Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 3 ทฤษฎีจริยธรรม หลักจริยธรรมในวิชาชีพ - Coggle Diagram
บทที่ 3 ทฤษฎีจริยธรรม หลักจริยธรรมในวิชาชีพ
นักทฤษฎีจริยธรรม
Socrates
สนทนาแบบ Dialectic
การโต้แย้งทางความคิด มีเหตุผลมาโต้แย้ง
ความรู้ที่แท้จริงเกิดจากการไตร่ตรองทางปัญญาไม่ใช่จากประสบการณ์
ความรู้คู่คุณธรรม : เรามีความรู้ เราก็จะสามารถตัดสินใจได้ และต้องมีคุณธรรมควบคู่ไปด้วย การเข้าใจคนอื่น ทำแต่สิ่งที่ดี
ทุกคนต้องแสวงหาความรู้หรือสำรวจตัวเอง เพื่อพัฒนาตัวเองไปขั้นสุดได้ สามารถทำงานร่วมกับคนอื่นได้
Plato
ปรัชญาจิตนิยม การแสวงหาความรู้ความจริง
คุณธรรมเป็น 2 ระดับ
ระดับสังคม
ระดับปรัชญา
ความจริง 3 ลักษณะ
1.Subjective reality : ความจริงเฉพาะผู้ที่รู้ ความจริงส่วนบุคคล
2.Objective reality : ความจริงที่ปรากฏขึ้นจริง
3.The absolute reality : ความจริงที่ต้องใช้ปัญญาแสวงหา
มนุษย์ประกอบไปด้วยร่างกายและวิญญาณ
วิญญาณที่ควบคุมร่างกาย แบ่งเป็น 3 ระดับ
ระดับต่ำ : ระดับต่ำกว่าท้อง ทำอะไรตามใจตัวเอง ตอบสนองความต้องการตัวเองเป็นหลัก
ระดับกลาง : บริเวณทรวงอก เป็นเรื่องของจิตใจ รักในการเรียน มีความกล้าหาญ อดทน เสียสละ
ระดับสูง : บริเวณศีรษะ ใช้ปัญญาในการหาเหตุผล ข้อมูล ควบคุมร่างกายได้ เข้มแข็งอดทน
Aristotle
ปรัชญาสัจนิยม(Realism)
มีความเชื่อว่า การกระทำของมนุษย์มีเป้าหมาย
ความจริง 5 ระดับ
1.ความรู้จากประสาทสัมผัส
2.ความรู้จากจินตนาการ
3.ความรู้จากความทรงจำ
4.ความรู้จากการระลึกได้
5.ความรู้จากการใช้ปัญญาและเหตุผล
*
ข้อนี้มีความสำคัญมาก
ทฤษฎีจริยธรรม
1.Traditional theories
Good outcome : ผลลัพธ์ที่ดี
Good intent : ความตั้งใจที่ดี
1.Teleological theory :ประโยชน์นิยม
มุ่งเน้นประโยชน์ที่ดีที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย เหมาะกับแพทย์พยาบาลอย่างยิ่ง ทำดีด้วยการใช้มาตรฐานวิชาชีพในการรักษาผู้ป่วยให้ถูกต้อง
2.Deontological theory : กรณียธรรม
มุ่งหน้าที่เป็นฐาน เชื่อว่ามนุษย์มีคุณสมบัติพิเศษ คือ ปรีชาญาณ(Wisdom)
ความมีปัญญาและเหตุผลจะทำให้มนุษย์รู้ เข้าถึง ความเป็นอิสระของตนเอง คนที่เชื่อความคิดนี้จะเคารพความเป็นมนุษย์
2.Virtue theories : ทฤษฎีคุณธรรม
มุ่งเน้นด้านคุณธรรม
เกี่ยวข้องกับวิชาชีพพยาบาล
การช่วยเหลือผู้อื่นโดยไม่หวังผลตอบแทน
มุ่งเน้นภาพลักษณ์ภายใน เมตตา กรุณา เอาใจเขามาใส่ใจเรา เจตนาที่ดี
3.ทฤษฎีพัฒนากรทางจริยธรรมของโคลเบอร์ก
ระดับของจริยธรรม 3 ระดับ
1.Preconventional level ระดับก่อนกฎเกณฑ์ (2 - 10 ปี)
ขั้นแรก : การหลบหลีกไม่ให้ตนเองถูกลงโทษทางกาย
ขั้นที่สอง : การกระทำตามความพอใจของตนเองเท่านั้น
2.Conventional level ระดับตามกฎเกณฑ์ (10 - 16 ปี)
ยังต้องมีการควบคุมจากภายนอกแต่ก็มีความสามารถที่จะแสดงบทบาททางสังคมได้
ขั้นที่สาม : ยังไม่เป็นตัวของตัวเอง คล้อยตามการชักจูงของผู้อื่น/เพื่อน
ขั้นที่สี่ : มีความรู้ถึงบทบาทหน้าที่ของตนในสังคม
3.Post Conventional level ระดับเหนือกฎเกณฑ์ (16 ปีขึ้นไป)
การตัดสินใจข้อขัดแย้งต่างๆด้วยตนเอง
ขั้นที่ 5 : การเห็นความสำคัญของคนส่วนมาก สามารถควบคุมบังคับใจตนเองได้
ขั้นที่ 6 : เป็นขั้นสูงสุด มีความเป็นสากล การมีความยืดหยุ่นทางจริยธรรม
ทฤษฎีพัฒนาการให้เหตุผล มุ่งเน้นด้านจริยธรรม กระบวนการพัฒนาด้านจริยธรรมเป็นไปตามวุฒิภาวะของผู้คนและมีความสัมพันธ์กับระดับสติปัญญา ความเท่าเทียม ความยุติธรรม
4.ทฤษฎีพัฒนาการจริยธรรมของมิลลิแกน
แบ่งเป็น 3 ระดับ
ระดับที่ 1 ปฏิบัติเพื่อความอยู่รอดของบุคคล
ระดับที่ 2 ความดีเกี่ยวข้องกับความเสียสละ
ระดับที่ 3 คุณธรรมถึงพร้อมด้วยความสงบสุข
หลักจริยธรรมในวิชาชีพการพยาบาล
1.Autonomy or self governing
1.เคารพความเป็นอิสระในปัจเจกบุคคล ศักดิ์ศรีของบุคคล ทุกคนมีสิทธิและเสรีภาพ
2.เข้าใจเป้าหมายของแต่ละคน ผู้ป่วย ญาติ
3.สามารถตัดสินใจ วางแผนกระทำได้ผลลัพธ์ที่ดีต่อตนเองและครอบครัว
4.ความมีอิสระในสิ่งที่เลือก เคารพการตัดสินใจของแต่ละคน
2.Justice
ยึดมั่นในความยุติธรรม ใช้หลักการที่ทุกคนมีความเสมอภาคเท่าเทียมกันในการรับการรักษา
1.ให้บริการด้วยความเท่าเทียม
2.ให้บริการให้สอดคล้องกับการรักษา
3.ให้บริการให้สอดคล้องกับความต้องการ
4.ให้บริการสอดคล้องกับความสนับสนุนทางสังคม
5.ให้บริการสอดคล้องกับสิทธิมนุษยชน
6.บุคคลที่สามารถทำให้สำเร็จได้ ที่ดีที่สุด
7.ให้สิ่งที่ดีที่สุดให้แก่คนจำนวนมาก เท่าที่จะสามารถทำได้
3.Beneficence
การปฏิบัติงานที่ดีและมีคุณภาพ การปฏิบัติตามมาตรฐานของวิชาชีพ ตามมาตรฐานของโรงพยาบาล
1.ส่งเสริมให้ปฏิบัติในสิ่งที่ดี เช่น การทำแผล ส่งเสริมการทำแผลที่ทำให้เจ็บน้อยที่สุด โดยใช้มาตรฐานวิชาชีพ
2.ปกป้องสิ่งที่ไม่ดีหรือไม่เป็นประโยชน์แก่ผู้รับบริการ ดูแลผู้ป่วยที่อยู่ในความดูแลของเราให้ปลอดภัย เช่น การเอาไม้กั้นเตียงขึ้นให้ในผู้ป่วยสูงอายุที่ไม่มีญาติเฝ้า
3.นำสิ่งที่ไม่ดีหรืออันตรายออกไปจากผู้ป่วย เข่น ผู้ป่วยเนื้อตัวสกปรก พยาบาลก็ให้การดูแลcomplete bed bath ให้การดูแลเรื่องยา การดูแลเรื่องการได้รับอาหาร
4.Nonmaleficence
การไม่ก่อให้เกิดอันตราย พิจารณาผลดีและผลเสียในการดูแลผู้ป่วย เราจะไม่ให้เกิดผลกระทบต่อผู้ป่วยทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ
การไม่ตำหนิพฤติกรรมของผู้ป่วย
ประเมินคนไข้ให้ได้ถูกต้อง จะทำให้เรารู้ว่าสิ่งที่ดีที่สุดสำหรับผู้ป่วยคืออะไร
5.Veracity or truthfulness
การบอกความจริง คือ การให้ข้อมูลอย่างเหมาะสมตามความเป็นจริง ตามสถานภาพและสถานะของเรา
การบันทึกข้อมูลหรือประวัติการเจ็บป่วยของคนไข้ตามความเป็นจริง
พยาบาลให้ข้อมูลการพยาบาล การให้คำแนะนำ ส่งเสริมพลังอำนาจให้กับผู้ป่วย
ทำให้คนไข้สามารถไว้วางใจเราได้ อย่างเช่น บุคลิกภาพที่ดีและมั่นใจ การแต่งกายที่เรียบร้อย สะอาด
6.Fidelity
การยึดมั่นในความซื่อสัตย์ พูดความจริง ต้องรักษาคำพูดของตนเองที่ให้ไว้กับผู้ป่วย เพื่อนร่วมงาน หัวหน้า อาจารย์
7.Confidentiality
การรักษาความลับของผู้ป่วย แฟ้มประวัติไม่สามารถเปิดเผยได้ ให้เก็บไว้เป็นความลับ
8.Standard of care
สิ่งที่เป็นหลักจริยธรรม การทำงานตามหลักมาตรฐานวิชาชีพ
9.Right
สิทธิผู้ป่วย ปกป้องสิทธิผู้ป่วยตามหลักมาตรฐานวิชาชีพ