Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ลิปิด - Coggle Diagram
ลิปิด
ไตรเอซิลกลีเซอรอล (Triacylglycerols)
คือ น้ำมัน(oli) และไขมัน(fat) ที่ได้จาก
พืชและสัตว์ ละลายในตัวทำละลายอินทรีย์ไม่มีขั้ว
โครงสร้างของไขมันและน้ำมัน
ไฮโดรคาร์บอนของน้ำมันพืชจะมีพันธะคู่มากกว่าไขมันสัตว์ และมีคอนฟิกูเรชันของ
พันธะคู่เป็นแบบ cis ทำให้จุดหลอมเหลวของน้ำมันต่ำ
ชนิดและการเรียกชื่อของไตรกลีเซอไรด์
1.Simple triacylglycerol
ประกอบด้วยกรดไขมันชนิดเดียวกัน
2.Mixed triacylglycerol
ประกอบด้วยกรดไขมันมากกว่าหนึ่งชนิด
การศึกษาสมบัติทางเคมีของไตรกลีเซอไรด์
เลขไอโอดีน (lodine Number)
วัดความไม่อิ่มตัวของลิพิด
เลขซาพอนนิฟิเคชัน (Saponification number)
จำนวนมิลลิกรัมของโปแตสเซียมไฮดรอกไซด์ ที่ใช้ไฮโดรไลซ์ไขมันหรือน้ำมัน
ปฏิกิริต่างๆ
ปฏิกิริยาไฮโดรลิซีส (Hydrolysis)
ในการย่อยอาหาร เอนไซม์ที่อยู่ในระบบทางเดินอาหาร จะทำหน้าที่เป็นตัวเร่ง
ปฏิกิริยา ทำให้เกิดปฏิกิริยาไฮโดรลิซีส
ปฏิกิริยาซาปอนนิฟิเคชัน (Saponification)
ไตรเอซิลกลีเซอรอลทำปฏิกิริยากับเบสแก่ เช่นโซเดียมไฮดรอกไซด์(NaOH) หรือโปแตสเซียมไฮดรอกไซด์(KOH)
ปฏิกิริยาไฮโดรจีเนชัน (Hydrogenetion)
เป็นการเติมไฮโดรเจนในกรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัว (unsaturated fatty acid) ที่ตำแหน่งพันธะคู่
การเหม็นหืน
ปฏิกิริยาออกซิเดชัน (Oxidation) ของพันธะคู่ แล้วทำให้เกิดแอลดีไฮด์ ซึ่งมี
กลิ่นหืน
ประเภทแบ่งตามโครงสร้าง
1.ลิปิดเชิงเดี่ยว(simple lipid)
ไขมัน(fat)
มีสถานะเป็นของแข็งที่อุณหภูมิห้อง
น้ำมัน(oil)
เป็นของเหลวที่อุณหภูมิห้อง
ไข(wax)
พบในผิวใบไม้ ผลไม้ บางชนิด
ไม่ละลายน้ำ
2.ลิปิดเชิงซ้อน (compound lipid)
ฟอสโฟลิปิด (phospholipid)
ไกลโคลิปิด (Glycolipid)
ลิโพโปรตีน (Lipoprotein)
3.ลิปิดอนุพันธ์ (derived lipid)
4.ลิปิดเบ็ตเตล็ด (miscellaneous lipid)
สเตียรอยด์
เทอร์พีน
กรดไขมัน (fatty acid)
แบ่งตามระดับความอิ่มตัว
กรดไขมันอิ่มตัว (Saturated fatty acid)
มีจำนวนคาร์บอนเป็นเลขคู่
กรดไขมันชนิดอิ่มตัวมีสมบัติ แข็งตัวง่าย จุดหลอมเหลวสูง ไม่เหม็นหื่น
กรดไขมันไม่อิ่มตัว(Unsaturated fatty acid)
แบ่งได้ 2 กลุ่ม
1.Monounsaturated fatty acid (monoenoic acid)
2.Polyunsaturated fatty acid (polyenoic acid)
พันธะ C-C ต่อกันด้วยพันธะเดี่ยว และมีพันธะคู่อย่างน้อย 1 พันธะ
กรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัว มีสมบัติแข็งตัวยาก จุดหลอมเหลวต่ำ เหม็นหืนง่ายเพราะจะ
แบ่งตามความจำเป็นต่อร่างกาย
กรดไขมันจำเป็น (essential fatty acid)
เป็นกรดไขมันที่ร่างกายสร้างไม่ได้แต่มีความสำคัญและจำเป็นต่อการดำรงชีวิต
มี 2 ชนิด
-กรดลิโนเลอิก(inoleic acid)
-กรดลิโนเลนิก (linolenic acid)
ไม่ใช่กรดไขมันจำเป็น (nonessential fatty acid)
เป็นกรดไขมันที่ร่างกายสร้างขึ้นเองได้ เช่น
กรดปาลมิติก (palmitic acid)
กรดสเตียริก (stearic acid)
กรดโอเลลิก(oleic acid)
เป็นโมเลกุลชีวภาพที่ไม่ละลายน้ำ แต่ละลายได้ดีในตัวทำละลายอินทรีย์ที่ไม่มีขั้ว
หน้าที่ของลิพิด
-เป็นโครงสร้างของเยื่อเซลล์
-เป็นสารที่ใช้ในการสะสมพลังงานในร่างกายและเป็นแหล่งพลังงาน
-เป็นนวมป้องกันอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกาย
-เป็นส่วนประกอบของผนังเซลล์ของแบคทีเรียและพืชชั้นสูง
-ขนส่งไขมันในเลือดโดยอยู่รวมกับโปรตีน ( Lipoprotein )
-เป็นองค์ประกอบของวิตามินและฮอร์โมน