Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Infertility, นางสาว จิราพร ทองดอนพุ่ม เลขที่12 sec B - Coggle Diagram
Infertility
การรักษาการมีบุตรยาก :no_entry:
การรักษาแบบขั้นต้น
การผสมเทียม
การกำหนดระยะเวลาในการมีเพศสัมพันธุ์
การกระตุ้นไข่
การฉีดน้ำอสุจิเข้าสู่โพรงมดลูกโดยตรง
Intra-uterine insemination (IUI)
วิธีนี้ไม่เหมาะกับ :!:
ท่อนำไข่ตีบหรือตันหรือมีพังผืดขวางทางระหว่างไข่กับท่อนำไข่
ท่อนำไข่เสียหาย เยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่
มีปัญหาเรื่องน้ำอสุจิ เช่น มีจำนวนน้อย หรือมีปัญหาอื่นๆ
การนำอสุจิที่คัดแยกมาแล้วฉีดเข้าไปในโพรงมดลูกขณะไข่ตก แพทย์จะใช้ยากระตุ้นให้มีไข่ตกมากกว่าหนึ่งใบ เพื่อเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์
วิทยาการช่วยเหลือการมีบุตร assiated reproductive technologies (ART)
การกระตุ้นการตกไข่
ให้GnRH เป็นระยะ กระตุ้นการผลิต FSH และLH หรือให้ยา ไปกีดกันการทำงานของอีสโทรเจน ไม่ให้ไปยับยั้งการทำงานของGnRH ทำให้FSH และLH ถูกผลิตออกมาเป็นจำนวนมาก มีผลทำให้มีการตกไข่มากกว่า 1 ใบ เลือกไข่ที่แข็งแรงมาปฏิสนธินอกร่างกายด้วยวิธีต่างๆ เช่น
การใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ Assisted Reproductive Technology (ART)
GIFT (Gamete Intrafallopian Transfer)
การนำไข่และเชื้ออสุจิใส่ในท่อนำไข่ หลังจากกระตุ้นไข่แล้วนำไข่มารวมกับอสุจิที่คัดแยกแล้ว และนำไปฉีดเข้าท่อนำไข่ทันที
ZIFT (Zygote Intrafallopian Transfer)
คล้ายกับการทำเด็กหลอดแก้ว แต่ไข่ที่นำมาผสมกับอสุจิแล้วจะเพาะเลี้ยงในห้องปฏิบัติการ 1 วัน ถ้าเห็นว่าเกิดการปฏิสนธิจะใส่ตัวอ่อนกลับสู่ฝ่ายหญิงผ่านทางหน้าท้แง ใส่ไปในท่อนำไข่
IVF (In Vitro Fertilization)
คล้ายกับการทำGIFTแต่ไข่และเชื้ออสุจิที่เตรียมแล้ว จะถูกนำมาผสมเพื่อให้เกิดการปฏิสนธินอกร่างกาย โดยเพาะเลี้ยงในห้องปฏิบัติการ เพ่อให้เซลล์แบ่งตัวจนเป็นตัวอ่อนระยะ 4-8 เซลล์ ใช้เวลาประมาณ 2-5 วัน จากนั้นนำตัวอ่อนใส่ไปในโพรงมดลูก
การเก็บไข่
แทงเข็มผ่านทางช่องคลอดเข้าสู่รังไข่ดดยตรง หรือผ่านหน้าท้องไปที่รังไข่
การเก็บสเปิร์ม
โดยการหลั่งภายนอก เลือกสเปิร์มที่แข็งแรงเท่านั้น
Micromanipulation
วิธีการรักษาคู่สมรสที่มีบุตรยาก ซึ่งมีปัญหาทางด้านเชื้ออสุจิจำนวนน้อยมาก ไม่เคลื่อนไหว วิธีที่นิยมใช้คือ
อิ๊กซี่ (Intracytoplasmic Sperm Injection : ICSI)
เป็นการนำเชื้ออสุจิเพียงหนึ่งตัวเจาะใส่เข้า Ooplasm โดยตรง
ข้อบ่งชี้ของการทำICSI
Retrograde ejeculation
ตัวอสุจิน้อยมาก
ตัวอสุจิเคลื่อนไหวไม่ดี
ตัวอสุจิรูปร่างผิดปกติ
Immunological factor
คู่สมรสผ่านการทำปฏิสนธินอกร่างกายแล้ว แต่อสุจิกับไข่ไม่สามารถปฏิสนธิกันได้
ทำให้เกิดการตั้งครรภ์ได้แม้ในรายที่มรปริมาณอสุจิน้อยกว่า 100 ตัวดังนั้นICSI จึงเหมาะกับผู้ที่มีปัญหาจำนวนอสุจิน้อยมาก หรืออสุจิมีโครงสร้างผิดปกติมาก
คือการฉีดอสุจิเข้าไปในเซลล์โดยตรง หลังจากเซลล์ไข่ถูกฉีดอสุจิเข้าไปจะเกิดการปฏิสนธิเป็นตัวอ่อน เหมาะกับผู้ที่มีสเปิร์มน้อยมากๆ
ความสามารถในการมีบุตร :<3:
ฝ่ายหญิง อายุ21-25ปี ความสามารถมีบุตรสูง
ฝ่ายชาย อายุ>55ปีจะมีความผิดปกติของอสุจิมากขึ้น
ความถี่ของการมีเพศสัมพันธ์ อสุจิที่สร้างใหม่จะแข็งแรง
มีชีวิตในท่อนำไข่นานประมาณ2วัน ควรมีเพศสัมพันธ์2-3ครั้ง/สัปดาห์
สาเหตุ :!:
หญิง
รังไข่ทำงานผิดปกติ ร้อยละ40
ท่อนำไข่ตีบตัน ร้อยละ30
Endometriosis ร้อยละ20
Immunological ร้อยละ5
Other ร้อยละ5
ความผิดปกติของปากมดลูก
ความผิดปกติของการตกไข่
เยื่อพังผืดอุ้งเชิงกรานขัดขวาง
การเดินทางของไข่เข้าสู่โพรงมดลูก
ชาย
Sperm dysfunction ร้อยละ80
อสุจิเคลื่อนไหวน้อย
เชื้ออสุจิน้อย
อสุจิรูปร่างผิดปกติ
Sexual factors ร้อยละ10
Premature dysfunction
Electile dysfunction
Other ร้อยละ10
จิตใจ
เครียด
ระดับ :check:
ปฐมภุมิ
ไม่เคยตั้งครรภ์
พยายามแล้วนานกว่า12เดือน
ทุติยภูมิ
เคยมีบุตรมาก่อนหรือแท้งหรือคลอดก็ตาม และไม่ตั้งครรภ์อีกเลย
นานกว่า12เดือน
การวินิจฉัยภาวะมีบุตรยาก
การวินิจฉัยภาวะมีบุตรยากในฝ่ายหญิง
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
เลือด
ฮอร์โมน
การตรวจร่างกายทั่วไป
Secondary sex ,โรคทางอายุรกรรม
การตรวจต่อมไร้ท่อ
การตรวจเฉพาะระบบสืบพันธ์สตรี
ท่อนำไข่
CO2 insufflation หรือ Rubin test ,Hysterosalpingogram ,Laparoscope
รังไข่
BBT ,CX mocous ,Endometrium biopsy ,Serum progesterrone
ตัวมดลูก
PV ,Hysterosalpingogram ,Endometrium biopsy ,Hysteroscopy ,U/S
เยื่อพังผืดในช่องเชิงกราน
Laparoscope
คอมดลูก
PV ,ดูลักษณะทางกายวิภาค ,ตรวจมูกคอมดลูก
ภูมิต้านทานตัวอสุจิ
PCT(postcoital test)
เยื่อพรหมจารีและช่องคลอด
PV ,Wet smear ,Culture
เต้านม
การประเมินท่อนำไข่ มดลูก และอวัยวะในอุ้งเชิงกราน
การวินิจฉัย
Hysterosalpingogram(HSG) การฉีดสารทึบรังสีและเอ็กซ์เรย์
Endoscopy การส่องกล้อง
Laparoscopy ตรวจในอุ้งเชิงกราน
Hysteroscopy ตรวจโพรงมดลูก
การซักประวัติ เช่น ประวัติการมีประจำเดือน การผ่าตัด การแต่งงานและการมีบุตร สารเคมี การคุมกำเนิด
การตรวจความผิดปกติของการตกไข่
ตรวจระดับฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนในกระแสเลือด เจาะเลือดเพื่อตรวจในช่วงประมาณ 1 สัปดาห์ก่อนประจำเดือนมา
มากกว่า 5 u/dl = มีการตกไข่
มากกว่า 10u/dl = มีการตกไข่ คอร์ปัสลูเตียมทำงานปกติ
การตรวจปัจจัยด้านปากมดลูกหรือการทำ postcoital test
เพื่อดูมูกที่ปากมดลูกและดูความสามารถของอสุจิที่จะว่ายผ่านขึ้นไปสู่โพรงมดลูก ระยะเวลาที่เหมาะสมในการตรวจได้แก่ 1-2 วันก่อนตกไข่
การวินิจฉัยภาวะมีบุตรยากในฝ่ายชาย
การซักประวัติ
ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต เช่น โรคคางทูม โรคเบาหวาน ลักษณะนิสัยบางประการ (การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์)
รูปแบบการดำเนินชีวิต ลักษณะนิสัยส่วนตัว
การได้รับยา สารเคมี รังสี
ความถี่ในการมีเพศสัมพันธ์
การได้รับอุบัติเหตุ และการผ่าตัด
การตรวจร่างกาย
การตรวจร่างกายทั่วไป
การตรวจระบบสืบพันธุ์
หลอดเลือดคอดในถุงอัณฑะ
ลักษณะและรูเปิดของท่อปัสสาวะ
หนังหุ้มปลายองคชาต
ลักษณะรูป่างอัณฑะ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การตรวจน้ำอสุจิ
การตรวจเลือดทั้่วๆไป
การตรวจฮอร์โมน
การตรวจวิเคราะห์น้ำอสุจิ
การมีบุตรยากโดยไม่ทราบสาเหตุ :warning:
คู่สมรสมีบุตรยากที่ได้รับการตรวจหาสาเหตุของการมีบุตรยากครบมาตรฐานแล้ว
นางสาว จิราพร ทองดอนพุ่ม เลขที่12 sec B