Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน - Coggle Diagram
การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน
ชุมชน
ความหมาย
พื้นที่ทางภมูิศาสตร์(Community as Geographic Area)
การปฏิสัมพันธ์ทางสังคม(Community as Social Interaction)
ความรับผิดชอบทางการเมืองและสังคม(Community as Political and Social Responsibility)
(รุจินาถ อรรถสิษฐ,2549)
ประชาชนกลุ่มหนึ่งที่อาศัยอยู่รวมกันในพื้นที่ใด พื้นที่หนึ่ง มีปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกันหรือกลุ่มคนที่มีความสนใจ หรือมีเป้าหมายหรือมีลักษณะบางประการร่วมกัน มีแบบแผนการดำเนินชีวิต มีวัฒนธรรมประเพณีการติดต่อสื่อสารและการตัดสินใจร่วมกันเพื่อให้บรรลุเป้าหมายและความต้องการของชีวิต
(ศิริพร ขัมภลิขิต,2559)
ประชาชนที่อยู่ในหมู่บ้าน ตำบลอำเภอเดียวกันหรือกลุ่มคนทำงานที่อยู่ในโรงงาน นักเรียนที่อยู่ในโรงเรียนบุคลากรสุขภาพในหน่วยบริการเดียวกัน สมาชิกในสมาคม ชมรมมูลนิธิ องค์กรหน่วยงานหรือเครือข่ายองค์กรใดกลุ่ม องค์กรหนึ่ง
(ศิริพร ขัมภลิขิต,2559)
องค์ประกอบ
คนหรือกลุ่มคน
เป้าหมายและความต้องการของชุมนุม
สิ่งแวดล้อมของชุมชน
ระบบบริการในชุมชน
ขอบเขตของชุมชน
สุขภาพชุมชน
ความหมาย
สภาวะสุขภาพที่สมบูรณ์ทั้งในมิติ ด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญาณของชมุชนทั้งชมุชนโดยรวม
องค์ประกอบ
สถานะทางสขุภาพของชุมชน(Health Status)
โครงสร้างของชมุชน (Structure)
กระบวนการที่เกิดขึ้นในชมุชน (Process)
กลุ่มเป้าหมายของการดูแล
กลุ่มคนที่มีศักยภาพในการแก้ไขปัญหาระดับชุมชน (ผู้นำที่เป็นทางการและผู้นำทางธรรมชาติ)
กลมุ่คนจำแนกตามอายุและพัฒนาการ
กลุ่มคนจำแนกตามปัญหาสุขภาพและภาวะเสี่ยงด้านสุขภาพ
กลุ่มผู้ป่วย
กลุ่มคนพิการ
กลุ่มผู้ด้อยโอกาส
ความเข้มแข็งของชุมชน
ความหมาย
ชมุชนที่มีขีดความสามารถในการจัดการปัญหาของตนเอง ได้ระดับหนึ่ง ด้วยการมีผู้นำ ที่มีความสามารถ มีการเรียนรู้ ร่วมกันอย่างต่อเนื่อง บนพื้นฐานวัฒนธรรมความเชื่อ คุณค่าศาสนาและเศรษฐกิจชุมชนที่พึ่งพาเอื้อเฟื้อกันและกัน โดยใช้ศักยภาพของชุมชนจัดการแก้ไขปัญหาได้ด้วยตนเอง ภายใต้ความร่วมมือสนับสนุนจากองค์กรภายนอก
การที่ประชาชนในชุมชนมกีารรวมตัวกัน เป็นองค์กรชุมชน โดยมีการเรียนรู้การจัดการและการแก้ไขปัญหาของชุมชนซึ่ง ทำให้ชุมชนมีการเปลี่ยนแปลงหรือเกิดการพัฒนาด้าน เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมภายในชุมชน ตลอดจนมีผลกระทบสู่ภายนอกชุมชน
ความหมาย
การส่งเสริมสุขภาพทำได้ โดยผ่านทาง“ปฏิบัติการชุมชน” ที่มั่นคง และมีประสิทธิผล ในการจัดลำดับความสำคัญ การตัดสินใจ การวางแผนกลยุทธ์ แล้วดำเนินการเพื่อให้เกิด สุขภาพที่ดีขึ้น หัวใจของขบวนการนี้คือ การเพิ่มอำนาจให้ชุมชน ให้มีความเป็นเจ้าของและควบคุมกิจกรรม และโชคชะตาของชุมชนเอง การพัฒนาชุมชนเป็นการดึงเอา ทรัพยากรบุคคล และวัตถุในชุมชนมาเสริมการพึ่งพาตนเอง และการสนับสนุนทางสังคม และเพื่อพัฒนาระบบที่ยืดหยุ่นในการสร้างความเข้มแข็ง ในการให้สาธารณะมีส่วนร่วม และชี้นำในเรื่องต่างๆ เกี่ยวกับสุขภาพ ทั้งนี้ต้องมีการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร อย่างเต็มที่ และ ต่อเนื่อง เข้าถึงโอกาสที่จะเรียนรู้เรื่องสุขภาพ รวมทั้งการสนับสนุนในเรื่องทุน
หลักการ
การพัฒนาศักยภาพคนในชมุชนให้สามารถ รวมกลุ่มร่วมกันคิด ร่วมกันทำร่วมกันรับผิดชอบ (ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมรับผิดชอบ )
การส่งเสริมกระบวนการพัฒนาในชุมชนใน ลักษณะ ร่วมคิด ร่วมทำ และร่วมเรียนรู้
ส่งเสริมการรวมกล่มุองค์กรทำงานร่วมกัน
ส่งเสริมให้มีการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมการแก้ไข ปัญหาร่วมกันอย่างต่อเนื่อง
องค์ประกอบ
องค์กรหลักในพื้นที่
การพัฒนาโครงสร้างที่เอื้อให้กับการเสริมสร้าง ความเข้มแข็งของชุมชน
เครื่องมือและกระบวนการเสริมสร้างความ เข้มแข็งของชุมชน
รูปแบบกลยุทธ์
การพัฒนาชุมชนที่เน้นชุมชนเป็นพลังขับเคลื่อน
การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน โดยใช้ภูมิปัญญา ท้องถิ่นเป็นฐาน
การเสริมสร้างสมรรถนะของชมุชนโดยการสรา้งเสริมพลัง ทุนทางสังคมของชุมชนสู่ความเข้มแข็งพึ่งตนเอง
การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชนด้วยการเสริมสร้างพลังอำ นาจชุมชน
การมีส่วนร่วมของชุมชนและการเป็นหุ้นส่วนของชุมชน
ความหมาย
การให้โอกาสประชาชนเป็นผู้ตัดสินใจและกำหนดความต้องการของตนเอง อย่างแท้จริงเป็นการเสริมพลังให้แก้ประชาชน กลุ่มองค์กรชมุชนให้สามารถ พัฒนาศักยภาพของตนเอง ในการตัดสินใจเกี่ยวกับการจัดการทรัพยากร การควบคมุดูแล การกำหนดแนวทางการดำรงชีวิตด้วยตนเองของชุมชนและ การเข้าร่วมอย่างมีอิสระในกิจกรรมของชมุชนที่มีวัตถุประสงคและมีเป้าหมาย ชัดเจน (วีณา เที่ยงธรรมและคณะ,2554)
ระดับของการมีส่วนร่วมของชุมชน
ขั้นที่1 การรับรู้ข่าวสาร (Inform)
ขั้นที่ 2 การปรึกษาหารือ (Consult)
ขั้นที่ 3 การเข้าไปเกี่ยวข้อง (Involve)
ขั้นที่ 4 การให้ความร่วมมือ (Collaborate)
ขั้นที่ 5 การสร้างเสริมพลังอำนาจประชาชน (Collaborate)
การเสริมสร้างพลังอำนาจชุมชน
หลักการ
พัฒนาความคิดความเข้า้ใจของตนในด้านบวกเพิ่มขึ้น
พัฒนาความเข้าใจเชิงวิเคราะห์ต่อสิ่งแวดล้อมทางสังคม และทางการเมือง
พัฒนาความเชี่ยวชาญและแหล่งทรัพยากรที่จะใช้ ปฏิบัติการในกิจกรรมทางสังคมและการเมือง
จุดมุ่งหมาย
เพื่อที่จะให้ชุมชนและบุคคลมีความสามารถในการ ควบคุมปัจจัยต่าง ๆ ที่มีผลต่อตนเอง
เพื่อเพิ่มศักยภาพให้กับบุคคลและผู้ที่เกี่ยวข้องกับปัญหา นั้น ๆ สามารถแก้ไขหรือป้องกัน ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้น หรือเกิดขึ้นแล้วได้เป็นอย่างดี
กระบวนการ
ขั้นตอนที่่ 1 กำหนดเป้าหมายให้ชัดเจน
ขั้นตอนที่ 2 กำหนดแผนปฏิบัติการ
ขั้นตอนที่ 3 แสวงหาหรือสร้างสรรค์ผู้นำ กลุ่มที่เหมาะสมในชุมชน
ขั้นตอนที่ 4 เสาะแสวงหาบคุคลที่เป็นแกนนำ
ขั้นตอนที่ 5 จดบันทึกการปฏิบัติงานและการรับรู้ผลงาน
ขั้นตอนที่ 6 ขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง
ขั้นตอนที่ 7ขยายผลของความสำเร็จในงาน
ประโยชน์
ช่วยส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพของบุคคล
ความสามารถแห่งตน (Self Efficacy)
ความพร้อม (Hardiness)
ความตระหนักต่อตนเอง (Self Esteem)
กระบวนการ
ขั้นตอนที่ 1 การค้นหาทรัพยากรบุคคล
ขั้นตอนที่ 2 การเตรียมคน
ขั้นตอนที่ 3 การประเมินความเข้มแข็ง การสื่อสาร สภาพปัญหาและความ ต้องการของชมุชน
ขั้นตอนที่ 4 การพัฒนาทางเลือกในการแก้ไขปัญหา
ขั้นตอนที่ 5 การปฏิบัติกิจกรรมตามโครงการและประเมินผล (ร่วมมือเป็น เครือข่าย)
Community Ownership
ความหมาย
การที่จะทำให้ชุมชนเกิดการพัฒนา เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นจน สามารถพึ่งตนเอง จัดการกับปัญหา ของตนเองได้อย่างยั่งยืนนั้น จำป็น อย่างยิ่งที่จะต้องสร้างให้ประชาชนใน ชมุชนเกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของชุมชน
ในการมีสิทธิ์ออกเสียง และร่วมคดิร่วมทา ใน กระบวนการพัฒนา
ในกระบวนการตัดสินใจ และยอมรับผลที่เกิดขึ้น จากกระบวนการนั้น
บทบาทและสมรรถนะของพยาบาล
เห็นคณุค่าความเป็นคนและตนเองและเพื่อนมนุษย์
มีศักยภาพในการเป็นพี่เลี้ยงทีมคุณภาพ
มองทกุอย่างแบบบรูณาการ
ประสานงานได้รอบด้าน
ปัจจัยที่สนับสนุนและท้าทาย
ปัจจัยภายใน
ความเชื่อหรืออุดมการณ์ร่วมของชมุชน
ทุนทางสังคม
อิทธิพลของผู้นำ และหรือผู้ปกครองชุมชน
ระบบข้อมูลข่าวสารในชุมชน
การสื่อสารในชุมชน
ความร่วมมือในชมุชน ความขัดแย้งและปฏิเสธ
การมีกิจกรรมร่วมกันของชุมชนอย่างต่อเนื่อง
ปัจจัยภายนอก
แหล่งสนับสนุนความเข้มแข็งของชุมชน
เครือข่ายความร่วมมือและการแข่งขันระหว่างชุมชน