Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 4 การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีปัญหาสุขภาพ เนื่องจากการตั้งครรภ์ …
บทที่ 4
การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีปัญหาสุขภาพ เนื่องจากการตั้งครรภ์
(ความผิดปกติของการต้ังครรภ์)
ความดันโลหิตสูงขณะต้ั้งครรภ์
การพยาบาล
เตรียมพร้อมการคลอด & อุปกรณ์ช่วยเหลือ
สังเกตอาการชัก
จัดอาหารจำกัดเกลือน้อยกว่า 6gm/วัน เพิ่มโปรตีน
ประเมิน reflex
ตรวจ urine protein
วัด BP ทุก 4 hr
นอนพัก
แนะนำอาการผิดปกติทิี่ต้องรีบพบแพทย์
ข้อวนิิจฉัยการพยาบาล
เสี่ยงต่อการแลกเปลี่ยนออกซิเจนลดลง เน่ื่องจากการหายใจถูกกดจากการใช้แมกนีเซียมซัลเฟต ปอดบวมน้ำ การชัก และการสำลัก gastric content
เสี่ยงต่อการเกิดภาวะช็อก เนื่องจากการสูญเสียพลาสมาและโปรตีน และปริมาณเลือดออกจากหัวใจลดลง
วิตกกังวลเกี่ยวกับผลกระทบของภาวะ mild pre-eclampsia ต่อมารดาและทารก
ผลต่อทารก
ทารกแรกคลอดมีภาวะแทรกซ้อน เช่น ขาดอออกซิเจนเรื้อรัง ภาวะแทรกซ้อนจากการคลอดก่อนกำหนด
ทารกในครรภ์เจริญเติบโตช้า
คลอดก่อนกำหนด ทารกมีภาวะขาดออกซิเจน
รกเสื่อม ทำให้แท้ง หรือทารกเสียชีวิตในครรภ์
ผลต่อมารดา
กลับเป็นความดันซ้ำอีกคร้ั้งเมื่อต้ั้งครรภ์ครั้งต่อไป
ไตวายเฉียบพลัน จากเลือดไปเลยี้งไตลดลง
เกิดภาวะ HELLP syndrome
เสียเลือดและช็อกจากภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด ตับแตก ตกเลือดหลังคลอด
เสี่ยงภาวะหัวใจทำงานล้มเหลว
เสี่ยงต่อภาวะชัก และอันตรายจากภาวะชัก อาจทำให้เสียชีวิตได้ จากมีเลือดออกในสมอง หรือสำลักเศษอาหารเข้าหลอดลม
ปัจจัยเสี่ยง
ติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
ต้ั้งครรภ์แฝด ครรภ์ไข่ปลาอุก ทารกบวมน้ำ
มักพบในครรภ์แรกที่< 21 ปี
มีปว.ความดันโลหิตสูงครรภ์ก่อน
ปว.เป็นDMหรือโรคไต
สาเหตุ
การหดเกร็งของหลอดเลือด
angiotensin II ที่กระตุ้นให้เส้นเลือดหดรัดตัว
หากมีสัดส่วนการสร้างสาร Thromboxane A2 สูง >>> เกิดการหดเกร็งของหลอดเลือด (vasospasm) มากขึ้น
การตั้งครรภ์ปกติ >>> สร้างสาร prostacyclin (PGI2)
ร่างกายย่อยสลายกรดไขมันจำเป็น
ขนิด
ครรภ์เป็นพษิซ้อนทับกับความดันโลหิตสูงเรื้อรัง
เรื้อรัง
ขณะต้ั้งครรภ์
จากการต้ั้งครรภ์
การวนิิจฉัย
ใช้เกณฑ์ข้อใดข้อหนึ่ง
ค่า mean arterial pressure (MAP) > 105 mmHg โดยวัดอย่างน้อย 2 คร้ัง ห่างกัน 6 ชั่วโมง MAP = (BPs + (2BPd) )/3 หรือ MAP = BPd + (1/3 pulse pressure)
Systolic BP สูงกว่า baseline 30 mmHg หรือ Diastolic BP สูงกว่า baseline 15 mmHg ในหญิงตั้งครรภ์ที่มี โรคความดันโลหิตสูงอยู่ก่อนตั้งครรภ์
Systolic BP ≥ 140 และ/หรือ Diastolic BP ≥ 90 mmHg คงที่นานกว่า 6 ชั่วโมง
:pen:
เสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง
เป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิต
พบอุบัติการณ์ 5-10 %
ทารกตายในครรภ์
การพยาบาล
วางแผนการต้ั้งครรภ์คร้ั้งต่อไปได้อย่างเหมาะสม
. ป้องกันอาการไม่สุขสบาย เช่น เต้านมคัดตึง หรือสามารถจัดการอากากรไม่สุขสบายได้
เพื่อให้หญิงต้ั้งครรภ์ยอมรับการสูญเสีย และปรับตัวสู่ระยะการสูญเสียได้
ไม่เกิดภาวะแทรกซ้อนจากทารกเสียชีวติ เช่น DIC ติดเชื้อ ตกเลือดหลังคลอด
ข้อวนิิจฉัยการพยาบาล
มีโีอกาสเกิดการดำเนินชีวิตในครอบครัวเปลี่ยนแปลง/ เสี่ยงต่อการเกิดพฤตกิรรมไม่เหมาะสมกับบทบาท เนื่องจากอยู่ในภาวะวิกฤตด้านสถานการณ์ (situational crisis) หรือเนื่องจากการสูญเสีย ทารก
โศกเศร้า เนื่องจากสูญเสียทารก
แนวทางการรักษา
ในการต้ั้งครรภ์คร้ั้งต่อไป ค้นหาเหตุการณ์เสียชีวติของทารกและหาแนวทางป้องกัน/แก้ไข รักษาโรคเดิมของมารดา เพื่อป้องกันการเกิด ภาวะแทรกซ้อนในการต้ั้งครรภ์คร้ั้งต่อไป
ระยะหลงัคลอด >> ให้ยายับยั้งการหลั่งน้ำนม
ทำให้การต้ั้งครรภ์สิ้นสุด
ผลต่อมารดา
อาจทำให้ภาวะแทรกซ้อนของโรคที่เป็นอยู่รุนแรงขึ้นได้
ถ้าตายในครรภ์นาน 1 เดือนขึ้นไป มีโอกาสเกิดภาวะเลือดไม่แข็งตัว (coagulation defect)
ภาวะสูญเสีย เศร้าโศก หมดกำลังใจ
การรวบรวมข้อมูล
เจาะถุงน้ำคร่ำ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ตรวจร่างกาย
. ซักประวัติ
สาเหตุ
โรคทางอายุรกรรม เช่น โรคเบาหวาน โรคความดนัโลหิตสูง การติดเชื้อ เช่น หัดเยอรมัน โรคทางภูมิคุ้มกันวิทยา เช่น Rh isoimmunization, SLE ความผิดปกติของมดลูก มารดาติดยาหรือสารเสพติด ได้รับอุบัติเหตุ
รกเสื่อม (ครรภ์เกินกำหนด) รกเกาะต่ำ รกลอกตัวก่อนกำหนด ภาวะแทรกซ้อนของสายสะดือ เช่น สายสะดือบิดพันกัน การเกาะของสายสะดือผิดปกติ
ความผิดปกติของโครโมโซม เช่น จำนวน หรือโครงสร้างของโครโมโซมผดิปกติ เช่น trisomy IUGR ความพิการแต่กำเนิด เช่น anencephaly ครรภ์เกินกำหนด ขาดสารอาหาร รกเสื่อม สายสะดือถูกกด
:pen:
early fetal death หมายถึง ทารกในครรภ์ตายก่อนอายุครรภ์ 20 สัปดาห์
การตายของทารกในครรภ์ ก่อนที่การคลอดจะเสร็จสมบูรณ์ นับต้ั้งแต่อายุครรภ์ 28 สัปดาห์ขึ้นไป น้ำหนัก >1000 กรัม
อาการแพ้ท้องอย่างรุนแรง (hyperemesis gravidarum)
การพยาบาล
ลดสิ่งกระตุ้นการอาเจียน ดูแลความสะอาดช่องปาก บ้วนปากหลังอาเจียน
Rest
ดูแลให้รับยาแก้อาเจียนตามแผนการรักษา
. ดูแลให้ IVF ตามแผนการรักษา >>> น ้า/กลูโคส /อเิลคโทรลยัท์
รวมรวมข้อมูล >>> ซักประวัติ ตรวจร่างกาย ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ข้อวนิิจฉัยการพยาบาล
เสี่ยงต่อภาวะโภชนาการเปลี่ยนแปลงหรือได้รับสารอาหารน้อยกว่าความต้องการของร่างกาย เนื่องจาก ความอยากอาหารลดลง และมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน
ภาวะโภชนาการเปลี่ยนแปลง เนื่องจากได้รับสารอาหารน้อยกว่าความต้องการของร่างกาย สัมพันธ์กัับการมีอาการคลื่นไส้อาเจียนตลอดเวลา และความอยากอาหารลดลง
การป้องกัน
นอนพกัผ่อนอย่างเพียงพอ
หลังตื่นนอนตอนเช้า ถ้ามีอาการคลื่นไส้ ควรทานอาหารอ่อนย่อยง่ายทันที
รับประทานอาหารย่อยง่ายระหว่างมื้อ/ก่อนนอน
แนะนำรับประทานอาหารโปรตีนที่มีไขมันน้อย
ให้ยาแก้อาเจียนตามแผนการรักษา
การรักษา
ให้สารอาหารทางหลอดเลือดดำรายที่รุนแรง
On IVF
ให้ยาแก้อาเจียน
ผลต่อทารก
DFIU
พิการแต่กำเนิด
IUGR
ผลต่อมารดา
อาหารไม่ย่อย ปวดแสบกระเพาะอาหาร เรอ ปวดศีรษะ ท้องผูก
สุขภาพจิตเสีย
ร่างกายขาดสารอาหาร
ภาวะขาดน้ำ > >>ชีพจรเบา เร็ว ความดันต่ำ อุณหภูมิร่างกายสูง
ภาวะเป็นกรดในกระแสเลือด จากการเสียด่างไปกับน้ำย่อยที่อาเจียน >>> ถ้าอาการรุนแรง อาจพบภาวะ hypokalemic alkalosis
การวินิิจฉัย
ตรวจทางห้องปฏิบัตกิาร >>> ตรวจเลือด: Hct, BUN, LFT สูง Na, K, Cl, Alb ต่า >>> ตรวจปัสสาวะ: Alb เพิ่ม พบ ketone ในปัสสาวะ
ตรวจร่างกาย >>>> น้ำหนักตัวลด ผิวแห้ง ริมฝีปากแตก ลมหายใจมีกลิ่น
ซักประวัิติ >>>> ระยะเวลาที่มีอาการ ความถี่
อาการและอาการแสดง
อาการรุนแรง : อาเจียน > 10 คร้ัง/วัน อาเจียนติิดต่อกันนานเกิน 4 สัปดาห์ อ่อนเพลยี ซูบผอม BW ลดลงมาก เกิดอาการขาดสารอาหารอย่างรุนแรง เช่น ผิวหนังแห้ง ปากแห้ง ปัสสาวะขุ่น ออกน้อย ท้องผูก มีไข้ BP drop
อาการปานกลาง : อาเจียน 5-10 คร้ัง/วัน อาเจียนตดิต่อกันไม่หยุดภายใน 2-4 สัปดาห์ อ่อนเพลีย ไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ น้ำหนักตัวลด มีอาการขาดสารอาหาร acidosis
อาการไม่รุนแรง : อาเจียน < 5 คร้ัง/วyน สามารถทeงานได้ตามปกติ ไม่มีอาการขาดสารอาหาร BW ลดลงเล็กน้อย
สาเหตุ
สภาวะจิตใจ เช่น ความวิตกกังวล ความสับสน ไม่มั่นคงใจบทบาทการเป็นมารดา แบบแผนชีวตเปลี่ยน เครียด
สัมพนัธ์กับอายุน้อย ครรภ์แรก ครรภ์แฝด แฝดน้ำ ครรภ์ไข่ปลาอุก
ความไม่สมดุลของฮอร์โมน เช่น Estrogen, HCG ทมี่ีมากเกินไป
คือ
ถ้าอาเจียนมาก >>> ทำให้ร่างกายขาดน้ำ electrolyte imbalance
พบได้สัปดาห์แรก-ตลอด
คลื่นไส้อาเจียน รุนแรง นาน
นางสาวณีรนุช หมอสุยะ 603901017 เลขที่ 16