Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 8 เรื่อง การประเมินภาวะสุขภาพการดูแลช่วยเหลือมารดาและทารกในระยะที่ 2…

- - - - น้อยกว่า 100 ครั้งต่อนาทีหรือมากกว่า 160 ครั้งต่อนาทีหรือจังหวะการเต้นไม่สมำ่เสมอทารกในครรภ์เกิดภาวะขาดออกซิเจนเกิดขึ้นแล้ว
        
        ต้องช่วยให้การคลอดสิ้นสุดโดยเร็ว
  - - - 2ให้กำลังใจผู้คลอด พร้อมทั้งฝึกซ้อมวิธีการเบ่งที่ถูกต้อง
        
        3อาการเป็นตะคริว ในระยะนี้เกิดได้มากจากการเกร็งอยู่ในท่าเดิมนานๆได้แก่ การชันเข่าหรือการนอนบนขาหยั่งนานๆ เพื่อออกแรง ในการเบ่ง ควรนวดบริเวณที่เป็นให้กับผู้คลอด
        
        4ท่านอน ในขณะที่มดลูกหดรัดตัวและมีแรงเบ่ง ควรนอนหงายชันเข่าทมือทั้งสองข้างจับที่ขอบเตียง เพื่อช่วยให้ทารกเคลื่อนต่ำได้เร็วขึ้น
        
        5การดูแลเกี่ยวกับการดำเนินการคลอด
- - - - เตียงทำคลอด
        
        โคมไฟ
        
        ที่แขวนสารน้ำ
        
        ถังใส่ผ้าเปื้อน
        
        ถังขยะติดเชื้อ
        
        อุปกรณ์ทำคลอด
        
        นาฬิกา
        
        อุปกรณ์ดูแลทารกแรกเกิด
        
        ปรับอุณหภูมิห้อง 25 - 26 องศาเซลเซียส
        
        ห้องคลอด
  - - - ชุดผ้ารองคลอด/ผ้ารับเด็ก/ผ้ารองเย็บแผล ประกอบด้วย ผ้ารองคลอด 2 ผืน , ผ้าคลุมหน้าท้อง 1 ผืน , ปลอกขา 1 คู่ , ผ้ารับเด็ก 1 ผืน, ผ้าสี่เหลี่ยมเจาะกลางสำหรับเย็บแผล 1 ผืน
      - ชุดเครื่องมือทำคลอด ประกอบด้วย Artery clamp 2 ตัว , Sponge Forceps 1 ตัว , กรรไกรตัด Perineum 1 ตัว , กรรไกรตัด Cord 1 ตัว ,Tooth Forceps 1 ตัว
      - ชุดเครื่องมือเย็บแผล Perineum 1 ชุด Needle Holder 1 ตัว , กรรไกรตัดไหม 1 ตัว , Non-tooth Forceps 1 ตัว , เข็มเย็บชนิด Cutting, Round อย่างละ 1 ตัว
      - ภาชนะสำหรับใส่รก และถ้วยเล็กสำหรับใส่น้ำยาและน้ำยาต่างๆ ได้แก่ 0.9% NSS , สารละลาย Providine paint
      - ผ้า Save perineum 1 ชิ้น
      - ลูกสูบยางเบอร์ 4 หรือ 6 = 1 ตัว
      - ยางรัดสายสะดือ 1-2 ชิ้น
      - เสื้อคลุม Sterile 1 ตัว
      - ถุงมือ Sterile 2 คู่
      - อุปกรณ์ใน set ทำคลอด https://www.youtube.com/watch?v=rnGyDfStHyI
      - การเปิด set คลอด https://www.youtube.com/watch?v=bmYGCOx3t0A
    - - สวมผ้าปลอกขาด้านใกล้ตัว
        
        สวมผ้าปลอกขาด้านไกลตัว
        
        ปูผ้ารองก้น ผืนที่ 1
        
        ปูผ้าคลุมหน้าท้อง
        
        ปูผ้ารองก้นผืนที่ 2 (กรณีมีผ้าปูก้น2ผืน)
      - กรณีเร่งด่วนให้ปูผ้ารองก้นก่อน
        กรณีไม่เร่งด่วน
        
        สวมถุงเท้าด้านใกล้ตัวของผู้ทำคลอดจากนั้นปู่ผ้ารองก้น สวมถุง เท้าด้านไกลตัว
        
        ปูผ้าคลุมหน้าท้อง
    - - 1เท NSS ในชามใส่สำลีก่อนใหญ่สำหรับทำความสะอาดอวัยะสืบพันธุ์ และถ้วย สำลีก้อนเล็กสำหรับเช็ดตา
      - 2เท Beta dine ในถ้วยใส่สำลีก้อนใหญ่เพื่อทำความสะอาดฝีเย็บ
      - 3เท ยาสีม่วง (TripleDye) ในถ้วยที่มีไม้พันสำลีใหญ่สำหรับเช็ดสายสะดือทารก
  - - - ท่านอนหงายชันเข่า (dorsal recumbent)
        
        ผู้ทำคลอดมองเห็นหน้าและหน้าท้องของผู้คลอดได้ชัดเจน
        ฟังเสียงหัวใจทารกในครรภ์ได้สะดวก
        ผู้ทำคลอดที่ทำคลอดได้โดยลำพัง
        
        ข้อดี
        
        ทำให้ผู้คลอดเกิดภาวะ supine hypotensive syndrome ได้ง่าย
        
        ข้อเสีย
      - ท่านอนตะแคง ให้ผู้คลอดนอนตะแคงซ้าย
        
        สามารถควบคุมแรงเบ่งได้ดีกว่า ทำให้มีการคลอดของศีรษะช้า และมีการฉีกขาดของฝเย็บได้น้อย
      - ท่านอนหงายขึ้นขาหยั่ง (lithotomy position)
        
        การจัดท่าเบ่งคลอด
        
        จัดให้ผู้คลอดอยู่ในท่าศีรษะสูงพบว่ามีความสัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูกที่แรงขึ้นและสม่ำเสมอ และทำให้ระยะเวลาของการคลอดน้อยลง
        
        การเบ่งในท่านั่งยองๆ(Squatting) จะช่วยเพิ่มการเคลื่อนตัวของทารกในครรภ์และเพิ่มความกว้างของกระดูกเชิงกราน ช่องออกของเชิงกรานเพิ่มขึ้น 28% เพิ่มในแนวขวาง 1ซม. แนวหน้าหลังเพิ่ม 0.5-2 ซม.
        
        การศึกษาเปรียบเทียบพบว่าในผู้คลอดครรภ์แรก ที่เบ่งแบบธรรมชาติร่วมกับท่านั่งยองๆ(Squatting) บนเบาะนั่งรองคลอดใช้ เวลาในระยะที่ 2 ของการคลอดน้อยกว่า กลุ่มควบคุมที่เบ่งลงก้นแบบกลั้นหายใจ
        
        การจัดท่าให้เบ่งโดยการพาดขาหยั่ง (lithotomy) ควรให้ศรีษะสูง30-60องศา เพื่อให้การเบ่งมีประสิทธิภาพ
        
        หากให้ผู้คลอดพาดขาหยั่ง นานเกิน1ชั่วโมง จะทำให้เลือดมาคั่งบริเวณอุ้งเชิงกรานมากขึ้นเนื่องจากเลือดไหลไปยังส่วนปลายได้ยาก และอาจนำไปสู่ ภาวะหลอดเลือดดำอักเสบหลังคลอดได้
        
        ไม่ควรให้ผู้คลอดพาดขาหยั่งนาน ในรายที่ผู้คลอดมีเส้นเลือดขอดมาก ไม่ควรจัดให้อยู่ในท่านี้
        
        ส่งเสริมการลุกเดิน การอยู่ในท่าแนวตั้งจะช่วยให้มีการเคลื่อนตำ่ของส่วนนำเร็วขึ้น การหดรัดตัวมดลูกดี ในระยะที่1,2 อาจใช้ท่า Pelvic rocking
        
        หาเพิ่มเติม
      - การฟอกทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก (scrub vulva)
        
        ก้อนที่ 1 เช็ดบริเวณ Mons pubis เริ่มจากหัวเหน่าขึ้นไปทางหน้าท้อง
        
        ก้อนที่ 2 เช็ด labia majora ด้านใกล้ตัวผู้ทำคลอดก่อนตั้งแต่ข้างบนลงมาถึงฝีเย็บ แล้วพลิกสำลีทำความสะอาดต้นขา โดย scrub ตั้งแต่โคนขาไปถึง 2/3 ของขาท่อนบน
        
        ก้อนที่ 3 เช็ด labia majora และต้นขาด้านไกลตัวผู้ทำคลอด ทำเช่นเดียวกับก้อนที่ 2
        
        ก้อนที่ 4 เช็ด labia minora ด้านใกล้ตัวผู้ทำคลอด จากข้างบนมาข้างล่าง
        
        ก้อนที่ 5 เช็ด labia minora ด้านไกลตัวทำเช่นเดียวกับก้อนที่ 4
        
        ก้อนที่ 6 เช็ด vestibule จากข้างบนลงมาถึง anus
        
        ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ด้วยนำ้ยาฆ่าเชื้อเช่น savlon 1:00
        
        Hibitain solution 0.5% Providine หรือนำ้สบู่ขึ้นอยู่กับแต่ละรพ
        
        https://www.youtube.com/watch?v=g81UlitdK28&t=601s
      - ท่าศีรษะและลำตัวสูง
        
        จัดท่าผู้คลอด
        
        นั่งศีรษะสูงมากกว่า 45 องศา ท่าคุกเข่า ท่าคลาน ท่านั่งยองๆ ท่ายืนจะเสริมแรงโน้มถ่วงของโลก ช่วยเสริมการเบ่งคลอด เคลื่อนต่ำได้เร็วขึ้น การหดรัดตัวของมดลูกมีประสิทธิภาพมากกว่านอน หงายชันเข่า
    - - ให้ข้อมูลเกี่ยวกับกระบวนการคลอด ความก้าวหน้าของการคลอด แผนการดูแล คำแนะนำในการปฏิบัติตัว วิธีการลดอาการเจ็บครรภ์ในช่วงปากมดลูกเปิดเร็ว(active phase)
      - เปิดโอกาสใหผู้คลอดได้ ซักถามหรือระบายความรู้สึกในช่วงต้น (latent phase) ผู้คลอดยังเจ็บครรภ์ไม่มาก
      - ดูแลด้วยความใส่ใจอย่างต่อเนื่องให้ข้อมูลความก้าวหน้าของการคลอดเป็นระยะ
      - พยาบาลควรสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้คลอดเพื่อให้เกิดความไว้วางใจ
      - สามารถให้สามีเข้าห้องคลอดขณะทำการคลอดได้ช่วยลดการเกิด Fear tension pain syndrome ของผู้คลอดได้
        
        https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=11&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiYk5n55qPpAhV_yTgGHftMALkQFjAKegQIBRAB&url=https%3A%2F%2Fhe01.tci-thaijo.org%2Findex.php%2Fbcnbangkok%2Farticle%2Fdownload%2F120122%2F91777%2F&usg=AOvVaw3GtV1vTHMz_mzAhJVBPCpy
        
        วิจัยสนับสนุน
    - - สอนการหายใจล้างปอด cleaning breath
        
        ทั้งก่อนและหลังมดลูกหดรัดตัว โดยหายใจเข้าออก ลึกๆ ช้าๆ ยาวๆ จังหวะสมำ่เสมอ
        
        Slow chest pattern หายใจแบบช้าด้วยอก
        
        latent phase เปิด3cm
        
        Shallow accelerated-decelerated pattern
        (หายใจช้าๆ สลับกับการหายใจแบบตื้น เบา เร็ว)
        
        Pantand blow pattern
        (หายใจแบบตื้น เบา เร็วและเป่าออก)
        
        ระยะที่ 2 ของการคลอดPushing breathingมดลูกคลายตัว อ้าปากหายใจ
        
        Transition phase เปิด3-8cm
        
        active phase เปิด3-8cm
      - https://www.youtube.com/watch?v=oSlbZVDtkTg
  - - - ล้างทำความสะอาดมือและแขนจนถึงศอก (Surgical handwashing) โดยสบู่หรือนำ้ ยาทำความสะอาดเป็นเวลา 3-5 นาที
        
        เช็ดมือให้แห้งด้วยผ้าปราศจากเชื้อหรือผ้าสะอาด
        
        ใส่เสื้อกาวน์ ถุงมือ Sterile ตามหลัก sterile technique
  - - - พาเขาขึ้นเตียงและจัดท่า
        
        การทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์
        
        1ผู้ช่วยเหลือทำความสะอาดใช้Hibiscrubหรือ น้ำสบู่
        2ผู้ทำคลอดทำความสะอาด ใช้ NSS ทำความสะอาดตามหลัก sterile technique
        
        ช่วยเตรียมฉีดยาชาOxcytocin
    - - ขั้นตอนการช่วยเหลือในการทำคลอด
- - - - 1ตามหลักของ Friedman (Cunningham et al, 2018)
        
        แบ่ง2ระยะ
        
        1.ระยะปากมดลูกเปิดช้า/ระยะเฉื่อย: Latent phase เจ็บครรภ์จริงถึงปากมดลูกเปิด 2.5cms
        
        2.ระยะปากมดลูกเปิดเร็ว/ระยะเร่ง : Active phase ปากมดลูกเปิด 2.5 - 10cms
        
        แบ่ง3ระยะ
        
        ระยะเริ่มเร่ง ปากมดลูกเปิด 2.5 - 4cms
        
        Acceleration phase
        
        ระยะรวดเร็ว ปากมดลูกเปิด 4 - 9cms
        
        Phase of maximum slope
        
        ระยะลดลง ปากมดลูกเปิด 9 - 10cms
        
        Deceleration phase
      - 3(WHO, 2018) ให้คำจำกัดความใหม่
        
        แบ่ง3ระยะ
        
        1.ระยะปากมดลูกเปิดช้า:Latent phase เจ็บครรภ์จริงถึงปากมดลูกเปิด 3 ซม
        
        2.ระยะปากมดลูกเปิดเร็ว:Active phase ปากมดลูกเปิด 4 - 7 ซม
        
        3.ระยะเปลี่ยนผ่าน:Transitional phase ปากมดลูกเปิด 8 - 10 ซม
        
        เมื่อปากมดลูกเปิดแค่ 8 cm
        
        2 more items...
        
        เราจะย้ายผู้คลอดไปเข้าห้องเตรียมคลอดเมื่อปากมดลูกเปิดได้ 10cm ในครรภ์แรกและ 8cmในครรภ์หลัง
        
        1 more item...
        
        5-10cms
        
        ครรภ์แรก ไม่เกิน12 hr
        
        1 more item...
        
        เจ็บจริง-5cms
      - 2Midwifery model
        
        แบ่ง3ระยะ
        
        Latent phase
        
        เจ็บครรภ์จริง-3cms
        
        https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JRTAN/article/download/156014/113259/
        
        วิจัยสนับสนุน
        
        Active phase
        
        เปิด4-7cms
        
        Transitional phase
        
        เปิด8-10cms
  - - - มดลูกมีการหดรัดตัวทุก 2-3 min นาน 60-90 s การหดรัดตัวอยู่ในระดับรุนแรงมาก
        
        แบบ 3 ระยะ
        
        1) Early หรือ Late phase
        
        มารดามีอาการสงบลง นอนพักเวลาสั้นๆ เป็นช่วงที่จะเตรียมเบ่งต่อไป ใช้เวลา10-30min
        
        2) Descent หรือ Active phase
        
        ส่วนนำเคลื่อนต่ำลงมาเห็น Labia minora แยกจากกันและเห็นส่วนนำทารก
        
        3) Perineal phase
        
        เป็นช่วงที่ฝีเย็บเริ่มบางโป่งตึง มองเห็นทวารหนัก การหดรัดตัวของมดลูกรุนแรงมากขึ้น มารดาเริ่มมีการเบ่งคลอด
  - - - แบ่งออก 2 ช่วง
        
        1) ช่วงรกลอกตัว (Placenta separation)
        
        รกหลุดลอกออกจากผนังมดลูกได้
        
        2) ช่วงรกคลอด (Placental expulsion)
        
        หลังรกคลอดต้องคลึงมดลูกให้แข็งเพื่อป้องกันการสูญเสียเลือด
- - - - ปากมดลูกเปิดหมด10cm(fully dilatation)
  - - - หรือคลำส่วนของ cephalic prominences ไม่ได้ทางหน้าท้อง
        
        ตำแหน่งเสียงหัวใจของทารกฟังได้ชัดเจนและเคลื่อนตำ่ลงค่อนมาทางกึ่งกลางลำตัวของผู้คลอด และตรวจทางช่องคลอด พบระดับส่วนนำเคลื่อนตำ่ลงมาเรื่อยๆจากระดับ 0 เป็น +1 +2 +3