กฎหมายแพ่งและกฎหมายอาญาที่เกี่ยวกับการประกอบวิชาชีพการพยาบาลเเละการผดุงครรภ์

กฎมายเเพ่ง

กฎหมายอาญา

ความสัมพันธ์ของบุคคล

สภาพบังคับของกฎหมาย

ลักษณะของกฎหมาย

ความรับผิดทางเเพ่ง

สัญญา

ละเมิด

นิติกรรม

โมฆะกรรม

โมฆียกรรม

ความรับผิดตามสัญญา

ความรับผิดจากการละเมิด

เป็นกฎหมายเอกชนที่กำหนดความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนกับเอกชนที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินชีวิตของประชาชนทุกคน โดยที่ความเสียหายในทางเเพ่งจะมีผลกระทบต่อบุคคลที่เป็นคู่กรณีเท่านั้น

ความหมาย

การกระทำของบุคคลโดบชอบกฎหมายเเละสมัครใจมุ่งโดยตรงต่อการผูกนิติสัมพันธ์ เพื่อก่อเปลี่ยนแปลง โอน สงวน หรือระงับซึ่งสิทธิ

องค์ประกอบ

1.มีการกระทำ จะเป็นการกระทำใดๆได้ทั้งสิ้น

2.การกระทำนั้น โดยชอบด้วยกฎหมาย หรือไม่ขัดต่อกฎหมาย

เเบ่งออกเป็น

นิติกรรมฝ่ายเดียว

นิติกรรมสองฝ่าย

เกิดขึ้นโดยการเเสดงเจตนาของบุคคลฝ่ายเดียว เช่น พินัยกรรม

เกิดขึ้นโดยการเเสดงเจตนาของบุคคลตั้งเเต่สองฝ่ายขึ้นไป เช่น สัญญาจ้าง สัญญาซื้อขาย

บุคคลซึ่งกฎหมายถือว่าหย่อนความสามารถในการกระทำนิติกรรม

คนไร้ความสามารถ

คนเสมือนไร้ความสามารถ

ผู้เยาว์

บุคคลที่อายุยังไม่ครบ 20 ปี

การทำนิติกรรมต้องได้รับความยินยอมจากผู้เเทนโดยชอบธรรม

เป็นคนวิกลจริตที่ศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ

ผู้อนุบาลจะเป็นผู้ทำนิติกรรมเเทนคนไร้ความสามารถ

บุคคลที่ไม่สามารถจัดการงานของตนเองได้

ประพฤติสุรุ่ยสุร่าย เสเพลเป็นอาจิณ

ติดสุรายาเมา

กายพิการ หรือจิตฟั่นเฟือนไม่สมประกอบ

การตกลงด้วยความสมัครใจระหว่างบุคคลตั้งเเต่สองฝ่ายขึ้นไป โดยเจตนาจะต้องถูกต้องตรงกัน

ฝ่ายหนึ่งจะเเสดงเจตนาขึ้นมาก่อน เรียกว่า คำเสนอ

ฝ่ายหนึ่งสนใจคำเสนอนั้นก็จะเเสดงเจตนายอมรับ เรียกว่า คำสนอง

ความหมาย

การกระทำหรืองดเว้นการกระทำที่ทำให้เกิดความเสียหายเเก่ชีวิต อนามัย เสรีภาพ ทรัพย์สิน หรือสิทธิของผู้อื่น

องค์ประกอบ

1.การประทุษกรรมต่อบุคคลอื่นโดยผิดกฎหมาย

2.กระทำโดยรู้สำนึกเเละในขณะเดียวกันก็รู้ว่าจะทำให้เกิดความเสียหาย

เจตนาฆ่า

เจตนาทำร้ายร่างกาย

3.การกระทำนั้นก่อให้เกิดความเสียหายขึ้น ซึ่งอาจเป็นความเสียหายที่เกิดขึ้นต่อร่างกายหรือทรัพย์สินก็ได้

การชดเชยค่าเสียหาย

คือ

การชดใช้ค่าเสียหายอันเกิิดจากการกระทำละเมิดให้ผู้เสียหายตามกฎหมายเเพ่ง(ค่าสินไหมทดเเทน)

เเบ่งเป็น

กรณีสินทรัพย์เสียหาย

ป.พ.พ มาตรา 438 วรรคสอง การคืนสินทรัพย์ที่ผู้เสียหายสูยหายไปเพราะการละเมิด หรือใช้ราคาทรัพย์สินรวมค่าเสียหาย

กรณีผู้เสียหายถึงเเก่ความตาย

ป.พ.พ มาตรา 443 ค่าสินไหมทดเเทนที่จะต้องชดใช้ให้กับทายาท

ค่าขาดไร้อุปการะเลี้ยงดู

ค่าขาดเเรงงาน

ค่าปลงศพเเละค่าใช้จ่ายอันจำเป็นเกี่ยวกับการปลงศพ

ค่ารักษาพยาบาลเเละค่าขาดประโยชน์ทำมาหากินได้ก่อนตาย

กรณีผู้เสียหายไม่ถึงเเก่ความตาย เเต่ได้รับอันตราย

ค่าขาดประโยชน์ทำมากหาได้ในระหว่างเจ็บป่วย

ค่าสูญเสียความสามารถในการประกอบอาชีพทั้งในเวลาปัจจุบันเเละอนาคต

ค่ารักษาพยาบาลอันจำเป็นเเก่อาการ

ค่าเสียหายอื่น อันมิใช่ตัวเงิน (ค่าทำขวัญ)

ผู้ร่วมรับผิดชอบในการกระทำละเมิด

นายจ้างกับลูกจ้าง

ป.พ.พ มาตรา 425 นายจ้างต้องรับผิดชอบกับลูกจ้าง

ป.พ.พ มาตรา 429 บิดามารดาต้องรับผิดชอบกับผู้เยาว์ที่อยู่ในความดูเเลของตน

ครูอาจารย์กับผู้ที่อยู่ในความดูเเลของตน

ป.พ.พ มาตรา 430 ครูอาจารย์รับผิดชอบต่อผลของการกระทำละเมิดของบุคคลที่อยู่ในความดูเเลของตน

ตัวการร่วมรับผิดชอบกับตัวเเทน

ป.พ.พ มาตรา 427 ตัวการรับผิดชอบต่อผลการกระทำของตัวเเทน ซึ่งได้กระทำไปในขอบอำนาจของตัวเเทนซึ่งได้รับมอบหมายจากตัวการ

การร่วมกันทำละเมิด

ป.พ.พ มาตรา 432 ถ้าบุคคลหลายคนก่อให้เกิดความเสียหายเเก่บุคคลอื่น ต้องร่วมกันรับผิดชอบใช้ค่าสินไหมทดเเทน

คือ

ความสุญเปล่าของนิติกรรม

ผู็เสียหายไม่มีสิทธิ์เรียกร้องตามกฎหมายให้อีกฝ่ายหนึ่งปฏิบัติตาม

องค์ประกอบ

เป็นการกระทำที่ไม่สามารถกระทำได้

ขัดต่อความสงบเรียบร้อยเเละศีลธรรมอันดีของประชาชน

ต้องห้ามขัดเเย้งโดยกฎหมาย

คือ

นิติกรรมที่มีผลสมบูรณ์ในขณะที่ทำ เเต่อาจถูกฝ่ายที่เสียเปรียบบอกล้างได้ในเวลาต่อมา

องค์ประกอบ

นิติกรรมที่ทำขึ้นโดยสำคัญผิดในคุณสมบัติของคู่สัญญา

นิติกรรมทำขึ้นโดยคู่สัญญาหย่อนความสามารถในการทำนิติกรรม

การบังคับชำระหนี้

การบังคับชำระด้วยเงิน หรือส่งมอบทรัพย์สิน หรือการกระทำอย่างใดอย่างหนึ่ง หรืองดการกระทำอย่างใดอย่างหนึ่ง

การชดใช้ค่าเสียหาย

ผู้ที่ได้รับความเสียหายมีสิทธิ์เรียกร้องให้ผู้กระทำผิดชดใช้ค่าเสียหาย

ความตกลงด้วยความสมัครระหว่างบุคคลตั้งเเต่สองฝ่ายขึ้นไปว่าจะกระทำหรืองดเว้นกระทำที่ชอบด้วยกฎหมาย

คือ

การกระทำ รวมถึงการงดเว้นที่ทำให้เกิดความเสียหายเเก่่ชีวิตอนามัย เสรีภาพ ทรัพย์สิน เเละสิทธิต่างๆ

หลักสำคัญที่ถือว่าเป็นการละเมิด

กระทำต่อบุคคลอื่นโดยผิดกฎหมาย

กระทำโดยจงใจ หรือประมาทเลินเลอ

ทำให้บุคคลอื่นเสียหายเเก่ชีวิต ร่างกาย เสรีภาพ ทรัพย์สินหรือสิทธิอย่างใดอย่างหนึ่ง

ผู้กระทำต้องชดใช้ค่าสินไหมทดเเทน

ประเภท

ความผิดทางอาญา

ความหมาย

เป็นกฎหมายมหาชนประเภทหนึ่งที่กำหนดความเกี่ยวพันระหว่างรัฐกับราษฎรมีสาระสำคัญเกี่ยวกับการกระทำที่เป็นความผิดเเละการลงโทษผู้ฝ่าฝืนไว้ เพื่อควบคุมความประพฤติของบุคคล

ประมวลกฎหมายอาญา

กฎหมายอาญาประเภทอื่นๆ

กฎหมายที่รวบรวมการกระทำผิดสำคัญๆเเละบังคับใช้

เช่น ลักทรัพย์ รับของโจร วิ่งราวทรัพย์ ชิงทรัพย์ ยักยอก ฉ้อโกง ปลอมแปลงเอกสาร ข่มขืนกระทำชำเรา

กฎหมายที่เกี่ยวกับการกระทำความผิดเฉพาะเรื่องนอกจากที่ได้กล่าวไว้

เช่น

พระราชบัญญัติวิชาชีพเวชกรรม พ.ศ. 2525

พระราชบัญญัติควบคุมการประกอบโรคศิลปะ พ.ศ. 2479

พระราชบัญญัติวิชาชีพการพยาบาลเเละการผดุงครรภ์ พ.ศ.2528

พระราชบัญญัติสถานพยาบาล พ.ศ. 2541

การกระทำผิดที่มีผลกระทบต่อสังคมหรือคนส่วนใหญ่ของประเทศ

เเบ่งเป็น

ความผิดต่อแผ่นดิน

ความผิดต่อส่วนตัว

ความผิดที่สำคัญเเละร้ายเเรง มีผลกระทบต่อผู้ได้รับความเสียหายเเละส่งผลกระทบกระเทือนเเก่สังคมส่วนรวม

ความผิดที่ไม่ร้ายเเรง เเละมีผลกระทบกระเทือนต่อผู้ที่ได้รับความเสียหายเเต่ฝ่ายเดียว

หลักเกณฑ์ความผิดทางอาญา

การกระทำนั้นกฎหมายบัญญัติว่าเป็นการกระทำผิดเเละกำหนดโทษไว้

ต้องกระทำโดยเจตนา หากเป็นการกระทำโดยประมาทหรือไม่เจตนา ต้องมีกฎหมายกำหนดไว้ว่าจะต้องได้รับโทษ

ต้องมีการกระทำ

ไม่มีกฎหมายยกเว้นความรับผิดหรือกฎหมายยกเว้นโทษ

การกระทำโดยเจตนา

องค์ประกอบ

ต้องกระทำโดยรู้สึกในการกระทำ

ต้องกระทำโดยประสงค์ต่อผลเเละเล็งเห็นผล

การกระทำโดยประมาท

องค์ประกอบ

การกระทำนั้นเป็นการกระทำที่ไม่เจตนากระทำผิด

ได้กระทำไปโดยปราศจากความระมัดระวัง ซึ่งบุคคลในภาวะเช่นนั้น ต้องมีตามวิสัยเเละพฤติการณ์

ผู้กระทำอาจใช้ความระมัดระวังได้ เเต่หาได้ใช้เพียงพอไม่

การกระทำโดยไม่เจตนา

การกระทำโดยงดเว้น

หน้าที่จักต้องกรระทำอาจเกิดขึ้นได้

โดยกฎหมายบัญญัติ

โดยการกระทำของผู้กระทำผิดเอง

บิดา มารดา มีหน้าที่อุปการะเลี้ยงดูบุตร ผู้เยาว์ หรือทุพพลภาพที่เลี้ยงตัวเองไม่ได้

บุตรต้องอุปการะเลี้ยงดูบิดามารดา

สามีภรรยาต้องช่วยเหลืออุปการะเลี้ยงดูซึ่งกันเเละกัน

รับจ้างเป็นพยาบาลมีหน้าที่ดูเเลให้การรักษาพยาบาลผู้ป่วย เเต่งดเว้นไม่ปฏิบัติหน้าที่ของตน

ป้องกันโดยชอบด้วยกฎหมาย

หลักเกณฑ์

ภยันตรายนั้นเป็นภยันตรายที่ใกล้จะถึง

ต้องเป็นการกระทำการใดเพื่อป้องกันสิทธิของตนเองหรือของผู้อื่นให้พ้นจากภยันตรายนั้น

ต้องเป็นภยันตรายซึ่งเกิดจากการประทุษร้ายอันละเมิดต่อกฎหมาย

ความยินยอม

องค์ประกอบ

ความยินยอมต้องมีอยู่ในขณะกระทำผิด

ไม่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน

ต้องยินยอมโดยบริสุทธิ์ใจ มิได้เกิดขึ้นจากความหลอกลวง ขู่เข็ญหรือสำคัญผิดในข้อเท็จจริง

กระทำตามคำสั่งของเจ้าพนักงาน

การกระทำเพราะไม่สามารถรู้ผิดชอบ

กระทำตามคำสั่งของเจ้าพนักงาน

คำสั่งนั้นไม่ชอบด้วยกฎหมาย

ผู้กระทำมีหน้าที่ หรือเชื่อโดยสุจริตใจว่ามีหน้าที่ต้องปฏิบัติตาม

ต้องกระทำผิดในขณะที่ไม่สามารถรู้รับผิดชอบหรือไม่ สามารถบังคับตนเองได้

เพราะจิตบกพร่อง โรคจิต หรือจิตฟั่นเฟือน

การกระทำผิดด้วยความจำเป็น

เพราะอยู่ในที่บังคับหรือภายใต้อำนาจซึ่งไม่อาจหลีกเลี่ยงหรือขัดชืนได้

เพื่อให้ตนเองหรือผู้อื่นพ้นจากภยันตรายที่ใกล้จะถึงเเละไม่สามารถหลีกเลี่ยงให้พ้นโดยวิธีอื่นได้

โทษสำหรับผู้กระทำผิด

กักขัง

ปรับ

จำคุก

ริบทรัพย์สิน

ประหารชีวิต

การกระกอบวิชาชีพกับความผิดทางอาญา

การไม่ช่วยเหลือหรือปฏิเสธการประกอบวิชาชีพ

ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งเดือน หรือปรับไม่เกินหนึ่งพันบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

ประกอบวิชาชีพโดยผู้ป่วยไม่ยินยอม

ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกินหกพันบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

ทอดทิ้งหรือปล่อยปละละเลยผู้ป่วย

ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกินหกพันบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

การเปิดเผยความลับผู้ป่วย

ถ้าเปิดเผยเเล้วน่าจะเกิดความเสียหายเเก่ผู้หนึ่งผู้ใด ต้องระวางโทษเช่นกัน

ประมาทในการประกอบวิชาชีพ

การทำหรือรับรองเอกสารอันเป็นเท็จ

การทำให้เเท้งลูก

ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสองปี หรือปรับไม่เกินสี่พันบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินห้าปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาทหรือทั้งจำทั้งปรับ

นางสาวภัทราภรณ์ ครโสภา เลขที่ 14 รุ่น 36/2

อ้างอิง : Sutthiluck Kaewboonrurn. (2556). เรื่องกฏหมาย vs วิชาชีพพยาบาล. สืบค้น 6 พฤษภาคม 2563, จาก https://www.slideshare.net/sutthiluckkaewboonrurn/ss-66911979