Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
coronary artery disease หลอดเลือดหัวใจตีบ - Coggle Diagram
coronary artery disease หลอดเลือดหัวใจตีบ
ความหมาย
โรคที่เกิดจากหลอดเลือดแดง ที่เลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจตีบหรือตัน ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากไขมันและเนื้อเยื่อสะสมอยู่ในผนัง ของหลอดเลือด มีผลให้เยื่อบุผนังหลอดเลือดชั้นในตำแหน่งนั้นหนาตัวขึ้นสามารถแบ่งกลุ่มอาการทางคลินิกได้2 กลุ่ม คือ ภาวะเจ็บเค้นอกคงที่ (Stable angina) และ ภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (Acute coronary syndrome)
ประเภท
ภาวะเจ็บเค้นอกคงที่ (Stable angina)
ภาวะเจ็บเค้นอกคงที่ (stableangina) หรือ ภาวะเจ็บเค้นอกเรื้อรัง (chronic stable angina) หมายถึง กลุ่มอาการที่เกิดจากโรคหัวใจขาดเลือดเรื้อรัง (chronic ischemicheart disease) โดยผู้ป่วยจะมีอาการเจ็บเค้นอกเป็นๆ หายๆอาการไม่รุนแรง ระยะเวลาครั้งละ3-5 นาทีหายโดยการพักหรืออมยาขยายเส้นเลือดหัวใจเป็นมานาน กว่า 2 เดือน
ภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (Acute coronary syndrome)
ความหมาย
หมายถึง กลุ่มอาการโรคหัวใจขาดเลือดที่เกิดขึ้นเฉียบพลัน ประกอบด้วยอาการที่สำคัญคือ เจ็บเค้นอกรุนแรงเฉียบพลัน หรือเจ็บขณะพัก (Rest angina) นานกว่า 20 นาทีหรือ เจ็บเค้นอกซึ่งเกิดขึ้นใหม่ หรือรุนแรงขึ้นกว่าเดิม
ประเภท
ST elevation acute coronary syndrome หมายถึง ภาวะหัวใจ ขาดเลือดเฉียบพลัน ที่พบความผิดปกติของคลื่นไฟฟ้าหัวใจมีลักษณะ ST segmentยกขึ้นอย่างน้อย 2 leads ที่ต่อเนื่องกัน หรือเกิด LBBB ขึ้นมาใหม่ ซึ่งเกิดจากการ อุดตันของหลอดเลือดหัวใจเฉียบพลัน หากผู้ป่วยไม่ได้รับการเปิดเส้นเลือดที่อุดตัน ในเวลาอันรวดเร็วจะทำให้เกิด Acute ST elevation myocardial infarction(STEMI or Acute transmural MI or Q-wave MI)
การรักษา
ควรรักษาผู้ป่วยด้วยยาต้านเกล็ดเลือดทุกรายแต่ในรายที่ให้ยาละลายลิ่มเลือด(thrombolytic agent) ไม่ควรใช้aspirin
ร่วมกับ ticagrelor
ให้พิจารณาอย่างเร่งด่วนว่าจะเปิดเส้นเลือดหัวใจที่อุดตันด้วย ยาละลายลิ่มเลือด (thrombolytic agent) หรือขยายหลอดเลือดหัวใจ
ควรพิจารณาให้การรักษาด้วยยา heparin และ ยาบรรเทา อาการเจ็บเค้นอกตามข้อบ่งชี้เป็นรายๆโดยห้ามให้nitrates ในผู้ป่วยที่มีประวัติได้ยา sildenafil ใน 24 ชั่วโมงก่อนมา
Non ST elevation acute coronary syndrome หมายถึง ภาวะหัวใจ ขาดเลือดเฉียบพลัน ชนิดที่ไม่พบ ST segment elevation มักพบลักษณะของคลื่น ไฟฟ้าหัวใจเป็น ST segment depression และ/หรือ T wave inversion ร่วมด้วย หากมีอาการนานกว่า 30 นาทีอาจจะเกิดกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันชนิดnon-ST elevation MI ( NSTEMI,or Non-Q wave MI ) หรือถ้าอาการไม่รุนแรงอาจเกิดเพียง ภาวะเจ็บเค้นอกไม่คงที่ (Unstable angina)
การรักษา
ควรรักษาโดยการให้ยาต้านเกร็ดเลือด 2 ชนิด ร่วมกัน เช่น ให้aspirin ร่วมกับ clopidogrel หรือ ให้aspirin ร่วมกับ ticagrelor ยกเว้นในราย ที่มีความเสี่ยงต่อภาวะเลือดออกผิดปกติสูง
ควรได้รับยาunfractionated heparin หรือlow molecular
weight heparin เช่น Enoxaprin
ต้องติดตามการเปลี่ยนแปลงของอาการทางคลินิกและคลื่น ไฟฟ้าหัวใจเป็นระยะ หากอาการเจ็บเค้นอกไม่ทุเลาหรือเป็นซ้ำหรือมีภาวะแทรกซ้อน ที่รุนแรง เช่น ช็อกเหตุหัวใจ(cardiogenic shock), ภาวะหัวใจล้มเหลวที่รุนแรง, หัวใจ เต้นผิดจังหวะรุนแรง ควรพิจารณาขยายหลอดเลือดหัวใจ หรือส่งผู้ป่วยไปยังสถาน พยาบาลที่มีความพร้อม
อาการ
1.กลุ่มอาการเจ็บเค้นอก
อาการเจ็บแน่นหรืออึดอัดบริเวณหน้าอก หรือปวดเมื่อย หัวไหล่หรือปวดกราม หรือจุกบริเวณลิ้นปี่ เป็นมากขณะออกกำลังซึ่งอาการเจ็บเค้นอก ที่เป็นลักษณะเฉพาะของโรคหัวใจขาดเลือดคืออาการเจ็บหนักๆเหมือนมีอะไรมาทับ หรือรัดบริเวณกลางหน้าอกใต้กระดูกsternum อาจมีร้าวไปบริเวณคอกราม ไหล่และ แขนทั้ง2ข้างโดยเฉพาะข้างซ้ายเป็นมากขณะออกกำลังเป็นนานครั้งละ2-3 นาทีเมื่อ นั่งพักหรืออมยา nitroglycerin อาการจะทุเลาลง
2.เหนื่อยง่ายขณะออกแรง
3.กลุ่มอาการของภาวะหัวใจล้มเหลวทั้งเฉียบพลันและเรื้อรัง
4.อาการเนื่องจากความดันโลหิตต่ำเฉียบพลัน
5.อาการหมดสติหรือหัวใขหยุดเต้น
การแบ่ง class เพื่อวินิจฉัยระดับความรุนแรงของ coronary artery disease
Class 1 ผู้ป่วยทำกิจกรรมประจำวันได้ตามปกติ ไม่มีอาการแสดง ไม่เหนื่อย
Class 2 ทำกิจกรรมประจำวันได้ แต่ถ้าออกแรงมากจะเหนื่อย
Class 3 เหนื่อยเวลาทำกิจกรรม พักอาการไม่ดีขึ้น
Class 4 อยู่เแยๆแล้วเหนื่อย
การพยาบาล
1.Absolute bed rest
2.mornitor EKG
3..ให้ออกซิเจน จัดท่านอนศีรษะสูง 45 องศา เพิ่มปริมาณออกซิเจน
4.ดูแลให้ยา.Isodil อมใต้ลิ้นเมื่อเจ็บหน้าอก ขณะอมควรนอนลงเพราะจะทำให้หน้ามืดได้ ถ้าอาการไม่ดีขึ้นให้อมอีก 2 ครั้งห่างกัน 5 นาที หากอาการไม่ดี หลังอมยา 3 ครั้งให้ไปโรงพยาบาล
หลักการรักษาMONA
Morphine: พิจารณาให้ในกรณีที่อาการเจ็บหน้าอกไม่ดีขึ้นหลังได้
Oxygen: มีข้อบ่งชี้เมื่อ O2 sat < 94%
ASA: Aspirin 160 หรือ 325 mg 1 เม็ด เคี้ยว ทันที
ข้อห้ามในการให้ Aspirin: 1. แพ้ยา Aspirin 2. มีภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร
Nitriates: ช่วยขยายเส้นเลือดที่เลี้ยงหัวใจ มีทั้งในรูปยาพ่น และยาอมใต้ลิ้น ข้อห้ามในการใช้ Nitrates: 1. มี BP < 90/60 2. HR < 50 หรือ >100 3. มีการใช้ยา Viagra ในช่วง 24-28 ชั่วโมง