Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

เรื่อง ปัญหาระบบประสาทกระดูกและกล้ามเนื้อ - Coggle Diagram

- - - - ระดับความรู้สึกตัวดี (full consciousness)
      - ความรู้สึกสับสน (confusion)
      - การรับรู้ผิดปกติ (disorientation)
      - ระดับความรู้สึกง่วงงุน (lethargy / drowsy)
      - ระดับความรู้สึก stupor
      - ระดับหมดสติ (coma)
  - - - กรณีที่ 1 ไม่มีไข้
        นึกถึง ความผิดปกติของสมองที่เกิดจากการได้รับบาดเจ็บ (Head Injury) เนื้องอกในสมอง (Brain Tumor) โรคลมชัก (Epilepsy)
      - กรณีที่ 2 มีไข้
        นึกถึง ความผิดปกติที่สมองที่เกิดจากการติดเชื้อของเยื้อหุ้มสมอง สมองและไขสันหลัง (Meningitis ;Encephalitis; Tetanus)
      - กรณีที่ 3 มีไข้สูง
        มีไข้สูงเกิน 38 ํc อายุ ประมาณ 6 เดือน-5 ปี ไม่มีการติดเชื้อของระบบประสาทนึกถึง Febrile convulsion
    - - ปัจจัยเสี่ยงของการชักช้ำ
        
        1.อาการชักครั้งแรกช่วงอายุ 1 ปี
        
        2.ความผิดปกติของประสาทก่อนมีอาการชัก
        
        3.ประวัติชักในครอบครัว
        
        4.ไข้ที่เกิดร่วมกับการติดเชื้อ
      - ชนิดของการชักจากไข้สูง
        
        1.Simple febrile seizure (primary febrile seizure)
        
        2.Complex febrile seizure
      - การประเมินสภาพ
        
        1.การซักประวัติ
        
        2.ประเมินสภาพร่างกาย
        
        3.การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        4.การตรวจพิเศษอื่นๆ
  - - - 1.ทราบสาเหตุ
        ติดเชื่อระบบประสาทส่วนกลาง
      - 2.ไม่ทราบสาเหตุ
        ความผิดปกติของ Neurotransmission
        เกิดจากความผิดปกติของยีน
      - 3.กลุ่มที่หาสาเหตุไม่ได้
        มีพยาธิสภาพภายในสมอง
    - - 1.Preictal period คือ ระยะก่อนอาการชัก ประกอบด้วย
        1.1 อาการนำ (Seizre prodromes)
        1.2 อาการเตือน (Aura)
      - Ictal event คือ ระยะที่เกิดอาการชักมีระยะเวลาตั้งแต่วินาทีจนถึงนาที มักไม่เกินครึ่งชั่วโมง
        
        2.1 เกิดขึ้นทันทีทันใด
        2.2 ระยะเวลาสั้นๆ ไม่เกิน 5 นาที
        2.3 เกิดขึ้นบางครั้งมีปัจจัยกระตุ้น
      - Postictal peroid คือ ระยะเวลาเมื่อการชักสิ้นสุดลง ระยะนี้อาจเกิดนานหลายวินาทีถึงหลายวันก็ได้ มีอาการ สับสน อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ
        3.1 Postical paralysis กล้ามเนื้ออ่อนแรงเฉพาะที่
        3.2 Automatism การเคลื่อนไหวร่างกายโดยอัตโนมัติขณะชัก
      - Interictal peroid ช่วงเวลาเริ่มตั้งแต่ระยะเวลาหลังการชักหนึ่งสิ้นสุดลงไปจนถึงเริ่มเกิดชักครั้งใหม่ โดยทั่วไปจะไม่มีอาการใดๆ
  - - - เยื้อหุ้มสมองอักเสบ เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย
        มีอาการไข้สูง หนาวสั่น
    - - Meningeal Irritation
      - Kernig's sign
      - 3.Brudzinski's neck sign
  - - - การเก็บและส่งตัวอย่างตรวจ
        
        วิธีทางชีวเคมีและวิธี PCR
        
        วิธีตรวจหาค่า Minimum inhibition concentration (MIC)
        
        วิธี seminested-PCR
    - - ผู้ที่สามารถแพร่เชื้อได้ คือ ผู้ที่ไม่มีอาการ (พาหะ)
        ผู้ป่วยสามารถแพร่โรคได้จนกว่าจะตรวจไม่พบเชื้อในน้ำมูก น้ำลาย
    - - เชื้อนี้ติดต่อจากคนไปสู่คน มาจากละอองน้ำมูก น้ำลาย
      - เชื้อกระจายจากช่องปาก ช่องจมูกจากอีกคนสู่อีกคน ผ่านระบบทางเดินหายใจ เกิดได้ 3 แบบ
        
        แบบไม่มีอาการหรืออาการน้อย
        
        แบบเชื้อแพร่เข้ากระแสเลือดหรือเลือดเป็นพิษ (meningococcemia)
        
        แบบเยื้อหุ้มสมองอักเสบ (meningitidis)
    - - ไข้ ปวดศีรษะรุนแรง อาเจียน คอแข็ง อาจมีผื่นแดง
        มีอาการสำคัญ 2 อย่างคือ
        
        Meningococcemia
        Acute Meningococcemia อาการเกิดอย่างฉับพลัน มีอาการปวดศีรษะ เจ็บคอและไอ
        Chronic Meningococcemia พบได้น้อย ส่วนใหญ่มักมีไข้ ผื่นตามผิวหนัง อาจเป็นผื่นแดง
        Fulinant Meningococcemia เป็นแบบรุนแรง ระบบไหลเวียนโลหิตไม่ทำงาน อาจช็อคถึงเสียชีวิตได้
        
        Meningitis
        มีอาการไข้ ปวดศีรษะ คอแข็ง ซึมและสับสน อาการจะแย่ลงอย่างรวดเร็ว
    - - Glucocorticoid theroaoy ก่อนการให้ยาปฏิชีวนะ 15 นาที
        
        ยาปฏิชีวนะ เช่น Ceftriaxone / PGS / Chloramphenicol
        
        การรักษาแบบประคับประคองตามอาการอื่นๆ
    - - ใช้ยาป้องกันได้แก่ Rifampicin หรือ ceftriaxone หรือ ciprofloxacin
  - - - อาการ
        
        ศีรษะโตแต่กำเนิด ,กระหน่อมหน้าโป่ง
        
        Congenital Hydrocephalus ความผิดปกติในการสร้างน้ำไขสันหลัง
        
        Obstructive Hydrocephalus ความผิดปกติในการอุดกั้นทางเดินน้ำไขสันหลัง
        
        Communicate Hydrocephalus ความผิดปกติในการดูดซึมน้ำไขสันหลัง post meningitis
        
        อาการแสดงทางคลินิก
        1.หัวบาตร
        2.หัวโตกว่าปกติเมื่อเทียบกับ Growth curve ปกติ (Disproportion Head circumference:chest circumference,height developmen)
        3.รอยต่อกะโหลกศีรษะแยกออกจากกัน
        4.รอยเปิดกะโหลกโป่งตึง
        5.หนังศีรษะบางและเห็นเส้นเลือดดำ
        6.เสียงเคาะกะโหลกเหมือนหม้อแตก
        7.อาการแสดงของความดันในกะโหลดศีรษะสูง
        8.ตากลอกลงล่าง
        9.ตาเขเข้าในมองไปด้านข้างไม่ได้
      - การรักษา(Treatment)
        
        1.การรักษาด้วยยา
        2.การรักษาด้วยการผ่าตัด
        
        การผ่าตัดใส่สายระบายน้ำในโพรงสมองออกนอกร่างกาย
        
        การผ่าตัดใส่สายระบายน้ำในโพรงสมองสู่ช่องในร่างกาย
  - - - 1.การซักประวัติ
      - 2.การตรวจร่างกาย
      - 3.การตรวจพิเศษ พบความผิดปกติ , ใช้ไฟฉายส่องบริเวณก้อนหรือถุง
    - - spida bifida occulta ไม่จำเป็นต้องรักษาแต่ชนิด Cystica ต้องผ่าตัดภายใน 24-48 ชั่วโมงภายหลังเกิด เพื่อลดการติดเชื้อหลังผ่าตัด
  - - - ชนิดของสมองพิการ
        
        1.กล้ามเนื้อหดเกร็ง(Splastic)
        1.1 Splastic quadriplegia ความปิดปกติของกล้ามเนื้อ
        แขนขา 2 ข้าง
        1.2 Splastic diplegia ความผิดปกติกล้ามเนื้อแขนขาทั้ง 2 ข้าง ขาเป็นมากกว่าแขน
        1.3 Splastic hemiplegia ผิดปกติที่แขนขาซีดใดซีกหนึ่ง
        
        Extrapyramidol cerebral palsy การเคลื่อนไหวผิดปกติตลอดเวลาขณะตื่น
        
        Ataxia cerebral palsy มีเดินเซ ล้มง่าย กล้ามเนื้อตึงตัวน้อย
        4.Mixed type หลายอย่างร่วมกัน
      - อาการและอาการแสดง
        
        1.มีการเจริญเติบโตและพัฒนาการช้า
        2.ปัญญาอ่อน
        3.อาการอื่น ร่วม เช่น ชัก หูหนวก ตาบอด
      - การประเมินสภาพ
        
        1.ซักประวัติ
        มารดามีการติดเชื้อขณะคลอด เช่น เป็นหัดเยอรมัน
        2.ประเมินร่างกาย เส้นรอบศีรษะไม่เพิ่มขึ้น การเคลื่อนไหวผิดปกติ
- - - - ความผิดปกติเผาผลาญ Vit D
      - ความผิดปกติเผาผลาญแคลเซียมจากโรคของลำไส้
      - โรคไตบางชนิดทำให้ไม่สามารถดูดกลับอนุมูลแคลเซียมและฟอสเฟต
      - ภาวะฟอสเฟตต่า (Hypophosphatasia)
        จากขาด Alkaline Phosphatase
    - - ในเด็กเล็กความตึงตัวของกล้ามเน้ือจะน้อย กล้ามเน้ือหย่อน อ่อนแรง หลังแอ่น ขวบปีแรกเดึกจะมีความผิดรูป
    - - แบบประคับประคอง
      - การรักษาสาเหตุ เช่น ให้วิตามินดี
    - - ให้ร่างกายได้รับแสงแดดช่วงเช้าและเย็น
      - การรับประทานอาหารโดยเฉพาะโปรตีนและแคลเซียม
      - ระวังและหลีกเลี่ยงการใช้ยาที่ขัดขวางการดูดซึมแคลเซียม
      - ให้ออกกำลังกายกระตุ้นการสร้างของกระดูก
      - ให้วิตามินดี 200 หน่วยต่อวันต่อน้ำหนักต่อวัน
        สำหรับเด็กคลอดก่อนกำหนด
  - - - ผล Lab เจาะดูดน้ำในข้อ(jointaspiration) มาย้อม gramstain ผล CBC พบ ESR , CRP สูงข้ึนเล็กน้อย
      - การตรวจทางรังสี
      - ลักษณะทางคลินิค มีไข้ มีการอักเสบ ปวดบวมแดง
        ภายใน 2-3 วันแรกของ การติดเชื้อข้อ
    - - การให้ยาปฏิชีวนะ
      - การผ่าตัด
    - - เชื้อเข้าสู่ข้อ เช่น จากการทิ่มแทงเข้าในข้อ
        หรือแพร่กระจายบริเวณใกล้เคียง
    - - ข้อเคลื่อน (Dislocation)
      - ข้อถูกทำลาย (jointdestruction)
      - Growthplateถูกทำลาย
      - หัวกระดูกข้อสะโพกตายจากการขาดเลือด(avascularnecrosis)
  - - - เชื้อแบคทีเรีย, เชื้อรา เข้าสู่กระดูกจากการทิ่มแทงจากภายนอก
    - - การตรวจร่างกาย
        
        มีปวด บวม แดง ร้อน เฉพาะที่
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        ผล CBC พบ Leucocytosis , ESR , CRPมีค่าสูง
      - ประวัติ
        
        มีอาการปวดเด็กเล็ก แสดงออกโดยไม่ใช้แขน ขา ส่วนนนั้น
        ทารกนอนนิ่ง ไม่ขยบัแขนขาข้างที่เป็น(pseudoparalysis)
      - การตรวจทางรังสี
        
        Plain flim พบเน้ือเยื่อส่วนลึกบวมโดยเฉพาะ
        บริเวณ metaphysis Bone scan ได้ผลบวก
    - - ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษาของแพทย์
      - การผ่าตัดเอาหนองชิ้นเน้ือกระดูกตายออก
    - - กระดูกและเนื้อเยื่อตาย
      - กระทบต่อ physis เป็นส่วนเจริญเติบโตของกระดูก
  - - - ลักษณะทางคลินิก
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
      - การตรวจทางรังสี
    - - ให้ยาต้านไวรัส
      - การผ่าตัด
    - - วัณโรคกระดูกและข้อในเด็กอาการจะเริ่มแสดงหลังการติดเชื้อ
        ประมาณ 1 – 3 ปี ที่กระดูกรอยโรคเริ่มท่ี metaphysis
        ของ long bone ซึ่งมีเลือดมาเลี้ยงมาก
    - - กระดูกสันหลังค่อมหรืออาการ กดประสาทไขสันหลัง
    - - เชื้อ Mycobacterium tuberculosis เข้า สู่ปอด
  - - - เริ่มตั้งแต่ระยะสร้างกระดูกเท้ากลไกการสร้าง
        Catilage anlage ที่เป็นเน้ือเยื่อต้นแบบของ
        กระดูกเท้าผิดปกติ(primarygermplasmdefect)
    - - การตรวจดูลกัษณะ
        
        positional clubfoot
        
        idiopatic clubfoot
    - - แบบไม่ทราบสาเหตุ
        
        พบตั้งแต่กำเนิด
      - แบบทราบสาเหตุ
        
        teratologoc clubfoot
        
        neuromuscular clubfoot
        
        positional clubfoot
    - - การดดัและใส่เฝือก
      - การผ่าตัด
        
        การผ่าตัดเนื้อเยื่อ (subtalar soft tissue release)
        
        การผ่าตัดกระดูก (osteotomy)
        
        การผ่าตัดเช่ือมข้อกระดูก (triple fusion)
  - - - รองเท้าผู้ป่วยจะสึกเร็ว
      - ปวดฝ่าเท้า
      - ผู้ป่วยอาจจะมีตาปลาหรือผิวหนังฝ่าเท้าจะหนาผิดปกติ
      - ในรายท่ีแบนรุนแรงผู้ป่วยจะมีอาการปวดน่องเข่าและปวดสะโพก
      - อาการข้ึนกับความรุนแรงของความแบนราบ
    - - เกิดจากการเดินที่ผิดปกติ
      - เกิดจากเอ็นของข้อเท้ามีการฉีกขาด
      - เป็นพันธุกรรมในครอบครัว
      - โรคเกี่ยวกับสมองหรือไข้สันหลัง
    - - อย่ารักษาตาปลาด้วยตัวเอง
      - ใส่แผ่นรองเท้าเสริม
      - ใส่รองเท้าที่กว้างและมีขนาดพอดี
      - ใช้ ultrasound หรือ laser
      - พบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยเฉพาะ
  - - - ถ้าสามารถผ่าตัดออกได้หมดจะมีการพยากรณ์โรคที่ดี
      - ถ้ามีการแพร่กระจายของโรคการพยากรณ์จะไม่ดี
      - ตำแหน่งของโรคที่มีการพยากรณ์ดีที่สุด
        คือส่วนปลายของ กระดูกต้นขา
    - - เคมีบำบัด
      - รังสีรักษา
      - การผ่าตัด
    - - การซักประวัติ
        
        ระยะเวลาการมีก้อนเน้ืองอกอาการปวดการ เคลื่อนไหว
      - การตรวจร่างกาย
        
        น้ำหนักตำแหน่งของก้อน การเคลื่อนไหว ต่อมน้ำเหลือง
      - การตรวจทางห้องปฏิบัต้การ
        
        MRI,CTเพื่อดูการ แพร่กระจายของโรค
    - - เสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนของกระดูก
      - เสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากเคมีบบัด
      - ไม่สุขสบายจากการปวดแผลผ่าตัด
      - มีความวิตกกังวลเนื่องจากขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรค
    - - มีไข้
      - การเคลื่อนไหวของตำแหน่งที่เป็นผิดปกติ
      - น้ำหนักลด
      - อาจมีกระดูกหักบริเวณนั้นๆ
      - ปวดบริเวณที่มีก้อนเน้ืองอก
  - - - quadriplegia
      - Diplegia
      - Double hemiplegia
      - อื่น ๆ เช่น monoplegia
      - Hemiplegia
    - - การผ่าตัด
        
        การผ่าตัดลดความตึงของกล้ามเน้ือ
        
        การย้ายเอ็น
        
        การผ่าตัดกระดูก
      - การให้การดูแลรวมถึงให้กำลังใจ
      - ลดความเกร็งโดยใช้ยา
        
        ยากิน กลุ่ม diazepam
        
        ยาฉีด กลุ่มBotox
      - การรักษาด้านอื่นๆ
      - ป้องกันความผิดรูปของข้อต่างๆ
        
        กายภาพบำบัด (PhysicalTherapy)
        
        อรรถบำบัด (Speech and Language Therapy)
  - - - conservative
      - operative
    - - การใช้อัลตราซาวนด์ตรวจทารกในครรภ์มารดสามารถ วินิจฉยัภาวะomphaloceleได้ภายหลังคลอดพบบริเวณกลางท้องทารกมีถุง omphalocele ติดอยู่กับผิวหนัง
  - - - ก่อนคลอด
        
        มารดาเป็นโรคแทรกซ้อนขณะต้ังครรภ์
        
        อุบัติเหตุที่เกิดขึ้นกับมารดาขณะต้ังครรภ์
        
        อาจมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อ
      - ระหว่างคลอด/หลงัคลอด
        
        สมองกระทบกระเทือน
        
        ขาดออกซิเจน
        
        คลอดยาก
        
        ทารกคลอดก่อนกาหนด
    - - Ataxic CP
      - Athetoid CP
      - Spastic CP
      - Mixed CP
- - - - อาการและอาการแสดง
        
        Pseudoparalysis ขยับข้างที่เป็นได้น้อย ไหล่ตก
        
        Crepitus คล้าได้เสียงกรอบแกรบ
        
        • ปวด บวม ข้างที่เป็น
        
        • เอียงคอไปด้านที่เจ็บ ยื่นตัวไปข้างหน้า แขนที่ดีประคอง ข้างที่เจ็บ
      - การรักษา
        
        ในเด็กทารกและเด็กเล็กจะตรีงแขนข้างที่หักในอยู่นิ่ง มัดแขนให้ข้อศอกงอ 90 องศา ให้ติดลำตัว พันนาน 10-14 วัน
        เด็กอายุมากกว่า 3 ปี อาจใช้ผ้าสามเหลี่ยมคล้องคอ ห้อยแขนให้ข้อศอก งอ 90 องศา คล้องแขนไว้นานประมาณ 2-3 สัปดาห์
    - - สาเหตุ
        เกิดจากข่ายประสาทถูกดึงยึด ได้แก่ การคลอดท่าก้น
      - การวินิจฉัย
        จาการสังเกตเห็นแขนที่ผิดปกติเคลื่อนไหวน้อยกว่าธรรมดา
      - การรักษา
        ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักขะมีการฟื้นตัวของเส้นประสาทโดยไม่จำเป็นต้องรักษาแบบผ่าตัด
  - - - การผ่าตัด
        การผ่าตัดแบบ bipolar release ตัดปลายเอ็นยึดเกาะของกล้ามเนื้อด้านคอทั้งสองปลาย หลังผ่าต้องใช้อุปกรณ์พยุงคอ