Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

GAZZALİ ÖNCESİ DÜŞÜNCE GELENEKLERİ, Endülüs, Metafizik, Semantik…

- - - - Yeryüzü ile güöyüzünün birlikteliğinden yekpare bir sistem kurma teşebbüsü... Aristotelecilik, matematikçiler vs. ele alınır.
        
        Gerçekliğe ilişkin bilginin epistemik değeri hakkında yapılan tartışmalar önemlidir. Hakikati bilebilir miyiz sorusunu çok erken bir dönemde soruyor.
- - - - Doğadaki formları dikkate alarak onları matematiksel formlar ile ifade etmeyi iddia ediyor.
- - - - İbn Sina
        
        Talebeleri...
- - - - Ebubekir Razi daha da rafine hale getiriyor.
      - Cafer-i Sadık'ın talebesi
      - Talebeleri...
    - - İlmü'l-mizân
        
        Astronomideki 60 tabanlı sistemi buna uyguluyor ve maddenin niceliksel idraki yoluna giriyor.
        
        İnsanlık öyle bir noktaya gelecek ki ölüleri diriltecek. Hatta insan yapacak. Cenab-ı Hakk'ın yaratma eylemini taklit ediyoruz diyor.
        
        Teori - Kozmoloji - Doğa anlayışına sahipler.
- - - - Harezmî bunu hem "Hisabü'Hindî" eserinde ondalık konumsal sayı sistemini inşa etmesi.... sonra cebirde bilinmeyenin hesabını inşa etmesi... sonra bunu geometriye uygulaması ve "misaha"yı kurması!
        
        Özsel bir matematikten ilişkisel bir matematiğe geçilerek matematiksel/nicelik uzayının sınırları genişletilecek.
- - - - 1095'te bir kriz daha yaşıyor. Burada bir hakikat ve usul krizi yaşıyor. Aslında bu aynı zamanda bir ahlak krizidir.
        
        Munkız okumalarındaki birinci iddia! Munkız bir ahlak metni olarak okunabilir. Hem bireysel hem de toplumsal ahlak anlamında bir krizdir.
        
        Mevcut yöntemlerin yetersizliğini fark ediyor. Daha önemlisi bu bağlamın oluşturduğu bireysel ahlak zaafını da fark ediyor. Munkız'ın tasnifinde de görülecektir; Tasavvuf'un yer almasının nedeni bu ahlak bunalımı ile de alakalıdır.
      - Daha sonra servetini oğullarına bir kısmını da bağışlayarak bırakıyor. Hacca gitmek için yola çıkıyor. Kudüs'te "İhya"yı yazıyor. Şam'da emeviye Cami tepesinde uykuya dalıyor.
        
        İhya aynı zamanda ıslah, tecvid olarak da okunabilir. İhyai/Tecdidü/Islahi'l-ulum gibi...
        
        Peki, Gazzali neyi ihya ediyor?
        
        Teklifin içeriğini bilince taşımak hadisesi! Müceddid yeni yapan değil. Bireysel ve kurumsal manada alışkanlık haline dönüşmüş fikirlerin tekrar bilinç içeriğine taşınması demektir! Her ritim rutin oluşturur. Gazzali'nin ihya'dan anladığı, İslam'ın teklifinin tekrar bilince taşınması, çağın koşullarına uygun yeniden ifade edilmesidir. Bunu yaparken biçim yanında duygu durumunu da dikkate almasıdır.
        
        Bilginin nazari kalması belirli bir kesimin istifadesi içindir. Duygu formları ile ifadesi daha büyük kesimlere teşmil edilmesi ile alakalıdır. Dolayısıyla Gazzali'nin amacı vahyin teklifinin tekrar bilinçlere taşınması ve yeniden ifadelendirilmesidir.
        
        Buradan Mekke'ye ve Bağdat'a, 1106'da Nişabur'a dönüyor. Nizaulmülk'ün oğlu Fahrulmülk onu tekrardan medreseye gelmesini başarıyor.Ancak tıpkı babası gibi Batınîler öldürüyorlar. Gazzali'de Batınîlere karşı eserler yazıyor. En çok eser yazdığı okul yada görüştür.el-fedailü'l-batıniyye, Hüccetü'l-Hak, Kıstasü'l-Mustakim gibi 5-6 eser. Munkız'da da felsefe ve Batınîler kısmı geniştir.
        
        Gazzali Batınîlerin bireyi ortadan kaldırdıkları için sevmiyor. Neliğini, özne olmasını oradan kaldırıyor. Hakikati bilmede birey ile hakikat arasındaki nesne arasına muhakkak seçkin birini koyma meselesi...
        
        Sonra Tus'a geçiyor. Medrese kuruyor ve ilim tahsili yapıyor. akabinde bir hankah kurup irşad faaliyetleri yürütüyor.
        
        Bu dönemde Munkız'ı yazıyor. "Ġāyetü’l-ġavr", "el-Müstaṣfâ", "ed-Dürretü’l-fâḫire", "İlcâmü’l-ʿavâm", "Minhâcü’l-ʿâbidîn" eserlerini yazıyor.
        
        "el-Mustasfa min ilmi'l-usul" kendisinden sonra usul-i fıkhı belirlemiş bir eser. Usul-i fıkıh' bir tür algoritma, matematik idi. Bilinenlerden hareket ederek bilinmeyeni bulmaktı. Ciddi bir nedenselliği dayanır. Fıkıh illet kavramına dayanır.
        
        Gazzali geniş bir kesimin anladığı şekilde madem herşeyi bırakıp tasavvufa yöneldi neden usul kitabı yazıyor. Alelade bir kitap değil.; Gazzali, mantığı usule uygulayacak (kelama Razi uyguluyor) Gazzali aslında şunu söylüyor. Bireysel olarak tercihlerim var ama kamusal olan usul-i fıkıh üzerinden kurulur.
        
        1 more item...