Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ปัจจัยที่มีผลต่อสุขภาพครอบครัว กลุ่มคนและชุมชน :black_flag:,…
ปัจจัยที่มีผลต่อสุขภาพครอบครัว กลุ่มคนและชุมชน
:black_flag:
ปัจจัยภายใน
หมายถึงปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับบุคคลโดยตรงซึ่งบางปัจจัยไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ :warning:
ด้านร่างกาย
เป็นองค์ประกอบที่เปลี่ยนแปลงได้ยาก
พันธุกรรม
อิทธิพลของพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อมที่มีต่อความแตกต่างของบุคคลในด้านต่างๆ
ความแตกต่างทางด้านร่างกาย
เป็นความแตกต่างที่เห็นได้ชัด ซึ่งสามารถจำแนกความแตกต่างทางด้านร่างกายของแต่ละบุคคล ได้แก่ ลักษณะโครงสร้างทางร่างกาย เพศ ชนิดของกลุ่มหมู่เลือด ข้อบกพร่องทางร่างกายบางประการที่เกิดจากพันธุกรรม เช่น ธาลัสซีเมีย เป็นต้น
ความแตกต่างทางด้านสติปัญญา
พันธุกรรมมีอิทธิพลต่อสติปัญญาของบุคคล
ความแตกต่างทางด้านอารมณ์
อารมณ์เป็นสัญชาตญาณที่ติดตัวมากับมนุษย์แต่กำเนิดอย่างหนึ่ง ดังนั้นคนเราจึงมีอารมณ์พื้นฐานเหมือนกันทั้งสิ้น เพียงแต่มีการแสดงออกทางอารมณ์ที่แตกต่างกัน
ความแตกต่างทางสังคม
ความแตกต่างด้านการแสดงออกทางพฤติกรรมการอยู่ร่วมกันกับบุคคลอื่นในสังคม ได้แก่ การสร้างสัมพันธภาพกับสมาชิกอื่นในสังคม การวางตัวและปรับตัว เป็นต้น
ความแตกต่างด้านบุคลิกภาพ
บุคลิกภาพได้รับอิทธิพลจากสิ่งแวดล้อมเป็นส่วนใหญ่ โดยปัจจัยที่แตกต่างในสภาพแวดล้อมทำให้บุคลิกภาพของแต่ละบุคคลแตกต่างกันออกไป
เชื้อชาติ
บางเชื้อชาติป่วยเป็นโรคบางโรคมากกว่าเชื้อชาติอื่น เช่นภาวะโลหิตจางบางชนิดจะพบในคนผิวดำมากกว่าคนผิวขาว
เพศ
โรคบางโรคพบบ่อยในเพศใดเพศหนึ่งจากความแตกต่างของเพศ โรคบางโรคพบบ่อยในเพศหญิง เช่น มะเร็งเต้านม โรคบางโรคพบบ่อยในเพศชาย เช่น มะเร็งปอด เป็นต้น
อายุและระดับพัฒนา
อายุหรือวัยที่ต่างกัน การเกิดโรคที่ต่างกัน เสี่ยงต่อการเจ็บป่วยเป็นวัยต่างๆเพื่อดูแลที่แตกต่างกัน เช่น วัยเด็กเน้นการส่งเสริมพัฒนาการ วัยเรียนเน้นการส่งเสริมพัฒนาการ ภาวะโภชนาการ เป็นต้น
ด้านจิตใจ ทัศนคติ ความเชื่อ ค่านิยม ความเครียด
ทัศนคติ ความเชื่อ
เป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลโดยตรงต่อแนวโน้มการเกิดพฤติกรรมการดูแลสุขภาพ ทฤษฎีความเชื่อด้านสุขภาพ (health belief model:HBM) มีองค์ประกอบการรับรู้ 6 ด้าน คือ
1. การรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรค
2. ด้านการรับรู้ความรุนแรงของโรค
3. ภาวะคุกคาม
4. การรับรู้ประโยชน์ที่จะได้รับเป็นความคิดความเชื่อว่าการกระทำตามคำแนะนำจะก่อประโยชน์ต่อตนเอง ลดความเสี่ยงหรือลดความรุนแรง
5. การรับรู้อุปสรรค/ค่าใช้จ่ายเป็นความคิดความเชื่อว่าการกระทำตามคำแนะนำนั้นเป็นสิ่งยุ่งยาก เสียค่าใช้จ่าย ทำได้ยาก
6. การรับรู้ความสามารถตนเอง
ค่านิยม
ได้รับอิทธิพลจากสังคม บุคคลพยายามแสดงออกถึงค่านิยมของตนที่มีโอกาส ค่านิยมของสังคมจะมีอิทธิพลต่อการประพฤติปฏิบัติของบุคคลในสังคมนั้นๆ
ความเครียด
ภาวะความเครียดมีผลกระทบต่อสุขภาพทั้งทางด้านบวกและด้านลบ หากมีความเครียดต่ำหรือปานกลางจะเป็นตัวกระตุ้นให้บุคคลมีความกระตือรือร้น หากมีความเครียดระดับสูงจะส่งผลให้ร่างกายเกิดความเปลี่ยนแปลงการทำงานของอวัยวะต่างๆเปลี่ยนไป
พฤติกรรมสุขภาพ หรือแบบแผนการดำเนินชีวิต (life style)
การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างและความสัมพันธ์ของครอบครัวในปัจจุบัน พบว่าลักษณะครัวเรือนไทยมีขนาดเล็กลง มีหลากหลายรูปแบบมากขึ้น วิถีครอบครัวเปลี่ยนแปลง นอกจากนี้ การที่สังคมไทยมีประชากรหลากหลายกลุ่มอายุทำให้วิธีการคิด มุมมองโลกทัศน์ และค่านิยมต่างๆ มีความแตกต่างกัน ซึ่งอาจมีผลต่อวิถีการดำเนินชีวิต และพฤติกรรมสุขภาพ เช่น ในการใช้เทคโนโลยี
ด้านความรู้ การเรียนรู้ และสติปัญญา
พัฒนาการแรกสุดและการเรียนรู้ของเด็กเกิดขึ้นโดยผ่านความสัมพันธ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งภายในครอบครัวซึ่งเป็นผู้ให้การศึกษาของเด็กคนแรกมีอิทธิพลต่อเด็กมากที่สุด
ด้านสังคม บทบาทหน้าที่ ความรับผิดชอบ และสัมพันธภาพของสมาชิกในครอบครัวและชุมชน ของครอบครัว กลุ่มบุคคลและชุมชน
ความเจ็บป่วยจะส่งผลต่อครอบครัวที่เกี่ยวข้อง ทำให้เกิดความจำกัด
ด้านวิถีการดำเนินชีวิตของสมาชิกในครอบครัว กลุ่มคนและชุมชนที่มีผลต่อสุขภาพครอบครัว
ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความสุขของคนในประเทศต่างๆ ได้แก่ การใช้ชีวิตอาศัยอยู่ในประเทศที่มีเศรษฐกิจอุดมสมบูรณ์ที่มีอิสระและเป็นประชาธิปไตย เป็นต้น การเจ็บของบุคคลในครอบครัว เมื่อเกิดการเจ็บป่วย จะทำให้สมาชิกในครอบครัวและผู้ป่วยเกิดข้อจำกัดในการทำกิจกรรมต่างๆ
ปัจจัยภายนอก
เป็นปัจจัยที่มีผลต่อสุขภาพไม่น้อยกว่าปัจจัยภายใน :star:
สภาพเศรษฐกิจ การเมือง สังคม การปกครอง
การจ้างงานเพิ่มขึ้นทั้งในภาคเกษตรและนอกภาคเกษตร
อัตราการว่างงานลงต่อเนื่อง
หนี้สินครัวเรือนเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง
ส่งผลให้เกิดปัญหาครอบครัวตามมา
การเจ็บป่วยด้วยโรคเฝ้าระวังลดลง แต่ยังต้องเฝ้าระวังโรคไข้หวัดใหญ่ที่คาดว่าจะเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง
การเกิดอุบัติเหตุทางบกลดลง แต่ภาพรวมทั้งปีการเกิดอุบัติเหตุเพิ่มขึ้น
การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ
จะส่งผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางอาชีพ และการเคลื่อนย้ายแรงงานของครอบครัว ทำให้ครอบครัวต้นทาง โดยเฉพาะเด็กและคนชราถูกทอดทิ้งให้อยู่กันตามลำพังมากขึ้น
สิ่งแวดล้อม ทรัพยากรธรรมชาติ เทคโนโลยีและภูมิปัญญาท้องถิ่น
สิ่งแวดล้อม ทรัพยากรธรรมชาติ
1. สิ่งแวดล้อมที่มีชีวิต ได้แก่มนุษย์ สัตว์ต่างๆ พยาธิ เชื้อโรคต่างๆ รวมทั้งสิ่งมีชีวิตประเภทพืช
2. สิ่งแวดล้อมที่ไม่มีชีวิต ได้แก่ พื้นดิน หิน ภูเขา เป็นต้น รวมถึงสิ่งปนเปื้อน ที่เรียกว่า มลพิษหรือมลภาวะ เช่นปัญหามลพิษทางอากาศ ฝุ่น PM. 2.5
สิ่งแวดล้อมที่มีผลกระทบต่อสุขภาพของคนและอาจมีผลต่อสุขภาพครอบครัว
1. สิ่งมีชีวิตที่เล็กที่สุดซึ่งมีผลต่อสุขภาพ
ได้แก่ เชื้อโรคต่างๆ เชื้อโรคเหล่านี้เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดการเจ็บป่วย เช่นการระบาดของโรค COVID-19
2. สิ่งมีชีวิตขนาดใหญ่ขึ้นซึ่งมีผลต่อสุขภาพ
ได้แก่ สัตว์พวกหนอนพยาธิต่างๆ พวกแมลงต่างๆ เป็นต้น
3. สิ่งแวดล้อมพวกพืชต่างๆ
เช่น เกสรดอกไม้ที่ปลิวกระจายไปได้ไกลๆ หลายชนิดก็เป็นเหตุของโรคภูมิแพ้ต่างๆ
4. สิ่งแวดล้อมที่ไม่มีชีวิต
4.1 อาหาร มีอิทธิพลต่อสุขภาพของคนในสังคมอย่างมากที่สุดอย่างหนึ่ง และมีอิทธิพลได้ทั้งทางบวกและทางลบ
4.2 ขยะ ซึ่งเป็นปัญหาใหญ่หลวงของเมืองทุกเมืองในโลก
4.3 จราจร หากไม่มีการวางแผนจัดระบบบริการที่ดีพอ ก็จะเกิดปัญหาความแออัดในการจราจรตามมา
เทคโนโลยีและภูมิปัญญาท้องถิ่น
ภูมิปัญญาท้องถิ่นถือเป็นความรู้ที่เป็นองค์รวมโดยการรวบรวมความรู้ต่างๆ ให้มาสัมพันธ์กันจนเกิดมิติรอบด้านที่สะท้อนความคิด ความเชื่อ ความใฝ่ฝัน ความสัมพันธ์ระหว่างคนในครอบครัว
อิทธิพลของสื่อเทคโนโลยี และสารสนเทศ
มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของคนในสังคม เช่นพฤติกรรมก้าวร้าวรุนแรงจากการเลียนแบบสื่อ
การเปลี่ยนแปลงทางสิ่งแวดล้อม
ส่งผลกระทบโดยตรงต่อคุณภาพชีวิตของคนและกำลังจะกลายเป็นมหันตภัยร้ายแรงในอนาคตอันใกล้
วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี
ยุคที่ 1 Green Evolution
ยุคที่ 2 Industrial Revolution
ยุคที่ 4 The Fourth Industrial Revolution ในยุค 4 มี 5 กระแสที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงในวิถีชีวิตของผู้คน
3.Urbanization สัดส่วนของผู้คนในเมืองจะมีมากขึ้น
Individualization ผู้คนจะมีปัจเจกมากขึ้น มีความคิดความอ่านเป็นของตัวเองมากขึ้น
Digitization การติดต่อสื่อสารไร้พรมแดนมากขึ้น
Communization ในโลกที่ยิ่งเชื่อมต่อกันมากขึ้นเท่าไหร่ ผู้คนก็ยิ่งต้องพึ่งพิงอาศัยกันมากยิ่งขึ้นเท่านั้น
Globalization เป็นโลกที่เชื่อมต่อกันอย่างสนิท
ยุคที่ 3 Digital Revolution
การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม
ทำให้การดำรงชีวิตของบุคคลเปลี่ยนไป เช่นการดำรงชีวิตโดดเดี่ยว แปลกแยก เป็นต้น
โครงสร้างประชากร/ระบบสุขภาพ
ระบบสุขภาพ
เป็นระบบความสัมพันธ์ทั้งมวลที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ
องค์ประกอบ ๑๔ หมวดตามธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ ๒ พุทธศักราช ๒๕๕๙ มีดังนี้
สิทธิและหน้าที่ด้านสุขภาพ
การสร้างเสริมสุขภาพ ตามแนวทาง ทุกนโยบายห่วงใยสุขภาพ
การป้องกันและควบคุมโรคและปัจจัยที่คุกคาม
การบริการสาธารณสุขและการสร้างหลักประกัน
การส่งเสริม สนับสนุน การใช้และพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพการแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้านและการแพทย์ทางเลือก
การคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพ
การสร้างองค์ความรู้ด้านสุขภาพ
การเผยแพร่ความรู้และข้อมูลข่าวสารด้านสุขภาพ
การสร้างและพัฒนากำลังคนด้านสุขภาพ
การเงินการคลังด้านสุขภาพ
สุขภาพจิต
สุขภาพทางปัญญา
การอภิบาลระบบสุขภาพ
ธรรมนูญสุขภาพพื้นที่
ระบบการดูแลสุขภาพในครอบครัว (Home Health Care)
โดยเน้นการดูแลสุขภาพที่บ้านมากขึ้น เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงทั้งด้านประชากรศาสตร์และระบาดวิทยาของโรค โดยมีจำนวนผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น มีปัญหาโรคที่ซับซ้อนและเรื้อรังที่ต้องดูแลที่บ้านอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งมีผู้ป่วยระยะสุดท้ายและผู้ป่วยพิการที่ต้องการรับการรักษาที่บ้าน
วัตถุประสงค์ของการดูแลสุขภาพที่บ้าน
เพื่อให้เกิดการดูแลอย่างต่อเนื่องและครอบคลุม
เพื่อให้ผู้ป่วยและญาติมีความมั่นใจและสามารถพึ่งตนเองในการดูแลสุขภาพที่บ้านได้
เพื่อให้ญาติรู้วิธีในการอยู่ร่วมกับผู้ป่วยที่บ้านและร่วมดูแลรักษาผู้ป่วย
เพื่อให้แพทย์สามารถประเมินโรคและความเจ็บป่วยที่แท้จริงของผู้ป่วยและญาติได้อย่างถูกต้องและครอบคลุม
เพื่อให้แพทย์ทำความรู้จักและสานต่อความสัมพันธ์อันดีกับผู้ป่วยและญาติในระยะยาว
เพื่อให้แพทย์สามารถประเมินภาวะเสี่ยงต่างๆ ต่อสุขภาพของครอบครัวนั้นๆ และหาแนวทางที่จะลดความเสี่ยงต่างๆ
โครงสร้างประชากร
การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากร จะส่งผลกระทบต่อโครงสร้างของครอบครัวและสังคม รูปแบบของการพึ่งพิงกันระหว่างกลุ่มประชากรในช่วงอายุต่างๆจะเปลี่ยนไป
ระบบสาธาณสุข
เป็นระบบของการจัดการเกี่ยวกับการป้องกัน การบำบัดโรค การรักษา และส่งเสริมสุขภาพของประชาชน
ผลกระทบจากการที่ประเทศไทยก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ
ผลกระทบต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP)
จะส่งผลกระทบผลการออมทั้งในระดับครัวเรือนและระดับประเทศ
ผลกระทบต่องบประมาณของรัฐบาล
เกิดจากค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วจากโครงการประกันสังคมและโครงการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ
ผลกระทบด้านแรงงาน
เกิดจากสมรรถนะทางกายภาพที่ลดลงเมื่ออายุมากขึ้น และยังส่งผลกระทบต่อรายได้หลังเกษียณที่ไม่เพียงพอต่อการดำรงชีพ
ปัจจัยทางสังคม 10 กลุ่ม
:explode:
ชนชั้น
ความเครียด
มักนำไปสู่ภาวะซึมเศร้า เบาหวาน ความดัน เป็นต้น
เงื่อนไขชีวิตช่วงต้น
นับตั้งแต่ครรภ์มารดาจวบจนวัยเด็ก ซึ่งมีผลต่อภาวะสุขภาพของแต่ละบุคคล
การถูกกีดกัน
ความยากจน การกีดกันทางสังคมต่อโอกาสทางการศึกษา การมีที่อยู่อาศัยอย่างปลอดภัยหรือโอกาสทางสังคมอื่นๆ คนจนจึงมีพฤติกรรมเสี่ยงและเจ็บป่วยมากกว่าคนทั่วไป
ลักษณะการงาน
สภาพการงานที่บีบคั้นมักนำไปสู่การเจ็บป่วย
การว่างงาน
การงานไม่มั่นคงเสี่ยงต่อการเจ็บป่วย
ความเกื้อกูลซึ่งกันและกัน
มีผลต่อการมีชีวิตที่ยืนยาว
การใช้สารเสพติด
ส่งผลต่อภาวะสุขภาพ ทำให้ชีวิตตกต่ำในทางจิตใจ สังคม และร่างกาย
อาหาร
ภาวะทุพโภชนาการส่งผลต่อภาวะสุขภาพ การบริโภคอาหารมากเกินก็ส่งผลต่อภาวะสุขภาพเช่นกัน
การคมนาคม
การบาดเจ็บและเสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนนขยายตามปริมาณการเดินทางบนถนน
นางสาวลดาวดี ยีเอาะ รหัส 611001044
:<3:
:<3: