Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Addison's Disease - Coggle Diagram
Addison's Disease
อาการและอาการแสดงของโรค
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
ผู้ป่วยหญิง 63 ปีมีความเข้มของผิวหน้ามืดและความเหนื่อยง่ายคลื่นไส้อาเจียนเป็นครั้งคราวและการสูญเสียน้ำหนักก้าวหน้ากว่า8เดือนก่อน ตรวจร่างกายพบว่าซีด และมีรอยดำบนใบหน้า ช่องปาก นิ้วมือ และมีรอยย้นบนฝ่ามือ
การวินิจฉัยโรค
ในเบื้องต้น แพทย์จะสอบถามประวัติสุขภาพ อาการ และตรวจร่างกาย รวมทั้งอาจดูว่าผิวหนังส่วนใดมีสีคล้ำผิดปกติหรือไม่ จากนั้นจึงใช้วิธีอื่นเพิ่มเติม เพื่อระบุผลการวินิจฉัยที่แน่ชัด
-
การตรวจเลือด เป็นวิธีวัดระดับโซเดียม โพแทสเซียม ฮอร์โมนคอร์ติซอล และแอดรีโนคอร์ติโคทรอพิกฮอร์โมน เพื่อดูว่าเข้าข่ายภาวะต่อมหมวกไตทำงานบกพร่องหรือไม่ รวมทั้งวัดปริมาณสารภูมิต้านทานที่บ่งบอกถึงการป่วยเป็นโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง
การตรวจภาวะทำงานผิดปกติของต่อมหมวกไต (ACTH Stimulation Test) โดยวัดระดับฮอร์โมนคอร์ติซอลในเลือดก่อนและหลังฉีดแอดรีโนคอร์ติโคทรอพิกฮอร์โมน หากต่อมหมวกไตเกิดความเสียหาย ระดับคอร์ติซอลของผู้ป่วยจะไม่เพิ่มขึ้นหลังฉีดฮอร์โมนดังกล่าว
การตรวจด้วยภาพถ่าย ได้แก่ การทำซีทีสแกน การทำเอ็มอาร์ไอสแกน หรือการเอกซเรย์ เพื่อตรวจดูขนาด ความผิดปกติของต่อมหมวกไตและต่อมใต้สมอง ซึ่งอาจช่วยให้ทราบสาเหตุที่ต่อมหมวกไตทำงานบกพร่องด้วย
การทดสอบภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำโดยฉีดอินซูลิน ในกรณีที่คาดว่าผู้ป่วยมีภาวะต่อมหมวกไตทำงานบกพร่องเนื่องจากโรคต่อมใต้สมอง แพทย์อาจตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือดและระดับฮอร์โมนคอร์ติซอลในหลายช่วงเวลาหลังฉีดอินซูลิน ซึ่งหากระดับน้ำตาลลดต่ำลงและคอร์ติซอลเพิ่มสูงขึ้นจะถือว่าเป็นปกติ
-
สาเหตุของโรค
โรค Addison's Disease แบ่งออกได้เป็น2ประเภทหลัก คือ ภาวะต่อมหมวกไตทำงานบกพร่องแบบปฐมภูมิและทุติยภูมิ ซึ่งมีสาเหตุการเกิดแตกต่างกัน ดังนี้
-
เกิดขึ้นเมื่อต่อมหมวกไตได้รับความเสียหายอย่างรุนแรงจนไม่สามารถผลิตฮอร์โมนได้อีก โดยมักมีสาเหตุมาจากโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติและหันมาทำลายต่อมหมวกไต รวมทั้งอาจเกิดจากอาการเจ็บป่วยอื่น ๆ ได้เช่นกัน เช่น วัณโรค การติดเชื้อที่ต่อมหมวกไต มะเร็งต่อมหมวกไต ภาวะมีเลือดออกที่ต่อมหมวกไต เป็นต้น
-
เกิดจากความผิดปกติของต่อมใต้สมองที่ทำให้ไม่สามารถผลิตแอดรีโนคอร์ติโคทรอพิกฮอร์โมน (Adrenocorticotropic Hormone: ACTH) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่คอยกระตุ้นให้ต่อมหมวกไตผลิตฮอร์โมนออกมา เมื่อมีแอดรีโนคอร์ติโคทรอพิกฮอร์โมนไม่เพียงพอ ต่อมหมวกไตจึงผลิตฮอร์โมนได้ไม่เพียงพอตามไปด้วย นอกจากนี้ ผู้ป่วยที่ต้องใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์เพื่อรักษาโรคเรื้อรังเป็นประจำ เช่น โรคหืด หรือโรคข้ออักเสบ เป็นต้น ก็อาจเสี่ยงต่อภาวะต่อมหมวกไตบกพร่องแบบทุติยภูมิได้หากหยุดใช้ยาอย่างฉับพลัน
การพยาบาล
- ผู้ป่วยต้องการเกลือโซเดียมมากขึ้นจึงควรกินอาหารให้เค็มจัด กินพวกโปรตีนและคาร์โบไฮเดรตให้มากๆ และกินบ่อยกว่ามื้อปกติ
- โรคนี้ต้องกินยาทุกวันไม่ให้ขาดจึงมีทางรักษาให้มีชีวิตยืนยาวเช่นคนปกติได้
- อาจทำให้อาการกำเริบมากขึ้นถ้าผู้ป่วยเป็นโรคติดเชื้อ ตั้งครรภ์ หรือมีอาการไม่สบายอื่นๆ จึงควรรีบไปพบแพทย์ เพื่อป้องกันการเกิดภาวะต่อมหมวกไตวายเฉียบพลันแพทย์อาจต้องปรับเพิ่มขนาดยาไฮโดรคอร์ติโซนขึ้น
- เพื่อแพทย์และผู้พบเห็นจะได้ให้ความช่วยเหลือได้ถูกต้องหากเกิดภาวะต่อมหมวกไตวายเฉียบพลันในเวลาใดเวลาหนึ่ง ผู้ป่วยควรพกสมุดหรือบัตรติดตัวเป็นประจำเขียนบอกถึงโรคที่เป็น ยาที่ใช้รักษา ซึ่งมักจะให้น้ำเกลือและฉีดไฮโดรคอร์ติโซนเข้าทางหลอดเลือดดำขนาด 100 มก. ทันที
การรักษาโรค
โรค Addison's Disease รักษาได้โดยการรับประทานฮอร์โมนสังเคราะห์ เพื่อทดแทนฮอร์โมนที่ร่างกายผลิตไม่ได้ เช่น
ไฮโดรคอร์ติโซน เพรดนิโซน คอร์ติโซนสำหรับทดแทนฮอร์โมนคอร์ติซอล ฟลูโดคอร์ติโซนสำหรับทดแทนฮอร์โมนอัลดอสเตอโรน
-
-
-
