Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเสริมสร้าง ความเข้มแข็ง ของชุมชน, นางสาวชนิดา เล็กเปีย ชั้นปีที่ 3…
การเสริมสร้าง
ความเข้มแข็ง
ของชุมชน
แนวคิด หลักการ รูปแบบกลวิธี
และกระบวนการ ที่เกี่ยวข้องกับ
การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 พ.ศ.2560-2564
"มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน"
การสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจและแข่งขันได้อย่างยั่งยืน
การพัฒนาวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี วิจัยและนวัตกรรม
การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและระบบโลจิสติกส์
การเติบโตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน
การสร้างความเป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ำในสังคม
การพัฒนาภาคเมือง และพื้นที่เศรษฐกิจ
การบริหารจัดการในภาครัฐ การป้องกันการทุจริต ประพฤติมิชอบ และธรรมาภิบาลในสังคมไทย
การเสริมสร้างความมั่นคงแห่งชาติ เพื่อการพัฒนาประเทศสู่ความมั่งคั่งและยั่งยืน
การเสริมสร้างและพัฒนาศักยภาพทุกมนุษย์
ความร่วมมือระหว่างประเทศเพื่่อการพัฒนา
Ottawa Charter
การดำเนินการเพื่อส่งเสริมสุขภาพ
สร้างความเข้มแข็งให้แก่ปฏิบัติการชุมชน
พัฒนาทักษะส่วนบุคคล
สร้างสภาพแวดล้อมที่สนับสนุน
บริการสุขภาพที่มีการปรับเปลี่ยน
สร้างนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพที่ดี
ชุมชน
องค์ประกอบของชุมชน
คนหรือกลุ่มคน
เป้าหมายและความต้องการของชุมชน
สิ่งแวดล้อมของชุมชน
ระบบบริการในชุมชน
ขอบเขตของชุมชน
สุขภาพชุมชน
สภาวะสุขภาพที่สมบูรณ์ ทั้งในมิติด้านร่างกาย จิตใจ สังคมและจิตวิญาณของชุมชนทั้งชุมชนโดยรวม
องค์ประกอบ
สถานะทางสุขภาพของชุมชน (Health Status)
โครงสร้างของชุมชน (Structure)
กระบวนการที่เกิดขึ้นในชุมชน (Process)
กลุ่มเป้าหมายของการดูแล
กลุ่มคนที่มีศักยภาพในการแก้ไขปัญหาระดับชุมชน
กลุ่มคนจำแนกตามอายุและพัฒนาการ
กลุ่มคนจำแนกตามปัญหาสุขภาพและภาวะเสี่ยงด้านสุขภาพ
กลุ่มผู้ป่วย
กลุ่มคนพิการ
กลุ่มผู้ด้อยโอกาส
ความหมายของชุมชน
มีแบบแผนการดำเนินชีวิต มีวัฒนธรรมประเพณี การติดต่อสื่อสารและการตัดสินใจร่วมกัน เพื่อให้บรรลุเป้าหมายและความต้องการของชีวิต
มีปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกันหรือกลุ่มคนที่มีความสนใจหรือมีเป้าหมายหรือมีลักษณะบางประการร่วมกัน
ประชาชนกลุ่มหนึ่งที่อาศัยอยู่รวมกันในพื้นที่ใด พื้นที่หนึ่ง
ชุมชนที่เข้มแข็ง
ชุมชนที่มีขีดความสามารถในการจัดการปัญหาของตนเองได้ระดับหนึ่ง
ด้วยการมีผู้นำที่มีความสามารถ มีการเรียนรู้ร่วมกันอย่างต่อเนื่อง
บนพื้นฐานวัฒนธรรมความเชื่อ คุณค่าศาสนาและเศรษฐกิจชุมชนที่พึ่งพาเอื้อเฟื้อกันและกัน
โดยใช้ศักยภาพของชุมชนจัดการแก้ไขปัญหาได้ด้วยตนเอง ภายใต้ความร่วมมือสนับสนุนจากองค์กรภายนอก
การสร้างเสริมความเข้มแข็งของชุมชน
ตามกฎบัตรออตตาวา
ส่งเสริมสุขภาพผ่านทาง “ปฏิบัติการชุมชน”
ขบวนการคือ การเพิ่มอำนาจให้ชุมชน ให้มีความเป็นเจ้าของ
และควบคุมกิจกรรม และโชคชะตาของชุมชนเอง
หลักการ
การส่งเสริมกระบวนการพัฒนาในชุมชนในลักษณะ ร่วมคิด ร่วมทำ และร่วมเรียนรู้
ส่งเสริมการรวมกลุ่มองค์กรทำงานร่วมกัน
ส่งเสริมให้มีการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมการแก้ไขปัญหาร่วมกันอย่างต่อเนื่อง
การพัฒนาศักยภาพคนในชุมชนให้สามารถรวมกลุ่มร่วมกันคิด ร่วมกันทำ ร่วมกันรับผิดชอบ
องค์ประกอบ
การพัฒนาโครงสร้าง
เครื่องมือและกระบวนการ
องค์กรหลักในพื้นที่
รูปแบบกลยุทธ์
ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นฐาน
การสร้างเสริมพลังทุนทางสังคมของชุมชนสู่ความเข้มแข็งพึ่งตนเอง
เกิดจากการมีปฏิสัมพันธ์ร่วมกัน กิจกรรมร่วมมือกัน
เกิดการเรียนรู้ รับรู้ และส่งผ่านข้อมูลข่าวสารระหว่างกัน ทำให้เกิดคุณค่าที่สามารถยึดโยงและยอมรับร่วมกัน
ให้ผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ
การพัฒนาชุมชนที่เน้นชุมชนเป็นพลังขับเคลื่อน
การมีส่วนร่วมของชุมชนและการเป็นหุ้นส่วนของชุมชน
ระดับ
3 การเข้าไปเกี่ยวข้อง (Involve)
4 การให้ความร่วมมือ (Collaborate)
2 การปรึกษาหารือ (Consult)
5 การสร้างเสริมพลังอำนาจประชาชน (Collaborate)
1 การรับรู้ข่าวสาร (Inform)
การเสริมสร้างพลังอำนาจชุมชน
หลักการ
พัฒนาความเข้าใจเชิงวิเคราะห์ต่อสิ่งแวดล้อมทางสังคมและทางการเมือง
พัฒนาความเชี่ยวชาญและแหล่งทรัพยากรที่จะใช้ปฏิบัติการในกิจกรรมทางสังคมและการเมือง
พัฒนาความคิดความเข้าใจของตนในด้านบวกเพิ่มขึ้น
จุดมุ่งหมาย
เพื่อที่จะให้ชุมชนและบุคคลมีความสามารถในการควบคุมปัจจัยต่างๆ ที่มีผลต่อตนเอง
เพื่อเพิ่มศักยภาพให้กับบุคคลและผู้ที่เกี่ยวข้องกับปัญหานั้นๆ สามารถแก้ไขหรือป้องกันปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นหรือเกิดขึ้นแล้วได้เป็นอย่างดี
กระบวนการ
ขั้นตอนที่ 3 แสวงหาหรือสร้างสรรค์ผู้นำกลุ่มที่เหมาะสมในชุมชน
ขั้นตอนที่ 4 เสาะแสวงหาบุคคลที่เป็นแกนนำ
ขั้นตอนที่ 2 กำหนดแผนปฏิบัติการ
ขั้นตอนที่ 5 จดบันทึกการปฏิบัติงานและการรับรู้ผลงาน
ขั้นตอนที่ 1 กำหนดเป้าหมายให้ชัดเจน
ขั้นตอนที่ 6 ขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง
ขั้นตอนที่ 7 ขยายผลของความสำเร็จในงาน
ประโยชน์
ช่วยส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพของบุคคล
ความพร้อม (Hardiness)
ความตระหนักต่อตนเอง (Self Esteem)
ความสามารถแห่งตน (Self Efficacy)
กระบวนการ
ขั้นตอนที่ 2 การเตรียมคน
ขั้นตอนที่ 3 การประเมินความเข้มแข็ง การสื่อสาร สภาพปัญหา และความต้องการของชุมชน
ขั้นตอนที่ 1 การค้นหาทรัพยากรบุคคล
ขั้นตอนที่ 4 การพัฒนาทางเลือกในการแก้ไขปัญหา
ขั้นตอนที่ 5 การปฏิบัติกิจกรรมตามโครงการและประเมินผล (ร่วมมือเป็นเครือข่าย)
Community Ownership
สร้างให้ประชาชนในชุมชนเกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของชุมชน
กระบวนการ
2 ในกระบวนการตัดสินใจและยอมรับผลที่เกิดขึ้นจากกระบวนการนั้น
1 ในการมีสิทธิ์ออกเสียงและร่วมคิดร่วมทำในกระบวนการพัฒนา
บทบาทและสมรรถนะของพยาบาล
มีศักยภาพในการเป็นพี่เลี้ยงที่มีคุณภาพ
มองทุกอย่างแบบบูรณาการ
เห็นคุณค่าความเป็นคนและตนเองและเพื่อนมนุษย์
ประสานงานได้รอบด้าน
"ช่วยเหลือ กระตุ้น ผลักดัน"
ปัจจัยที่สนับสนุนและท้าทาย
ปัจจัยภายใน
ระบบข้อมูลข่าวสารในชุมชน
การสื่อสารในชุมชน
อิทธิพลของผู้นำและหรือผู้ปกครองชุมชน
ความร่วมมือในชุมชน ความขัดแย้งและปฏิเสธ
ทุนทางสังคม
การมีกิจกรรมร่วมกันของชุมชนอย่างต่อเนื่อง
ความเชื่อหรืออุดมการณ์ร่วมของชุมชน
ปัจจัยภายนอก
แหล่งสนับสนุนความเข้มแข็งของชุมชน
เครือข่ายความร่วมมือและการแข่งขันระหว่างชุมชน
กระบวนการเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน
ตัวอย่างการนำไปใช้
ชุมชนบางตลาดพัฒนา 2
เขตเทศบาลนครปากเกร็ด
อำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี
ขั้นตอนที่ 3 การประเมินความเข้มแข็ง การสื่อสาร สภาพปัญหา และความต้องการของชุมชน
หลังจากที่โครงการอนุมัติแล้ว สมาชิกในชุมชนร่วมกันดำเนินการและแก้ไขปัญหาร่วมกัน
แต่งตั้งคณะทำงานจากสมาชิกในชุมชน เพื่อดำเนินการตามโครงการและเร่งรัดดำเนินการให้แล้วเสร็จภายในกำหนดเวลา ซึ่งชุมชนบางตลาดพัฒนา 2 จะใช้วิธีการจัดซื้อ/จัดจ้าง โดยคัดเลือกผู้รับเหมาจากในชุมชนเพื่อเป็นการสร้างงาน ส่งเสริมอาชีพให้กับสมาชิกในชุมชน และสมาชิกสามารถตรวจสอบผลงานได้ตลอดเวลา โดยที่ผ่านมาไม่มีการร้องเรียนเกิดขึ้น เพราะได้ดำเนินการผ่านการมีส่วนร่วมดำเนินการของสมาชิกในชุมชน
ขั้นตอนที่ 4 การพัฒนาทางเลือกในการแก้ไขปัญหา
สมาชิกในชุมชนร่วมรับผลประโยชน์จากการดำเนินการพัฒนา
หลังจากได้ดำเนินการในปัญหาที่เกิดขึ้นจนประสบความสำเร็จ สมาชิกในชุมชนบางตลาดพัฒนา 2 ได้รับความสะดวกในการแก้ไขปัญหาเรื่องระบบการระบายน้ำของชุมชน ทำให้ลดปัญหาน้ำท่วมของชุมชน และลดภาระหน้าที่ของเทศบาลนครปากเกร็ด
ขั้นตอนที่ 2 การเตรียมคน
สมาชิกในชุมชนร่วมตัดสินใจเลือกแนวทางและวางแผนแก้ไขปัญหาของชุมชน
หลังจากที่ได้โครงการที่จะดำเนินการแล้ว ประธานกรรมการชุมชนก็จะ
ทำหน้าที่เข้าพบคณะผู้บริหารเทศบาลนครปากเกร็ดเพื่อชี้แจงโครงการ
และให้ความร่วมมือกับเทศบาล หรือ สตง เพื่อเข้าตรวจสอบโครงการต่อไป
ขั้นตอนที่ 1 การค้นหาทรัพยากรบุคคล
การวางแผนเพื่อพัฒนาชุมชนของตนเอง โดยเริ่มตั้งแต่การเสนอนโยบายเพื่อพัฒนาชุมชน ตลอดจนร่วมกำหนดปัญหา และจัดลำดับความสำคัญของปัญหา โดยการประชุมใหญ่ของชุมชนจะเป็นการพิจารณาการจัดทำโครงการ เพื่อแก้ไขปัญหาของชุมชนที่เทศบาลนครปากเกร็ดสนับสนุน
งบประมาณในแต่ละปี โดยกำหนดปัญหาที่สำคัญในปีที่ผ่านมาคือ
การซ่อมแซมรางน้ำของชุมชน และการซ่อมแซมถนนของชุมชน โดยในการประชุมของชุมชนบางตลาดพัฒนา 2 เพื่อขอรับการจัดสรรงบประมาณจากเทศบาลนครปากเกร็ดในแต่ละปี จะมีการดำเนินงานดังนี้
คณะกรรมการชุมชนประสานงานสมาชิกในชุมชน เพื่อแจ้งวัน เวลา
ที่จะประชุม และกำหนดประเด็นวาระ พร้อมโครงการในปีที่ผ่านมา
กระจายเสียงผ่านเสียงตามสายของชุมชน เพื่อประชาสัมพันธ์เชิญชวนสมาชิกในชุมชนมาร่วมประชุม
ประสานงานกองสวัสดิการสังคม เทศบาลนครปากเกร็ด
เพื่อกำหนด วัน เวลาประชุม
ประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ เช่น กรมชลประทาน และเทศบาลนครปากเกร็ด เพื่อให้ความรู้ในการทำโครงการ
ขั้นตอนที่ 5 การปฏิบัติกิจกรรมตามโครงการและประเมินผล
สรุปผลการติดตามและประเมินผลโครงการ
เมื่อดำเนินการในการแก้ไขปัญหาเรื่องระบบการระบายน้ำของชุมชนแล้ว
คณะกรรมการชุมชนก็จะเชิญประชุมสมาชิกในชุมชน กรรมการชุมชน
องค์กรต่างๆ ในชุมชน เพื่อสรุปผลการดำเนินงานของชุมชน ซึ่งกรรมการ
ในชุมชนได้กล่าวว่า “การแก้ไขปัญหาโดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณ
จากเทศบาลนครปากเกร็ด ตลอดจนผ่านความร่วมมือร่วมใจของสมาชิก
ในชุมชน ทำให้โครงการต่างๆ ที่ทำในชุมชนบางตลาดพัฒนา 2
ประสบความสำเร็จ และไม่มีเรื่องราว” (กรรมการชุมชน) และเมื่อได้มีการ
สรุปผลการดำเนินงานตามโครงการเสร็จสิ้นเรียบร้อยแล้ว ก็จะนำผลที่ได้
มาเก็บรวบรวมเป็นข้อมูลเพื่อใช้ในการวางแผนและป้องกันปัญหา
ในครั้งต่อไป และคอยติดตาม และประเมินผลต่อไปเป็นระยะ เพื่อให้เข้าใจ
สามารถอธิบายกระบวนการตัดสินใจแก้ไขปัญหาโดยส่วนร่วม
นางสาวชนิดา เล็กเปีย ชั้นปีที่ 3 รุ่น 35 เลขที่ 17