Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การเตรียมและช่วยเหลือมารดาทารก ที่ได้รับการตรวจด้วยเครื่องมือพิเศษ -…

- - - - ทารกอยู่ในภาวะอันตราย มีความเสี่ยงที่จะเสียชีวิต ดังนั้นถ้ามารดาพบว่า ทารกดิ้นน้อยลง หรือหยุดดิ้น ให้มาพบแพทย์ทันที และควรมีการบันทึกการดิ้นของทารกในแต่ละวัน
    - - Cardiff count to ten
        
        ซึ่งนิยมให้นับในช่วงเช้า 8.00-12.00 น
        
        ถ้ามีความผิดปกติ ในตอนบ่ายให้มาพบแพทย์ทันที
        
        นับจำนวนเด็กดิ้นจนครบ 10 ครั้ง ในเวลา 4 ชั่วโมง
        
        ข้อดี คือถ้ามีปัญหาจะสามารถให้การดูแลได้ทันท่วงที
      - daily fetal movement record (DFMR)
        
        ถ้าน้อยกว่า 3 ครั้งต่อชั่วโมง แปลผลว่าผิดปกติ
        
        ถ้านับต่ออีก 6-12 ชั่วโมงต่อวัน รวมจำนวนครั้งที่ดิ้นใน 12 ชั่วโมงต่อวัน ถ้าน้อยกว่า 10 ครั้ง ถือว่าผิดปกติ
        
        การนับลูกดิ้น 3 เวลาหลังมื้ออาหาร ครั้งละ 1 ชั่วโมง
      - Count to ten
        
        มารดาสามารถเลือกเวลาที่สะดวกตอนไหนก็ได้ หรือเวลาที่ทารกดิ้นเยอะในช่วงเย็นก็ได้ โดยไม่จำเป็นทำหลังรับประทานอาหาร
        
        ถ้านับลูกดิ้นไม่ถึง 10 ครั้ง แปลผลว่า ผิดปกติ
        
        การนับการดิ้นของทารกในครรภ์ให้ครบ 10 ครั้ง ในช่วงเวลา 2 ชั่วโมงต่อกัน ในท่านอนตะแคง
  - - - ด้านมารดา
        
        ตรวจดูภาวะแฝดน้ำ / น้ำคร่ำน้อย
        
        ตรวจในรายสงสัยครรภ์ไข่ปลาอุก
        
        ตรวจดูตำแหน่งที่รกเกาะ
        
        ใช้วินิจฉัยการตั้งครรภ์นอกมดลูก
        
        ใช้วินิจฉัยการตั้งครรภ์ที่มีความผิดปกติ
        
        การตั้งครรภ์ที่มีห่วงอนามัยอยู่ด้วย
        
        ใช้วินิจฉัยการตั้งครรภ์ในระยะเริ่มแรก
        
        เพื่อดูความผิดปกติ เช่น ก้อนเนื้องอกที่อุ้งเชิงกราน
        
        ตรวจดูตำแหน่งที่เหมาะสมก่อนทำ amniocentesis
      - ด้านทารก
        
        เพื่อวินิจฉัยภาวะทารกตายในครรภ์
        
        เพื่อดู lie position และส่วนนำของทารกในครรภ์
        
        ตรวจดูความผิดปกติของทารกในครรภ์
        
        เพื่อตรวจดูการหายใจของทารกในครรภ์ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)
        
        เพื่อตรวจดูจำนวนของทารกในครรภ์
        
        ดูการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ หรือคาดคะเนอายุครรภ์
    - - ประเมินอายุครรภ์และการเจริญเติบโตของทารก
      - ตรวจ 4- chamber view ของหัวใจทารก
      - ปริมาณน้ำคร่ำ
      - ตรวจลักษณะทางกายวิภาคของทารก
      - ดูลักษณะและตำแหน่งของรก
      - ดูจำนวนและการมีชีวิตของทารก
    - - Femur length : FL
        
        ความยาวของกระดูกต้นขา
        
        วัดจากส่วนหัวกระดูก-ปลายแหลมของปลายกระดูก
        
        ควรวัดก่อนอายุครรภ์ 24 สัปดาห์
      - Biparietal diameter : BPD
        
        การคำนวณจะแม่นยำสุด คือ ช่วง 14 - 26 สัปดาห์ คำนวณอายุครรภ์โดยประมาณ คือ BPD (ซม) X 4 สัปดาห์
        
        อาศัยจุดสัมพัทธ์ คือ เป็นระดับ BPD ที่กว้างที่สุด
        
        เส้นผ่าศูนย์กลางของส่วนที่ยาวที่สุดของศีรษะของทารก
      - Head cicumference : Hc
        
        นำมาใช้ประเมินอายุครรภ์ในช่วงไตรมาสที่ 2 และ 3 ของการตั้งครรภ์
        
        การวัดเส้นรอบวงศีรษะ
      - Crown-rump lerght : CRL
        
        อายุครรภ์ 7-14 week
        
        ความยาวตั้งแต่ศีรษะถึงส่วนล่างสุดของกระดูกไขสันหลัง
      - Gestational Sac : GS
        
        อายุครรภ์ 5 -7 week
        
        ใช้ยืนยันการตั้งครรภ์ ใช้ในการหาอายุครรภ์
        
        วัดเส้นผ่าศูนย์กลางของถุงการตั้งครรภ์ ทั้ง 3 แนวคือ กว้าง ยาว สูง
      - Abdominal circumference : Ac
        
        วัดยาก ไม่ค่อยนิยม
        
        เส้นรอบท้อง
  - - - กำหนดค่าคะแนนของแต่ละข้อมูล ข้อละ 2 คะแนน
      - เมื่อพบว่าปกติให้ 2 คะแนน และให้ 0 คะแนน เมื่อพบว่าผิดปกติ
      - ใช้ Ultrasound ตรวจวัดข้อมูล 5 ตัวแปรที่ต้องการ
      - เตรียมหญิงตั้งครรภ์ในท่านอน Semi-fowler ตะแคงซ้ายเล็กน้อย
    - - แรงตึงตัวของกล้ามเนื้อ เหยียดตัว กางแขนขา และหดกลับอย่างรวดเร็ว หรือกำและคลายมือ อย่างน้อย 1 ครั้ง
      - การเต้นของหัวใจทารกในครรภ์ NST ได้ผลปกติ
      - การเคลื่อนไหวของทารกในครรภ์ ขยับตัวหรือเคลื่อนไหวแขนขาอย่างน้อย 2 ครั้ง
      - ปริมาณน้ำคร่ำ ตรวจพบโพรงน้ำคร่ำอย่างน้อย 1 แห่ง ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางอย่างน้อย 2 cm.
      - การหายใจของทารกในครรภ์ หายใจต่อเนื่องอย่างน้อย 20 วินาที อย่างน้อย 1 ครั้ง
    - - คะแนน 4 คะแนน แสดงว่า มีภาวะขาดออกซิเจนเรื้อรัง
      - คะแนน 6 คะแนน แสดงว่า มีภาวะเสี่ยงต่อการขาดภาวะออกซิเจนเรื้อรังของทารก ควรตรวจซ้ำใน 4-6 ชั่วโมง
      - คะแนน 0-2 คะแนน แสดงว่า มีภาวะขาดออกซิเจนเรื้อรังอย่างรุนแรง ควรให้มีการคลอดโดยเร็ว
      - คะแนน 8-10 คะแนน แสดงว่า ปกติ ไม่มีภาวะเสี่ยงควรตรวจซ้ำใน 1 สัปดาห์
- - - - ทำโดยวิธีการปราศจากเชื้อ เจาะโดยใช้เข็มขนาดเล็กเจาะผ่านหน้าท้อง และผนังมดลูกเข้าสู่ถุงน้ำคร่ำ มาส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
      - ทำเมื่ออายุครรภ์ 16-18 สัปดาห์
    - - การติดเชื้อในถุงน้ำคร่ำ
      - กลุ่มเลือด Rh negative มารดาสร้างภูมิต้านทานต่อเม็ดเลือดแดงของทารกในครรภ์
      - ปวดเกร็งเล็กน้อยบริเวณท้องน้อย
    - - พักหลังจากการเจาะ1 วัน
      - ควรงดการออกแรงมาก ยกของหนัก ออกกำลังกาย
      - งดการร่วมเพศ อีก 4-5 วัน
      - ไม่ควรเดินทางไกลภายใน 7 วันหลังการเจาะน้ำคร่ำ
      - ควรสังเกต หากพบอาการเหล่านี้ควรมาพบแพทย์
        
        ไข้ภายใน 2 สัปดาห์
        
        มีน้ำหรือเลือดออกทางช่องคลอด
        
        ปวดเกร็งหน้าท้องมาก
    - - จัดเตรียมอุปกรณ์ให้สะอาดปราศจากเชื้อ
      - ภายหลังเจาะให้นอนหงาย กดแผลหลังจากเอาเข็มออก ประมาณ 1 นาที และปิดแผลด้วยพลาสเตอร์
      - ดูแลจัดท่า วัดความดันโลหิต และฟังเสียงหัวใจของทารก
      - ฟังเสียงหัวใจทารกทุก 15 นาที จนครบ 1 ชั่วโมง
      - ดูแลให้ปัสสาวะเพื่อให้กระเพาะปัสสาวะว่าง
      - • วัด Vital signs 2 ครั้ง ห่างกัน 15 นาที
  - - - มีสีของขี้เทาปนหรือไม่
        
        Thik Meconium
        
        Thin meconium
        
        Amniotic fluid clear
      - มีเลือดปน ใสหรือขุ่น
    - - เพื่อดู lung maturity
      - สัดส่วนของ L/S จะเท่าๆกัน จนกระทั่ง 30 สัปดาห์ หลังจากนั้น sphingomyelin จะเริ่มคงที่ ขณะที่ lecithin จะเพิ่มขึ้น
      - ค่าปกติของ L/S rotio
        
        อายุครรภ์ 26-34 สัปดาห์ ค่า L / S ratio = 1:1
        
        อายุครรภ์ 34-36 สัปดาห์ ค่า L จะเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่ S จะมีปริมาณลดลงเล็กน้อย ทำให้ ratio สูงขึ้น เปลี่ยนเป็น 2:1
        
        26 สัปดาห์ แรกของการตั้งครรภ์ ค่า S > L
        
        L / S ratio > 2 แสดงว่าปอดทารกสมบูรณ์เต็มที่ โอกาสเกิด RDS ต่ำ
    - - วิธีการทำ
        
        เติม normal saline Solution ในหลอดที่ 2 , 3 , 4 และ 5 ทำให้ส่วนผสมเป็น 1 cc ทุกหลอด
        
        เติม Ethanol 95 % ทุกหลอดเขย่านาน 15 วินาที ทิ้งไว้นาน 15 นาที
        
        ใช้หลอด 5 หลอด ใส่น้ำคร่ำจำนวน 1 cc , 0.75 cc , 0.5 cc , 0.25 cc และ 0.2 cc ตามลำดับ
      - การทดสอบความสมบูรณ์ของปอดทารกในครรภ์ โดยใช้หลักการของความสามารถในการคงสภาพของฟองอากาศของสารลดแรงตึงผิวของปอด (Surfactant)
      - การแปลผล
        
        ถ้าพบฟองอากาศ 2 หลอด แรก ได้ผล intermediate ปอดทารกยังไม่เจริญเต็มที่
        
        ถ้าพบฟองอากาศเพียงหลอดเดียวหรือไม่พบเลย แสดงว่าได้ผลลบ แสดงว่าการทดสอบปอดทารกยังเจริญไม่เต็มที่
        
        ถ้าพบว่ามีฟองอากาศเกิดขึ้น 3 หลอดแรกแสดงว่าได้ผลบวก ปอดของทารกเจริญเต็มที่
        
        ถ้าได้ลบ ควรตรวจหาค่า L/S ratio ต่อไป เพราะอาจเป็นผลลบลวง false negative แต่ผลบวกลวงพบได้น้อย
  - - - ตรวจสอบ FHS ก่อนและหลังทำ
      - ใช้ ultrasound เป็นตัวช่วยในการทำ
      - งดน้ำงดอาหารก่อนทำ 6-8 ชั่วโมง
      - ต้องตรวจสอบปริมาณน้ำคร่ำหลังทำ
    - - เลือดออกทางช่องคลอด
      - ติดเชื้อน้ำคร่ำรั่วอย่างรุนแรง
      - เลือดแม่กับเลือดลูกปนกัน
      - แท้งบุตร 12 %