Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญ และการทำลายจุลินทรีย - Coggle Diagram
ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญ
และการทำลายจุลินทรีย
อุณหภูมิ (Temperature)
Maximum Temperature
ค่าอุณหภูมิสูงสุดที.จุลินทรีย์ยังสามารถเจริญเติบโตและดําเนิน
กิจกรรมทางด้านเมตาบอลิซึมต่อไปได้
Optimum Temperature
่วงอุณหภูมิแคบๆ ซึ.งอยู่ระหว่าง Minimum Temperature และ
Maximum Temperature คือเป็นอุณหภูมิที.เหมาะสมที.สุดที.จะ
ทําให้จุลินทรีย์เจริญเติบโตและมีอัตราของเมตาบอลิซึมสูงสุด
Minimum Temperature
ค่าอุณหภูมิตํ.าสุดที.จุลินทรีย์ยังสามารถเจริญเติบโตและดําเนิน
กิจกรรมทางด้านเมตาบอลิซึมต่อไปได้
สารอาหาร (Nutrient)
Autotrophic microorganisms
จุลินทรีย์ที3สามารถสังเคราะห์อาหารขึ9น
ได้โดยใช้อนินทรียสารเป็นวัตถุดิบ ส่วนพลังงานที3ใช้อาจได้มาจากแสงสว่างหรือ
พลังงานจากปฏิกิริยาเคมีในขบวนการoxidation-reduction ได้แก่ photolithotrophic
type และ chemolithotrophic type
Heterotrophic microorganisms
จุลินทรีย์ที3ไม่สามารถสังเคราะห์
อาหารขึ9นเองได้ ต้องใช้อาหารจากการสร้างของสิ3งมีชีวิตอื3นๆ ส่วนพลังงานที3ใช้
อาจได้มาจากแสงสว่างหรือพลังงานจากปฏิกิริยาเคมีในขบวนการ oxidationreduction ได้แก่ photoorganotrophic และ type chemoorganotrophictype
ก๊าซ (Gases)
ไม่สามารถใช้และไม่สามารถ Detoxify ได้
ไม่สามารถใช้ แต่สามารถ Detoxify ได้
สามารถใช้และ Detoxify ออกซิเจนได้
รังสี (Radiation)
รังสีทีเกิดการแตกตัวเป็นไอออน (ionizing radiation)
เป็นรังสีที3ทําให้
เกิดปฏิกิริยาการแตกตัวของไอออน โดยรังสีมีพลังงานไปดึงอิเลคตรอนออกจาก
สาร ได้แก่ รังสีเอกซ์(X-ray), รังสีแกมมา(gamma ray), และรังสีคาโธด
(cathode ray) เป็นต้น รังสีเหล่านี9สามารถทําลายจุลินทรีย์ได้ แต่ไม่นิยมใช้
เนื3องจากค่าใช้จ่ายสูง
คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที3มีความยาวคลื่นสูง
รังสีอัลตราไวโอเลตเป็นแสงสีม่วงนํlาเงิน (blue violet) ที:พบในแสงแดด สามารถทําลาย
แบคทีเรียได้ ส่วนแสงสีแดง ส้ม และเหลือง ไม่มีประสิทธิภาพในการทําลาย
รังสีอัลตราไวโอเลต มีความยาวคลื:นตัlงแต่ 150-3900 ˚A แต่ความยาวคลื:นในช่วง
2650˚A มีประสิทธิภาพในการฆ่าแบคทีเรียได้สูงที:สุด
การดูดซับรังสีอัลตราไวโอเลตทําให้เกิดการเปลี:ยนแปลงทางเคมีในสารประกอบนิวคลี
โอโปรตีน ทําให้เกิดการเชื:อมต่อระหว่างไทมีน 1 คู่ มีผลทําให้การอ่านรหัสพันธุกรรม
ผิดพลาดจึงมีผลทําให้จุลินทรีย์ตายได้
รังสีอัลตราไวโอเลตมีความสามารถในการทะลุทะลวงตํ:า จึงสามารถใช้ฆ่าจุลินทรีย์
เฉพาะที:พืlนที:ผิววัตถุเท่านัlน
ความชื1น (Moisture)
free water
เป็นนํlาที:ไม่ถูกนําไปใช้ในสารประกอบอื:นๆ จึงอยู่ในรูปของโมเลกุลอิสระ
แบคทีเรียหรือจุลินทรีย์อื:นๆ สามารถนําไปใช้ได้
bound water
เป็นนํlาที:ยึดเกาะกับโมเลกุลของสารประกอบ เช่น NaCl.2H2O นํlา
ชนิดนีlจุลินทรีย์ไม่สามารถนําไปใช้ได้
เสียง (Sonic vibration)
คลื3นเสียงมีประสิทธิภาพในการทําลายแบคทีเรียได้ ในที3มีความถี3ของเสียง
ปกติจะไม่มีผลต่อการเจริญของแบคทีเรีย แต่ถ้าคลื3นเสียงที3มีความถี3สูงตั9งแต่
Üá-K,ááá กิโลไซเคิลต่อวินาที จะสามารถทําให้เซลล์แตกได
Oxidation-Reduction Potential หรือ O-R potential
ความสามารถในการเจริญและทวีจํานวนของจุลินทรีย์ในอาหารเลีlยงเชืlอใหม่ ขึlนอยู่กับ
กระบวนการ oxidation-reduction potential ซึ:งกระบวนการนีlสามารถควบคุมได้โดย oxidizing
agent และ reducing agent สําหรับการเกิดปฏิกิริยานีlสามารถวัดได้โดยใช้เครื:องมือ
electrometrix apparatus
แรงดันของนํ1า (Hydrostatic pressure)
แบคทีเรียเป็นจุลินทรีย์ที:ทนต่อแรงดันของนํlา (hydrostatic pressure) ได้ดี
ความเป็ นกรด-ด่าง (Hydrogen ion concentration หรือ pH)
จุลินทรีย์ส่วนใหญ่จะไม่เจริญเติบโตในสภาพที:มีค่า pH สูงหรือตํ:า เนื:องจาก
กรดและด่างจะทําลายเอนไซม์และสารต่างๆ ภายในเซลล์ ช่วงค่า pH ที:เหมาะสมอยู่
ระหว่างค่า pH 6-8 จุลินทรีย์บางชนิดจะอาศัยอยู่ใน pH ตํ:ามาก เช่น Euglena
mutabalis ซึ:งเป็น Obligate acidophile จะเจริญเติบโตระหว่าง pH 0-1นอกจากนีlรา
และยีสต์อาจทนทานในสภาพที:เป็นกรดได้ ดังนัlนจึงมักปนเปืlอนในอาหารจําพวกผักดอง
และในทางกลับกันพวก Alkalinophile จะเจริญเติบโตในสภาพที:เป็นด่าง เนื:องจากมี
Basic mineral ( โดยอาจมีค่า pH สูงถึง 10 )