Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ภาวะมีบุตรยาก - Coggle Diagram

- - - - ความผิดปกติที่ท่อนำไข่พบว่าเป็นสาเหตุของภาวะมีบุตรยากได้ประมาณร้อยละ 30-50 ซึ่งส่วนใหญ่ของภาวะอุดตันของท่อนำไข่มักเกิดภายหลังการอักเสบติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน ภาวะไส้ติ่งอักเสบ การติดเชื้อจากการทำแท้ง ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ รวมทั้งในรายที่เคยมีการผ่าตัดในอุ้งเชิงกรานมาก่อน
      - ความผิดปกติของมดลูกที่เป็นสาเหตุของภาวะมีบุตรยากนั้นพบได้น้อย เพียงประมาณร้อยละ 2 เท่านั้น ซึ่งอาจเกิดจากความผิดปกติแต่กำเนิด หรือเกิดภายหลังก็ได้
      - ความผิดปกติภายในอุ้งเชิงกราน เช่น ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ หรือ พังผืดในอุ้งเชิงกราน
    - - เยื่อพรหมจารีและช่องคลอด ได้แก่ PV,Wet smear,Culture
      - คอมดลูก ได้แก่ PV ดูลักษณะทางกานชยวิภาค ตรวจมูกคอมดลูก
      - ตัวมดลูก ได้แก่ PV, Hysterosalpingogram,Endometrium biopsy, Hysteroscopy,U/S
      - ท่อนำไข่ ได้แก่ CO2 insufflation หรือ Rubin test, Hysterosalpingogram, Laparoscope
  - - - 5 u/dl=มีการตกไข่
      - 10 u/dl=มีการตกไข่ คอร์ปัสลูเตียมทำงานปกติด้วย
    - - การตรวจการทำงานของอสุจิ หรือ sperm function tests
    - - เพื่อดูมูกที่ปากมดลูกและดูความสามารถของอสุจิที่จะว่ายผ่านขึ้นไปสู่โพรงมดลูก
      - การตรวจ
        
        โดยใช้ syringe เล็กๆ ดูดเอามูกบริเวณ posterior fornix มาป้ายบนแผ่นสไลด์ และดูดจากช่องคอมดลูก และยืดดู หากเป็นช่วงของการตกไข่มูกจะใสและยืดได้ยาวก่อนที่จะขาดออกจากกัน จากนั้นนำไปส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ เพื่อดูว่ามีตัวอสุจิที่มีการเคลื่อนไหวดีหรือไม่
      - หากพบอสุจิที่เคลื่อนไหวไปข้างหน้าเกิน 5ตัว/HPF แสดงว่าอสุจิสามารถว่ายผ่านมูกขึ้นไปได้และมูกที่ปากมดลูกยังทำหน้าที่เป็นแหล่งเก็บกักอสุจิและคอยส่งขึ้นไปในโพรงมดลูกด้วย แต่หากพบตัวอสุจิแต่ไม่มีการเคลื่อนไหวเลย อาจแสดงถึงการอักเสบของปากมดลูก
- - - - การฉีดน้ำอสุจิเข้าสู่โพรงหมดลูกโดยตรง intra-uterine insemination (IUI) Artificial insemination คือ การนำน้ำอสุจิที่ได้รับการแยกแล้วฉีดเข้าไปในโพรงมดลูก
  - - - การใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์
        (Assisted Reproductive Technology หรือ ART)
        
        GIFT ( Gamete Intra fallopian Transfer ) โดยการนำเอาไข่ออกมาเลือกที่สมบูรณ์ นำอสุจิและเซลล์ไข่ใส่เข้าไปในท่อนำไข่เพื่อให้มีการผสมและตั้งครรภ์แบบธรรมชาติ แต่ในกรณีนี้ต้องไม่มีปัญหาที่ปีกมดลูก
        
        ZIFT ( Zygote Intra fallopian Transfer) คล้ายกับการทำเด็กหลอดแก้ว แต่ไข่และเชื้ออสุจิที่ผ่านการเตรียมแล้วจะถูกนำมาผสมกันและเพาะเลี้ยงในห้องปฏิบัติการ 1 วัน ถ้าเห็นว่าเกิดการปฏิสนธิแล้วจะใส่ตัว อ่อนกลับเข้าสู่ฝ่ายหญิงผ่านทางหน้าท้อง ใส่ไปในท่อนนำไข่
        
        IVF ( In Vitro Fertilization )การปฏิสนธินอกร่างกาย เรียกกันว่า เด็กหลอดแก้ว ไข่และเชื้ออสุที่นำมาผสมกันเพื่อให้เกิดการปฏิสนธินอกร่างกาย โดยเพาะเลี้ยงในห้องปฏิบัติการประมาณ 2-5 วัน จากนั้นนำตัวอ่อนที่ได้ใส่เข้าไปในโพรงมดลูกเพื่อให้มีการเจริญเติบโตต่อไป
        
        Micromanipulation คือ วิธีการรักษาคู่สมรสที่มีบุตรยาก ซึ่งมักจะมีปัญหาทางด้านเชื้ออสุจิจำนวนน้อยมากไม่เคลื่อนไหว เป็นต้น โดยการใช้เข็มเล็กๆเจาะเปลือกไข่ แล้วให้เชื้ออสุจิวิ่งผ่านรูที่เจาะ หรือการฉีดเชื้ออสุจิเข้าใต้เปลือกไข่ หรือเเม้แต่การฉีดเชื้ออสุจิเข้า Ooplasm โดยตรง วิธีนี้ต้องอาศัยเครื่องมือพิเศษ และประสบการณ์ความชำนาญของผู้ทำ
        
        อี๊กซี่ ( Intracytoplasmic Sperm Injection; ICSI)
        คือการฉีดอสุจิเข้าไปในเซลล์ไข่โดยตรง เนื่องจากวิธีนี้ทำให้อสุจิไม่ต้องว่ายไปหาไข่ ไม่ต้องเจาะผนังเซลล์ไข่เอง ทำให้อสุจิที่ไม่แข็งแรงสามารถปฏิสนธิกับไข่ได้
        
        เหมาะสำหรับผู้ที่มีสเปร์มน้อยมาก ๆ
        
        เป็นการนำเชื้ออสุจิเพียงหนึ่งตัวเจาะใส่เข้า Ooplasmโดยตรง
        
        ข้อบ่งชี้
        
        -ตัวอสุจิน้อยมาก (Oligozoospermia)
        
        -ตัวอสุจิเคลื่อนไหวไม่ดี(Asthenozoospermia)
        
        -ตัวอสุจิมีรูปร่างผิดปกติ (Teratozoospermia)
        
        -คู่สมรสที่ผ่านการทำการปฏิสนธินอกร่างกายแล้วตัวอสุจิกับไข่ไม่สามารถปฏิสนธิกันได้
        
        -Retrograde ejeculation
        
        -Immunological factor
        
        ในกรณีที่ผู้ชายไม่มีตัวอสุจิในน้ำอสุจิเลย ซึ่งถือว่าเป็นหมันปัจจุบันสามารถนำเอาอสุจิออกจากอัณฑะ (TESTIS) หรือ
        จากท่อนำน้ำอสุจิส่วนต้น (MESA, PESA) แล้วนำมาทำICSI
- - - - การตรวจอสุจิ งดการมีเพศสัมพันธ์ก่อนวันตรวจ 2-7 วัน,นำน้ำอสุจิส่งตรวจภายใน 1 ชั่วโมงภายหลังที่เก็บได้, ใส่ภาชนะที่เตรียมให้เท่านั้น,ไม่แนะนำให้มีการมีเพศสัมพันธ์ก่อนแล้วหลั่งข้างนอกหรือใช้ถุงยางอนามัยเนื่องจากอาจมีสารที่ทำลายอสุจิได้
        
        ค่าปกติของน้ำอสุจิ
        ปริมาณน้ำเชื้อ (Vol) 2 cc. หรือมากกว่า, ความเป็นกรด-ด่าง (pH) 6-8,จำนวนตัวอสุจิ ต่อ ซีซี (Count/cc.)20 ล้านตัวซีซี หรือมากกว่า, การเคลื่อนไหว (Motility) 50 % หรือมากกว่า,ลักษณะรูปร่าง (Morphoiogy)50 % ปกติหรือมากกว่า,การมีชีวิต (Viability) 50 %มีชีวิตหรือมากกว่า
        
        การตรวจวิเคราะห์น้ำอสุจิ (WHO) ปริมาตร (volume) ≥ 2มิลลิลิตร, ความหนาแน่นของตัวอสุจิ ≥ 20 ล้านตัวต่อมิลลิลิตร, จำนวนของตัวอสุจิทั้งหมด≥ 40 ล้านตัว,การเคลื่อนที่ของตัวอสุจิ ≥ร้อยละ 50 มีการเคลื่อนที่ไปข้างหน้า,รูปร่างลักษณะ≥ร้อยละ 14มีรูปร่างลักษณะปกติ, จำนวนเม็ดเลือดขาว <1ล้านตัวต่อมิลลิลิตร,ความเป็นกรด-ด่าง(pH) =7.2 หรือมากกว่า,การมีชีวิต (vitality) ≥ร้อยละ 75