Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะมีบุตรยาก (Infertility) - Coggle Diagram
ภาวะมีบุตรยาก (Infertility)
การรักษา
แบบขั้นต้น(Conventional) ไม่เสียค่าใช้จ่ายมาก
การกำหนดระยะเวลาในการมีเพศสัมพันธ์(Timing intercourse)
การกระตุ้นไข่(Ovulation inducton)
การผสมเทียม
ไม่เหมาะสมกับ
ผญทีท่อนําไข่ตีบตัน, มีพังผืด
ท่อนําไข่เสียหาย, เยื่อบุมดลูกเจริญ ผิดที่
ผชที่มีน้ำอสุจิน้อย, เคลื่อนไหวผิดปกติ
การฉีดนำ้อสุจิเข้าสู่โพรงมดลูก (IUI)ตัวอสุจิผสมกับไข่ด้วยตัวเองและแพทยใ์ช้ยากระตุ้นให้ไข่ตก >1 ใบ
วิทยาการช่วยเหลือการมีบุตร (ART)
กระตุ้นการตกไข่ โดยการให้ GnRH เปBนระยะ กระตุ้นการผลิต FSH
และ LH
ใชเ้ทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์
GIFT คือนำเอาไข่ที่สมบูรณ์ออกมาแล้วใช้เครื่องมือนำอสุจิและไข่ใส่ในท่อนำไข่เพื่อให้ผสมและตั้งครภ์แบบธรรมชาติ แต่ฝ่ายหญิงต้องมีท่อรังไข่ปกติ 1 ข้าง และปีกมดลูกไม่มีปัญหา
ZIFT คือ ไข่และเชื้ออสุจิที่ผ่านการเตรียมจะถูกผสมและเพาะเลี้ยงในห้องปฏิบัติการ 1 วัน ถ้าปฏิสนธิจะใส่ตัวอ่อนกลับสู่ฝ่ายหญิงผ่านหน้าท้องใส่ท่อนำไข่
IVF คือ ทำคล้าย GIFL โดยเพาะเลี้ยงในห้องปฏิบัติการจนเป็นตัวอ่อนในระยะ 4-8 cell ใช้เวลา 2-5 วัน จากนั้นใส่ในโพรงมดลูก
ข้อบ่งชี้
ท่อนำไข่ตีบตัน
มีเยื่อพังพืดในอุ้งเชิงกราน,เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
ความผิดปกติของปากมดลูก,การตกไข่
สาเหตุจากฝ่ายชาย,ภาวะมีบุตรยากที่ไม่ทราบสาเหตุ
ICSI (อิ๊กซี่) คือ นำเชื้ออสุจิเพียงหนึ่งตัวเจาะใส่ Oplasm โดยตรง
ข้อบ่งขี้
ตัวอสุจิน้อยมาก(Oligozoospermia)
ตัวอสุจิเคลื่อนไหวไม่ดี(Asthenozoospermia)
ตัวอสุจิมีรูปร่างผิดปกติ (Teratozoospermia)
คู่สมรสที่ผ่านการผสมภายนอกแล้วนำตัวอสุจิผสมกับไข่
REtrograde ejeculation
ตั้งครรภ์ได้แม้มีอสุจิ<100 ตัว (ปกติหลั่ง 1 ครั้งมีประมาณ 100ล้านตัว)
เหมาะกับผู้ที่มีอสุจิน้อยมาก<โครงสร้างผิดปกติมาก
Micromanipulation คือ การรักษาที่มีปัญหาเชื้อสุจิมีจำนวนมากไม่เคลื่อนไหวโดยใช้เข็มเล็กๆเจาะเปลือกไข่แล้วให้เชื้อวิ่งผ่านรูที่เจาะหรือฉีดเข้าใต้เปลืแกข่หรือฉีดเข้า Ooplasm โดยตรง ต้องอาศัยเคื่องมือพิเศษ
2 แบบ
ปฐมภูมิ
ไม่เคยตั้งครรภ์หลังพยายามนานกว่า 12 เดือน
ทุติยภูมิ
เคยแท้งและพยายามตั้งครรภ์เป็นเวลา 12 เดือน
ความหมาย
คู่สมสไม่ได้คุมกำเนิดและมีเพศสัมพันธ์สม่ำเสมอเป็นเวลา 1ปี
หรือะยะเวลา 6 เดือนในกณีเพศหญิงที่มีอายุ 35ปี ขึ้นไป
สาเหตุ
ฝ่ายหญิง
การทำงานรังไข่ผิดปกติ
ท่อนำไข่
Endometriosis
immunological
ฝ่ายชาย
sperm dysfunction
เชื้ออสุจิน้อย
รูปร่างผิดปกติ
เคลื่อนไหวน้อย
sexual factors
Electile dysfunction
Premature dysfunction
ด้านจิตใจ
เครียด
กังวล
ไม่ทราบสาเหตุ(Unexplained infertility)คือ คู่สมรสที่ตรวจหาสาเหตุจนครบตามมาตรฐานแต่ไม่พบความผิดปกติ
ความสามารถในการมีบุตร
หญิงอายุ 21-25 ปีมีบุตรได้สูง
ชายอายุ >55 ปีขึ้นไป อสุจิมีความผิดปกติมากขึ้น
ความถี่ของการมีเพศสัมพันธ์ที่เหมาะสม 2-3 ครั้ง/สัปดาห์
การวินิจฉัย
ฝ่ายหญฺิง
การตรวจร่างกาย
ห้องปฏิบัติการ
ตรวจเลือดทั่วไป,ฮอร์โมน
ตรวจความผิดปกติของการตกไข่
เฉพาะระบบสืบพันธ์ุ
เยื่อพรหมจารและช่องคลอด
คอมดลูก
ตัวมดลุก
ท่อนําไข
ต่อมไร้ท่อ
Pituitary
Thyroid
Hypothalamus,
ประวัติ
การมีประจําเดือน, การผ่าตัด,การแต่งงานและมีบุตร
เพศสัมพันธ,์ คุมกําเนิด
ลักาณะนิสัยบางประการ, นิสัยส่วนตัว, การดําเนินชีวติ
ได้รับยา, รังสี, สารเคมี
อุบัติเหตุและผ่าตัด
ทั่วไป
Secondary sex
โรคทางพันธุกรรม
TURNER SYNDROME คือภาวะผิดปกติทางพันะุกรรมที่พบในเพศหญิง จากความผิดปกติของโครโมโวม X และปลายแนกางออก ส่งผลให้มีรังไข่ที่ไม่เจริญ ไม่มีประจำเดือน และอาจเกิดภาวะมีบุตรยาก
การวินิจฉัย
Hysterosalpingogram(HSG) การฉีดสารทึบรังสีและเอ็กซ์เรย์
Endoscopy การส่องกล้อง
Laparoscopy ตรวจในอุ้งเชิงกราน
Hysteroscopy ตรวจโพรงมดลูก
เยื่อพังผืดในช่องเชิงกราน ได้แก่ Laparoscope
มิต้านทานตัวอสุจิ ได้แก่ PCT (postcoital test)
เต้านม
รังไข่ ได้แก่ BBT,Cx mucous, Endometrium
biopsy, Serum progesterone
ฝ่ายชาย
ประวัติ
เจ็บป่วยในอดีต
โรคคางทูม, ติดเชื้อ ทางเพศสัมพันธ,์ เบาหวาน
ลักษณะนิสัย (สูบบุหร,ีแอลกอฮอล์), ส่วนตัว,การดําเนินชีวติ ,
มีเพศสัมพันธและความถี่
ได้รับยา, รังสี, สารเคมี
อุ
บัติเหตุและผ่าตัด, ได้รบั การกระทบกระเทือน
ตรวจร่างกาย
รูปรา่งอณัฑะ, หลอดเลือดขอดในถุงในอณัฑะ (Varicocele)
Hydrocele คือ โรคถุงน้ำลูกอณัฑะ
หนังหุ้มปลายองคชาต, ลักษณะและรูเปิดของท่อปัสสาวะ
ห้องปฏิบัติการ
ตรวจเลือดทั่วๆไป, ฮอรโ์มน
การตรวจน้ำอสุจิ
งดการมีเพศสัมพันธก์่อนวันตรวจ2-7วัน
นําน้ำอสุจิส่งตรวจภายใน 1 ชม หลังเก็บได้
ใส่ภาชนะที่เตรียมให้เท่านั้น
ไม่แนะนําใหม้่เพศสัมพันธก่อนแล้วหลัง ข้างนอกหรือ ใช้ถุงยางอนามัย
อาจมีสารทําลายอสุจิได้