Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Odrodzenie - Coggle Diagram

- - - - odrodzenie życia duchowego, umysłowego i artystycznego
      - powrót do źródeł europejskiej kultury i cywilizacji
      - ad fontes
  - - - stoicyzm (w życiu należy zachować spokój, kierować się rozumem i pogodzić się z losem)
      - antropocentryzm (wyjątkowa pozycja człowieka w świecie, człowiek w centrum).
      - epikureizm (szczęście przynosi unikanie cierpienia),
  - - - Marcin Luter
        
        niemiecki teolog i reformator, zakonnik, został oskarżony o herezję i wyjęty spod prawa, przetłumaczył Nowy Testament na język niemiecki.
        W 1517r. ogłosił swoje tezy o odpustach, początek luteranizmu
      - Odłamy protestantyzmu
        
        Kalwinizm
        
        Jan Kalwin,
        
        Odrzucenie obecności Chrystusa w sakramencie komunii
        
        Przeznaczenie człowieka do zbawienia lub potępienia (wyklucza istnienie czyśćca)
        
        Biblia jako źródło prawd wiary (niedopuszczalny jest własny komentarz)
        
        Arianizm
        
        Odłam wyznania kalwińskiego
        
        Biblia jako jedyne źródło prawd wiary
        
        Negowanie dogmatu Trójcy Świętej i boskości Chrystusa
        
        Pacyfizm, odmowa służby państwu
        
        Sprawiedliwość i równość społeczna
        
        Anglikanizm
        
        Źródłem prawd wiary jest Biblia
        
        Symboliczna obecność Jezusa w komunii
        
        Władca Anglii jest jednocześnie głową Kościoła
        
        Zniesiono celibat
        
        Struktura podobna do katolickiej
        
        Połączenie protestantyzmu z katolicyzmem
        
        Luteranizm
        
        Zniesienie celibatu, zakonów, kultu świętych, kultu relikwii i obrazów,
        
        Uznawane sakramenty: chrzest i komunia,
        
        Kościół to zgromadzenie wiernych skupione na Słowie Bożym, a nie instytucja uhieratchizowana,
        
        Wszystkie prawdy wiary znajdują się w Biblii (z własnym komentarzem)
        
        Warunkiem zabawienia jest wiara, a nie dobre uczynki,
      - Przyczyny
        
        upadek papiestwa, upadek moralny Kościoła
    - - prąd umysłowy koncentrujący się na człowieku i wszystkim, co jest z nim związane
      - Człowiek jest jednostką, której potrzeby i godność trzeba szanować
        
        Docenienie możliwości rozumu
        
        Zainteresowanie życiem doczesnym
        
        Badanie starożytności zwłaszcza filozofii i filologii
        
        Rozwój nauk przyrodniczych i społecznych związanych z człowiekiem i życiem
        
        Kult sławy
        
        Podejmowanie tematyki intymnej
        
        Krytycyzm wobec autorytetów świeckich i religijnych
        
        Szacunek dla owoców ludzkiej pracy
        
        Wolność i twórczość
        
        Wzorce antyczne
        
        Indywidualizm
      - Wpływ humanizmu na życie człowieka XVI wieku
        
        Człowiek bardziej doceniał życie doczesne, pojawiło się wiele innowacji technicznych, miasta straciły funkcje obronne – ulice stały się szersze, a domostwa większe, rozkwitło meblarstwo, szyby umożliwiały rozświetlanie wnętrz, przywiązywano ogromną wagę do ubioru, wzbogacono jadłospis o m.in. kalafior, kukurydzę cytrynę i egzotyczne przyprawy, ludzie cenili życie rodzinne, zmienił się stosunek do kobiet i dzieci, wiara stała się sprawą indywidualną.
    - - Niccoló Machiavellego
        
        Człowiek ma takie same skłonności do czynienia dobra jak i zła
        
        Władca powinien działać na rzecz pomyślności państwa
        
        Władca może czynić zło jeśli zapewni to korzyść państwu
      - Erazma z Rotterdamu
        
        Przestrzeganie ewangelicznych zasad zapewnia człowiekowi zbawienie.
        
        Głupota, nieuctwo i zabobon są głównymi przeszkodami w drodze do pokoju i szczęścia ludzi.
      - Michel de Montaigne`a
        
        Żaden człowiek nie dysponuje wiedzą absolutną
        
        Wszelkie sądy mają charakter względny
- - - - wątki i tematy zaczerpnięte z mitologii
        
        klasyczny kanon piękna
        
        portrety, pejzaże
        
        inspiracja w życiu codziennym
        
        dążenie do realizmu
        
        zainteresowanie szczegółem
        
        perspektywa jako klucz do tworzenia iluzji
        
        mimesis
        
        doskonałość dzieła dowodziła doskonałości umysłu człowieka
        
        charakter umysłowy i uduchowiony
    - - Botticelli (Wiosna, Narodziny Wenus), Rafael (Zaślubiny Marii), Leonardo da Vinci (Mona Lisa), Michał Anioł , Tycjan (Miłość niebiańska i miłość ziemska), Pieter Bruegel (Sianokosy), Jan van Eyck (Portret małżonków Arnolfinich)
  - - - pełna autonomia (wolnostojące dzieła sztuki)
        
        formy nawiązujące do sztuki antycznej
        
        przedstawianie nagiej postaci ludzkiej
        
        portretowe popiersie
        
        posąg konny
        
        pieta
    - - Donatello (Dawid), Michał Anioł (Dawid)
  - - - Obraz przypomina banknot, co jest przenośnią, a raczej podkreśleniem tego, że sztuka współczesna jest swego rodzaju walutą, której wartość rośnie wraz z upływem czasu. Pokazuje podejście ludzi do sztuki.
- - - - Młodość: studia i podróże – studiuje w Akademii Krakowskiej, na uniwersytecie w Królewcu i w Padwie, odwiedza Włochy i Francję.
      - Kariera dworska – służy na dworach magnackich, sekretarz królewski na dworze króla Zygmunta II Augusta.
      - Okres czarnoleski – śmierć Urszulki, powstają Treny, Odprawa posłów greckich i Psałterz Dawidów, poeta umiera.
    - - Pieśń XIV (Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie)
        
        Rządzący zastępują Boga na Ziemi. Stoją wprawdzie wysoko w hierarchii społecznej, ale i oni podlegają wyższej władzy. Wykonują powierzone im zadanie z którego będą rozliczani przed surowym sędzią. Bóg nie będzie zwracał uwagi na wysokie stanowiska, surowiej oceni tych na których spoczywa większa odpowiedzialność.
        
        Dominanta stylistyczna - element stylu dzieła literackiego, pełniący funkcję podstawowego czynnika, któremu podporządkowane są wszystkie inne składniki językowej budowy utworu. Funkcję dominanty może pełnić każdy składnik dzieła.
        
        Środki stylistyczne: apostrofa, anafora, paraleizm składniowy (w 1,4 i 5 strofie), metafora (władca-pasterz nad stadem Bożym), antyteza, styl wysoki, patos, decorum, tryb rozkazujący i oznajmujący (spokojna argumentacja).
        
        adresat – rządzący;
      - Pieśń o spustoszeniu Podola (Pieśń V)
        
        Utwór popularnie nazywany Pieśnią o spustoszeniu Podola. Powstał w okresie bezkrólewia po najeździe jesienią 1575 roku. Jest to pieśń patriotyczna. Można ją podzielić na dwie części czyli część opisu zdarzeń i apel do szlachty nawołujący do wynajęcia wojska i walki o ojczyznę. Utwór łączy w zakończeniu patos i ironię aby pokazać wady narodowe przytaczając znane przysłowie „Polak mądry po szkodzie”. Autor stosuje perswazje pokazując Tatarów krymskich jako zbójców a Polaków jako ofiary najazdu, ale później bierze odpowiedzialność za wspólna klęskę narodu.
        
        obraz Polaków i Tatarów
        
        Polacy: ociężali, ospali i zgnuśniali szlachcice, pozbawieni woli walki, chęci służenia ojczyźnie, nieostrożnych, bezmyślnych, słabych, ośmieszonych przez Turków i Tatarów, bez honoru.
        Ostatnia zwrotka ukazuje gorzką i przykrą refleksję na temat Polaków. Poeta przestrzega przed powtarzaniem starych błędów, jednocześnie krytykuje fakt, iż Polacy nie potrafią wyciągać wniosków z historii. Odwołując się do znanego przysłowia "Mądry Polak po szkodzie"
        
        Tatarzy: pogarda, negatywne określenia, ośmieszenie ich koczowniczego trybu życia, zbójeckich, podstępnych sposobów walki, prymitywnych obyczajów. Podmiot liryczny wyraża się o Tatarach bardzo negatywnie, nazywając ich "psami bisurmańskimi" oraz posługując się metaforą stada owiec (Polaków), napadanego przez wilki (Tatarów).
        
        program polityczny
        
        Przetopienie srebrnej zastawy na monety, aby opłacić wojsko. Zakończenie biesiad.
        
        apel do rodaków, obraz szlachcica leniwego, bezczynnego, patos i gorzka ironia piętnują wady narodu. Kochanowski chce zmotywować Polaków do działania, walki.
        
        pieśń patriotyczna
      - Pieśń XXV (Czego chcesz od nas Panie)
        
        jest to trzynastozgłoskowiec. Nadawcą są wszyscy wierni a odbiorcą jest Bóg. W tekście ukazany jest harmonijny świat oraz panteizm. Pory roku są upersonifikowane. Utwór opowiada o stworzeniach Boga nawołuje do modlitwy za jego dary. Zadaje pytania retoryczne które pokazują że Bóg chce od nas tylko oddania i wierności. Jest w nim zawarty pogląd franciszkanizmu i przekonanie o opiece Boga. Pieśń ma charakter hymnu i posiada wyszukane słownictwo apostrofy i wyliczenia., wiersz sylabiczny, hymn,
        
        obraz Boga – artysty, architekta ( Deus artifex),
        Bóg ukazany jest tu jako hojny dawca wszelkich dóbr, które otrzymuje człowiek, a za które winien jest Bogu hołd i wdzięczność. Bóg z hymnu Kochanowskiego jest także przyjazny człowiekowi, stworzył bowiem piękny świat, który jest dla człowieka źródłem radości. Z ziemi stworzonej przez Boga człowiek czerpie dobra, które pozwalają mu żyć. Właśnie przez to, że Stwórca jest dawcą wszelkiego dobra, człowiek może pokładać w Nim swoja nadzieję. Świat stworzony przez Boga jest pełen harmonii i ładu, zaś każdy element go tworzący ma określone zadania.
        
        Obraz świata
        
        harmonijny,
        
        ład, życie w zgodzie z naturą, piękno
        
        panteizm – utożsamianie wszechświata z Bogiem, związek z filozofią franciszkańską,
      - Pieśń XXIV
        
        metapoetycka -dotycząca poetyckiej wypowiedzi na temat poezji
        
        pieśń autotematyczna
        
        parafraza ( Horacy Oda II) przy czym Kochanowski nadaje formę osadzoną w duchu polszczyzny i własnej twórczości
        
        wizja śmierci: non omnis moriar, podsumowanie drogi twórczej poety, przedstawia swój dorobek
      - Pieśń IX
        
        Szczęście można osiągnąć przez ograniczenie potrzeb i dążeń. Refleksja nad upływem życia. Pieśń przedstawia humanistyczny ideał człowieka, zawiera postać Fortuny(bogini losu, ślepy przypadek).
        Człowiek nie ma wpływu na los. Należy cieszyć się każdą chwilą. Carpe diem
        
        biesiadna, refleksyjna
        
        stoicyzm i epikureizm, horacjanizm
      - Pieśń – gatunek poezji lirycznej wywodzący się z antyku, może mieć charakter hymnu. Często tekst meliczny: rytmika, powtórzenia,refren
    - - Tren - utwór liryczny o charakterze żałobnym, wywodzący się ze starogreckiej poezji funeralnej, blisko spokrewniony z elegią, a także epicedium. Pochwała osoby zmarłej, ukazanie wielkości straty, wyrażenie bólu, pocieszenie i napomnienie. Zazwyczaj pisany jest po śmierci kogoś wybitnego.
      - Kompozycja: poemat rozpisany na 19 części, cykl poetycki o zwartej strukturze, stałe elementy: rozważania, pochwała, żal i rady oraz napomnienia.
        
        gradacja
      - Treny Kochanowskiego wyróżniają się przede wszystkim ich bohaterami. Treny zazwyczaj poświęcone są wybitnej osobie, komuś wielkiemu, natomiast Kochanowski pisze Treny ku pamięci dziecka.
      - Powstanie trenów poprzedziło kilka dramatycznych wydarzeń w życiu poety. Śmierć brata i dwóch córek, w tym Urszulki. Treny powstały u schyłku życia poety i wiążą się z kryzysem światopoglądowym. Treny uważa się powszechnie za ostatnie wybitne dokonanie poetyckie Jana Kochanowskiego.
      - Części cyklu trenów
        
        exordium – wyjawienie przyczyny bólu
        
        laudatio – wyliczenie zasług zmarłego
        
        comploratio – opłakiwanie
        
        consolatio – pocieszenie
        
        exhortatio – moralne pouczenie, tworząc tym samym nieznaną wcześniej w tradycji gatunku formę cyklu trenologicznego.
      - bohaterowie
        
        humanista przeżywający kryzys światopoglądowy
        
        dziecko
      - Tren IX
        
        Apostrofa do Mądrości, która potrafi odegnać cierpienia, uchronić przed błędami, pomaga przyjąć tak samo szczęście, jak i smutek, oddala lęki i strach przed śmiercią. Jest bezpieczna, niezmienna, niewzruszona.
        
        W myśl Mądrości bogactwem są naturalne potrzeby i zaspokojenie pragnień, a nie majątek.
        
        Podmiot liryczny wyznaje, że Mądrość zawiodła go u kresu życia. Nazywa siebie nieszczęśliwym, dlatego że poświęcił życie na jej zgłębianie.
        
        Ostatecznie doznane nieszczęście i nieumiejętność poradzenia sobie z nim zrównują go ze wszystkimi ludźmi.
      - Tren X
        
        Apostrofa do córki z pytaniem, gdzie przebywa po śmierci. Podmiot liryczny przedstawia różne wizje zaświatów
        
        Pyta Urszulkę czy:
        
        znajduje się w niebie i jest jednym z aniołków,
        
        została zabrana do raju rozumianego jako wyspy szczęśliwe,
        
        mitologiczny Charon wiezie ją do krainy umarłych,
        
        zamieniła się w ptaka (reinkarnacja),
        
        dostała się do czyśćca,
        
        wróciła tam, skąd przyszła, czyli miejsca, gdzie przebywają dusze porzed narodzinami.
        
        Swoje rozważania podsumowuje dramatycznym „Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest”, które kwestionuje wiarę chrześcijańską. Prosi Urszulę, żeby mu się ukazała w jakiejkolwiek postaci (snu, cienia, ducha) i przyniosła ukojenie.
      - Tren XIX
        
        Podmiot liryczny doznaje we śnie wizji – ukazuje mu się matka trzymająca na rękach Urszulkę. Pociesza poetę, odpowiada na pytania zadawane we wcześniejszych trenach, poucza.
        
        Matka w monologu:
        
        z wyrzutem stwierdza, że ludzie zaczęli wierzyć, że śmierć jest końcem,
        
        podkreśla, że życie po śmieci jest ważniejsze,
        a duszy,
        która powraca do Stwórcy,
        nie ogranicza już słabe ciało pogrzebane w ziemi,
        
        mówi, że wygląd Urszulki przypomina doczesne ciało, aby dała się rozpoznać, lecz w obecnym stanie dziewczynka została zaliczona w poczet dusz zbawionych – mogła więc przybrać zupełnie inną postać
        
        dziewczynka nadal modli się za swoimi rodzicami słowami, których nauczyła się w dzieciństwie,
        
        pokazuje, że nie warto rozpaczać nad utratą doczesnych przyjemności, które jej zdaniem są trudnościami – Urszulka wcale nie poniosła dotkliwej straty tym, że nie doczekała wyjścia za mąż, bólu rodzenia, pochówku dziecka (obraz ten jest skontrastowany z wizją nieba, w którym nie ma cierpienia, starości, bólu),
        
        radzi, aby żyć z myślą o wiecznym życiu, a w doczesnym – kierować się rozumem i spokojem; człowiek powinien być przygotowany na to, że mogą go dotknąć różne sytuacje (władza Fortuny),
        
        stwierdza, że jedynie czas może uleczyć rany,
        
        radzi, aby poeta znosił wyroki losu z godnością („Ludzkie przygody ludzkie noś”).
      - nawiązania: W. Broniewski: [*Anka! to już trzy i pół roku]
      - Tren XI
        
        Środkowy w cylku tren, w którym wyraźnie objawia się kryzys światopoglądowy podmiotu lirycznego.
        
        W pierwszym wersie parafrazuje słowa Brutusa (zabójcy Cezara), który stwierdza, że stoicka cnota jest niczym.
        
        Nic nie uchroni człowieka przed cierpieniem, nawet pobożność.
        
        Podmiot liryczny uważa, że ludzkie plany krzyżuje „nieznajomy wróg”, który wszystkich niezależnie od pozycji, wykształcenia traktuje jednakowo. Mówi też o ludzkiej zarozumiałości w dociekaniu Boskich planów i tajemnic.
        
        Odczuwany żal pogłębia zawód podmiotu lirycznego tym, co do tej pory stanowiło podstawę jego światopoglądu.
        
        Zwraca się do Żałości z obawą, że przez nią straci rozum i wszelkie pocieszenie.
    - - dramat humanistyczny
        
        renesansowy typ dramatu,
        
        oparty na wzorach antycznych (Seneka, Terencjusz, Plaut)
        
        oraz na wskazówkach poetyk antycznych i humanistycznych;
        
        synonimy: renesansowy dramat regularny, renesansowy dramat
        
        arystotelesowski, renesansowa tragedia i komedia.
      - okoliczności powstania
        
        Oryginalna sztuka z motywami z m.in. z Homera i greckich tragików – dowód na oczytanie autora i fascynację antykiem.
        
        Nieznana data powstania.
        
        Groźba zbliżającej się wojny z Rosją.
        
        Premiera w 1578 r. z okazji ślubu podkanclerza Jana Zamoyskiego, w obecności króla Stefana Batorego, który czekał na zatwierdzenie przez sejm wydatków na wojnę polsko-rosyjską.
        
        W związku z wyjątkowym momentem premiery sztukę odczytywano jako aluzję do sytuacji Rzeczypospolitej (Troja ukazana jako państwo o ustroju parlamentarnym; obrady starszyzny porównane do obrad sejmu).
      - obraz i ocena
        
        Aleksandra
        
        symbol prywaty
        
        przedkłada osobiste szczęście nad dobro państwa
        
        swoje racje tłumaczy wyrokami bogów (Afrodyty)
        
        Antenora
        
        szlachetny
        
        patriota
        
        kieruje się rozsądkiem
        
        chce odesłać Helenę
        
        symbol mądrości w polityce
        
        Priama
        
        zachowuje się, jakby nie wiedział, w jaki sposób Parys zdobył Helenę
        
        symbol słabości, niezdecydowania
        
        bezrefleksyjnie słucha przekupnej rady
        
        Iketaona
        
        poseł grecki
        wygłasza monolog o „nierządnym królestwie”, które jest bliskie zguby
    - - Psałterz Dawidów jest parafrazą psalmów, poeta korzystał z różnych wersji łacińskich oraz polskich przekładów Biblii, jednak głównym źródłem była Wulgata.
      - Poeta ukazuje Boga nie tylko jako dobrego ojca, opiekuna i pasterza ale również jako jednostkę przepełnioną emocjami, surowego sędzię.
      - Psalm – gatunek pochodzący z natury Biblijnej, uroczysta pieśń religijna o charakterze modlitwy lub hymnu.
      - Psałterz Dawidów czytali zarówno katolicy jak i protestanci. Kochanowski w możliwy mu sposób starał się załagodzić różnice między wyznaniami i stworzyć uniwersalną parafrazę pasalmów.
      - Kochanowski przyjmując postawę chrześcijańskiego humanizmu stworzył dzieło o stosunku człowieka do Boga.
      - humanizm chrześcijański
  - - - pareneza: ziemianin
        
        Wzorowy ziemianin żyje spokojnie, dopatrując dobytku, rozkoszując się darami natury, dba o harmonię, wypełnianie obowiązków i rozrywki. Nie jest zbyt uczony, lecz ma silnie wpojone zasady moralne. Jest spokojny i szczęśliwy, nie boi się śmierci. Cechują go gospodarność, zapobiegliwość, umiar, cnotliwe życie według rozumu i w zgodzie z naturą. Potrafi podporządkować się rytmowi natury, nie buntuje się przeciwko niej. Umie on znaleźć w życiu "złoty środek", umie zachować umiar. Rej wyraźnie zachęca do prowadzenia takiego właśnie życia: prawego, statecznego, w zgodzie z naturą, wierząc, że może ono dać człowiekowi wiele radości i zadowolenia, a także pozwoli zachować spokój wewnętrzny.
      - obraz człowieka poczciwego
        
        W utworze człowiek poczciwy jest uważany za życzliwego, łagodnego, jest patriotą, troszczy się o rodzinę i majątek. Przykład szlachcica ziemianina jest przykładem idealnej postawy człowieka. Człowiek poczciwy cieszy się z małych rzeczy i nie przejmuje się losem.
      - kompozycja
        
        Składa się z trzech ksiąg, które dzielą się na rozdziały(kapitulum).
        Każda z ksiąg dotyczy kolejnych etapów życia, akceptacji wieku i tego w jaki sposób powinno wyglądać dobre życie.
        
        Księga I: młodość (uwagi dotyczące wychowania młodego człowieka)
        
        Księga II: wiek dojrzały ( jak powinno wyglądać poczciwe życie)
        
        Księga III: starość polskiego szlachcica (rozważania moralno-religijne na temat śmierci)
  - - - kazanie - gatunek literatury stosowanej, przemowa wygłaszana zwykle przez osobę duchowną wyznania chrześcijańskiego, która ma za zadanie nauczanie i przekazanie treści religijnych
      - choroby Rzeczypospolitej
        
        3.Grzechy i złości jawne przeciw Bogu
        
        2.Prawa niesprawiedliwe
        
        1.Nierzyczliwość ludzka i chciwość
      - tematyka
        
        Kwestie religijno-polityczne – Skarga wskazuje choroby, które jego zdaniem nękają Rzeczpospolitą i prowadzą kraj do upadku:
        
        brak patriotyzmu i chciwość,
        
        niezgoda między sąsiadami,
        
        brak jedności wśród wyznawców katolicyzmu,
        
        narodziny ruchów innowierczych,
        
        osłabienie władzy królewskiej,
        
        anarchia szlachty,
        
        niesprawiedliwe prawa,
        
        występki przeciwko Bogu i przykazaniom.
      - okoliczności powstania
        
        Król próbował ograniczać sejmową samowolę (od czasów Zygmunta III Wazy niemal wszystkie sejmy były zrywane bez podejmowania uchwał), dążył do absolutyzmu i sformowania ligi antytureckiej. Wśród jego doradców był Piotr Skarga.
        
        Utworzenie opozycji antykrólewskiej z Janem Zamoyskim na czele – umiarkowani katolicy odrzucali dominację Kościoła nad państwem i przymus religijny, chcieli rozwiązywać spory pokojowo.
        
        Protestanci dopominali się respektowania tolerancji religijnej ustanowionej teoretycznie już w 1573 r.
        
        Sejm 1597 r. – stronnictwo przychylne królowi i Kościołowi postulowało uchwalenie podatku na walkę z Turcją (innowiercami). Ostatecznie sejm zerwano.
        
        Kazania Piotra Skargi nie zostały wygłoszone w trakcie sejmu w 1597 r. Sam tytuł stanowił pewną konwencję i odwołanie do tradycji – nie było zwyczaju wygłaszania kazań na sejmie (z wyjątkiem mszy po otwarciu obrad), ale często wygłaszano w tym czasie kazania o tematyce politycznej w kościołach – łączono politykę z religią.
      - retoryczność
        
        Wykorzystał m.in.:
        
        alegorię państwa jako tonącego okrętu, którego pasażerowie dbają jedynie o swój dobytek,
        
        alegorię państwa jako czułej i opiekuńczej matki, która ma niewdzięczne dzieci,
        
        pytania retoryczne zmuszające odbiorcę do refleksji,
        
        wykrzyknienia oddziałujące na emocje,
        
        apostrofy, dzięki którym skupiał uwagę odbiorcy,
        
        porównania, aby obrazowo oddać swoje przemyślenia,
        
        wyliczenia i ciągi epitetów pobudzające wyobraźnię.
      - kompozycja
        
        8 kazań:
        
        O mądrości potrzebnej w trakcie obrad.
        
        O miłości do ojczyzny i pierwszej chorobie – nieżyczliwości ku ojczyźnie.
        
        O drugiej chorobie – niezgoda domowa.
        
        O trzeciej chorobie – naruszenie religii katolickiej przez zarazę heretycką.
        
        O sile katolickiej wiary, która utrzymuje monarchię, i herezji, która niszczy królestwa.
        
        O monarchii i królestwie i ich osłabieniu.
        
        O niesprawiedliwych prawach.
        
        O bezkarności grzechów jawnych.
      - toposy ojczyzny
        
        matki
        
        okrętu
      - nawiązania
        
        T.love wychowanie
- - - - żyje pełnią życia
      - nie myśli o śmierci
      - cierpliwy
      - pełen spokoju
      - wytrwały
      - Szczęśliwy
      - Tolerancyjny
      - Pełen akceptacji
      - Płynie przez życie
      - Cieszy się z małych rzeczy
      - Niezależny umysł
      - Wewnętrzna harmonia
- - - - Momento mori
      - Teocentryzm
      - Dominacja władzy papieskiej
      - Dominacja łaciny
      - Polityczny uniwersalizm (próba stworzenia cesarstwa)
      - Rękopiśmienność
      - Anonimowość sztuki
      - Ideał ubóstwa i skromności
      - Scholastyka, tomizm, augustynizm
  - - - Carpe diem
      - antropocentryzm
      - Reformacja –nowe odłamy religijne, nie uznające władzy papieskiej
      - Rozwój języków narodowych
      - Wzrost potęgi odrębnych państw
      - druk
      - Kult sławy
      - Ideał pieniądza
      - Humanizm; epikureizm, stoicyzm, irenizm*