Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
PERCEPTUELE + SENSORISCHE ONTWIKKELING - Coggle Diagram
PERCEPTUELE + SENSORISCHE ONTWIKKELING
sensatie + perceptie
sensatie
prikkeling lokale receptor <=> neurale impulsen naar hersenen (fysiologisch gebeuren)
perceptie
multi-fasen proces in hersenen <selectie, verwerking + integratie sensoriële prikkels (betekenis geven)
interactie omgeving/beweging
zelfde sensatie, verschillende perceptie (n altijd lineair verband)
bij zelfde pers op ander moment
bij pers met verschillende sensoriële receptoren
ontwikkeling visuele sensatie
1m: 5% volwassen gezichtsscherpte = functioneel: gezichtstrekken op 30 cm
ontwikkeling visus ~ locomotie
5j: 65% gezichtsscherpte (2/3)
10j: volwassen: visuele ervaring = essentieel, als n => refractie fouten
40j: accommodatievermogen daalt + diameter pupil neemt af <=> 50% minder lichtinval op retina & vergeling lens
indicatie problemen
problemen oog-hand coördinatie
scheelzien
over-/onderschatten afstanden
frequent struikelen
afleiden <motorisch gedrag
visuele perceptie
ruimteperceptie
impliceert 3D waarneming: belangrijk voor collisie-inschatting
verschillende bronnen diepteperceptie
monoculair
kennis vw
bewegingsparallax
occlusie 1 vw door ander
snelheid retinale projectie verkleint/vergroot
binoculair
retinale dispariteit
beide ogen zien lichtjes verschillend beeld
fusie beide beelden in hersenen: dieptezicht/stereopsis
ogen moeten k convergeren
ruimte, objecten + beweging
jonge baby's k al snel diepte inschatten: knipperen met ogen bij naderend object
afweer reacties <=> vergroting vw w geïnterpreteerd als nadering (enkele maanden oud)
visuel-cliff experiment: 6-14m durven n
diepteperceptie pas matuur in adolescentie
figuur-achtergrond perceptie
objectperceptie: overgangen => discontinuïteiten visueel veld
geheel-en-delen perceptie
retinale dispariteit
pas bruikbaar na 6m
voordien: visuele cortex ontvangt ongedissociëerde info beide ogen
na 6m: herorganisatie in kolommen + afwisselende input
n cruciaal voor normaal leven
als tijdsdruk: tekort k = nadeel
w ondersteund door scherptezicht
voor start TO: perceptie afleiden <gedrag
preferentieel kijken
herhaaldelijke prestatie bep object => gewenning + daling frequentie kijken naar object
nieuwe, verrassende vw => hogere kijkdichtheid
na gewenning: nieuw vw gepresenteerd = verschilt/gelijkaardig
size constancy
= perceptie eigenlijke objectgrootte onafh. retinale projectie
face perception
baby kijkt langer naar gezicht moeder >> ander vrouwelijk gezicht
ontwikkeling kinesthesie
traag <=> veel receptoren betrokken
info over
proprioceptie
veel infantiele reflexen vallen hierop terug
tactiele localisatie (passertest)
tactiele objectherkenning
body awarness: lichaamsdelen (5-6j) + op/neer, voo/achter, naast (2.5-3j)
lateraliteit
besef 2 lichaamsdelen pas 4-5j
onafh. bewegen = mogelijk
labeling links-rechts
4-10j: midline crossing
auditieve sensatie
gehoordrempel
hoger bij pasgeborene <=> gelachtige vloeistof in oor
3m: goed voor lage f
6m: goed hoge f
hoger bij ouderen <=> fysiologische degeneratie
sensatie
info over locatie geluidsbron: 6m marge 10-20°, volw = 1-2°
info over afstand tot geluidsbron: 7m meer geluidsbron binnen grijpafstand reiken
info over verschil tss geluiden: oke in puberteit
auditieve patronen
obv 3 kenmerken geluid (temporele structuur, intensiteit + toonhoogte): geluiden herkennen
verschil in temporele structuur al op einde 1e levensjaar
discriminatie ontwikkelt in 1e levensjaar
rate controllers
receptor-systeem: zeer vroeg rijp
auditieve cortex: 1e levensjaar
cognitie: aandacht, geheugen, herkennig rond 10j op volw niveau
omgeving => voorkeur taal/muziek eigen cultuur
figuur-achtergrond: auditief signaal vs. ruis (daalt sterk met ouder w)