีระบุพยาน
        
        ในคดีที่ศาลกำหนดวันตรวจ
        พยานหลักฐาน 173/1
        
        173/1
        
        เพื่อให้การพิจารณาเป็นไปด้วยความรวดเร็ว ต่อเนื่อง และเป็นธรรมในคดีที่จำเลยไม่ให้การหรือให้การปฏิเสธ เมื่อคู่ความฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งร้องขอหรือศาลเห็นสมควรศาลอาจกำหนดให้มีวันตรวจพยานหลักฐานก่อนกำหนดวันนัดสืบพยานก็ได้ โดยแจ้งให้คู่ความทราบล่วงหน้าไม่น้อยกว่าสิบสี่วัน
        
        ก่อนวันตรวจพยานหลักฐานตามวรรคหนึ่งไม่น้อยกว่าเจ็ดวัน ให้คู่ความยื่นบัญชีระบุพยานต่อศาลพร้อมสำเนาในจำนวนที่เพียงพอ เพื่อให้คู่ความฝ่ายอื่นรับไปจากเจ้าพนักงานศาลและถ้าคู่ความฝ่ายใดมีความจำนงจะยื่นบัญชีระบุพยานเพิ่มเติม ให้ยื่นต่อศาลก่อนการตรวจพยานหลักฐานเสร็จสิ้น
        
        การยื่นบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมเมื่อล่วงพ้นระยะเวลาตามวรรคสองจะกระทำได้ต่อเมื่อได้รับอนุญาตจากศาล เมื่อผู้ร้องขอแสดงเหตุอันสมควรว่าไม่สามารถทราบถึงพยานหลักฐานนั้นหรือเป็นกรณีจำเป็นเพื่อประโยชน์แห่งความยุติธรรม หรือเพื่อให้โอกาสแก่จำเลยในการต่อสู้คดีอย่างเต็มที่
        
        ถ้าพยานเอกสารหรือพยานวัตถุใดอยู่ในความครอบครองของบุคคลภายนอก ให้คู่ความที่ประสงค์จะอ้างอิงขอให้ศาลมีคำสั่งเรียกพยานเอกสารหรือพยานวัตถุดังกล่าวมาจากผู้ครอบครองโดยยื่นคำขอต่อศาลพร้อมกับการยื่นบัญชีระบุพยาน เพื่อให้ได้พยานเอกสารหรือพยานวัตถุนั้นมาก่อนวันตรวจพยานหลักฐานหรือวันที่ศาลกำหนด
        
        หลักเกณฑ์
        
        การยื่นบัญชีระบุพยานเพิ่มเติม 173/1 ว.2 ตอนท้าย
        
        คู่ความสามารถยื่นบัญชีระุพยานเพิ่มเติมได้โดยไม่ต้องขออนุญาติจากศาลเเต่ต้องยื่นก่อนวันตรวจพยานหลักฐานเสร็จสิ้น คือ ต้องยื่นภายในวันนัดตรวจพยานหลักฐาน
        
        ทำได้ต่อเมื่อได้ยื่นบัญชีระบุพยานถูกต้องตามการยื่นครั้งเเรกใน วรรคหนึ่งเเล้วเท่านั้น
        
        การยื่นบัญชีระบุพยานเมื่อล่วงพ้นระยะเวลาตามปกติ 173/1 ว.3
        
        ผู้ร้องขอต้องแสดงเหตุอันสมควรว่า
        
        3 more items...
        
        วัตถุประสงค์ เป็นข้อยกเว้นของทั้ง 2 กรณี
        
        การยื่นบัญชีระบุพยานครั้งแรก 173/1 ว.2
        
        ยื่นบัญชีระบุพยาน+สำเนาก่อนวันนัดสืบพยานไม่น้อยกว่า 7 วัน
        
        ในคดีทั่วไป 229/1
        
        หลักเกณฑ์
        
        ยื่นครั้งเเรก
        
        229/1 ว.1 โจทก์ต้องยื่นบัญชีระบุพยานหลักฐานเเละสำเนาต่อศาลไม่น้อยกว่า 15 วันก่อนวันไต่สวนมูลฟ้องหรือวันสืบพยาน
        
        จำเลย ไม่ต้องยื่นบัญชีระบุพยานในวันเดียวกับโจทก์ยื่นบัญชีระบุพยานหลักฐานเเละสำเนาก่อนวันสืบพยานจำเลย
        
        ยื่นล่วงเลยเวลาที่กำหนด
        
        ถ้าคู่ความหรือบุคคลที่เกี่ยวข้องซึ่งได้ยื่นบัญชีระบุพยานหลักฐานไว้แล้วมีเหตุอันสมควรแสดงได้ว่าตนไม่สามารถทราบได้ว่าต้องนําพยานหลักฐานบางอย่างมาสืบ หรือไม่ทราบว่าพยานหลักฐานบางอย่างได้มีอยู่ หรือมีเหตุสมควรอื่นใดที่ไม่สามารถยื่นบัญชีระบุพยานหลักฐานตามกําหนดเวลาดังกล่าวได้
        โจทก์หรือจำเลยก็อาจ ร้องขออนุญาตอ้างพยานหลักฐานดังกล่าวต่อศาล พร้อมกับยื่นบัญชีระบุพยานหลักฐาน ไม่ว่าเวลาใด ๆ ก่อนเสร็จสิ้นการสืบพยานของฝ่ายนั้น
        
        ในคดีอาญาพยานหลักฐานบางอย่างในทางปฏิบัติไม่ถือว่าอยู่ในบังคับที่ต้องระบุในบัญชีระบุพยาน เช่น ของลกาง หรือทรัพย์สินที่มีไว้หรือใช้ในการกระทำความผิด(เนื่องจากเป็นของที่กล่าวในฟ้องจำเลยทราบอยู่เเล้ว) หมายต่างๆของศาลเพราะไม่ถือเป็นประเด็นเเห่งคดี
        
        สภาพบังคับกรณีไม่ยื่นฯ 229/1 ว.ท้าย
        
        ห้ามมิให้ศาลอนุญาตให้สืบและรับฟังพยานหลักฐานใดซึ่งคู่ความหรือบุคคลที่เกี่ยวข้องซึ่งอ้างพยานหลักฐานนั้นมิได้แสดงความจำนงจะอ้างอิงพยานหลักฐานนั้นตามวรรคหนึ่ง วรรคสอง หรือวรรคสาม หรือตามมาตรา ๑๗๓/๑ วรรคสองหรือวรรคสาม แต่ถ้าศาลเห็นว่าจำเป็นที่จะต้องคุ้มครองพยาน หรือจะต้องสืบพยานหลักฐานดังกล่าวเพื่อให้การวินิจฉัยชี้ขาดข้อสำคัญแห่งประเด็นเป็นไปโดยเที่ยงธรรม หรือเพื่อให้โอกาสแก่จำเลยในการต่อสู้คดีอย่างเต็มที่ ให้ศาลมีอำนาจอนุญาตให้สืบและรับฟังพยานหลักฐานเช่นว่านั้นได้
    - - การเดินเผชิญสืบ
        229 230 230/1
        
        เป็นข้อยกเว้นหลักการสืบพยานต้องทำในศาล
        
        สืบได้เฉพาะในเขตอำนาจศาลเท่านั้น
      - การส่งประเด็นไปสืบ
        230 ว.1
        
        เป็นข้อยกเว้นหลักการสืบพยานต้องทำในศาล
      - การสืบพยานหลักฐานล่วงหน้า
        
        มีการฟ้องคดีเเล้ว 173/2 วรรค 2
        
        ก่อนฟ้องคดี 237 ทวิ
- - - - ความหมาย
        
        รูปถ่าย
        
        ต้องพิจารณาลักษณะของรูปถ่ายว่ามีลักษณะอย่างไร หากเป็นของเเทนพยานวัตถุ ก็ไม่ใช้พยานเอกสาร เเต่หากใช้เป็นสำเนาของพยานเอกสาร ก็อาจเป็นพยานเอกสารได้
        
        คำเเปลเอกสารต่างประเทศ
        
        เอกสารต่างประเทศนั้น เป็นพยานเอกสารอย่างหนึ่ง เเต่เนื่องจากการดำเนินกระบวนพิจาณานั้นมีหลักอยู่วา่จะต้องทำเป็นภาษาไทย ทำให้ต้องมีการแปลเอกสารเป็นภาษาไทย คำแปลเอกสารเเม้จะอยู่ในรูปของเอกสารเเต่ก็ไม่ใช่พยานเอกสารที่จะต้องส่งสำเนาให้คู่ความ เเละไม่จำเป็นต้องระบุในบัญชีระบุพยาน
        
        รายงานความเห็นของผู้เชี่ยวชาญ
        
        เเม้จะอยู่ในรูปของเอกสารเเต่ก็ไม่ใช่พยานเอกสาร เป็นเพียงพยานผู้เชี่ยวชาญที่อยู่ในรูปของพยานเอกสารเท่านั้น
      - วิธีการนำสืบ
        
        การนำสืบด้วยต้นฉบับเอกสาร
        93 ปวิพ
        
        ต้นฉบับเอกสาร
        
        เอกสารซึ่งทำขึ้นเป็นครั้งเเรกโดยบุคคลซึ่งประสงค์จะใช้เอกสารนั้นในการสื่ความหมาย ในการทำอาจมีการทำมากกว่า 1 ฉบับเป็นคู่ฉบับ เเละทุกฉบับย่อมถือเป็นต้นฉบับทั้งหมด
        
        สำเนาเอกสาร
        
        เอกสารซึ่งทำซ้ำต้นฉบับ โดยอาจทำซ้ำเป็นหลายฉบับก็ได้ การจะเป็นต้นฉบับหรือไม่ต้องพิจารณาของคู่กรณีเป็นสำคัญ
        
        คู่ฉบับ
        
        เอกสารที่ทำขึ้นคราวเดียวกับต้นฉบับ เเละมีข้อความตรงกับต้นฉบับเเละคู่กรณีมีเจตนาให้ใช่เป็นคู่ฉบับของเอกสารนั้น
        
        หลัก ต้องนำสืบด้วยต้นฉบับเสมอ จะนำสืบด้วยสำเนอเอกสารไม่ได้
        
        ข้อยกเว้น นำสืบสำเนาเอกสารได้ในกรณีดังต่อไปนี้
        
        (1) คู่ความทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องตกลงกันเเล้วว่าสำเนาเอกสารนั้นถูกต้อง
        
        สำเนาเอกสารถูกต้องตรงกับต้นฉบับไม่จำเป็นต้องนำสืบต้นฉบับก็ได้
        
        การตกลงกฎหมายไม่ได้กำหนดว่าต้องทำเป็นหนังสือ อาจทำด้วยวาจาก็ได้
        
        (2) ต้นฉบับเอกสารนำมาไม่ได้เพราะถูกทำลายโดยเหตุสุดวิสัย หรือสูญหาย หรือไม่สามารถนำมาได้โดยประการอื่น
        
        ต้นฉบับถูกทำลายโดยเหตุสุดวิสัย
        
        ต้นฉบับสูญหาย หรือไม่สามารถนำมาได้โดยประการอื่น
        
        เหตุอื่นที่ศาลเห็นสมควร
        
        (3) ต้นฉบับอยู๋ในความอารักขาในการควบคุมของทางราชการ
        
        ต้องเป็นกรณีที่ต้นฉบับอยู่กับทางราชการเท่านั้น หากเป้นกรณีที่ต้นฉบับอยู่กับข้อความอีกฝ่าย+สำเนาอยู่กับทางราชการจะอ้างสำเนาที่ทางราชการรับรองไม่ได้
        
        (4) คู่ความอีกฝ่ายหนึ่งไม่คัดค้านเอกสารตามมาตรา 125
        
        หากไม่มีการคัดค้านกัรนำสำเนามาเเสดงก็สามารถนำสำเนามาเเสดงได้
        
        สำเนาเอกสารมหาชน 127
        
        การยื่นเอกสารล่วงหน้า
        
        90 ปวิพ
        
        ยื่นเอกสารต่อศาลเเละส่งสำเนาให้คู่ความไม่น้อยกว่า 7 วันก่อนวันสืบพยาน หากเป็นกรณีพยานเอกสารที่ยื่นตามบัญชีระบุบพยาน ม. 88 ว.1
        
        การยื่นเอกสารตามบัญชีระบุพยานที่ยื่นตาม 88 ว.1 เเละ ว.2 ให้ยื่นต่อศาลเเละส่งสำเนาให้คู่ความในวันที่ได้มีการยื่นคำร้องขอดังกล่าว เว้นเเต่ศาลจะกำหนดให้ยื่นสำเาเอกสารภานหลังตามเวลาอันควร
        
        หากคู่ความปฏิบัติไม่ถูกต้องตาม 90 เอกสารนั้นรับฟังไม่ได้ตาม 87(2)
        
        ข้อยกเว้นที่ไม่ต้องยื่นสำเนาเอกสารล่วงหน้า
        
        เอกสารเป็นชุด
        
        ต้นฉบับเอกสารอยู่ในความครอบครองคู่ความฝ่ายอื่นหรือของบุคคลภายนอก
        
        ยื่นคำร้องของต่อศาลขอให้ศาลเรียกเอกสารนั้นมาจากผู้ครอบครองตาม 123 ภายในเวลาตาม ม.90
        
        หากคู่ความไม่ปฏิบัติตาม กฎหมายให้ถือว่าข้อเท็จจริงที่คู่ความประสงค์จะนำสืบนั้นคู่คงามอีกฝ่ายได้ยอมรับเเล้ว เเละศาลอาจอนุญาตให้นำสำเนาหรือพยานบุคคลมาสืบก็ได้ตาม 93(2)
        
        กรณีที่การคัดสำเนาจะทำให้กระบวนพิจารณาล่าช้า / มีเหตุผลที่ไม่อาจคำสำเนาให้เสร็จภายในกำหนดเวลาที่ต้องยื่นสำเนาเอกสาร
        
        กรณีอื่นๆ
        
        เอกสารในกระบวนพิจารณาเพื่อไต่สวนคำร้องขอปลีกย่อยในคดี
        
        ภาพถ่ายสถานที่เกิดเหตุ บาดเเผลของ ผสห
        
        สำเนาเอกสารที่ได้เเนบไปในคำคู่ความเเล้ว
        
        คู่ความรับรองเอกสาร ศาลรับฟังสำเนาได้เเม้ไม่ได้มีการส่งล่วงหน้า
        
        93
        
        ต้องยื่นต้นฉบับเอกสารเท่านั้น โดยให้ระบุในบัญชีระบุพยาน
        
        การสืบพยานบุคคลประกอบพยานเอกสาร 127
        
        การเสียค่าอากรเเสตมป์
        
        หากไม่ได้เสียอากรก่อนวันที่สาลมีคำพิพากษา เอกสารนั้นต้องห้ามไม่ให้รับฟัง
      - ประเภท
        
        หนังสือหรือเอกสาราชการ
        
        ความหมาย
        เป็นเอกสารที่เจ้าพนักงานทำขึ้นหรือรับรองในหน้าที่ เเละหมายความรวมถึงสำเนาของเอกสารนั้นๆที่เจ้าพนักงานได้ทำหรือรับรองในหน้าที่ของตนด้วย
        
        เอกสารมหาชน เเละเอกสารเอกชน
        
        เอกสารมหาชน
        
        เอกสารที่เกี่ยวข้องกับมหาชนซึ่งได้กระทำขึ้นในการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าพนักงาน เเละพร้อมที่จะให้ประชาชนตรวจดูได้โดยอาจะเป็นเอกสารของฝ่ายนิติบัญญัติหรือฝ่ายบริหาร
        
        ผู้ซึ่งทำเอกสารนั้นเป็นเจ้าหน้าที่ผู้มีหน้าที่ทำการนั้นให้แก่ประชาชน
        
        มหาชนมีสิทธิอ้างถึงเอกสารนั้นได้
        
        เอกสารนั้นมีเนื้อความที่เกี่ยวข้องกับเรื่องมหาชน
        
        เมื่อเป็นเอกสารมหาชน ย่อมได้รับข้อสันนิษฐานความถูกต้องเเท้จริงตาม 127 ปวิพ
        
        เอกสารเอกชน
        
        เอกสารที่ไม่ใช่ทั้งเอกสารมหาชนเเละเอกสารราชการ เเต่เป็นหนังสือที่ราษฎรทำขึ้น หรือเป็นเอกสารที่เจ้าพนักงงานทำขึ้นในราชการโดยที่มหาชนตรวจดูเเละใช้ประโยชน์ไม่ได้
      - การคัดค้านเอกสาร 125
        
        หลักเกณฑ์
        ต้องอ้างเหตุ 3 อันนี้เท่านั้น
        
        อ้างว่าเอกสารไม่มีต้นฉบับ
        
        เอกสารนั้นสำเนาเอกสารได้ทำปลอมขึ้นโดยไม่มีต้นฉบับ
        
        ต้นฉบับนั้นปลอมทั้งหมดหรือบางส่วน
        
        ต้นฉบับของสำเนาเอกสารเป็นเอกสารปลอม
        
        สำเนาเอกสารไม่ถูกต้องตรงกับต้นฉบับ
        
        สำเนานั้นถูกคัดลอกหรือทำขึ้นไม่ตรงกับต้นฉบับ
        
        ผลของการคัดค้าน / ไม่คัดค้านเอกสาร
        
        ผลของการคัดค้าน
        
        เกิดประเด็นว่าเอกสารที่คู่ความอ้างนั้นเป็นเอกสารเเท้จริงหรือไม่ ฯลฯ
        
        นำไปสู่ข้อโต้เเย้งก่อนเอกสารซึ่งศาลอาจมีคำชี้ขาดก่อนคำพิพากษาได้ตาม 126
        
        ผลของการไม่คัดค้าน
        
        คู่ความย่อมหมดสิทธิที่จะนำพยานหลักฐานอื่นเข้าสืบหักล้างว่าเอกสารนั้นไม่ถูกต้อง
        
        เอกสารนั้นรับฟังได้ว่าเป็นของเเท้หรือสำเนาถูกต้อง ฝ่ายที่อ้างไม่ต้องนำสืบพยานหลักฐานเพิ่มเติมเเต่อย่างใด
        
        กรณีเลยกำหนดเวลาคัดค้านมาเเล้ว คู่ความยังสามารถนำพยานหลักฐานเข้าสืบเพื่อพิสูจน์ความไม่สมบูรณ์ของเอกสารหรือการตีความได้ ตาม ม.126 ว.3
      - พยานเกี่ยวกับธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์
    - - ความหมายของพยานบุคคล
        
        ตัวบุคคลผู้ไปเบิกความให้ข้อเท็จจริงหรือถ้อยคำกับศาล + ศาลได้จดลงไว้ในสำนวนความ
        
        คำเบิกความในคดีหนึ่งจะภือเป็นคำเบิกความของอีกคดีหนึ่งไม่ได้
      - บุคคลใดบ้างที่สามารถเป็นพยานได้
        
        บุคคลทุกคนที่เข้าใจคำถามเเละตอบคำถามได้ตาม 95(1) อาจเป็นประจักษ์พยานหรือพยานบอกเล่าก็ได้
        
        คดีอาญาห้ามโจทก์อ้างจำเลยเป็นพยาน
        
        บุคคลที่ไม่สามารถเป็นพยานได้
        
        ไม่เข้าใจคำถาม + ตอบคำถามไม่ได้
        
        จำเลยในคดีอาญาไม่อาจถูกอ้างเป็นพยานฝ่ายโจทก์ได้
        
        ในทางเเพ่งอ้างได้
        
        ข้อสังเกต
        
        คู่ความสามารถอ้างพยานร่วมกันได้
        
        คู่ความฝ่ายหนึ่งอาจอ้างตนเอง หรือคู่ความอีกฝ่ายเป็นพยานก็ได้
        
        จำเลยในคดีอาญาอ้างตนเองเป็นพยานได้
        
        พยานบุคคลที่ต้องรู้คำถามเเละตอบคำถามได้นั้น ไม่ตำกัักอายุ เเม้จะพิการ หูหนวก ตาบอด เเต่ถ้าเข้าใจเเละสื่อความได้ก็เป็นพยานหลักฐานได้
      - หน้าที่
        
        หน้าที่ที่จะต้องไปเบิกความ 106
        
        พยานที่ไปกับคู่ความของตนเอง พยานนำ
        
        พยานที่ไม่เต็มใจมาเบิกความ ศาลอาจเรียกมาได้โดยใช้หมาย พยานหมาย ในกรณีที่พยานยังไม่ยอมมาศาลอาจถูกหมายจับเเละขังไว้ตาม 111(2) + มีความผิดตาม ป.อ. 170
        
        ขังจนกว่าจะเบิกความ
        
        หน้าที่ต้องสาบานหรือปฏิญาณตน 112
        
        สาบาน กรณีอ้างอิงถึงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อ หรือศาสนาของบุคคลนั้น
        
        ปฏิญาณ เป็นการพูดว่าจะพูดความจริง
        
        กฎหมายไม่ได้กำหนดไว้ว่ากรณีต้องสาบาน กรณีใดต้องปฏิญาณ
        
        หากตอนเบิกความไม่ได้สาบาน/ปฏิญาณ เเต่มาสาบานหรือปฏิญาณรับร้องถ้อยของตนในภายหลัง ถือว่ามีการสาบาน/ปฏิญาณตน กรณีนี้สามารถทำได้
        
        กรณีที่ไม่ต้องสาบาน/ปฏิญาณตน
        
        บุคคลอายุต่ำกว่า 15 ปี / หย่อนความรู้สึกผิดชอบ
        
        พระภิกษุหรือสามเณรในพระพุทธศาสนา
        
        ศาสนาอื่นยังต้องสาบาน
        
        คู่ความตกลงกันว่าไม่ต้องสาบาน เเต่ยังต้องปฏิญาณ
        
        หน้าที่เบิกความตามความเป็นจริง
        
        เบิกความพยานตามที่เห็น ได้ยินมาโดยตรง คิดเดาเอาเองไม่ได้
        
        หน้าที่อื่นๆของพยาน
        
        พยานต้องเบิกความด้วยวาจา เว้นเเต่ศาลจากศาล หรือเป็นพยานผู้เชี่ยวชาญ
        
        ต้องลงชื่อในบันทึกต่อหน้าพยานอื่นที่จะเบิกความในภายหลัง ตาม 114 ปวิพ เเละ 236 ปวิอ
        
        การที่พยานรับฟังคำเบิกความของพยานคนก่อนไม่ถึงกับทำให้คำเบิกความนั้นรับฟังไม่ได้ 114 ว 2
      - สิทธิของพยาน
        
        สิทธิที่จะไม่ไปศาล 106/1
        
        สิทธิที่จะไม่สบานตน/ปฏิญาณ 112
        
        สิทธิที่จะไม่เบิกความ 115
        
        สิทธิที่จะไม่ตอบคำถาม ปวิพ 118 ว3 + ปวิอ 234
        
        สิทธิที่จะไม่เปิดเผยความลับ ปวิพ 95 + ปวิอ 231
        
        ความลับของทางราชการ
        
        ความลับในทางวิชาชีพ
        
        ความลับเกี่ยวกับประดิษฐ์เเบบหรือการงานอื่น
      - การเบิกความ ตามมาตรา ปวิพ 113 + 96
        
        หลัก
        พยานต้องเปิดความด้วยวาจาเเละด้วยความจำของตน + ใช้ภาษาไทย + ต้องเบิดความเกี่ยวกับข้อเท็จจริงไม่ใช่ข้อกฎหมาย
        
        ข้อยกเว้น
        
        การเบิกความด้วยวาจา ; ในกรณีที่พยานหูหนวก หรือเป็นใบ้อาจให้เบิกความด้วยวิธีการอื่นก็ได้
        
        การเบิกความโดยความจำของตน; ในกรณีของพยานผู้เชี่ยวชาญ
        
        การเบิกความต้องทำเป็นภาษาไทย ; กรณีพยานไม่รู้ภาษาไทย ให้จัดหาล่าม
      - ผู้ถามพยาน
        
        ศาลเป็นผู้ถามพยานเองทั้งหมด
        
        ศาลเป็นผู้ถามพยานก่อนบางส่วน
        
        ศาลให้คู่ความเป็นผู้ถามพยานเองตามลำดับ
      - ลำดับของถามพยาน
        
        ถามค้าน
        
        เพื่อทำลายน้ำหนักคำพยานฝ่ายตรงข้าม
        
        เพื่อเเสวงหาประโยชน์จากคำเบิกความขอพยานฝ่ายตรงข้ามมาสนับสนุนคดีของตน
        
        ถามติง
        
        ถามซัก
        
        ห้ามใช้คำถามนำ
      - พยานบุคคลที่ศาลรับฟังได้และห้ามรับฟัง
        
        พยานบุคคลที่ศาลห้ามรับฟัง
        
        หลัก
        
        ในกรณีที่กฎหมายไม่ได้กำหนดเป็นอย่างอื่น
        พยานบุคคลที่รับฟังได้จะต้อง
        
        สามารถเข้าใจคำถามเเละตอบคำถามได้
        
        เป็นผู้ที่ได้เห็น ได้ยินหรือทราบข้อเท็จจริงนั้นมาด้วยตนเองโดยตรง (เป็นประจักษ์พยาน)
        
        ข้อยกเว้น
        รับฟังพยานบอกเล่าได้
        พยานบอกเล่า เช่น
        คำให้การของจำเลยในชั้นสอบสวน
        
        รับฟังได้ในบางกรณีเเต่พยานบอกเล่ามีน้ำหนักน้อยกว่าประจักษ์พยาน
        
        ข้อยกเว้น
        พยานบอกเล่ามีความสำคัญเทียบเคียงพยานชั้นหนึ่ง
        
        คำบอกเล่าที่เป็นคำรับของคู่ความ
        คำรับที่ทำให้ตนเสียประโยชน์
        
        สามารถรับฟังได้ทั้งในคดีเเพ่งเเละในคดีอาญา เพราะปกติไม่มีคนอยากให้ตัวเองเสียประโยชน์ เมื่อมีการกล่าวอ้างเช่นนั้นย่อมมีเหตุเชื่อได้วา่ผู้กล่าวหาพูดตามจรง
        
        คำบอกเล่าของผู้ที่ตายไปเเล้ว
        
        รับฟังเฉพาะบางกรณี ต้องประกอบด้วยเงื่อนไขดังต่อไปนี้
        
        เป็นพยานหลักฐานในคดีที่ผู้คนตายบาดเจ็บหรือถูกทำร้ายถึงตายเท่านั้น
        
        ผู้กล่าวได้รู้ตัวดีว่า ความตายนั้นใกล้จะถึงหรือตนเองใกล้จะตาย
        
        1 more item...
        
        รับฟังเฉพาะในเหตุที่ต้องบากเจ็บหรือถูกประทุษร้ายเท่านั้น เรื่องอื่นๆเเม้จะพูดขณะเดียวกันก็รับฟังเป็นพยานหลักฐานในคดีไม่ได้
        
        คำกล่าวถึงสิทธิสาธารณะ หรือสิทธิที่ราษฎรมีอยู่ร่วมกัน
        
        ต้องประกอบด้วยเงื่อนไข 3 ประการ
        
        เป็นคำกล่าวของบุคคลซึ่งถึงเเก่ความตายไปเเล้ว + เป็นคำกล่าวของบุคคลที่ไม่สามารถนำมาเป็นพยานได้ เช่น วิกลจริต สาบสูญ
        
        ผู้ที่กล่าวจะต้องอยู่ในฐานะที่จะมีความรู้เช่นนั้น
        
        กล่าวไว้ก่อนที่รู้สึกว่าจะมีข้อพิพาทเกิดขึ้น
        
        ข้อความในเอกสารมหาชน
        
        คำพิพากษาในเรื่องก่อน
        
        หลัก ผูกพันเฉพาะคู่กรณีเท่านั้น จะนำมาใช้อ้างยันกับบุคคลภายนอกไม่ได้
        ข้อยกเว้น เป็นเรื่องเกี่ยวกับฐานะหรือความสามารถของบุคคลคำสั่งให้เลิกนิติบุคคล คำสั่งให้ล้มละลาย คำวินิจฉัยถึงกรรมสิทธิ์เเห่งทรัพย์สินนำมาใช้อ้างได้
        
        คำเบิกความในคดีเรื่องก่อน
        
        เมื่อคู่ความตกลงกันหรือท้ากันให้เอาคำเบิกความนั้นๆมาใช้เป็นข้อเเพ้ชนะกัน
      - การพิสูจน์ต่อพยาน
        
        การถามค้านของคู่ความฝ่ายที่มีหน้าที่นำสืบภายหลัง 89
        
        เพื่อหักล้าง เปลี่ยนเเปลงเเก้ไขถ้อยคำพยานของฝ่ายที่นำสืบก่อนซึ่งพยานเช่นนั้นเป็นผู้รู้เห็น
        
        เพื่อพิสูจน์ข้อความอย่างใดอย่างหนึ่ง อันเกี่ยวด้วยการกระทำหรือถ้อยทำหรือหนังสือ ซึ่งพยานนั้นได้กระทำขึ้น
        
        ให้ถามค้านพยานในเวลาที่พยานนั้นเบิกความ เเม้ว่าพยานนนั้นจะไม่ได้เบิกความถึงข้อความดังกล่าวก็ตาม
        
        ต้องคัดค้าานยในขณะที่คู่ความฝ่ายที่มีหน้าที่นำสืบพยานหลังนำพยานเข้าสืบ
        
        ต้องเป็นการนำสืบในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับสิ่งที่พยานปากนั้นให้การ หากไมเกี่ยวก็ไม่ต้องร้องถามค้านไว้ก่อน
        
        เป็นการเอาพยานมาสืบเพื่อโจนมตีตัวพยานโดยตรง
        
        ไม่นำมาใช้กับคดีอาญา เว้นเเต่คดีเกี่ยวกับการขอคืนของกลาง
        
        การขออนุญาตศาลพิสูจน์ต่อพยาน 120
        
        ต้องขอพิสูจน์ต่อพยานของคู่ความอีกฝ่ายหนึ่งเท่านั้น จะพิสูจน์ต่อพยานของตนไม่ได้ + ทำได้ต่อเมื่อศาลอนุญาต
        
        เป้นการกระทำที่มุ่งต่อตัวพยานเพื่อเเสดงว่าพยานไม่น่าเชื่อถือ ไม่ใช่การนำสืบพยานตามข้ออ้างหรือข้อเถียง
        
        ไม่ต้องยื่นบัญชีระบุพยานเเละนำไม่ใช้กับคดีอาญา
        
        พยานปรปักษ์ 117
        
        พยานของฝ่ายตนเเสดงออกอย่างชัดเเจ้ง หรือเบิกความให้เป็นปรปักษณ์กับฝ่ายที่อ้างตนมา
        
        ต้องถึงขนาดว่าพยานฝ่ายนั้นไม่ประสงค์เบิกความตามความจริงให้แก่ฝ่ายที่อ้างตนมา
        
        หากเป็นเพียงเบิกความไม่เป็นไปตามความประสงค์ของคู่ความที่อ้างพยานนั้นมา ไม่ถือว่าเป็นพยานปรปักษ์ เป็นเพียงพยานไม่เอื้อเฟื้อเท่านั้น
        
        ศาลจะเป็นผู้วินิจฉัยว่ากรณีใดเป็นพยานปรปักษ์
    - - ความหมายของพยานวัตถุ
        
        พยานหลักฐานอื่นๆนอกจากเอกสารซึ่งนำมาให้ศาลตรวจดูเพื่อประโยชน์เเก่คดีของตน โดยไม่จำกักว่าเป็นสิ่งมีชีวิตหรือไม่ เเละรวมถึงการที่นำบุคคลมาให้ศาลตรวจด้วย เช่น สัตว์ เทปบันทึกเสียง
      - วิธีการนำสืบพยานวัตถุ
        
        การนำสืบพยานวัตถุในศาล 128
        
        คู่ความจะนำพยานวัตถุดังกล่าวมาศาลในวันสืบพยานหรือวันอื่นใดตามที่ศาลได้กำหนด
        
        โดยปกติศาลจะเก็บพยานวัตถุนั้นไว้จนกว่าคดีจะถึงที่สุด
        
        ขอรับคืน 127 ทวิ
        
        การนำสืบพยานวัตถุนอกศาล
        
        เดินเผชิญสืบ
        
        128/1
        
        ในกรณีที่จำเป็นต้องใช้หลักฐานทางวิทยาศาตร์เพื่อพิสูจน์ข้อเท็จจริงที่เป้นประเด็นสำคัญ เมื่อศาลเห้นสมควรหรือคู่ความฝ่ายหนึ่งร้องขอ ศาลมีอำนาจสั่งให้ตรวจโดยวิธีการทางวิทยาศาตร์ได้ โดยไม่ต้องรอให้ถึงวันสืบพยานตามปกติ
      - พยานวัตถุที่เป็นข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์
    - - ความหมายเเละประเภทของพยานความเห็น
        
        ความเห็นมหาชน
        
        ความเห็นเอกชน
        
        ความเห็นสามัญชน
        
        ความเห็นของผู้เชี่ยวชาญ
      - พยานผู้เชี่ยวชาญ
        
        พยานผู้เชี่ยวชาญ
        
        การเเต่งตั้ง
        
        ฐานะ
        
        พยานผู้มีความรู้เชี่ยวชาญ
  - - - การนำสืบด้วยต้นฉบับเอกสาร
      - การส่งต้นฉบับเอกสารในวันตรวจพยานหลักฐาน
      - การนำสืบพยานเอกสารเเละการส่งสำเนาเอกสาร
      - การนำสืบพยานบุคคลหักล้างพยานเอกสาร
      - การปิดอากรแสตมป์
    - - หลักเกณฑ์ทั่วไป
      - การสืบพยานเด็ก
        
        การถามปากคำ
        
        การสืบพยานเด็กในชั้นำต่สวนมูลฟ้อง
        
        การสืบพยานเด็กในชั้นพิจารณา
    - - การนำสืบในศาลเเละนอกศาล
      - การให้คู่ความหรือพยานตรวจดูพยานวัตถุ
      - การนำสืบพยานบุคคลประกอบพยานวัตถุ
      - พยานที่เป็นหลักฐานทางวิทยาศาสตร์
    - - การเบิกความความของผู้เชี่ยวชาญ
      - การทำความเห็นเป็นหนังสือ
- - - - โจทก์
      - จำเลย
    - - หลักเกณฑ์การชั่งน้ำหนัก
        
        พยานเอกสาร
        
        พยานวัตถุ
        
        พยานบุคคล
        
        พยานผู้เชี่ยวชาญ
      - ผลสืบเนื่องจากการชั่ง
        น้ำหนักพยานหลักฐาน
        
        การพิพากษาว่าจำเลยเป็นผู้กระทำความผิดเเละลงโทษจำเลย
        
        การยกประโยชน์เเห่งความสงสัยให้จำเลย
  - - - ความหมาย
      - ระดับของมาตรฐานการพิสูจน์
        
        การพิสูจน์ให้เห็นถึงเหตุอันมีพยานหลักฐานเพียงพอ
        (probable cause)
        
        การพิสูจน์ให้เห็นถึงมูลคดี (Prima facie case)
        
        การพิสูจน์ให้เห็นถึงพยานหลักฐานที่น่าเชื่อถือกว่า
        (prepondence of evidence)
        
        การพิสูจน์ให้เห็นถึงพยานหลักฐานที่น่าเชื่อถืออย่างชัดเจน
        (Clear and convincing evidence)
        
        การพิสูจน์ให้ชัดเจนปราศจากข้อสงสัยตามปกติตามสมควรหรือปราศจากเหตุอันควรสงสัย (beyon reasonable doubt)
      - มาตรฐานการพิสูจน์ในคดีเเพ่ง
    - - ความหมาย
      - หลักทั่วไป
      - การชั่งน้ำหนักพยานหลักฐานเเต่ละชนิด
        
        พยานเอกสาร
        
        พยานวัตถุ
        
        พยานบุคคล
        
        พยานผู้เชี่ยวชาญ