Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน - Coggle Diagram
การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน
ชุมชน (Community)
ความหมาย
ประชาชนที่อยู่ในหมู่บ้าน ตำบลอำเภอเดียวกันหรือกลุ่มคนทำงานที่อยู่ในโรงงาน นักเรียนที่อยู่ในโรงเรียนบุคลากรสุขภาพในหน่วยบริการเดียวกัน สมาชิกในสมาคม ชมรมมูลนิธิ องค์กร กลุ่มหน่วยงานหรือเครือข่ายองค์กรใด องค์กรหนึ่ง (ศิริพร ขัมภลิขิต,2559)
ประชาชนกลุ่มหนึ่งที่อาศัยอยู่รวมกันในพื้นที่ใด พื้นที่หนึ่ง มีปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกันหรือกลุ่มคนที่มีความสนใจหรือมีเป้ าหมายหรือมีลักษณะบางประการร่วมกัน มีแบบแผนการดำเนินชีวิต มีวัฒนธรรมประเพณีการติดต่อสื่อสารและการตัดสินใจร่วมกันเพื่อให้บรรลุเป้ าหมายและความต้องการของชีวิต (ศิริพร ขัมภลิขิต,2559)
องค์ประกอบของชุมชน
สิ่งแวดล้อมของชุมชน
ระบบบริการในชุมชน
เป้าหมายและความต้องการของชุมชน
คนหรือกลุ่มคน
ขอบเขตของชุมชน
สุขภาพชุมชน (Community Health)
ความหมาย
สภาวะสุขภาพที่สมบูรณ์ ทั้งในมิติ ด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญาณของชุมชนทั้ง ชุมชนโดยรวม
องค์ประกอบ
สถานะทางสุขภาพของชุมชน (Health Status)
โครงสร้างของชุมชน (Structure)
กระบวนการที่เกิดขึ้นในชุมชน (Process)
กลุ่มเป้าหมาย
กลุ่มผู้ด้อยโอกาส
กลุ่มคนพิการ
กลุ่มผู้ป่วย
กลุ่มคนจำแนกตามปัญหาสุขภาพและภาวะเสี่ยงด้านสุขภาพ
กลุ่มคนจำแนกตามอายุและพัฒนาการ
กลุ่มคนที่มีศักยภาพในการแก้ไขปัญหาระดับชุมชน
ชุมชนเข้มแข็ง (Strong Community)
ความหมาย
“ชุมชนที่มีขีดความสามารถในการจัดการปัญหาของตนเอง ได้ระดับหนึ่ง ด้วยการมีผู้นำที่มีความสามารถ มีการเรียนรู้ ร่วมกันอย่างต่อเนื่อง บนพื้นฐานวัฒนธรรมความเชื่อ คุณค่าศาสนาและเศรษฐกิจชุมชนที่พึ่งพาเอื้อเผื้อกันและกัน โดยใช้ศักยภาพของชุมชนจัดการแก้ไขปัญหาได้ด้วยตนเอง ภายใต้ความร่วมมือสนับสนุนจากองค์กรภายนอก”
“การที่ประชาชนในชุมชนมีการรวมตัวกัน เป็นองค์กรชุมชน โดยมีการเรียนรู้การจัดการและการแก้ไขปัญหาของชุมชนซึ่งทำให้ชุมชนมีการเปลี่ยนแปลงหรือเกิดการพัฒนาด้านเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมภายในชุมชน ตลอดจนมีผลกระทบสู่ภายนอกชุมชน”
การสร้างเสริมความเข้มแข็งของชุมชน(CommunityStrengthening)
ตามกฎบัตรออตตาวา
ทำได้โดยผ่านทาง "ปฏิบัติการชุมชน" ที่มั่นตง และมีประสิทธิผลในการจัดลำดับความสำคัญ การตัดสินใจ การวางแผนกลยุทธ์ แล้วดำเนินการเพื่อให้เกิดสุขภาพที่ดีขึ้น หัวใจของขบวนการนี้คือ "การเพิ่มอำนาจในชุมชนให้มีความเป็นเจ้าของและควบคุมกิจกรรม และโชคชะตาของชุมชนเอง"
หลักการ
การส่งเสริมกระบวนการพัฒนาในชุมชนในลักษณะ ร่วมคิด ร่วมทำและร่วมเรียนรู้
ส่งเสริมการรวมกลุ่มองค์กรทำงานร่วมกัน
ส่งเสริมให้มีการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมการแก้ไข ปัญหาร่วมกันอย่างต่อเนื่อง
การพัฒนาศักยภาพคนในชุมชนให้สามารถ รวมกลุ่มร่วมกันคิด ร่วมกันทำ ร่วมกันรับผิดชอบ
องค์ประกอบ
องค์กรหลักในพื้นที่
เครื่องมือและกระบวนการเสริมสร้างความ
เข้มแข็งของชุมชน
การพัฒนาโครงสร้างที่เอื้อให้กับการเสริมสร้าง
ความเข้มแข็งของชุมชน
รูปแบบกลยุทธ
การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นฐาน
การเสริมสร้างสมรรถนะของชุมชนโดยการสร้างเสริมพลัง ทุนทางสังคมของชุมชนสู่ความเข้มแข็งพึ่งตนเอง
การพัฒนาชุมชนที่เน้นชุมชนเป็นพลังขับเคลื่อน
การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชนด้วยการเสริมสร้างพลังอำนาจชุมชน
ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นฐาน
ทุกสิ่งทุกอย่างที่ชาวบ้านคิดขึ้นได้เอง และนำมาใช้ในการแก้ปัญหา เป็นองค์ความรู้ของชาวบ้าน ทั้งทางกว้างและทางลึกที่ชาวบ้านคิดเอง ทำเอง โดยอาศัยศักยภาพที่มีอยู่แก้ปัญหาการดำเนินชีวิตในท้องถิ่นได้อย่างเหมาะสมกับยุคสมัยความเหมือนกัน เป็นองค์ความรู้ และเทคนิคที่นำมาใช้ในการแก้ปัญหาและการ ตัดสินใจซึ่งได้สืบทอดและเชื่อมโยงมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน
กระบวนการ
ขั้นตอนที่ 3 การประเมินความเข้มแข็ง การสื่อสาร สภาพปัญหาและความต้องการของชุมชน
ขั้นตอนที่ 4 การพัฒนาทางเลือกในการแก้ไขปัญหา
ขั้นตอนที่ 2 การเตรียมคน
ขั้นตอนที่ 5 การปฏิบัติกิจกรรมตามโครงการและประเมินผล (ร่วมมือเป็น
เครือข่าย
ขั้นตอนที่ 1 การค้นหาทรัพยากรบุคคล
http://ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2016/TU_2016_5803010106_5455_4967.pdf
บทบาทและสมรรถนะของพยาบาล
มีศักยภาพในการเป็นพี่เลี้ยงที่มีคุณภาพ
มองทุกอย่างแบบบูรณาการ
เห็นคุณค่าความเป็ นคนและตนเองและเพื่อนมนุษย์
ประสานงานได้รอบด้าน
ปัจจัยที่สนับสนุนและท้าทาย
ปัจจัยภายใน
ระบบข้อมูลข่าวสารในชุมชน
การสื่อสารในชุมชน
อิทธิพลของผู้น าและหรือผู้ปกครองชุมชน
ความร่วมมือในชุมชน ความขัดแย้งและปฏิเสธ
ทุนทางสังคม
การมีกิจกรรมร่วมกันของชุมชนอย่างต่อเนื่อง
ความเชื่อหรืออุดมการณ์ร่วมของชุมชน
ปัจจัยภายนอก
แหล่งสนับสนุนความเข้มแข็งของชุมชน
เครือข่ายความร่วมมือและการแข่งขันระหว่างชุมชน
การมีส่วนร่วมของชุมชน (Community Participation)
ความหมาย
การให้โอกาสประชาชนเป็นผู้ตัดสินใจและกำหนดความต้องการของตนเอง อย่างแท้จริงเป็นการเสริมพลังให้แก่ประชาชน กลุ่มองค์กรชุมชนให้สามารถพัฒนาศักยภาพของตนเอง ในการตัดสินใจเกี่ยวกับการจัดการทรัพยากร การควบคุมดูแล การกำหนดแนวทางการดำรงชีวิตด้วยตนเองของชุมชนและการเข้าร่วมอย่างมีอิสระในกิจกรรมของชุมชนที่มีวัตถุประสงค์และมีเป้าหมายชัดเจน (วีณา เที่ยงธรรมและคณะ,2554)
ระดับ
ระดับที่ 5 การสร้างเสริมพลังอำนาจประชาชน
(Collaborate)
ขั้นที่4 การให้ความร่วมมือ (Collaborate)
ขั้นที่ 3 การเข้าไปเกี่ยวข้อง (Involve)
ขั้นที่2 การปรึกษาหารือ (Consult)
ขั้นที่1 การรับรู้ข่าวสาร (Inform)
การเสริมสร้างพลังอำนาจชุมชน (CommunityEmpowerment)
หลักการ
พัฒนาความเข้าใจเชิงวิเคราะห์ต่อสิ่งแวดล้อมทางสังคม และทางการเมือง
พัฒนาความเชี่ยวชาญและแหล่งทรัพยากรที่จะใช้ปฏิบัติการในกิจกรรมทางสังคมและการเมือง
พัฒนาความคิดความเข้าใจของตนในด้านบวกเพิ่มขึ้น
จุดมุ่งหมาย
เพื่อเพิ่มศักยภาพให้กับบุคคลและผู้ที่เกี่ยวข้องกับปัญหา นั้น ๆ สามารถแก้ไขหรือป้องกันปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้น หรือเกิดขึ้นแล้วได้เป็นอย่างดี
เพื่อที่จะให้ชุมชนและบุคคลมีความสามารถในการ ควบคุมปัจจัยต่าง ๆ ที่มีผลต่อตนเอง
กระบวนการ
ขั้นตอนที่5 จดบันทึกการปฏิบัติงานและการรับรู้ผลงาน
ขั้นตอนที่6 ขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง
ขั้นตอนที่4 เสาะแสวงหาบุคคลที่เป็นแกนนำ
ขั้นตอนที่7 ขยายผลของความสำเร็จในในงาน
ขั้นตอนที่3 แสวงหาหรือสร้างสรรค์ผู้นำกลุ่มที่เหมาะสมในชุมชน
ขั้นตอนที่2 กำหนดแผนปฏิบัติการ
ขั้นตอนที่1 กำหนดเป้าหมายให้ชัดเจน
ประโยชน์
ช่วยส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพของบุคคล
ความพร้อม (Hardiness)
ความตระหนักต่อตนเอง (SelfEsteem)
ความสามารถแห่งตน (SelfEfficacy)
Community Ownership
ความหมาย
การที่จะทำให้ชุมชนเกิดการพัฒนาเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นจนสามารถพึ่งตนเอง จัดการกับปัญหาของตนเองได้อย่างยั่งยืนนั้น จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องสร้างให้ประชาชนใน ชุมชนเกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของชุมชน
ในการมีสิทธิ์ออกเสียง และร่วมคิดร่วมทำในกระบวนการพัฒนา
ในกระบวนการตัดสินใจ และยอมรับผลที่เกิดขึ้น จากกระบวนการนั้น