Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
URBANIZACIJA I URBANA NASELJA U HRVATSKOJ - Coggle Diagram
URBANIZACIJA I URBANA NASELJA U HRVATSKOJ
DUGA URBANA TRADICIJA
Razvoj naselja gradskog tipa - od brončanog doba
prva mreža urbanih naselja - u vrijeme rimske uprave
na jadranskoj obali i na glavnim smjerovima Panonske nizine
gradovi imali status municipija (Pola, Salona, Narona i Tarsatica)
imali su dobru gradsku infrastrukturu, vodovod, kupališta, kanalizaciju
urbani centri na obali - od grčke kolonizacije (Vis, Korčula, Hvar)
RAZVOJ GRADOVA NAKON SEOBE NARODA
Tijekom seobe naroda
stradala naselja u panonsko-peripanonskom prostoru, naselja na obali i otocima sačuvala kontinuitet naseljenosti i razvoja
Nakon doseljenja
osnivaju se prva naselja gradskog tipa od 8. do 11. st., Klis, Nina, Knin i Šibenik
Ulazak u personalnu uniju s Ugarskom
stabilizacija naseljenosti u panonsko-peripanonskom prostoru
širenje feudalnog sustava
nastanak podgrađa ili suburbija
oko feudalnih burgova, samostana i crkava, mala naselja obrtnika i trgovaca, opasana obrambenim bedemima
postupno stječu samostalnu upravu
Varaždin, Samobor, Gradec, Virovitica...
gradovi se osnivaju za vojne potrebe, Karlovac i Bjelovar
18.-19. st. - širenje mreže gradova, diferencijacija gradskih naselja po važnosti u prostoru i po broju stanovnika (Rijeka, Pula, zagreb, Varaždin...)
19.-20. st - razvojem manufaktura, procesima industrijalizacije dolazi do snažnog napretka urbanizacije; procesi urbanizacije najintezivniji u drugoj polovici 20. st.
VAŽNOST GRADOVA U PROSTORU
urbana središta proizvodnim, uslužnim i upravnim funkcijama djeluju na okolicu i oblikuju gravitacijsko područje-
središnje (centralno) naselje
gustoća, kvaliteta i značenje prometnica osiguravaju takvim naseljima i
nodalno (čvorišno) značenje
Nodalno funkcionalna središta se razlikuju po stupnju koncentracije stanovništva i centralnih funkcija
Lokalni centri
Područni centri
Subregionalni centri
Regionalni centri
Makroregionalni centri
139 gradova u hrvatskoj
Glavni grad - Zagreb
najveća važnost u prostoru
tu se nalaze sjedišta državnih institucija (Vrhovni Sud, Hrvatski sabor, Vlada, ustavni sud...)
upravni grad sa statusom županije i ima sve funkcije makroregionalnog centra