Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
กลุ่มน้ำยาฆ่าเชื้อ (Sodium hypochlorite) - Coggle Diagram
กลุ่มน้ำยาฆ่าเชื้อ (Sodium hypochlorite)
รูปแบบ
เป็นของเหลวสีเขียวอมเหลือง มีกลิ่นฉุน ระดับค่าขีดจ้ากัดของกลิ่น 0.77 ppm, จุดเดือด 110 องศาเซลเซียสจุดหลอมเหลว - 19.4 องศาเซลเซียส ความหนาแน่น 1.11g/cm ความสามารถ ในการละลายน้ำ29.3 g/100 ml (0 องศาเซลเซียส) ค่าความเป็นกรดด่าง (pH) ประมาณ 10.8-13
กลไกการออกฤทธิ์
oxidise หมู่ thiol (-SH group) ให้กลายเป็น S-S group ทำให้โปรตีนถูกทำลายและตกตะกอน chlorine สามารถทำลายเชื้อแบคทีเรียได้ทั้งแกรมบวก และแกรมลบ เชื้อรา ไวรัส และสปอร์ได้ จัดเป็นdisinfectant ในกลุ่ม oxidant เช่นกัน และสามารถก่อให้เกิดปฏิกิริยา oxidation ได้รุนแรง โดย chlorineเองมีค่า electronegativity (EN) สูงมากจนสามารถ oxidise สาย peptide ได้ ทำให้โปรตีนเสียสภาพ
ข้อบ่งใช้
ใช้เป็นสารทำความสะอาด ใช้ฆ่าเชื้อและทำความสะอาดรากฟัน ใช้ในสระว่ายน้ำเพื่อฆ่าเชื้อโรค รวมทั้งในครัวเรือนเพื่อซักล้างทำความสะอาดเสื้อผ้าและสุขภัณฑ์
ขนาดและวิธีใช้
sodium hypochlorite สามารถฆ่าเชื้อได้ดีขึ้นกับความเข้มข้นที่ใช้ จึงเป็นทั้ง antiseptic และdisinfectant โดยความเข้มข้นจะแสดงเป็นเปอร์เซ็นต์ของ sodium hypochlorite หรือ ppm ของavailable chlorine โดย 1% NaOCl เท่ากับ 10,000 ppm
available chlorine sodium hypochlorite สามารถฆ่าเชื้อวัณโรคได้แต่ไม่สามารถฆ่าสปอร์ได้ที่ความเข้มข้น 0.10-0.25 ppm จะสามารถฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้ใน 15-30 วินาที ที่ความเข้มข้น 0.5-1% สามารถทำลายไวรัสได้ถึง 100% เช่น HB virus และHTLV-3 (AIDS) ความเข้มข้น 0.5% NaOCl (Dakin’s Solution) สามารถใช้เป็น antiseptic ใช้ล้างแผลสกปรกเพื่อละลายและดับกลิ่นเนื้อเยื่อที่ตายแล้ว ใช้ล้างคลองรากฟันในงานทันตกรรม
ข้อจ้ากัดในการใช้งานคือ ความไม่คงตัวของ sodium hypochlorite ต้องผสมใหม่ทุกวัน มีกลิ่นฉุน มีฤทธิ์กัดกร่อนสูงมากและสามารถทำลายพื้นผิว stainless ได้ด้วย นอกจากนั้นยังระคายเคืองเนื้อเยื่อและผิวหนัง หากสัมผัสถูกผิวหนังจะทำให้เกิดอาการ ปวดแสบปวดร้อนบริเวณที่สัมผัสได้การใช้ฆ่าเชื้อเครื่องมือต้องทำความสะอาดเครื่องมือก่อนเนื่องจากประสิทธิภาพในการฆ่าเชื้อจะลดลงเมื่อสัมผัสกับอินทรียวัตถุ
ฤทธิ์ข้างเคียงและอาการไม่พึงประสงค์
สัมผัสทางหายใจ : การหายเข้าไปจะทำให้เกิดการระคายเคืองต่อเยื่อเมือกของทางเดินหายใจ
สัมผัสทางผิวหนัง : การสัมผัสถูกผิวหนัง จะทำให้เกิดการระคายเคืองปานกลาง และเกิดผื่นแดงบนผิวหนัง
กินหรือกลืนเข้าไป : การกินหรือกลืนเข้าไปจะทำให้เกิดระคายเคืองต่อเยื่อบุที่ปากและล้าคอ เกิดอาการปวดท้อง และแผลเปื่อย
สัมผัสถูกตา : การสัมผัสถูกตาจะทำให้ระคายเคืองอย่างรุนแรง
การก่อมะเร็ง ความผิดปกติ อื่นๆ : ไม่มีรายงานว่าสารนี้ก่อมะเร็ง และสารนี้มีผลทำลายปอด ทรวงอกระบบหายใจ ผิวหนัง
ข้อควรระวัง
วิธีปฏิบัติกรณีเกิดอุบัติเหตุรั่วไหล ให้ระบายอากาศในพื้นที่ที่มีสารหกรั่วไหล
ให้กันแยกพื้นที่ที่สารหกรั่วไหล และกันคนที่ไม่มีอุปกรณ์ป้องกันออกไป
ให้เก็บส่วนที่หกรั่วไหล เก็บใส่ในภาชนะบรรจุและทำให้เป็นกลางด้วยโซเดียมซัลไฟด์, ไบด์ซัลไฟด์, ไทโอซัลไฟด์
ให้ดูดซับส่วนที่หกรั่วไหลด้วยวัสดุดูดซับ เช่น ดินเหนียว ทราย หรือวัสดุดูดซับ แล้วเก็บใส่ในภาชนะบรรจุที่ปิดมิดชิดเพื่อนำไปกำจัด
ให้ฉีดล้างบริเวณที่หกรั่วไหลด้วยน้ำ
คำแนะนำ
หายใจเข้าไป : ถ้าหายใจเข้าไป ให้เคลื่อนย้ายผู้ป่วยออกสู่บริเวณที่มีอากาศบริสุทธิ์ นำส่งไปพบแพทย์
กินหรือกลืนเข้าไป : ถ้ากลืนหรือกินเข้าไป ห้ามไม่ให้สิ่งใดเข้าปากผู้ป่วยที่หมดสติ หากผู้ป่วยยังมีสติอยู่ให้ดื่มสารละลายโปรตีน หรือ ถ้าไม่สามารถหาได้ก็ให้ดื่มน้ำปริมาณมากๆ อย่าให้ผู้ป่วยดื่มน้ำส้ม,เบคกิงโซด,ยาที่มีฤทธิ์เป็นกรด น้าส่งไปพบแพทย์
สัมผัสถูกผิวหนัง : ถ้าสัมผัสถูกผิวหนัง ให้ฉีดล้างผิวหนังด้วยน้ำปริมาณมากๆ
สัมผัสถูกตา : ถ้าสัมผัสถูกตา ให้ฉีดล้างตาทันทีด้วยน้ำปริมาณมากอย่างน้อย 15 นาที พร้อมกระพริบตาถี่ๆขณะทำการล้าง น้าส่งไปพบแพทย์
ชื่อทางการค้า
Clorox; Bleach; Liquid bleach; Sodium oxychloride; Javex; Antiformin; Showchlon;Chlorox; B-K; Carrel-dakin solution; Chloros; Dakin’s solution; Hychlorite; Javelle water; Meraindustries 2MOM3B; Milton; Modified dakin’s solution; Piochlor; Sodium hypochlorite, 13%active chlorine